Jan Czekanowski: Różnice pomiędzy wersjami
| Linia 10: | Linia 10: | ||
|miejsce_spoczynku= [[w:Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Stare Powązki]] | |miejsce_spoczynku= [[w:Cmentarz Powązkowski w Warszawie|Stare Powązki]] | ||
|lokalizacja_grobu= Aleja zasłużonych | |lokalizacja_grobu= Aleja zasłużonych | ||
| − | |tytuly= prof. dr hab | + | |tytuly= prof. dr hab. |
|narodowosc= polska | |narodowosc= polska | ||
|pseudonim= | |pseudonim= | ||
}} | }} | ||
| − | '''Jan Czekanowski''', prof. dr hab., ur. 6 października 1882 r. w Głuchowie koło Grójca, zm. 20 lipca 1965 r. w Szczecinie. Pochowany w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach. Należał do najwybitniejszych polskich antropologów. | + | '''Jan Czekanowski''', prof. dr hab., ur. 6 października [[1882]] r. w Głuchowie koło Grójca, zm. 20 lipca [[1965]] r. w Szczecinie. Pochowany w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie. Należał do najwybitniejszych polskich antropologów. |
===Życiorys=== | ===Życiorys=== | ||
| − | Studia na uniwersytecie w Zurychu ukończył w 1906 roku i rozpoczął pracę w Królewskim Muzeum Ludoznawczym w Berlinie. W latach 1907 -1909 uczestniczył w wyprawie księcia Adolfa Fryderyka Meklemburskiego | + | Studia na uniwersytecie w Zurychu ukończył w [[1906]] roku i rozpoczął pracę w Królewskim Muzeum Ludoznawczym w Berlinie. W latach [[1907]]-[[1909]] uczestniczył w wyprawie księcia Adolfa Fryderyka Meklemburskiego do środkowej Afryki. Po powrocie do Europy, w [[1910]] r. pracował w Muzeum Antropologii i Etnografii w Petersburgu. Od [[1913]] r. związany był z Uniwersytetem Jana Kazimierza we Lwowie, początkowo jako kierownik Zakładu Antropologicznego, a w latach [[1934]]-[[1936]] jako rektor. W latach [[1946-[[1948]] prowadził wykłady na KUL-u. Potem osiadł w Poznaniu, gdzie do [[1960]] roku kierował Katedrą Antropologii na Uniwersytecie w Poznaniu. W ostatnim okresie swego życia związał się ze Szczecinem, współpracując m.in. z prof. [[Władysław Filipowiak|Władysławem Filipowiakiem]] w Wolinie. |
===Okres afrykański=== | ===Okres afrykański=== | ||
| − | Swój udział w wyprawie księcia Adolfa Fryderyka Meklemburskiego do środkowej Afryki Jan Czekanowski zawdzięczał temu, że w latach 1906-10 związany był z Królewskim Muzeum Ludoznawczym w Berlinie. Jako etnograf i antropolog część swoich badań Czekanowski prowadził samodzielnie, w związku z tym jego pobyt w Afryce przedłużył się aż do 1909 roku. Trasa wyprawy biegła z Bukoby nad jeziorem Wiktorii, poprzez tereny położone | + | Swój udział w wyprawie księcia Adolfa Fryderyka Meklemburskiego do środkowej Afryki Jan Czekanowski zawdzięczał temu, że w latach 1906-10 związany był z Królewskim Muzeum Ludoznawczym w Berlinie. Jako etnograf i antropolog część swoich badań Czekanowski prowadził samodzielnie, w związku z tym jego pobyt w Afryce przedłużył się aż do 1909 roku. Trasa wyprawy biegła z Bukoby w Tanzanii nad jeziorem Wiktorii, dalej poprzez tereny położone na granicy Konga i Ruandy i przez jezioro Kivu do Nyuando, następnie z terenów Ruandy do ówczesnego Protektoratu Ugandy. Stąd poprzez masyw górski pochodzenia wulkanicznego Ruwenzori i tereny dorzecza Aruwimi do Irumu w Kongo. Stąd ponownie do Ugandy i przez Entebbe i Hoimę do Gondokoro nad Nilem w południowym Sudanie, skąd nastąpił powrót do Europy. Uczestnictwo w wyprawie zostało uwieńczone powstaniem ośmiotomowego dzieła pt. ''Forschungen im Nil-Kongo-Zwischengebiet'', wydanego w latach 1911-1927 przez wydawnictwo Klinkhardt & Biermann w Lipsku, w tym: |
| − | * Bd. 1., Topographie - Geologie - Meteorologie - Anthropologie. | + | * Bd. 1., ''Topographie - Geologie - Meteorologie - Anthropologie''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1922, |
| − | * Bd. 2., Mildbraed, J. /członek wyprawy/, Botanik. | + | * Bd. 2., Mildbraed, J. /członek wyprawy/, ''Botanik''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1914, |
| − | * Bd. 3.-5., Schubotz, /członek wyprawy/, Zoologie. | + | * Bd. 3.-5., Schubotz, /członek wyprawy/, ''Zoologie''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1912-1913, |
* Bd. 6. (dwie części), | * Bd. 6. (dwie części), | ||
| − | ** 1 | + | ** T. 1.: Ethnographie. ''Zwischenseengebiet Mpororo. Ruanda''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1917, |
| − | ** 2 | + | ** T. 2.: ''Ethnographie Uele, Ituri, Nil-Länder''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1924, |
| − | * Bd. 7.-8., Ethnographisch-anthropologisch | + | * Bd. 7.-8., ''Ethnographisch-anthropologisch Atlas'' /w tym/: |
| − | ** Bd. 7.: Bantu, Pygmäen u. Pygmoiden, Urwaldstämme. | + | ** Bd. 7.: ''Bantu, Pygmäen u. Pygmoiden, Urwaldstämme''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1911, |
| − | ** Bd. 8.: Azande | + | ** Bd. 8.: ''Azande, Uele-Stämme, Niloten''. Verlag von Klinkhardt u. Biermann Leipzig. 1927. |
== Galeria - wyprawa do Afryki== | == Galeria - wyprawa do Afryki== | ||
<gallery> | <gallery> | ||
| − | Plik:Bukoba_wymarsz.jpg|Wymarsz ekspedycji z Bukoby nad jeziorem Wiktorii w dniu 17 lipca 1907 r. | + | Plik:Bukoba_wymarsz.jpg|Wymarsz ekspedycji z Bukoby w Tanzanii nad jeziorem Wiktorii w dniu 17 lipca 1907 r. |
Plik:Rugogo-Wald_obóz.jpg|Obóz w lasach Rugogo-Wald w Ruandzie, sierpień 1907 r. | Plik:Rugogo-Wald_obóz.jpg|Obóz w lasach Rugogo-Wald w Ruandzie, sierpień 1907 r. | ||
Plik:Wald_Mikeno.jpg|Lasy na zboczach wulkanu Mikeno w Kongo, październik 1907 | Plik:Wald_Mikeno.jpg|Lasy na zboczach wulkanu Mikeno w Kongo, październik 1907 | ||
Wersja z 04:04, 29 maj 2012
| Jan Czekanowski, antropolog | |||
| |||
| Data urodzenia | 6 października 1882 | ||
| Miejsce urodzenia | Głuchów | ||
| Data śmierci | 20 lipca 1965 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Miejsce spoczynku | Stare Powązki | ||
| Lokalizacja grobu | [Aleja zasłużonych zobacz na mapie] | ||
| Lata działalności | {{{lata_dzialalnosci}}} | ||
| Tytuły i nagrody | prof. dr hab. | ||
| Narodowość | polska | ||
Jan Czekanowski, prof. dr hab., ur. 6 października 1882 r. w Głuchowie koło Grójca, zm. 20 lipca 1965 r. w Szczecinie. Pochowany w Alei Zasłużonych na Starych Powązkach w Warszawie. Należał do najwybitniejszych polskich antropologów.
Życiorys
Studia na uniwersytecie w Zurychu ukończył w 1906 roku i rozpoczął pracę w Królewskim Muzeum Ludoznawczym w Berlinie. W latach 1907-1909 uczestniczył w wyprawie księcia Adolfa Fryderyka Meklemburskiego do środkowej Afryki. Po powrocie do Europy, w 1910 r. pracował w Muzeum Antropologii i Etnografii w Petersburgu. Od 1913 r. związany był z Uniwersytetem Jana Kazimierza we Lwowie, początkowo jako kierownik Zakładu Antropologicznego, a w latach 1934-1936 jako rektor. W latach [[1946-1948 prowadził wykłady na KUL-u. Potem osiadł w Poznaniu, gdzie do 1960 roku kierował Katedrą Antropologii na Uniwersytecie w Poznaniu. W ostatnim okresie swego życia związał się ze Szczecinem, współpracując m.in. z prof. Władysławem Filipowiakiem w Wolinie.
Okres afrykański
Swój udział w wyprawie księcia Adolfa Fryderyka Meklemburskiego do środkowej Afryki Jan Czekanowski zawdzięczał temu, że w latach 1906-10 związany był z Królewskim Muzeum Ludoznawczym w Berlinie. Jako etnograf i antropolog część swoich badań Czekanowski prowadził samodzielnie, w związku z tym jego pobyt w Afryce przedłużył się aż do 1909 roku. Trasa wyprawy biegła z Bukoby w Tanzanii nad jeziorem Wiktorii, dalej poprzez tereny położone na granicy Konga i Ruandy i przez jezioro Kivu do Nyuando, następnie z terenów Ruandy do ówczesnego Protektoratu Ugandy. Stąd poprzez masyw górski pochodzenia wulkanicznego Ruwenzori i tereny dorzecza Aruwimi do Irumu w Kongo. Stąd ponownie do Ugandy i przez Entebbe i Hoimę do Gondokoro nad Nilem w południowym Sudanie, skąd nastąpił powrót do Europy. Uczestnictwo w wyprawie zostało uwieńczone powstaniem ośmiotomowego dzieła pt. Forschungen im Nil-Kongo-Zwischengebiet, wydanego w latach 1911-1927 przez wydawnictwo Klinkhardt & Biermann w Lipsku, w tym:
- Bd. 1., Topographie - Geologie - Meteorologie - Anthropologie. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1922,
- Bd. 2., Mildbraed, J. /członek wyprawy/, Botanik. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1914,
- Bd. 3.-5., Schubotz, /członek wyprawy/, Zoologie. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1912-1913,
- Bd. 6. (dwie części),
- T. 1.: Ethnographie. Zwischenseengebiet Mpororo. Ruanda. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1917,
- T. 2.: Ethnographie Uele, Ituri, Nil-Länder. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1924,
- Bd. 7.-8., Ethnographisch-anthropologisch Atlas /w tym/:
- Bd. 7.: Bantu, Pygmäen u. Pygmoiden, Urwaldstämme. Verlag von Klinkhardt u. Biermann. Leipzig 1911,
- Bd. 8.: Azande, Uele-Stämme, Niloten. Verlag von Klinkhardt u. Biermann Leipzig. 1927.
Galeria - wyprawa do Afryki
Wymarsz ekspedycji z Bukoby w Tanzanii nad jeziorem Wiktorii w dniu 17 lipca 1907 r.
Obóz w lasach Rugogo-Wald w Ruandzie, sierpień 1907 r.
Lasy na zboczach wulkanu Mikeno w Kongo, październik 1907
Bibliografia
- Adolf Friedrich Herzog zu Mecklemburg, Ins innerste Afrika. Leipzig 1909, Verlag von Klinkhardt & Biermann.
Inne
19 maja 2012 roku w Parku Andersa odsłonięto Pomnik Jana Czekanowskiego.
