Choszczno

Choszczno
Urząd Miasta i Gminy w Choszcznie
Nazwa niemiecka	Arnswalde
Powiat	choszczeński
Gmina	Choszczno
Prawa miejskie	1284
Strona internetowa miejscowości.

Choszczno (niem. Arnswalde) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim. Siedziba powiatu choszczeńskiego oraz gminy miejsko-wiejskiej Choszczno.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa gorzowskiego.

Położenie

Choszczno jest położone na Równinie Pyrzycko-Stargardzkiej i okolicy Pojezierza Choszczeńskiego nad jeziorem Kluki (Klukom). Przez miasto przepływa struga Stobnica - lewy dopływ Iny. Miasto leży w odległości około 80 km na południowy wschód od Szczecina. Powierzchnia miasta wynosi 10 km² i stanowi 4,1 % powierzchni gminy.

Klimat

W podziale krain klimatycznych Choszczno mieści się w obszarze Krainy IX - Myśliborskiej. Zróżnicowane ukształtowanie terenu (wzniesienia i równiny morenowe) oraz pokrycie powierzchni dużą ilością jezior i lasów decyduje o łagodniejszym umiarkowanym klimacie, który pozostaje pod wpływem klimatu oceanicznego. Występuje tutaj lokalne zróżnicowanie warunków klimatycznych ze względu na napływające z zachodu masy wilgotno – morskiego i podzwrotnikowego powietrza. Cechy charakterystyczne klimatu panującego na tym obszarze są następujące:

* średnie roczne nasłonecznienie około 1550 godzin;

* średnie roczne temperatury mieszczą się w przedziale 8,0°C - 8,5°C, przy czym:

- średnia temperatura stycznia zawiera się w przedziale od -1,0°C do -1,5°C;

- średnia temperatura w lipcu wynosi 17,4°C

* przymrozki wiosenne zanikają pod koniec kwietnia a przymrozki jesienne pojawiają się między 15 a 20 października;

* okres wegetacyjny trwa od 221 do 225 dni;

* okres gospodarczy trwa od 247 do 258 dni, prace polowe mogą rozpocząć się w połowie marca;

* roczne sumy opadów kształtują się w przedziale od 575 mm do 600 mm;

* pokrywa śnieżna występuje w okresie 50 dni;

* najczęściej występują wiatry z zachodu i południowego zachodu

* okres bezwietrzny to około 40 dni w roku.

Obiekty fizjograficzne

Jezioro Klukom

W obrębie miasta znajduje się jezioro Kluki (Klukom) o powierzchni 85 ha. Jezioro stanowi część tzw. ciągu choszczeńskiego – szlaku wodnego o długości 10 km.

W południowej części miasta leży zalesione wzniesienie (73 m) - Żydowska Góra (Miejska Góra).

Przyroda

W Choszcznie znajdują się trzy parki – park miejski zwany Miejską Górą oraz dwa o charakterze spacerowo–wypoczynkowym.

Dotychczas ustanowiono pomnikami przyrody następujące pojedyncze drzewa oraz grupy drzew:

- 1 wiąz szypułkowy przy Murze Południowym,

- grupa dębów szypułkowych przy Wale Piastowskim,

- 1 dąb szypułkowy w parku przy jeziorze Klukom,

- 1 cyprysik nutkajski w parku Miejska Góra,

- 1 buk pospolity w parku Miejska Góra.

Historia

Gród obronny z osadą rolniczo-rybacką powstał w IX wieku. Aż do początków XIII wieku Ziemia Choszczeńska należała do Polski. W XIII wieku ziemie zostały zajęte przez margrabiów brandenburskich. Dzięki niemieckim kolonistom, wzrostowi produkcji rolnej i nadawaniu osadom praw miejskich w drodze tzw. lokacji zgodnie z prawem niemieckim, osady o charakterze rolniczym zmieniały się w ośrodki o funkcjach rzemieślniczo-handlowych i to m.in. zadecydowało o objęciu przez Choszczno roli stolicy Ziemi Choszczeńskiej.

Arnswalde w czasach średniowiecza miało status miasta należącego do władców brandenburskich. Miasto założono na wzgórzu w pobliżu jezior Kluki i Żeńsko, w dolinie Stobnicy na terenie, który wcześniej należał do zakonów cystersów i joannitów. Lokację miasta przeprowadzono na prawie magdeburskim, na wzór miasta Angermünde w Starej Marchii. Nastąpiło to pomiędzy rokiem 1284 (zawarcie pokoju pomorsko-brandenburskiego) a 1286 (fundacja przez margrabiów klasztoru cysterskiego w Bierzwniku). Najstarszy zapis określający Choszczno miastem, pochodzi z 6 czerwca 1289 roku, jego przywilej lokacyjny nie zachował się. Podczas lokacji miasta, powstał jego plan przypominający szachownicę. Ten charakterystyczny układ zachował się do 1945 roku. W 1291 roku miasto otrzymało od margrabiów przywilej wolnego handlu z Pomorzem i Wielkopolską, krzyżowały się tutaj ważne szlaki kupieckie: Droga Polaków i Droga Margrabiów. Po lokacji miasta do Choszczna przybyli Żydzi. Zajęli północno-zachodni kwartał miasta nazwany Dzielnicą Żydowską. Istnienie gminy żydowskiej potwierdza dokument z 1321 roku. Żydom pozwolono na budowę synagogi i założenie cmentarza na Żydowskiej Górze. Oprócz Dzielnicy Żydowskiej w mieście pozostałe kwartały nazwano Dzielnicą Klasztorną, Dzielnicą Słowian i Dzielnicą Blocksdorfską.

W centrum znajdował się rynek z ratuszem. Przedstawicielami samorządu miejskiego byli sołtys, burmistrz, rada z sędziami i komornikami. Pierwszymi sołtysami lennymi Choszczna był ród von Heinsberg.

W średniowieczu Choszczno było znanym miastem handlowym. Odbywały się w Choszcznie liczne jarmarki. Do najstarszych cechów rzemieślniczych w mieście należały cechy: sukienników, piekarzy, rzeźników i szewców. W XVI wieku wymienia się również cechy: tkaczy, tokarzy, krawców, przędzalników, stolarzy, kuśnierzy z siodlarzami, kołodziejów, bednarzy, kapeluszników, kowali, medyków, farbiarzy, szklarzy, garncarzów, ślusarzy, blacharzy, złotników, gwoździarzy, nożowników, mieczników, konwisarzy, murarzy, rymarzy, garbarzy.

W XV wieku w Choszcznie działała mennica margrabiów, miasto otoczono murami obronnymi i wzniesiono kościół parafialny. W latach 1402-1454 miasto należało do Zakonu Krzyżackiego, który przejął Nową Marchię w formie zastawu.

Konflikt z wójtem krzyżackim o prawo do regaliów (młynów, stawów, połowów ryb placów budowlanych), stał się przyczyną starań mieszczan o przyłączenie do Polski. W 1409 roku wybuchła wojna polsko-krzyżacka, dlatego sprawy wojenne stały się dla Choszczna priorytetowe, miasto stało się obozem wojskowym, zniszczonym przez liczne najazdy wojsk. W 1433 roku mieszczanie złożyli hołd lenny królowi Władysławowi Jagielle. Jednak w 1437 roku Ziemia Choszczeńska powróciła do państwa krzyżackiego na mocy pokoju polsko-krzyżackiego, zawartego w 1435 roku w Brześciu. W 1443 roku Choszczno zbuntowało się przeciw Zakonowi. Pomimo gwarancji krzyżackich dotyczącej amnestii za zdradę dla mieszczan opowiadających się za Polską, dokonano pacyfikacji miasta, przeprowadzono egzekucję kilku mieszczan i skazano na wygnanie kilku kolejnych. Po 1445 roku przystąpiono do wznoszenia zamku w południowo-wschodniej części miasta. W 1454 roku Zakon Krzyżacki sprzedał Nową Marchię elektorowi brandenburskiemu Fryderykowi II. Elektor w 1466 roku potwierdził dawne przywileje miejskie. Od 1472 roku Choszczno stało się siedzibą landwójta.

Po reformie w XVI wieku, którą wprowadził margrabia Jan Kostrzyński w miejsce Ziemi Choszczeńskiej utworzono Powiat Choszczeński pod zarządem landrata, a miasto stało się stolicą powiatu. W tym okresie Choszczno należało do największych miast Nowej Marchii. Podczas Wojny Trzydziestoletniej (1618-1648) miasto zostało mocno zniszczone. Z dawnej zabudowy pozostały tylko obwarowania miejskie. Wojna i szerzące się zarazy mocno wyludniły miasto. W latach 1716-1844 Choszczno było miastem garnizonowym, mającym na utrzymaniu liczne formacje wojskowe.

Na początku XIX wieku Choszczno awansowało do rangi stolicy powiatu i siedziby landratury. W mieście mieszkało 2440 osób. Od 1815 roku Powiat Choszczno należał do rejencji frankfurckiej (prowincja Brandenburgia). Reforma z początku XIX wieku wprowadziła w miastach wybory do samorządu. Początkowo urząd działał w majątku landrata, jednak od 1836 roku zyskał osobny budynek na swą siedzibę. W skład władz miejskich wchodziło kolegium złożone z burmistrza, pełniącego funkcję dożywotnio i 14-15 radców miejskich. Burmistrzem kadencji 1813-1848 był Ludwik Weiẞenborn. W 1848 roku zmieniono zasady wyboru władz. W mieście stworzono trzy okręgi wyborcze, z których przedstawiciele byli wybierani na burmistrza i do rady gminy miejskiej. Radni wybierali 6 ławników. W 1857 roku liczba ludności w mieście wzrosła do 5450 osób a w 1859 było ich już 5909. Skok demograficzny jest tłumaczony rozwojem przemysłu, fabryk i zakładów produkcyjnych. W 1847 roku miasto połączono linią kolejową ze Szczecinem i Stargardem, a rok później z Krzyżem i Poznaniem. Powstały także lokalne linie do Kalisza Pomorskiego (1895) i Myśliborza (1898). Poprowadzono utwardzone drogi: w 1852 roku do Recza, a w 1856 do Drawna. W 1850 r. powstała fabryka zapałek. Kolejno: dwie fabryki maszyn, szczotek, papy i sukna, młyn parowy, cukrownia, tartak, cegielnia, mleczarnia , gazownia miejska, straż pożarna, podstacja elektryczna. Kolejna zmiana ustawy o samorządzie miejskim nastąpiła w 1935 roku. Na czele 6 urzędników w magistracie stanął burmistrz a rada gminy składała się z 13 radnych. W tym samym roku miasta Choszczno i Myślibórz rywalizowały o umieszczenie garnizonu. W efekcie koszary zbudowano w Choszcznie. W okresie 1939-1945 burmistrzami Choszczna byli Joahannes Jakob, Wilhelm Tuchow i Georg Gramlow a w mieście produkowano części do samolotów. Od 1926 do 1944 roku w Choszcznie istniało Muzeum Powiatowe utworzone przez miłośnika regionu Waltera Schumachera.

Podczas II wojny światowej został utworzony obóz jeniecki Oflag II B Arnswalde. W latach 1939-1942 przebywali w nim oficerowie polscy, a później francuscy. Miasto - twierdzę - zajęli Rosjanie 22 lutego 1945 roku po zaciekłych walkach. Po obu stronach poległo po ok. 3 tys. żołnierzy. Choszczno określono jako najbardziej zniszczone miasto na Pomorzu Zachodnim. Stopień zniszczenia szacowano w granicach 85-95%.

Władze polskie po II wojnie światowej, przejęły miasto Choszczno położone w powiecie choszczeńskim. W 1954 roku gdy dokonano przekształcenia gmin w gromady, Choszczno pozostało siedzibą Powiatowej Rady Narodowej i miastem nie stanowiącym powiatu miejskiego.

Zmianom podlegała przynależność wojewódzka miejscowości. Do roku 1975 Choszczno znajdowało się w granicach województwa szczecińskiego, w latach 1975-1998 wchodziło w skład województwa gorzowskiego. Od 1 stycznia 1999 r. należy do województwa zachodniopomorskiego.

Samorząd

W Choszcznie mieści się Urząd Miejski - siedziba władz Miasta i Gminy.

Organami Miasta i Gminy Choszczno jest Rada Miejska i Burmistrz. W kadencji 2010-2014 funkcje te pełnią:

- Robert Adamczyk - Burmistrz Choszczna

- Adam Andriaszkiewicz - Zastępca Burmistrza

W skład Rady Miejskiej wchodzi 21 radnych.

- Mariola Kołodko - Przewodniczący Rady Miejskiej

- Anetta Bikowska i Sylwester Stefański - Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej

Pozostali radni: Kazimierz Czapiewski, Roman Czapiewski, Tomasz Gębarski, Krzysztof Gromadzki, Mirosław Jędrowski, Teresa Kasior, Ilona Kozubska, Beata Mitera, Jerzy Miładowski, Paweł Nahorski, Piotr Nahorski, Tomasz Jabłecki, Zbigniew Stróżyński, Remigiusz Szczęsny, Bogusław Szymański, Stefan Szemlij, Wiesław Włudarski, Zbigniew Żółkiewicz.

Gospodarka i infrastruktura

W mieście Choszczno według stanu na dzień 31 grudnia 2012 roku wpisanych do rejestru REGON było 1740 podmiotów gospodarczych, z czego 102 działały w sektorze publicznym a 1638 w sektorze prywatnym. 27 firm prowadziło działalność w zakresie rolnictwa, leśnictwa, łowiectwa i rybactwa, 344 przedsiębiorstwa związane były z przemysłem i budownictwem, a pozostałą działalnością zajmowało się 1369 firm.

Drogi

Do podstawowych połączeń drogowych prowadzących przez miasto Choszczno należą drogi wojewódzkie:

- Nr 151 Gorzów Wielkopolski – Recz

- Nr 160 (Suchań – Miedzichowo)

- Nr 175 (Drawsko Pomorskie – Choszczno)

Długość dróg miejskich wynosi 8.793 km.

W Choszcznie znajduje się czynna stacja kolejowa, obsługująca trasy:

• Szczecin Główny – Poznań Główny
• Piła Północ – Ulikowo
• Grzmiąca – Kostrzyn

Kultura

Choszczeński Dom Kultury

Miejska Biblioteka Publiczna
w Choszcznie

Życie kulturalne w Choszcznie kształtują następujące ośrodki kultury:

* Choszczeński Dom Kultury, w którym znajduje się Kino Marzenie,

* Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego,

* Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Dąbrowskiej, która od lipca 2002 r. realizuje zadania Powiatowej Biblioteki Publicznej i służy pomocą merytoryczną bibliotekom publicznym i ich filiom w powiecie choszczeńskim.

Do organizowanych imprez cyklicznych należą:

- Dni Choszczna,

- Festiwal Twórczości Dziecięcej Pomorskiego Okręgu Wojskowego - Choszczno,

- Przegląd Form Estradowych i Teatralnych Dla Osób Niepełnosprawnych „Scena bez barier”,

- Międzynarodowy Festiwal Fortepianowy „Gramy na 4 ręce”,

- Przegląd Muzyczny – „Młoda Nuta".

W mieście działają również następujące towarzystwa i stowarzyszenia społeczno-kulturalne:

* Choszczeńskie Towarzystwo Muzyczne,

* Towarzystwo Miłośników Ziemi Choszczeńskiej,

* Towarzystwo Historyczne Ziemi Choszczeńskiej,

* Klub „99” Stowarzyszenie,

* Stowarzyszenie Klub „Kiwanis" Kobieta 2000.

Oświata

Przedszkole Nr 1

Przedszkole Słoneczna Czwórka

Gimnazjum im. W. Jagiełły

Zespół Szkół Nr 1 im. B Krzywoustego

W Choszcznie w roku szkolnym 2011/2012 działały następujące placówki wychowania przedszkolnego i szkoły:

• Przedszkole Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi|
• Publiczne Przedszkole Nr 2
• Publiczne Przedszkole Nr 4 Słoneczna Czwórka
• Publiczne Przedszkole nr 5 z Grupą Żłobkową
• Szkoła Podstawowa Nr 1 im. I Armii Wojska Polskiego |
• Szkoła Podstawowa Nr 3 im. Leona Kruczkowskiego
• Prywatne Gimnazjum przy Centrum Edukacyjnym Omnibus
• Publiczne Gimnazjum im. Władysława II Jagiełły
• Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego

Szkoły ponadgimnazjalne:

- Zespół Szkół Nr 1 im. Bolesława Krzywoustego w tym:

- I Liceum Ogólnokształcące im. Bolesława Krzywoustego

- Technikum Gastronomiczne

- Technikum Ekonomiczne

- Technikum Zawodowe

- Technikum Informatyczne

- Zespół Szkół Nr 2 im. Noblistów Polskich w tym:

- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 2

- II Liceum Ogólnokształcące

- Technikum Handlowe

- Technikum Budowlane

- Technikum Geodezyjne

- Technikum Ochrony Środowiska

- Zespół Szkół Nr 3 w tym:

- Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych

- Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 3

• Szkoły dla dorosłych:

- Policealna Szkoła Kosmetyczna Barbara Miedziak

- Szkoła Policealna dla Dorosłych

- Prywatne Policealne Studium Zawodowe przy Centrum Edukacyjnym Omnibus

- Centrum Kształcenia Kursowego Omnibus

- Prywatne Liceum Ogólnokształcące

- Prywatne Liceum Uzupełniające przy Centrum Edukacyjnym Omnibus

• Szkoły wyższe

W Choszcznie od kilku lat funkcjonuje Zamiejscowy Ośrodek Dydaktyczny Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego realizujący zaoczną formę kształcenia.

Kościoły i związki wyznaniowe

Największą wspólnotę religijną w Choszcznie stanowi Kościół katolicki w obrządku łacińskim. W kościelnej strukturze administracyjnej, teren miasta wchodzi w skład dekanatu Choszczno, należącego do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. W Choszcznie znajdują się dwie świątynie:

- kościół parafialny pw. Narodzenia NMP

- kościół parafialny pw. św. Jadwigi Królowej

Do innych związków wyznaniowych w Choszcznie należą:

- Chrześcijański Zbór Świadków Jehowy – Zbory Choszczno-Wschód, Choszczno-Zachód z Salą Królestwa.

- Placówka Kościoła Chrześcijan Baptystów, należąca do okręgu pomorsko-wielkopolskiego.

Sport

Aleja Gwiazd Kolarstwa Polskiego

W Choszcznie na szczególną uwagę zasługuje bogate zaplecze sportowe umożliwiające uprawianie różnorodnych form aktywności fizycznej:

• Centrum Rekreacyjno-Sportowe, kompleks w którego skład wchodzą:

- Pływalnia „Wodny Raj”

- ośrodek wodny

- stadion

- korty tenisowe

- Aleja Gwiazd Kolarstwa Polskiego

• hale sportowe przy Zespole Szkół Zawodowych nr 2 oraz Gimnazjum Publicznym,
• kompleksy boisk sportowych Orlik 2012 przy Gimnazjum Publicznym, Szkole Podstawowej nr 1, Szkole Podstawowej nr 3 , Zespole Szkół nr 1,
• Plaża Miejska.

W mieście działają liczne kluby sportowe:

• Parafialny Klub Sportowy „Jutrzenka”
• Miejski Klub Sportowy „PIAST”
• Klub Koszykówki „ŻAK”
• Choszczeński Klub Karate
• Uczniowski Klub Szachowy „Skoczek”
• Uczniowski Klub Sportowy „Foka”
• Uczniowski Klub Sportowy „START”
• Uczniowski Klub Sportowy „Armwrestling *Złoty Orzeł*
• Klub Sportowy „ZŁOTY MARYNARZ”
• Klub Pływacki „KER”
• Choszczeński Integracyjny Klub Sportowy
• Powiatowe Zrzeszenie Ludowe Zespoły Sportowe
• Powiatowy Szkolny Związek Sportowy
• Ludowo-Uczniowski Klub Sportowy ,, WODNIAK" przy MOSW
• Uczniowski Klub Sportowy „Nobel”
• Uczniowski Klub Sportowy „BOLESŁAW KRZYWOUSTY"
• Uczniowski Klub Sportowy „Modra Szkoła"
• Klub Sportowy ,, BERSERKER'S TEAM CHOSZCZNO"
• Uczniowski Klub Sportowy „CHOSZCZEŃSKA SZKOŁA IAIDO i KENDO"

Do cyklicznie organizowanych imprez sportowych należą:

• Intermarche Streeetball - ogólnopolski turniej koszykówki ulicznej
• Maraton Pływacki nad Jeziorem Klukom
• Szosowy Maraton Kolarski „Pętla Drawska”
• Ogólnopolski Bieg Uliczny „Choszczeńska 10”
• Ogólnopolskie Kryterium Kolarskie o memoriał red. Zbigniewa Weissa

Turystyka

Na turystów w mieście czekają zabytki architektury, jezioro Kluki (Klukom) z Centrum Rekreacyjno-Sportowym, pływalnia „Wodny Raj”, trzy parki – park miejski zwany Miejską Górą oraz dwa o charakterze spacerowo–wypoczynkowym, dwie promenady – jedna o długości ok. 5 km wzdłuż jeziora oraz druga (Wały Piastowskie z XVIII wieku) o długości 600 m . Aby lepiej poznać okolice Choszczna turystom oferowane są wycieczki :

• z Choszczna do Drawna,
• z Choszczna do Krzęcina,
• z Choszczna do Pełczyc,
• z Choszczna do Piasecznika.

Jedynym oznakowanym szlakiem turystycznym w Choszcznie jest szlak zielony z Choszczna do Recza.

W Choszcznie kończy się trasa szlaku „Wzniesienia moreny czołowej”.

Demografia

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na dzień 30 września 2012 roku w Choszcznie zamieszkiwało 15746 osób: 8140 kobiet i 7606 mężczyzn, co stanowi 70,42 % wszystkich mieszkańców gminy Choszczno. Gęstość zaludnienia na terenie miasta wynosi 1575 osób na 1 km².

W latach 2004-2011 wielkość populacji w mieście przedstawiała się następująco:

Liczba mieszkańców Choszczna
(stan na dzień 31 XII)

Rok	Liczba mieszkańców ogółem	Kobiety	Mężczyźni
2004	15838	8154	7684
2005	15743	8098	7645
2006	15851	8165	7686
2007	15797	8186	7611
2008	15806	8207	7599
2009	15765	8190	7575
2010	15671	8134	7537
2011	15803	8161	7642

System ochrony zdrowia

Świadczenia z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej w mieście Choszczno udzielane są w dni powszednie, w godz. 8.00-18.00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy. Opieka zdrowotna jest realizowana w warunkach lecznictwa zamkniętego oraz ambulatoryjnych - w gabinecie, poradni lub przychodni - a w przypadkach, gdy jest to medycznie uzasadnione również w domu pacjenta. W mieście funkcjonuje 9 zakładów opieki zdrowotnej, gdzie pacjenci są przyjmowani przez lekarzy rodzinnych i specjalistów. Lekarze specjaliści prowadzą również prywatne praktyki lekarskie.

Pomoc nocna i świąteczna w zakresie opieki zdrowotnej jest udzielana przez NZOZ Falck Medycyna Region Zachodniopomorski.

Leczenie szpitalne i szpitalny oddział ratunkowy prowadzi Szpital Powiatowy. SPZOZ świadczy usługi w zakresie lecznictwa zamkniętego, diagnostyki, rehabilitacji oraz podstawowej opieki zdrowotnej. Szpital dysponuje 357 łóżkami. W jego skład wchodzą następujące oddziały i pododdziały:

* Internistyczno-Kardiologiczny, w tym pododdziały:

- Kardiologiczny

- Nefrologiczny

* Chirurgiczny Ogólny

* Anestezjologii i Intensywnej Opieki Medycznej (OIOM)

* Dziecięcy

* Rehabilitacyjny

* Ginekologiczno-Położniczy

* Noworodkowy

* Szpitalny Oddział Ratunkowy (SOR)

Na terenie gminy Choszczno znajduje się 6 aptek zajmujących się sprzedażą leków i innych produktów medycznych.

Herb

Herb Miasta i Gminy Choszczno

Herbem Miasta i Gminy Choszczno jest wizerunek czerwonego orła w srebrnym polu z głową skierowaną w prawo, ze złotym dziobem i szponami, w których trzyma zielone gałązki z trzema liśćmi i dwoma złotymi żołędziami na każdej z nich.

Wzór herbu stanowi załącznik nr 3 do Statutu Gminy Choszczno.

Zabytki

W Choszcznie do dzisiejszego dnia zachowały się zabytki architektury i obiekty sakralne. Do obiektów zabytkowych zaliczono:

• barbakan
• mury obronne z XIII wieku
• kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny z Drzewem Jessego
• układ urbanistyczny Starego Miasta
• zespół szpitalny, ul. Niedzialkowskiego
• dworzec kolejowy
• wieża ciśnień

• 

  Barbakan w Choszcznie

• 

  Fragment murów obronnych

• 

  Mur Południowy

• 

  Kościoł Mariacki

• 

  Drzewo Jessego w Kościele Mariackim

• 

  Zespół szpitalny

• 

  Wieża ciśnień

Pomniki

Do pomników i miejsc pamięci narodowej w Choszcznie należą:

• drewniana rzeźba Choszcza – legendarnego założyciela miasta, wykonana przez Zbigniewa Tracza w 1984; ukazuje ona wojownika z mieczem i tarczą, na której znajduje się herb miasta Choszczna,
• drzewko przyjaźni gmin partnerskich w centrum miasta,
• głaz narzutowy poświęcony pamięci Jana Pawła II,
• głaz narzutowy w parku Moniuszki, z datą wyzwolenia powiatu choszczeńskiego i tablicą upamiętniającą 50-lecie powojennego Choszczna,
• groby żołnierzy polskich poległych w czasie II wojny światowej na cmentarzu komunalnym,
• Lipa Siedmiu Braci (Czarnieckiego).
• pomnik pamięci Jana Pawła II poświęcony w 2008,
• pomnik upamiętnienia jeńców oflagu II B Arnswalde,
• Pomnik Zwycięstwa wzniesiony dla uczczenia poległych w walce o Choszczno żołnierzy 2 Armii Pancernej z I Frontu Białoruskiego,
• symboliczna tablica upamiętniająca miejsce śmierci choszcznianina Carla Sonnenburga, rozstrzelanego w 1933 roku za działalność antyfaszystowską,
• "Tablice Partnerstwa" na Rondzie Partnerskim,
• Wał Piastowski ciągnący się wzdłuż ul. Piastowskiej,

• 

  Pomnik pamięci jeńców oflagu II B Arnswalde

• 

  Pomnik Zwycięstwa

• 

  Pomnik z data wyzwolenia powiatu choszczeńskiego

• 

  Lipa Siedmiu Braci

Osoby urodzone w miejscowości

• Robert Friedrich Wilms (ur. 09 września 1824 r.) - znakomity niemiecki chirurg, studiował medycynę w Berlinie, a w 1848 roku rozpoczął pracę w Szpitalu Bethanien w Berlinie, zmarł 23 września 1880 r.

• Richard Seewald (ur. 04 maja 1889 r.) – niemiecki malarz i rysownik, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Monachium, zmarł 29 października 1976 r.

• Karl Wellnitz (ur. 20 maja 1913 r.) - niemiecki matematyk, studiował na Uniwersytecie w Greifswaldzie, profesor nadzwyczajny Uniwersytetu w Berlinie, zmarł 05 sierpnia 1992 r.

• Werner Titel (ur. 02 maja 1931 r.) – niemiecki polityk i minister, zmarł 25 grudnia 1971 r. w Berlinie.

• Siegfried Perleberg (ur. 05 marca 1932 r.) – niemiecki lekkoatleta, mistrz NRD w rzucie młotem, po zakończeniu kariery sportowej został nauczycielem w szkole średniej.

• Ulrich Behl (ur. w 1939 r.) – niemiecki artysta plastyk, rysownik i grafik

• Antoni Kardas (ur. 26 lipca 1946 r.) – społecznik, pod koniec lat 90-tych osiadł w Drawnie, prowadził gospodarstwo agroturystyczne „Kardasówka”, radny, inicjator powstania Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Drawieńskiej. Zmarł w 2005 roku.

• Jerzy Hawrylewicz (ur. 22 grudnia 1958 r.) – polski piłkarz, wychowanek Grunwaldu Choszczno (obecnie Piast Choszczno). Występował w trzech szczecińskich drużynach: Pogoni, Stali Stocznia i Arkonii. Pod koniec lat 80-tych wyjechał z Polski i zamieszkał w Oldenburgu, gdzie był zawodnikiem miejscowego VfB Oldenburg. Zmarł 13 lutego 2009 r. w Oldenburgu.

• Mieczysław Gocuł ( ur. 21 maja 1963 r.) – generał broni Wojska Polskiego, od 07 maja 2013 roku zajmuje stanowisko Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego.

• Grzegorz Kaszak (ur. 24 lutego 1964 r.) – polski biskup rzymskokatolicki, od 2009 roku biskup diecezjalny diecezji sosnowieckiej.

• Bogdan Wojciech Brzustowicz (ur. 13 marca 1966 r.) - badacz kultury rycerskiej, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, współzałożyciel Muzeum Ziemi Choszczeńskiej i Regionalnego Towarzystwa Historycznego Ziemi Choszczeńskiej, prowadzi aktywną działalność społeczną – obecnie Wicestarosta Powiatu Choszczeńskiego.

• Marcin Wachowicz (ur. 14 lutego 1981) r. – polski piłkarz, napastnik w klubie Orkan Rumia.

Osoby związane z miejscowością

• Zygmunt Weiss (ur. 04 kwietnia 1903 r. w Warszawie) – polski dziennikarz sportowy, lekkoatleta, dwukrotny olimpijczyk. Przebywał w niewoli w Oflagu II B Arnswalde i II D Gross Born. Inicjator zawodów kolarskich w Choszcznie. Honorowy Obywatel Choszczna od 1974 r. Zmarł 04 czerwca 1977 r. w Bad Ischl w Austrii. Od 1977 r. w Choszcznie odbywa się Kryterium Kolarskie o Memoriał im. red. Zygmunta Weissa.

• Danuta Maria Hepke-Kelch (ur. 06 maja 1914 r. w Glinie w okolicy Otwocka), bibliotekarka polska, autorka wspomnień, siostrzenica pisarki Marii Dąbrowskiej. Od początku lat 50. mieszkała w Choszcznie i pracowała w Miejskiej Bibliotece Publicznej. W latach 1951-1974 była kierowniczką biblioteki, doprowadziła do wybudowania nowej siedziby biblioteki oraz nadania jej imienia Marii Dąbrowskiej. Prowadziła pamiętnik, który ukazał się w formie książkowej w 2002 roku pod tytułem „Wspomnienia siostrzenicy Marii Dąbrowskiej”. Zmarła 20 kwietnia 2004 r. w Choszcznie.

• Ryszard Wołągiewicz (ur. 19 czerwca 1933 r. w Wilnie) – polski archeolog, mieszkał i ukończył szkołę średnią w Choszcznie, studiował archeologię w Poznaniu, autor licznych publikacji z zakresu archeologii okresu przedrzymskiego i rzymskiego, był kierownikiem Działu Archeologii Muzeum Narodowego w Szczecinie. Zmarł 14 stycznia 1994 r. w Szczecinie. Jego imię nosi Muzeum Ziemi Choszczeńskiej. Nagroda jego imienia przyznawana jest corocznie przez szczeciński Oddział Polskiego Towarzystwa Archeologicznego.

• Grzegorz Jacek Brzustowicz – (ur. 24 kwietnia 1964 r.) w Sierakowie. Badacz dziejów regionu, doktor nauk humanistycznych w zakresie historii, autor wielu publikacji o dziejach regionu, współzałożyciel Muzeum Ziemi Choszczeńskiej i Regionalnego Towarzystwa Historycznego Ziemi Choszczeńskiej. Obecnie dyrektor Zespołu Szkół nr 1 im. Bolesława Krzywoustego w Choszcznie.

Bibliografia

1. Białecki, Tadeusz. Herby miast Pomorza Zachodniego. Szczecin: „Polskie Pismo i Książka”, 1991. ISBN 8385360018
2. Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 2001. ISBN 8371412014
3. Brzustowicz, Grzegorz Jacek. Choszczno inaczej Arnswalde. Średniowieczne dzieje miasta. Choszczno: ASz – Artur Szuba, 2003. ISBN 8391555178
4. Brzustowicz, Grzegorz Jacek. Ostatnie stulecie miasta Arnswalde (1815-1945). Choszczno: Kombinat Artystyczny ASz Artur Szuba, 2006. ISBN 8391968057
5. Brzustowicz, Grzegorz Jacek. Reformacja i wojny. Historia miasta w latach 1536-1815. Choszczno: Kombinat Artystyczny ASz Artur Szuba, 2005. ISBN 8391968049
6. Jabłecki, Tomasz Wacław. Danuta Maria Hepke-Kelch (1914–2004), siostrzenica Marii Dąbrowskiej. "Bibliotekarz Zachodniopomorski" 2004, Nr 1-2. PL ISSN 0406-1578
7. Koźmiński, Czesław; Michalska, Bożena; Czarnecka, Małgorzata. Klimat województwa zachodniopomorskiego. Szczecin: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie; Uniwersytet Szczeciński, 2012. ISBN 9788375184433
8. Obwieszczenie Wojewody Szczecińskiego z dnia 18 listopada 1946 roku o przywróceniu i ustaleniu nazw miejscowości, położonych w powiecie Choszczeńskim. „Szczeciński Dziennik Wojewódzki” 1946 , Nr 14, poz. 87
9. Ogłoszenie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 2 czerwca 1958 r. w sprawie ogłoszenia podziału administracyjnego województwa szczecińskiego. „Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie” 1958, Nr 7, poz. 30
10. Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Choszczno na lata 2007-2015. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Choszcznie. [online]. [Przeglądany 26 lipca 2013]
11. Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla powiatu choszczeńskiego na lata 2004 - 2007 z perspektywą na lata 2008 – 2011. W: Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Powiatowe w Choszcznie.[online]. [Przeglądany 20 czerwca 2013]
12. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. „Dziennik Ustaw” 1975, Nr 17, poz. 92
13. Strategia Rozwoju Turystyki Powiatu Choszczeńskiego na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2020. W: Biuletyn Informacji Publicznej Starostwo Powiatowe w Choszcznie. [online]. [Przeglądany 15 lipca 2013]
14. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Choszczno. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Choszcznie. [online]. [Przeglądany 12 sierpnia 2013]
15. Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa. „Dziennik Ustaw” 1998, Nr 96, poz. 603
16. Województwo zachodniopomorskie. Podregiony, powiaty, gminy. Szczecin: Urząd Statystyczny w Szczecinie, 2012. ISSN 1733-103X
17. Zarządzenie Nr 74 Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad z dnia 2 grudnia 2008 r. w sprawie nadania numerów drogom wojewódzkim. „Dziennik Urzędowy Ministra Infrastruktury” 2008, Nr 15, poz. 79

Linki zewnętrzne

• Gmina Choszczno
• Miejska Biblioteka Publiczna im. Marii Dąbrowskiej w Choszcznie
• Choszczeński Dom Kultury
• Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia im. Ignacego Jana Paderewskiego w Choszcznie
• Bank Danych Lokalnych
• Centrum Rekreacyjno-Sportowe w Choszcznie
• Powiatowy Zarząd Dróg w Choszcznie
• Urząd Statystyczny w Szczecinie

Zobacz też

• Starostwo Powiatowe w Choszcznie
• Powiatowy Urząd Pracy w Choszcznie
• Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki w Szczecinie
• Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie
• Regionalne Towarzystwo Historyczne Ziemi Choszczeńskiej

Autor opracowania: Elżbieta Malinowska