Wanda Rucińska: Różnice pomiędzy wersjami
(Nie pokazano 39 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | '''Wanda Rucińska''' | + | __NOTOC__{{Osoba infobox |
+ | |osoba=Wanda Rucińska | ||
+ | |funkcja=aktorka | ||
+ | |grafika_osoba=Rucinska_Wanda01a.jpg | ||
+ | |grafika_opis= | ||
+ | |urodziny_data= [[12 lutego]] [[1919]] | ||
+ | |urodziny_miejsce=[[w:Łęczyca|Łęczyca]] | ||
+ | |smierc_data=[[11 października]] [[2006]] | ||
+ | |smierc_miejsce=[[w:Sopot|Sopot]] | ||
+ | |miejsce_spoczynku=Cmentarz Komunalny w Sopocie (kw. N2-3-7) | ||
+ | |lokalizacja_grobu= | ||
+ | |lata_dzialalnosci = | ||
+ | |tytuly= | ||
+ | |narodowosc= | ||
+ | |pseudonim= | ||
+ | }} | ||
+ | '''Wanda Rucińska''' '''(1919-2006)''' – aktorka | ||
+ | <br><br> | ||
+ | == Życiorys == | ||
+ | '''Wanda Jadwiga Rucińska''' urodziła się [[12 lutego]] [[1919]] roku w Łęczycy w mieszczańskiej rodzinie Józefa i Janiny Kierońskich. W 1920 roku jej rodzice przenieśli się do Bydgoszczy. Tu w 1928 roku zaczęła uczęszczać do gimnazjum o profilu humanistycznym. Po uzyskaniu w 1937 roku świadectwa dojrzałości, podjęła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Z uwagi na chorobę płuc oraz ciężką sytuację materialną, po dwóch latach zrezygnowała ze studiów i podjęła pracę zarobkową. | ||
+ | |||
+ | Podczas okupacji niemieckiej pracowała jako robotnica w Fabryce Wyrobów Metalowych „Fema” braci Sokołowskich w Bydgoszczy. W 1941 roku wyjechała do Warszawy, gdzie zatrudnienie znalazła w fabryce obuwia „Leo”. Początkowo pracowała jako robotnica, a potem jako pomoc biurowa. Po upadku powstania warszawskiego powróciła do Bydgoszczy. | ||
+ | |||
+ | Tuż po zakończeniu wojny zaczęła uczęszczać do Szkoły Dramatycznej kierowanej przez [[Aleksander Rodziewicz|Aleksandra Rodziewicza]]. Od początku kariery aktorskiej związała się z teatrami bydgoskimi, Polskim i Miejskim. W lipcu 1945 roku na scenie Teatru Polskiego zagrała epizodyczną rolę Uczennicy w ''Maturze'' Laszlo Fodora. W październiku tego samego roku zadebiutowała rolą Meli w ''Moralności Pani Dulskiej'' Gabrieli Zapolskiej. Egzamin aktorski zdała w 1946 roku w Łodzi przed komisją PWST, której przewodniczył Leon Schiller. | ||
+ | |||
+ | Początkowo grywała tzw. „pierwsze naiwne”, m.in. Helenkę w ''Grubych rybach'' Michała Bałuckiego. Po reorganizacji placówki w 1947 roku, przez 15 lat grała w połączonych Teatrach Ziemi Pomorskiej Bydgoszczy-Toruniu. W tym okresie tworzyła kreacje dojrzalsze, bardziej plastyczne i barwne, często charakterystyczne. Zagrała m.in. Sofrone w ''Obronie Ksantypy'' i Irenę w ''Przygodzie Florenckiej'' Ludwika Hieronima Morstina, Bertę i Tylly w ''Świerszczu za kominem'' Karola Dickensa, Martę w ''Głupim Jakubie'' Tadeusza Rittnera, Marię Antonównę w ''Rewizorze'' Mikołaja Gogola, Abigail w ''Szklance wody'' Eugene'a Scribe'a, Justysię w ''Mężu i żonie'' Aleksandra Fredry, Klaudynę w ''Grzegorzu Dyndale'' Moliera, Rittę w ''Bancroftach'' Broszkiewicza-Gottesmana, Mańkę w ''Ich czworo'' i Michasiową w ''Pannie Maliczewskiej'' Gabrieli Zapolskiej, Królową-Matkę w ''Beckecie, czyli honorze Boga'' Jeana Anouilha. Za przełomową rolę w jej karierze uważa się Norę w ''Domu laki'' Henrika Ibsena w reż. Stefana Wintera (1955). Znakomite wyczucie groteski pozwoliło jej na stworzenie znakomitych kreacji w repertuarze Witkacowskim. Grała m.in. Widmo w ''W małym dworku'', Gosposię w ''Nowym Wyzwoleniu'', Babcię Julię w ''Sonacie Belzebuba'' i tytułową rolę w ''Matce''. | ||
− | + | Choć kojarzona jest głównie ze sceną bydgoską, kilkanaście lat zawodowego życia spędziła w teatrach Poznania, [[Koszalin|Koszalina]], [[Szczecin|Szczecina]] i Torunia. | |
− | + | W sezonie 1961/62 grała w poznańskim Teatrze Polskim, m.in. Celestynę w ''Don Juanie, czyli umiłowaniu geometrii'' Maksa Frischa. W latach 1962-1963 była aktorką [[Bałtycki Teatr Dramatyczny im. Juliusza Słowackiego (Koszalin)|Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. J. Słowackiego]] w [[Koszalin|Koszalinie]]. Zagrała m.in. Matkę w ''Kordianie'' Juliusza Słowackiego, Panią Webb w ''Naszym mieście'' Thorntona Wildera. | |
− | ''' | + | |
+ | W latach 1963-1969 związana była ze scenami [[Państwowe Teatry Dramatyczne|Państwowych Teatrów Dramatycznych]] w '''[[Szczecin|Szczecinie]]'''. Tu stworzyła wiele interesujących kreacji. Obsadzano ją w rolach komediowych, we współczesnych dramatach obyczajowych i w sztukach klasycznych oraz poetyckich. Współpracowała z Teatrem „13 Muz” i Estradą Szczecińską. Wystąpiła w telewizyjnej adaptacji ''Rekonstrukcji poety'' wg Zbigniewa Herberta. Grała także w Teatrze Polskiego Radia. Jako przedstawicielka SPATiF była jurorką kolejnych edycji popularnego plebiscytu [[Bursztynowy Pierścień (nagroda)|Bursztynowy Pierścień]] na najlepszego aktora scen szczecińskich (1967, 1968). | ||
− | + | W latach 1969-1976 występowała w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu, a później w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Jubileusz 40-lecia pracy artystycznej obchodziła w 1986 roku, grając Lidię Wasiliewną w romantycznej sztuce Aleksieja Arbuzowa ''Staromodna komedia''. Ze względu na ciężką i postępującą chorobę w 1992 roku wycofała się ze sceny. | |
− | + | Zarówno w Bydgoszczy, jak i w [[Szczecin|Szczecinie]] występowała z dużym powodzeniem w Teatrze Propozycji. | |
− | W | + | W 1972 roku zagrała drugoplanową rolę w telewizyjnym filmie Krzysztofa Zanussiego ''Hipoteza''. |
− | + | Od 1 kwietnia 1952 roku należała do ZASP. | |
− | + | Jej życiowym partnerem był aktor i reżyser Hieronim Konieczka. | |
− | Zmarła [[1 października]] [[2006]] roku w Sopocie. | + | Zmarła [[1 października]] [[2006]] roku w Sopocie po długiej i ciężkiej chorobie. Została pochowana na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Malczewskiego 31 w Sopocie (kw. N2-3-7). |
<br /><br /> | <br /><br /> | ||
+ | == Twórczość artystyczna (Szczecin) == | ||
== Teatr == | == Teatr == | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Linia 24: | Linia 51: | ||
! Autor | ! Autor | ||
! Reżyseria | ! Reżyseria | ||
+ | ! Forma twórczości | ||
! Postać | ! Postać | ||
! Teatr | ! Teatr | ||
Linia 30: | Linia 58: | ||
|Zacznijcie się śmiać | |Zacznijcie się śmiać | ||
|Henryk Bardijewski | |Henryk Bardijewski | ||
− | |Zdzisław Krauze | + | |Zdzisław Krauze |
+ | |obsada aktorska | ||
| | | | ||
|Teatr „13 Muz” | |Teatr „13 Muz” | ||
Linia 38: | Linia 67: | ||
|Robert Thomas | |Robert Thomas | ||
|[[Ewa Kołogórska]] | |[[Ewa Kołogórska]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
| Augusta | | Augusta | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
Linia 45: | Linia 75: | ||
|Friedrich Dürrenmatt | |Friedrich Dürrenmatt | ||
|[[Józef Gruda]] | |[[Józef Gruda]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Lina Rose | |Lina Rose | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
Linia 52: | Linia 83: | ||
|William Shakespeare | |William Shakespeare | ||
|Maryna Broniewska | |Maryna Broniewska | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Czarownica I | |Czarownica I | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
|25 marca 1964 | |25 marca 1964 | ||
+ | |- | ||
+ | |Obsesje (trzy jednoaktówki) - Trudno być prorokiem | ||
+ | |Leszek Konarski | ||
+ | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | | | ||
+ | |Teatr Propozycji | ||
+ | |czerwiec 1964 | ||
|- | |- | ||
|Policjanci | |Policjanci | ||
|Sławomir Mrożek | |Sławomir Mrożek | ||
|[[Jan Maciejowski]] | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Żona sierżanta-prowokatora | |Żona sierżanta-prowokatora | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
Linia 66: | Linia 107: | ||
|Eugène Ionesco | |Eugène Ionesco | ||
|Maryna Broniewska | |Maryna Broniewska | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Paniusia; Żona staruszka | |Paniusia; Żona staruszka | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
Linia 72: | Linia 114: | ||
|Balladyna | |Balladyna | ||
|Juliusz Słowacki | |Juliusz Słowacki | ||
− | |Maria Straszewska | + | |Maria Straszewska |
+ | |obsada aktorska | ||
|Skierka | |Skierka | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
Linia 80: | Linia 123: | ||
|Jerzy Broszkiewicz | |Jerzy Broszkiewicz | ||
|Hieronim Konieczka | |Hieronim Konieczka | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Sowa; Doktór | |Sowa; Doktór | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
|1 maja 1965 | |1 maja 1965 | ||
− | |- | + | |- |
+ | |Wyszedł z domu | ||
+ | |Tadeusz Różewicz | ||
+ | |[[Janusz Marzec]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | | | ||
+ | |Teatr „13 Muz” | ||
+ | |maj 1965 | ||
+ | |- | ||
|Dzieci słońca | |Dzieci słońca | ||
|Maksym Gorki | |Maksym Gorki | ||
|[[Jan Maciejowski]] | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Melania | |Melania | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
Linia 94: | Linia 147: | ||
|Maciej Zenon Bordowicz | |Maciej Zenon Bordowicz | ||
|Andrzej Ziębiński | |Andrzej Ziębiński | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Teresa | |Teresa | ||
|Teatr „13 Muz” | |Teatr „13 Muz” | ||
Linia 101: | Linia 155: | ||
|Adam Mickiewicz | |Adam Mickiewicz | ||
|[[Jan Maciejowski]] | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
|Jedna z chóru; Kmitowa | |Jedna z chóru; Kmitowa | ||
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
|12 marca 1966 | |12 marca 1966 | ||
+ | |- | ||
+ | |Amerykański ideał | ||
+ | |Edward Albee | ||
+ | |[[Janusz Marzec]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | | | ||
+ | |Teatr„13 Muz” | ||
+ | |28 marca 1966 | ||
+ | |- | ||
+ | |Mordercy i świadkowie | ||
+ | |Tadeusz Polanowski | ||
+ | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Pani Bates | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
+ | |24 czerwca 1966 | ||
+ | |- | ||
+ | |Paryżanin | ||
+ | |Claude Magnier | ||
+ | |[[Ewa Kołogórska]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Ariana | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |18 listopada 1966 | ||
+ | |- | ||
+ | |Meteor | ||
+ | |Friedrich Dürrenmatt | ||
+ | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Członkini Armii Zbawienia | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |9 grudnia 1966 | ||
+ | |- | ||
+ | |Jesienny ogród | ||
+ | |Lillian Hellman | ||
+ | |[[Jan Maciejowski]], [[Janusz Marzec]] (współpr. reż.) | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Róża Griggs | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |17 lutego 1967 | ||
+ | |- | ||
+ | |Lato | ||
+ | |Tadeusz Rittner | ||
+ | |Andrzej Ziębiński | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Lili | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |12 marca 1967 | ||
+ | |- | ||
+ | |Ryszard III | ||
+ | |William Shakespeare | ||
+ | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |asystent reżysera, obsada aktorska | ||
+ | |Małgorzata | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
+ | |29 września 1967 | ||
+ | |- | ||
+ | |Wujaszek Wania | ||
+ | |Antoni Czechow | ||
+ | |[[Ewa Kołogórska]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Maryna | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
+ | |3 grudnia 1967 | ||
+ | |- | ||
+ | |Pan Wokulski | ||
+ | |Bolesław Prus | ||
+ | |[[Ewa Kołogórska]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Florentyna | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |23 lutego 1968 | ||
|- | |- | ||
− | + | |Skok | |
− | + | |Jerzy Wójcik | |
− | + | |Zdzisław Krauze | |
− | + | |obsada aktorska | |
− | + | |Mama Rudego | |
− | + | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | |
− | + | |15 maja 1968 | |
− | + | |- | |
− | + | |Chwiejna równowaga | |
− | + | |Edward Albee | |
− | + | |[[Jan Maciejowski]] | |
+ | |asystent reżysera, obsada aktorska | ||
+ | |Edna | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
+ | |9 czerwca 1968 | ||
+ | |- | ||
+ | |Królowa przedmieścia | ||
+ | |Konstanty Krumłowski | ||
+ | |[[Ewa Kołogórska]] | ||
+ | |asystent reżysera, obsada aktorska | ||
+ | |Przekupka II | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |22 września 1968 | ||
+ | |- | ||
+ | |Kot w butach | ||
+ | |Zenon Laurentowski | ||
+ | |[[Ewa Kołogórska]] | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | | | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |19 października 1968 | ||
+ | |- | ||
+ | |Rekonstrukcja poety | ||
+ | |Zbigniew Herbert | ||
+ | |Jowita Pieńkiewicz | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | | | ||
+ | |Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Imprez Artystycznych (Klub „13 Muz”) | ||
+ | |13 grudnia 1968 | ||
+ | |- | ||
+ | |Mirandolina | ||
+ | |Carlo Goldoni | ||
+ | |Jowita Pieńkiewicz | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Hortensja | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | ||
+ | |11 lutego 1969 | ||
+ | |- | ||
+ | |Rzecz listopadowa | ||
+ | |Ernest Bryll | ||
+ | |Krystyna Skuszanka, Jerzy Krasowski | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |Dama | ||
+ | |Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | ||
+ | |20 kwietnia 1969 | ||
+ | |- | ||
+ | |Nowe Wyzwolenie | ||
+ | |Stanisław Ignacy Witkiewicz | ||
+ | |Jowita Pieńkiewicz | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | | | ||
+ | |Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Imprez Artystycznych (Klub „13 Muz”) | ||
+ | |26 kwietnia 1969 | ||
+ | |- | ||
|} | |} | ||
<br /><br /> | <br /><br /> | ||
Linia 142: | Linia 322: | ||
|29 czerwca 1965 | |29 czerwca 1965 | ||
|- | |- | ||
+ | |Serwal | ||
+ | |Danuta Hrechorowicz | ||
+ | |[[Alicja Maciejowska]] | ||
+ | | | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |12 sierpnia 1965 | ||
+ | |- | ||
+ | |Latarnik z Out Skarries | ||
+ | |[[Włodzimierz Kaczmarek]] | ||
+ | |[[Juliusz Burski]] | ||
+ | | | ||
+ | |obsada aktorska | ||
+ | |3 maja 1966 | ||
|} | |} | ||
<br /><br /> | <br /><br /> | ||
Linia 149: | Linia 342: | ||
! Tytuł sztuki (programu) | ! Tytuł sztuki (programu) | ||
! Autor | ! Autor | ||
− | |||
! Reżyseria | ! Reżyseria | ||
! Realizacja telewizyjna | ! Realizacja telewizyjna | ||
Linia 155: | Linia 347: | ||
! Data premiery | ! Data premiery | ||
|- | |- | ||
+ | |[[Dzieci słońca (TV)|Dzieci słońca]] | ||
+ | |Maksym Gorki | ||
+ | |[[Jan Maciejowski]] | ||
+ | |[[Juliusz Burski]] | ||
+ | |Melania | ||
+ | |18 lipca 1966 (transmisja z Teatru Współczesnego) | ||
+ | |- | ||
|[[Rekonstrukcja poety (TV)|Rekonstrukcja poety]] | |[[Rekonstrukcja poety (TV)|Rekonstrukcja poety]] | ||
|Zbigniew Herbert | |Zbigniew Herbert | ||
− | |||
|Jowita Pieńkiewicz | |Jowita Pieńkiewicz | ||
|[[Ryszard Zawidowski]] | |[[Ryszard Zawidowski]] | ||
Linia 165: | Linia 363: | ||
|} | |} | ||
<br /><br /> | <br /><br /> | ||
− | |||
− | == == | + | == Nagrody i wyróżnienia == |
+ | * '''1984''' – Nagroda wicewojewody bydgoskiego | ||
+ | * '''1992''' – Nagroda Bydgoskiego Informatora Kulturalnego | ||
+ | * '''1992''' – Nagroda wojewody bydgoskiego | ||
+ | * '''1994''' – Złota Maska za ogromny wkład w rozwój bydgoskiej sceny teatralnej | ||
+ | * '''2004''' – nagroda prezydenta Bydgoszczy z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru | ||
+ | <br /><br /> | ||
+ | |||
+ | == Odznaczenia == | ||
+ | [[Plik:Zasluzony_Dzialacz.jpg|thumb|right|]] | ||
+ | * '''1980''' – Złoty Krzyż Zasługi | ||
+ | * '''1980''' – Odznaka za zasługi dla m. Bydgoszczy | ||
+ | * '''1985''' – Medal 40-lecia PRL | ||
+ | * '''1986''' – Odznaka za zasługi dla woj. bydgoskiego | ||
+ | * '''1987''' – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski | ||
+ | * '''1989''' – Zasłużony Działacz Kultury | ||
+ | * '''1989''' – Odznaka za zasługi dla woj. bydgoskiego | ||
+ | <br /><br /> | ||
+ | |||
+ | == Bibliografia == | ||
+ | * Zbigniew Jarzębowski, ''Słuchowiska szczecińskiego radia'', [[Uniwersytet Szczeciński]], [[Szczecin]] 2009 | ||
+ | |||
+ | |||
+ | == Inne źródła == | ||
+ | * Materiały ze zbiorów [http://e-teatr.pl// Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie] | ||
+ | |||
+ | <br/><br/> | ||
+ | |||
+ | {{Autor|[[User:Andriusza|Andrzej Androchowicz]]}} | ||
+ | |||
+ | {{DEFAULTSORT: Rucińska, Wanda}} | ||
+ | |||
+ | [[Kategoria:Ludzie kultury]] | ||
+ | [[Kategoria:Zasłużony Działacz Kultury]] | ||
+ | [[Kategoria:Ludzie związani z teatrem]] | ||
+ | [[Kategoria:Aktorzy]] | ||
+ | [[Kategoria:Aktorzy teatrów dramatycznych]] | ||
+ | [[Kategoria:Ludzie związani z radiem]] | ||
+ | [[Kategoria:Aktorzy radiowi]] | ||
+ | [[Kategoria:Ludzie związani z filmem]] | ||
+ | [[Kategoria:Aktorzy filmowi]] | ||
+ | [[Kategoria:Ludzie związani z telewizją]] | ||
+ | [[Kategoria:Aktorzy telewizyjni]] | ||
+ | [[Kategoria:Rok 2017]] |
Aktualna wersja na dzień 13:32, 5 lis 2019
Wanda Rucińska | |||
aktorka | |||
| |||
Data urodzenia | 12 lutego 1919 | ||
Miejsce urodzenia | Łęczyca | ||
Data śmierci | 11 października 2006 | ||
Miejsce śmierci | Sopot | ||
Miejsce spoczynku | Cmentarz Komunalny w Sopocie (kw. N2-3-7) | ||
Wanda Rucińska (1919-2006) – aktorka
Życiorys
Wanda Jadwiga Rucińska urodziła się 12 lutego 1919 roku w Łęczycy w mieszczańskiej rodzinie Józefa i Janiny Kierońskich. W 1920 roku jej rodzice przenieśli się do Bydgoszczy. Tu w 1928 roku zaczęła uczęszczać do gimnazjum o profilu humanistycznym. Po uzyskaniu w 1937 roku świadectwa dojrzałości, podjęła studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Poznańskiego. Z uwagi na chorobę płuc oraz ciężką sytuację materialną, po dwóch latach zrezygnowała ze studiów i podjęła pracę zarobkową.
Podczas okupacji niemieckiej pracowała jako robotnica w Fabryce Wyrobów Metalowych „Fema” braci Sokołowskich w Bydgoszczy. W 1941 roku wyjechała do Warszawy, gdzie zatrudnienie znalazła w fabryce obuwia „Leo”. Początkowo pracowała jako robotnica, a potem jako pomoc biurowa. Po upadku powstania warszawskiego powróciła do Bydgoszczy.
Tuż po zakończeniu wojny zaczęła uczęszczać do Szkoły Dramatycznej kierowanej przez Aleksandra Rodziewicza. Od początku kariery aktorskiej związała się z teatrami bydgoskimi, Polskim i Miejskim. W lipcu 1945 roku na scenie Teatru Polskiego zagrała epizodyczną rolę Uczennicy w Maturze Laszlo Fodora. W październiku tego samego roku zadebiutowała rolą Meli w Moralności Pani Dulskiej Gabrieli Zapolskiej. Egzamin aktorski zdała w 1946 roku w Łodzi przed komisją PWST, której przewodniczył Leon Schiller.
Początkowo grywała tzw. „pierwsze naiwne”, m.in. Helenkę w Grubych rybach Michała Bałuckiego. Po reorganizacji placówki w 1947 roku, przez 15 lat grała w połączonych Teatrach Ziemi Pomorskiej Bydgoszczy-Toruniu. W tym okresie tworzyła kreacje dojrzalsze, bardziej plastyczne i barwne, często charakterystyczne. Zagrała m.in. Sofrone w Obronie Ksantypy i Irenę w Przygodzie Florenckiej Ludwika Hieronima Morstina, Bertę i Tylly w Świerszczu za kominem Karola Dickensa, Martę w Głupim Jakubie Tadeusza Rittnera, Marię Antonównę w Rewizorze Mikołaja Gogola, Abigail w Szklance wody Eugene'a Scribe'a, Justysię w Mężu i żonie Aleksandra Fredry, Klaudynę w Grzegorzu Dyndale Moliera, Rittę w Bancroftach Broszkiewicza-Gottesmana, Mańkę w Ich czworo i Michasiową w Pannie Maliczewskiej Gabrieli Zapolskiej, Królową-Matkę w Beckecie, czyli honorze Boga Jeana Anouilha. Za przełomową rolę w jej karierze uważa się Norę w Domu laki Henrika Ibsena w reż. Stefana Wintera (1955). Znakomite wyczucie groteski pozwoliło jej na stworzenie znakomitych kreacji w repertuarze Witkacowskim. Grała m.in. Widmo w W małym dworku, Gosposię w Nowym Wyzwoleniu, Babcię Julię w Sonacie Belzebuba i tytułową rolę w Matce.
Choć kojarzona jest głównie ze sceną bydgoską, kilkanaście lat zawodowego życia spędziła w teatrach Poznania, Koszalina, Szczecina i Torunia.
W sezonie 1961/62 grała w poznańskim Teatrze Polskim, m.in. Celestynę w Don Juanie, czyli umiłowaniu geometrii Maksa Frischa. W latach 1962-1963 była aktorką Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. J. Słowackiego w Koszalinie. Zagrała m.in. Matkę w Kordianie Juliusza Słowackiego, Panią Webb w Naszym mieście Thorntona Wildera.
W latach 1963-1969 związana była ze scenami Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie. Tu stworzyła wiele interesujących kreacji. Obsadzano ją w rolach komediowych, we współczesnych dramatach obyczajowych i w sztukach klasycznych oraz poetyckich. Współpracowała z Teatrem „13 Muz” i Estradą Szczecińską. Wystąpiła w telewizyjnej adaptacji Rekonstrukcji poety wg Zbigniewa Herberta. Grała także w Teatrze Polskiego Radia. Jako przedstawicielka SPATiF była jurorką kolejnych edycji popularnego plebiscytu Bursztynowy Pierścień na najlepszego aktora scen szczecińskich (1967, 1968).
W latach 1969-1976 występowała w Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu, a później w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. Jubileusz 40-lecia pracy artystycznej obchodziła w 1986 roku, grając Lidię Wasiliewną w romantycznej sztuce Aleksieja Arbuzowa Staromodna komedia. Ze względu na ciężką i postępującą chorobę w 1992 roku wycofała się ze sceny.
Zarówno w Bydgoszczy, jak i w Szczecinie występowała z dużym powodzeniem w Teatrze Propozycji.
W 1972 roku zagrała drugoplanową rolę w telewizyjnym filmie Krzysztofa Zanussiego Hipoteza.
Od 1 kwietnia 1952 roku należała do ZASP.
Jej życiowym partnerem był aktor i reżyser Hieronim Konieczka.
Zmarła 1 października 2006 roku w Sopocie po długiej i ciężkiej chorobie. Została pochowana na Cmentarzu Komunalnym przy ul. Malczewskiego 31 w Sopocie (kw. N2-3-7).
Twórczość artystyczna (Szczecin)
Teatr
Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|
Zacznijcie się śmiać | Henryk Bardijewski | Zdzisław Krauze | obsada aktorska | Teatr „13 Muz” | wrzesień 1963 | |
W kręgu podejrzeń | Robert Thomas | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Augusta | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 listopada 1963 |
Fizycy | Friedrich Dürrenmatt | Józef Gruda | obsada aktorska | Lina Rose | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 stycznia 1964 |
Makbet | William Shakespeare | Maryna Broniewska | obsada aktorska | Czarownica I | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 25 marca 1964 |
Obsesje (trzy jednoaktówki) - Trudno być prorokiem | Leszek Konarski | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Teatr Propozycji | czerwiec 1964 | |
Policjanci | Sławomir Mrożek | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Żona sierżanta-prowokatora | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 4 listopada 1964 |
Nosorożec | Eugène Ionesco | Maryna Broniewska | obsada aktorska | Paniusia; Żona staruszka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 grudnia 1964 |
Balladyna | Juliusz Słowacki | Maria Straszewska | obsada aktorska | Skierka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 13 marca 1965 |
Przychodzę opowiedzieć | Jerzy Broszkiewicz | Hieronim Konieczka | obsada aktorska | Sowa; Doktór | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 maja 1965 |
Wyszedł z domu | Tadeusz Różewicz | Janusz Marzec | obsada aktorska | Teatr „13 Muz” | maj 1965 | |
Dzieci słońca | Maksym Gorki | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Melania | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 9 października 1965 |
Jam session | Maciej Zenon Bordowicz | Andrzej Ziębiński | obsada aktorska | Teresa | Teatr „13 Muz” | 11 października 1965 |
Dziady | Adam Mickiewicz | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Jedna z chóru; Kmitowa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 marca 1966 |
Amerykański ideał | Edward Albee | Janusz Marzec | obsada aktorska | Teatr„13 Muz” | 28 marca 1966 | |
Mordercy i świadkowie | Tadeusz Polanowski | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Pani Bates | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 24 czerwca 1966 |
Paryżanin | Claude Magnier | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Ariana | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 18 listopada 1966 |
Meteor | Friedrich Dürrenmatt | Jan Maciejowski | obsada aktorska | Członkini Armii Zbawienia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 grudnia 1966 |
Jesienny ogród | Lillian Hellman | Jan Maciejowski, Janusz Marzec (współpr. reż.) | obsada aktorska | Róża Griggs | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 17 lutego 1967 |
Lato | Tadeusz Rittner | Andrzej Ziębiński | obsada aktorska | Lili | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 12 marca 1967 |
Ryszard III | William Shakespeare | Jan Maciejowski | asystent reżysera, obsada aktorska | Małgorzata | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 29 września 1967 |
Wujaszek Wania | Antoni Czechow | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Maryna | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 grudnia 1967 |
Pan Wokulski | Bolesław Prus | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Florentyna | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 lutego 1968 |
Skok | Jerzy Wójcik | Zdzisław Krauze | obsada aktorska | Mama Rudego | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 15 maja 1968 |
Chwiejna równowaga | Edward Albee | Jan Maciejowski | asystent reżysera, obsada aktorska | Edna | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 9 czerwca 1968 |
Królowa przedmieścia | Konstanty Krumłowski | Ewa Kołogórska | asystent reżysera, obsada aktorska | Przekupka II | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 22 września 1968 |
Kot w butach | Zenon Laurentowski | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 października 1968 | |
Rekonstrukcja poety | Zbigniew Herbert | Jowita Pieńkiewicz | obsada aktorska | Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Imprez Artystycznych (Klub „13 Muz”) | 13 grudnia 1968 | |
Mirandolina | Carlo Goldoni | Jowita Pieńkiewicz | obsada aktorska | Hortensja | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 11 lutego 1969 |
Rzecz listopadowa | Ernest Bryll | Krystyna Skuszanka, Jerzy Krasowski | obsada aktorska | Dama | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 20 kwietnia 1969 |
Nowe Wyzwolenie | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Jowita Pieńkiewicz | obsada aktorska | Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Imprez Artystycznych (Klub „13 Muz”) | 26 kwietnia 1969 |
Radio
Tytuł | Autor | Reżyseria | Adaptacja radiowa | Postać | Data pierwszej emisji |
---|---|---|---|---|---|
Porgy | Heyward DuBose | Jan Maciejowski | Czesław Czerniawski | obsada aktorska | 25 lutego 1963 |
10° w skali Beauforta | Czesław Czerniawski | Juliusz Burski | obsada aktorska | 29 czerwca 1965 | |
Serwal | Danuta Hrechorowicz | Alicja Maciejowska | obsada aktorska | 12 sierpnia 1965 | |
Latarnik z Out Skarries | Włodzimierz Kaczmarek | Juliusz Burski | obsada aktorska | 3 maja 1966 |
Telewizja
Tytuł sztuki (programu) | Autor | Reżyseria | Realizacja telewizyjna | Postać | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|
Dzieci słońca | Maksym Gorki | Jan Maciejowski | Juliusz Burski | Melania | 18 lipca 1966 (transmisja z Teatru Współczesnego) |
Rekonstrukcja poety | Zbigniew Herbert | Jowita Pieńkiewicz | Ryszard Zawidowski | obsada aktorska | 16 marca 1969 |
Nagrody i wyróżnienia
- 1984 – Nagroda wicewojewody bydgoskiego
- 1992 – Nagroda Bydgoskiego Informatora Kulturalnego
- 1992 – Nagroda wojewody bydgoskiego
- 1994 – Złota Maska za ogromny wkład w rozwój bydgoskiej sceny teatralnej
- 2004 – nagroda prezydenta Bydgoszczy z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru
Odznaczenia
- 1980 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1980 – Odznaka za zasługi dla m. Bydgoszczy
- 1985 – Medal 40-lecia PRL
- 1986 – Odznaka za zasługi dla woj. bydgoskiego
- 1987 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1989 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1989 – Odznaka za zasługi dla woj. bydgoskiego
Bibliografia
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie