Tadeusz Rajkowski: Różnice pomiędzy wersjami
| (Nie pokazano 18 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
== Życiorys == | == Życiorys == | ||
| − | '''Tadeusz Rajkowski''' (ps. Tadeusz Rawicz) urodził się [[3 września]] [[1910]] roku w Lublinie w rodzinie aktorskiej. Jego rodzicami byli Tadeusz Rajkowski (1880-1941) i [[Hanna Rajkowska|Hanna (Anna) | + | '''Tadeusz Rajkowski''' (ps. Tadeusz Rawicz) urodził się [[3 września]] [[1910]] roku w Lublinie w rodzinie aktorskiej. Jego rodzicami byli Tadeusz Rajkowski (1880-1941) i [[Hanna Rajkowska|Hanna (Anna) z d. Rehman]] (1888-1966), nosząca także pseudonim artystyczny Hanna Pomian. Jego starszy brat, [[Bolesław Rajkowski|Bolesław]] (1909-1994), był plastykiem, dziennikarzem, redaktorem naczelnym [[Kurier Szczeciński|„Kuriera Szczecińskiego”]]. |
| − | Uczęszczał do | + | Uczęszczał kolejno do gimnazjów w Kielcach, Krakowie i w Brześciu n. Bugiem. Po zdaniu egzaminu maturalnego w 1928 roku, sporadycznie wykonywał prace scenograficzne i kreślarskie w teatrze swojego ojca. W latach 1931-1933 służył w Marynarce Wojennej w Pińsku. Po okresie bezrobocia, w 1935 roku został zaangażowany do Teatru Objazdowego Tadeusza Pilarskiego z siedzibą w Krakowie. Lata 1936-1938 spędził w Teatrze Krakowsko-Podhalańskim, którym kierował jego ojciec. Równocześnie zajmował się grafiką reklamową (Warszawa, Brześć n. Bugiem). |
Brał udział w kampanii wrześniowej, walcząc w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga. Po dostaniu się do niewoli niemieckiej został wywieziony w głąb Rzeszy, gdzie do zakończenia wojny pracował jako robotnik przymusowy. W 1945 roku powrócił do Polski. | Brał udział w kampanii wrześniowej, walcząc w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga. Po dostaniu się do niewoli niemieckiej został wywieziony w głąb Rzeszy, gdzie do zakończenia wojny pracował jako robotnik przymusowy. W 1945 roku powrócił do Polski. | ||
| − | Od 1946 roku w '''[[Szczecin|Szczecinie]]'''. W latach 1946-1947 pracował jako kreślarz w Zjednoczeniu Stoczni Polskich. Dodatkowo był zatrudniony jako dekorator w „Społem”. Na szczecińskiej scenie zadebiutował w czerwcu 1947 roku scenografią do ''Ciotki Karola'' Brandona Thomasa w reż. [[Jan Czabanowski|Jana Czabanowskiego]] w [[Teatr Mały Zbigniewa Lubasa|Teatrze Małym Zbigniewa Lubasa]]. W latach 1947- | + | Od 1946 roku w '''[[Szczecin|Szczecinie]]'''. W latach 1946-1947 pracował jako kreślarz w Zjednoczeniu Stoczni Polskich. Dodatkowo był zatrudniony jako dekorator w „Społem”. Na szczecińskiej scenie zadebiutował w czerwcu 1947 roku scenografią do ''Ciotki Karola'' Brandona Thomasa w reż. [[Jan Czabanowski|Jana Czabanowskiego]] w [[Teatr Mały Zbigniewa Lubasa|Teatrze Małym Zbigniewa Lubasa]]. W latach 1947-1948 był zatrudniony w [[Teatr Komedia Muzyczna|Teatrze Komedia Muzyczna]] (późn. Teatr Polski). Stworzył tu scenografie i dekoracje do 22 przedstawień. Po raz ostatni w [[Szczecin|Szczecinie]] zaprezentował scenografię do sztuki ''Wiele hałasu o nic'' Williama Shakespeare'a w reż. [[Zbigniew Sawan|Zbigniewa Sawana]], który obejmował dyrekcję [[Państwowy Teatr Polski|Państwowego Teatru Polskiego]]. |
| − | + | W 1950 roku wyjechał do Jeleniej Góry, gdzie został zaangażowany do Państwowego Teatru Dolnośląskiego. Ze sceną tą związany był do 1966 roku. Stworzył scenografie do przeszło 50 przedstawień, w tym wiele we współpracy z Anną Szeligą, m.in. do ''Klubu kawalerów'' Michała Bałuckiego, ''Eugeniusza Oniegina'' Aleksandra Puszkina, ''Pastorałki'' Leona Schillera, ''Romeo i Julii'' Williama Shakespeare'a, ''Wilków w nocy'' Tadeusza Rittnera. Kilka przedstawień zrealizował z reżyserem [[Henryk Lotar|Henrykiem Lotarem]], z którym wcześniej współpracował w [[Szczecin|Szczecinie]]. W 1958 roku zainicjował przy Miejskim Domu Kultury w Jeleniej Górze działalność dziecięcego teatrzyku kukiełkowego, którym kierował do 1962 roku. | |
| − | + | W sez. 1966/67 został zastępcą dyrektora Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Później przeniósł się do Teatru Polskiego we Wrocławiu, gdzie był asystentem scenografa (1967-1969). Współpracował także z teatrami w Zittau i w Görlitz w Niemieckiej Republice Demokratycznej (1966-1968). | |
| + | |||
| + | Od 1970 roku pracował w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu. Początkowo jako scenograf, a później jako zastępca dyrektora (1971-1973). Do najciekawszych prac scenograficznych zalicza się ''Żeglarza'' Jerzego Szaniawskiego, ''Zakładników'' Ivana Bukovcana, ''Pepsie'' Pierre'a Edmonda Victora. | ||
| + | |||
| + | Sporadycznie współpracował z teatrami w całej Polsce, m.in. z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu (1957), Teatrem im. Adama Mickiewicza w Częstochowie (1959), Teatrem Ziemi Krakowskiej im. Ludwika Solskiego w Tarnowie i Teatrem Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu (1968). | ||
| + | |||
| + | W 1957 roku zdał eksternistyczny egzamin dyplomowy na Wydziale Scenografii krakowskiej Akademii Sztuk Plastycznych. W latach 1973-1975 był wykładowcą scenografii w Ognisku Plastycznym w Opolu. | ||
| + | |||
| + | Członek ZASP-SPATiF od listopada 1957 roku. | ||
| + | |||
| + | Ostatnie lata życia spędził w Kotórzu Małym w woj. opolskim, gdzie zmarł [[27 grudnia]] [[1992]] roku. | ||
<br /><br /> | <br /><br /> | ||
| Linia 204: | Linia 214: | ||
|William Shakespeare | |William Shakespeare | ||
|[[Zbigniew Sawan]] | |[[Zbigniew Sawan]] | ||
| − | | | + | |wykonanie scenografii wg projektu Wojciecha Zamecznika |
|Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Polski) | |Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Polski) | ||
|22 stycznia 1949 | |22 stycznia 1949 | ||
| + | |- | ||
| + | |Wiele hałasu o nic | ||
| + | |William Shakespeare | ||
| + | |[[Zbigniew Sawan]] (gościnnie) | ||
| + | |wykonanie scenografii wg projektu Wojciecha Zamecznika | ||
| + | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
| + | |25 października 1956 | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
<br/><br/> | <br/><br/> | ||
| − | == == | + | == Ciekawostki == |
| − | <br /> | + | * Razem z bratem [[Bolesław Rajkowski|Bolesławem]] i z Marianem Kwintkiewiczem był współautorem ilustracji do książki [[Czesław Piskorski|Czesława Piskorskiego]] ''Zabytki piastowskiego Szczecina'' (Spółdz. Wyd. Polskie Pismo i Książka, 1947) |
| + | <br /><br /> | ||
| + | |||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
| + | * ''[[Encyklopedia Szczecina]]'' Suplement 1 (pod red. [[Tadeusz Białecki|Tadeusza Białeckiego]], autor hasła [[Ryszard Markow]]), [[Uniwersytet Szczeciński]], [[Szczecin]] 2003 | ||
* Michał Misiorny, ''Teatry dramatyczne Ziem Zachodnich 1945-1960'', Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1963 | * Michał Misiorny, ''Teatry dramatyczne Ziem Zachodnich 1945-1960'', Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1963 | ||
| − | == Inne == | + | |
| − | * Materiały ze zbiorów [http://e-teatr.pl// Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie] | + | == Inne źródła == |
| + | * Materiały ze zbiorów [http://e-teatr.pl// Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie], w tym własnoręcznie sporządzony przez Tadeusza Rajkowskiego życiorys | ||
<br /> | <br /> | ||
{{Autor|[[User:Andriusza|Andrzej Androchowicz]]}} | {{Autor|[[User:Andriusza|Andrzej Androchowicz]]}} | ||
Aktualna wersja na dzień 18:53, 14 lis 2016
Tadeusz Rajkowski (1910-1992) – scenograf
STRONA W BUDOWIE
Życiorys
Tadeusz Rajkowski (ps. Tadeusz Rawicz) urodził się 3 września 1910 roku w Lublinie w rodzinie aktorskiej. Jego rodzicami byli Tadeusz Rajkowski (1880-1941) i Hanna (Anna) z d. Rehman (1888-1966), nosząca także pseudonim artystyczny Hanna Pomian. Jego starszy brat, Bolesław (1909-1994), był plastykiem, dziennikarzem, redaktorem naczelnym „Kuriera Szczecińskiego”.
Uczęszczał kolejno do gimnazjów w Kielcach, Krakowie i w Brześciu n. Bugiem. Po zdaniu egzaminu maturalnego w 1928 roku, sporadycznie wykonywał prace scenograficzne i kreślarskie w teatrze swojego ojca. W latach 1931-1933 służył w Marynarce Wojennej w Pińsku. Po okresie bezrobocia, w 1935 roku został zaangażowany do Teatru Objazdowego Tadeusza Pilarskiego z siedzibą w Krakowie. Lata 1936-1938 spędził w Teatrze Krakowsko-Podhalańskim, którym kierował jego ojciec. Równocześnie zajmował się grafiką reklamową (Warszawa, Brześć n. Bugiem).
Brał udział w kampanii wrześniowej, walcząc w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga. Po dostaniu się do niewoli niemieckiej został wywieziony w głąb Rzeszy, gdzie do zakończenia wojny pracował jako robotnik przymusowy. W 1945 roku powrócił do Polski.
Od 1946 roku w Szczecinie. W latach 1946-1947 pracował jako kreślarz w Zjednoczeniu Stoczni Polskich. Dodatkowo był zatrudniony jako dekorator w „Społem”. Na szczecińskiej scenie zadebiutował w czerwcu 1947 roku scenografią do Ciotki Karola Brandona Thomasa w reż. Jana Czabanowskiego w Teatrze Małym Zbigniewa Lubasa. W latach 1947-1948 był zatrudniony w Teatrze Komedia Muzyczna (późn. Teatr Polski). Stworzył tu scenografie i dekoracje do 22 przedstawień. Po raz ostatni w Szczecinie zaprezentował scenografię do sztuki Wiele hałasu o nic Williama Shakespeare'a w reż. Zbigniewa Sawana, który obejmował dyrekcję Państwowego Teatru Polskiego.
W 1950 roku wyjechał do Jeleniej Góry, gdzie został zaangażowany do Państwowego Teatru Dolnośląskiego. Ze sceną tą związany był do 1966 roku. Stworzył scenografie do przeszło 50 przedstawień, w tym wiele we współpracy z Anną Szeligą, m.in. do Klubu kawalerów Michała Bałuckiego, Eugeniusza Oniegina Aleksandra Puszkina, Pastorałki Leona Schillera, Romeo i Julii Williama Shakespeare'a, Wilków w nocy Tadeusza Rittnera. Kilka przedstawień zrealizował z reżyserem Henrykiem Lotarem, z którym wcześniej współpracował w Szczecinie. W 1958 roku zainicjował przy Miejskim Domu Kultury w Jeleniej Górze działalność dziecięcego teatrzyku kukiełkowego, którym kierował do 1962 roku.
W sez. 1966/67 został zastępcą dyrektora Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim. Później przeniósł się do Teatru Polskiego we Wrocławiu, gdzie był asystentem scenografa (1967-1969). Współpracował także z teatrami w Zittau i w Görlitz w Niemieckiej Republice Demokratycznej (1966-1968).
Od 1970 roku pracował w Teatrze Dramatycznym w Wałbrzychu. Początkowo jako scenograf, a później jako zastępca dyrektora (1971-1973). Do najciekawszych prac scenograficznych zalicza się Żeglarza Jerzego Szaniawskiego, Zakładników Ivana Bukovcana, Pepsie Pierre'a Edmonda Victora.
Sporadycznie współpracował z teatrami w całej Polsce, m.in. z Teatrem Zagłębia w Sosnowcu (1957), Teatrem im. Adama Mickiewicza w Częstochowie (1959), Teatrem Ziemi Krakowskiej im. Ludwika Solskiego w Tarnowie i Teatrem Ziemi Pomorskiej w Grudziądzu (1968).
W 1957 roku zdał eksternistyczny egzamin dyplomowy na Wydziale Scenografii krakowskiej Akademii Sztuk Plastycznych. W latach 1973-1975 był wykładowcą scenografii w Ognisku Plastycznym w Opolu.
Członek ZASP-SPATiF od listopada 1957 roku.
Ostatnie lata życia spędził w Kotórzu Małym w woj. opolskim, gdzie zmarł 27 grudnia 1992 roku.
Teatr (Szczecin)
| Tytuł | Autor | Reżyser | Rodzaj twórczości | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|
| Ciotka Karola | Tomash Brandon | Jan Czabanowski | scenografia | Teatr Mały Zbigniewa Lubasa | 19 czerwca 1947 |
| Rozdroże miłości | Jerzy Zawieyski | Artur Młodnicki | dekoracje | Komedia Muzyczna | 20 września 1947 |
| Moralność pani Dulskiej | Gabriela Zapolska | Artur Młodnicki | scenografia | Komedia Muzyczna | 4 października 1947 |
| Cień | Dario Niccodemi | Gustaw Rasiński | scenografia | Teatr Polski | 18 października 1947 |
| Ożenek | Mikołaj Gogol | Franciszek Rychłowski | dekoracje | Teatr Polski | 8 listopada 1947 |
| Cały dzień bez kłamstwa | James Montgomery | Zespół | scenografia | Teatr Polski | 22 listopada 1947 |
| Głupi Jakub | Tadeusz Rittner | Franciszek Rychłowski | dekoracje | Teatr Polski | 13 grudnia 1947 |
| Krawiec w zamku | Paul Armont, Leopold Marchand | Artur Młodnicki | dekoracje | Teatr Polski | 6 stycznia 1948 |
| Człowiek za burtą | Antoni Cwojdziński | Wacław Ścibor | Teatr Polski | styczeń 1948 | |
| Przyjaciel nadejdzie wieczorem | Jacques Companeez, Yvan Noe | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 31 stycznia 1948 |
| Droga do źródeł | Tadeusz Perkitny | Artur Młodnicki | scenografia | Teatr Polski | 20 lutego 1948 |
| Mąż i żona | Aleksander Fredro | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 2 marca 1948 |
| Ósma żona Sinobrodego | Alfred Savoir właść. Alfred Poznański | Artur Młodnicki | dekoracje | Teatr Polski | 6 marca 1948 |
| Dar poranka | Giovacchino Forzano | Wacław Ścibor | scenografia | Teatr Polski | 28 marca 1948 |
| Świt, dzień i noc | Dario Niccodemi | Wacław Ścibor | dekoracje | Teatr Polski | 29 marca 1948 |
| Ładna historia | Gaston Armand de Caillavet, Etienne Rey, Robert de Flers | Wacław Ścibor | dekoracje | Teatr Polski | 15 kwietnia 1948 |
| Widowisko Sartre`owskie (Ladacznica z zasadami; Przy drzwiach zamkniętych) | Jean-Paul Sartre | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 5 maja 1948 |
| Ojczyzna na trasie (Trasa) | Kazimierz Barnaś | Karol Zbyszkowski | dekoracje | Teatr Polski | 29 maja 1948 |
| Pani prezesowa | Maurice Hennequin, Pierre Veber | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 12 czerwca 1948 |
| Sprawa Moniki | Maria Morozowicz-Szczepkowska | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 30 czerwca 1948 |
| Egzotyczna kuzynka | Louis Verneuil | Zespół | dekoracje | Teatr Polski | 17 lipca 1948 |
| Grube ryby | Michał Bałucki | Władysław Stoma | dekoracje | Teatr Polski | 14 września 1948 |
| Strzały na ulicy Długiej | Anna Świrszczyńska | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 2 października 1948 |
| Niewinni winowajcy | Aleksander Ostrowski | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 29 października 1948 |
| Roztwór profesora Pytla | Bruno Winawer | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 4 grudnia 1948 |
| Wiele hałasu o nic | William Shakespeare | Zbigniew Sawan | wykonanie scenografii wg projektu Wojciecha Zamecznika | Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Polski) | 22 stycznia 1949 |
| Wiele hałasu o nic | William Shakespeare | Zbigniew Sawan (gościnnie) | wykonanie scenografii wg projektu Wojciecha Zamecznika | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 25 października 1956 |
Ciekawostki
- Razem z bratem Bolesławem i z Marianem Kwintkiewiczem był współautorem ilustracji do książki Czesława Piskorskiego Zabytki piastowskiego Szczecina (Spółdz. Wyd. Polskie Pismo i Książka, 1947)
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina Suplement 1 (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2003
- Michał Misiorny, Teatry dramatyczne Ziem Zachodnich 1945-1960, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1963
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie, w tym własnoręcznie sporządzony przez Tadeusza Rajkowskiego życiorys
