Tadeusz Rajkowski
Tadeusz Rajkowski (1910-1992) – scenograf
STRONA W BUDOWIE
Spis treści
Życiorys
Tadeusz Rajkowski (ps. Tadeusz Rawicz) urodził się 3 września 1910 roku w Lublinie w rodzinie aktorskiej. Jego rodzicami byli Tadeusz Rajkowski (1880-1941) i Hanna (Anna) zd. Rehman (1888-1966), nosząca także pseudonim artystyczny Hanna Pomian. Jego starszy brat, Bolesław (1909-1994), był plastykiem, dziennikarzem, redaktorem naczelnym „Kuriera Szczecińskiego”.
Uczęszczał kolejno do gimnazjów w Kielcach, Krakowie i w Brześciu n. Bugiem. Po zdaniu egzaminu maturalnego w 1928 roku, sporadycznie wykonywał prace scenograficzne i kreślarskie w teatrze swojego ojca. W latach 1931-1933 służył w Marynarce Wojennej w Pińsku. Po okresie bezrobocia, w 1935 roku został zaangażowany do Teatru Objazdowego Tadeusza Pilarskiego z siedzibą w Krakowie. Lata 1936-1938 spędził w Teatrze Krakowsko-Podhalańskim, którym kierował jego ojciec. Równocześnie zajmował się grafiką reklamową (Warszawa, Brześć n. Bugiem).
Brał udział w kampanii wrześniowej, walcząc w Samodzielnej Grupie Operacyjnej „Polesie” gen. Franciszka Kleeberga. Po dostaniu się do niewoli niemieckiej został wywieziony w głąb Rzeszy, gdzie do zakończenia wojny pracował jako robotnik przymusowy. W 1945 roku powrócił do Polski.
Od 1946 roku w Szczecinie. W latach 1946-1947 pracował jako kreślarz w Zjednoczeniu Stoczni Polskich. Dodatkowo był zatrudniony jako dekorator w „Społem”. Na szczecińskiej scenie zadebiutował w czerwcu 1947 roku scenografią do Ciotki Karola Brandona Thomasa w reż. Jana Czabanowskiego w Teatrze Małym Zbigniewa Lubasa. W latach 1947-1948 był zatrudniony w Teatrze Komedia Muzyczna (późn. Teatr Polski). Stworzył tu scenografie i dekoracje do 22 przedstawień. Po raz ostatni w Szczecinie zaprezentował scenografię do sztuki Wiele hałasu o nic Williama Shakespeare'a w reż. Zbigniewa Sawana, który obejmował dyrekcję Państwowego Teatru Polskiego.
W 1950 roku wyjechał do Jeleniej Góry, gdzie został zaangażowany do Państwowego Teatru Dolnośląskiego. Ze sceną tą związany był do 1966 roku. Stworzył scenografie do przeszło 50 przedstawień, w tym wiele we współpracy z Anną Szeligą, m.in. do Klubu kawalerów Michała Bałuckiego, Eugeniusza Oniegina Aleksandra Puszkina, Pastorałki Leona Schillera, Romeo i Julii Williama Shakespeare'a, Wilków w nocy Tadeusza Rittnera. Kilka przedstawień zrealizował z reżyserem Henrykiem Lotarem, z którym wcześniej współpracował w Szczecinie. W 1958 roku zainicjował przy Miejskim Domu Kultury w Jeleniej Górze działalność dziecięcego teatrzyku kukiełkowego, którym kierował do 1962 roku.
W 1957 roku zdał eksternistyczny egzamin dyplomowy na Wydziale Scenografii krakowskiej Akademii Sztuk Plastycznych.
Członek ZASP-SPATiF od listopada 1957 roku.
Zmarł 27 grudnia 1992 roku w Kotórzu Małym (woj. opolskie).
Teatr (Szczecin)
Tytuł | Autor | Reżyser | Rodzaj twórczości | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|
Ciotka Karola | Tomash Brandon | Jan Czabanowski | scenografia | Teatr Mały Zbigniewa Lubasa | 19 czerwca 1947 |
Rozdroże miłości | Jerzy Zawieyski | Artur Młodnicki | dekoracje | Komedia Muzyczna | 20 września 1947 |
Moralność pani Dulskiej | Gabriela Zapolska | Artur Młodnicki | scenografia | Komedia Muzyczna | 4 października 1947 |
Cień | Dario Niccodemi | Gustaw Rasiński | scenografia | Teatr Polski | 18 października 1947 |
Ożenek | Mikołaj Gogol | Franciszek Rychłowski | dekoracje | Teatr Polski | 8 listopada 1947 |
Cały dzień bez kłamstwa | James Montgomery | Zespół | scenografia | Teatr Polski | 22 listopada 1947 |
Głupi Jakub | Tadeusz Rittner | Franciszek Rychłowski | dekoracje | Teatr Polski | 13 grudnia 1947 |
Krawiec w zamku | Paul Armont, Leopold Marchand | Artur Młodnicki | dekoracje | Teatr Polski | 6 stycznia 1948 |
Człowiek za burtą | Antoni Cwojdziński | Wacław Ścibor | Teatr Polski | styczeń 1948 | |
Przyjaciel nadejdzie wieczorem | Jacques Companeez, Yvan Noe | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 31 stycznia 1948 |
Droga do źródeł | Tadeusz Perkitny | Artur Młodnicki | scenografia | Teatr Polski | 20 lutego 1948 |
Mąż i żona | Aleksander Fredro | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 2 marca 1948 |
Ósma żona Sinobrodego | Alfred Savoir właść. Alfred Poznański | Artur Młodnicki | dekoracje | Teatr Polski | 6 marca 1948 |
Dar poranka | Giovacchino Forzano | Wacław Ścibor | scenografia | Teatr Polski | 28 marca 1948 |
Świt, dzień i noc | Dario Niccodemi | Wacław Ścibor | dekoracje | Teatr Polski | 29 marca 1948 |
Ładna historia | Gaston Armand de Caillavet, Etienne Rey, Robert de Flers | Wacław Ścibor | dekoracje | Teatr Polski | 15 kwietnia 1948 |
Widowisko Sartre`owskie (Ladacznica z zasadami; Przy drzwiach zamkniętych) | Jean-Paul Sartre | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 5 maja 1948 |
Ojczyzna na trasie (Trasa) | Kazimierz Barnaś | Karol Zbyszkowski | dekoracje | Teatr Polski | 29 maja 1948 |
Pani prezesowa | Maurice Hennequin, Pierre Veber | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 12 czerwca 1948 |
Sprawa Moniki | Maria Morozowicz-Szczepkowska | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 30 czerwca 1948 |
Egzotyczna kuzynka | Louis Verneuil | Zespół | dekoracje | Teatr Polski | 17 lipca 1948 |
Grube ryby | Michał Bałucki | Władysław Stoma | dekoracje | Teatr Polski | 14 września 1948 |
Strzały na ulicy Długiej | Anna Świrszczyńska | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 2 października 1948 |
Niewinni winowajcy | Aleksander Ostrowski | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 29 października 1948 |
Roztwór profesora Pytla | Bruno Winawer | Henryk Lotar | dekoracje | Teatr Polski | 4 grudnia 1948 |
Wiele hałasu o nic | William Shakespeare | Zbigniew Sawan | wykonanie scenografii wg projektu Wojciecha Zamecznika | Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Polski) | 22 stycznia 1949 |
Bibliografia
- Michał Misiorny, Teatry dramatyczne Ziem Zachodnich 1945-1960, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1963
Inne
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie