Zofia Tokarzewska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
(Nie pokazano 48 wersji utworzonych przez 3 użytkowników)
Linia 13: Linia 13:
 
|lata_dzialalnosci =  
 
|lata_dzialalnosci =  
 
|tytuly=
 
|tytuly=
−
|narodowosc=polska
+
|narodowosc=
 
|pseudonim=
 
|pseudonim=
 
}}
 
}}
−
 
+
'''Zofia Tokarzewska''' '''(1909-1996)''' – śpiewaczka (sopran), aktorka
−
'''Zofia Tokarzewska''' '''(1909-1996)''' – śpiewaczka, aktorka
 
−
 
 
−
'''STRONA W BUDOWIE'''
 
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
 
== Życiorys ==
 
== Życiorys ==
Linia 28: Linia 25:
 
W latach 1933-1939 była solistką Teatru Wielkiego w Warszawie. Tu pod kierunkiem Leona Schillera, [[Emil Chaberski|Emila Chaberskiego]], Adolfa Popławskiego, Witolda Zdzitowieckiego śpiewała partie operowe i operetkowe, m.in. Micaeli i Frascity w ''Carmen'' G. Bizeta, Neddy w ''Pajacach'' R. Leoncavalla, Mimi w ''Cyganerii'' G. Pucciniego oraz Zofii w ''Halce'' i Hanny w ''Strasznym dworze'' S. Moniuszki.  
 
W latach 1933-1939 była solistką Teatru Wielkiego w Warszawie. Tu pod kierunkiem Leona Schillera, [[Emil Chaberski|Emila Chaberskiego]], Adolfa Popławskiego, Witolda Zdzitowieckiego śpiewała partie operowe i operetkowe, m.in. Micaeli i Frascity w ''Carmen'' G. Bizeta, Neddy w ''Pajacach'' R. Leoncavalla, Mimi w ''Cyganerii'' G. Pucciniego oraz Zofii w ''Halce'' i Hanny w ''Strasznym dworze'' S. Moniuszki.  
  
−
W czasie okupacji niemieckiej działała w podziemiu. Należała do batalionu „Miłosz” Okregu Warszawskiego Armii Krajowej. Nosiła pseudonim „Skowronek”. Brała udział w powstaniu warszawskim w południowej części Śródmieścia. Dawała koncerty dla powstańców. Wraz z mężem, Witoldem Swaszkiewiczem ps. „Sawa”, organizowała punkty żywnościowo-gospodarcze.
+
W czasie okupacji niemieckiej działała w podziemiu. Należała do batalionu „Miłosz” Okregu Warszawskiego Armii Krajowej. Nosiła pseudonim „Skowronek”. Brała udział w powstaniu warszawskim w południowej części Śródmieścia. Dawała koncerty dla powstańców. Wraz z mężem, Witoldem Sawaszkiewiczem ps. „Sawa”, organizowała punkty żywnościowo-gospodarcze.
  
 
W latach 1945-1946 występowała na Wybrzeżu Gdańskim, koncertując głównie w Sopocie.
 
W latach 1945-1946 występowała na Wybrzeżu Gdańskim, koncertując głównie w Sopocie.
  
−
W kwietniu 1946 roku przyjechała do '''[[Szczecin|Szczecina]]'''. Początkowo społecznie pracowała na rzecz Związku Zawodowego Muzyków RP, wkrótce stając się członkiem Zarządu szczecińskiego oddziału tej organizacji. Była inicjatorką, a następnie przewodniczącą sekcji wokalnej. Pełniła także funkcję sekretarza sekcji pedagogicznej i członka Komisji Kwalifikacyjnej obu tych sekcji. Rozpoczęła współpracę z Centralnym Biurem Koncertowym oraz z Artosem. Występowała w koncertach radiowych z towarzyszeniem orkiestry Robotniczego Towarzystwa Muzycznego pod batutą m.in. [[Władysław Górzyński|Władysława Górzyńskiego]], [[Edmund Borowski|Edmunda Borowskiego]], Felicjana Lasoty. Uczestniczyła w koncertach symfonicznych, a także w imprezach muzycznych dla zakładów pracy w [[Szczecin|Szczecinie]] i w terenie (m.in. spółdzielnie rolnicze, PGR-y).  
+
W kwietniu 1946 roku przyjechała do '''[[Szczecin|Szczecina]]'''. Początkowo społecznie pracowała na rzecz Związku Zawodowego Muzyków RP, wkrótce stając się członkiem Zarządu szczecińskiego oddziału tej organizacji. Była inicjatorką, a następnie przewodniczącą sekcji wokalnej. Pełniła także funkcję sekretarza sekcji pedagogicznej i członka Komisji Kwalifikacyjnej obu tych sekcji. Rozpoczęła współpracę z Centralnym Biurem Koncertowym oraz z Artosem. Występowała w koncertach radiowych z towarzyszeniem orkiestry Robotniczego Towarzystwa Muzycznego pod batutą m.in. [[Władysław Górzyński|Władysława Górzyńskiego]], [[Edmund Borowski|Edmunda Borowskiego]], Felicjana Lasoty. Uczestniczyła w koncertach symfonicznych, a także w imprezach muzycznych dla zakładów pracy w [[Szczecin|Szczecinie]] i w terenie (m.in. spółdzielnie rolnicze, PGR-y). Udzielała lekcji śpiewu, m.in. popularnej w latach 50. piosenkarce [[Jadwiga Prolińska|Jadwidze Prolińskiej]].
  
−
Od 1951 roku grała na scenie [[Państwowy Teatr Polski|Państwowego Teatru Polskiego]]. W latach 1952-1957 była aktorką [[Państwowe Teatry Dramatyczne|Państwowych  Teatrów Dramatycznych]]. W 1957 roku otrzymała angaż do Operetki Państwowej w [[Szczecin|Szczecinie]] (późniejszy Państwowy Teatr Muzyczny) i ze sceną tą związała się aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Za jej najciekawsze kreacje uznaje się role  Maoti w ''Inez'' [[Edmund Borowski| E. Borowskiego]], Baronową w ''Krainie uśmiechu'' F. Lehara, Konstancję w ''Gejszy'' S. Jonesa, Palmirę w ''Balu w operze'' R. Heubergera.
+
Od 1951 roku grała na scenie [[Państwowy Teatr Polski|Państwowego Teatru Polskiego]]. W latach 1952-1957 była aktorką [[Państwowe Teatry Dramatyczne|Państwowych  Teatrów Dramatycznych]]. W 1957 roku otrzymała angaż do Operetki Państwowej w [[Szczecin|Szczecinie]] (późniejszy Państwowy Teatr Muzyczny) i ze sceną tą związała się aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Za jej najciekawsze kreacje uznaje się role  Maoti w ''Inez'' [[Edmund Borowski| E. Borowskiego]], Baronową w ''Krainie uśmiechu'' F. Lehára, Konstancję w ''Gejszy'' S. Jonesa, Palmirę w ''Balu w operze'' R. Heubergera.
  
−
Od 1928 roku należała do Związku Artystów Scen Polskich. Po utworzeniu w 1958 roku Koła SPATiF przy Operetce Szczecińskiej, została wybrana jego przewodniczącą. Pracy na rzecz stowarzyszenia poświęciła ponad 20 lat.
+
Od 1928 roku należała do Związku Artystów Scen Polskich. Po utworzeniu w 1958 roku Koła Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i i Filmu przy Operetce Szczecińskiej, została wybrana jego przewodniczącą. W kwietniu 1965 roku reprezentowała szczecińskie środowisko aktorskie na VIII walnym zjeździe delegatów SPATiF w Warszawie. Pracy na rzecz stowarzyszenia poświęciła ponad 20 lat.
  
 
Zmarła [[24 stycznia]] [[1996]] roku w [[Szczecin|Szczecinie]]. Została pochowana 29 stycznia na [[Cmentarz Centralny|Cmentarzu Centralnym]] (kw. 15A-18-7).
 
Zmarła [[24 stycznia]] [[1996]] roku w [[Szczecin|Szczecinie]]. Została pochowana 29 stycznia na [[Cmentarz Centralny|Cmentarzu Centralnym]] (kw. 15A-18-7).
Linia 75: Linia 72:
 
|[[Czesław Staszewski]]
 
|[[Czesław Staszewski]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
−
|Nenienie
+
|Nenienie, kierowniczka antyalkoholowej herbaciarni
 
|Państwowy Teatr Polski (scena Teatr Współczesny)  
 
|Państwowy Teatr Polski (scena Teatr Współczesny)  
 
|3 listopada 1951
 
|3 listopada 1951
Linia 105: Linia 102:
 
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny)  
 
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny)  
 
|16 maja 1953
 
|16 maja 1953
 +
|-
 +
|Ich czworo
 +
|
 +
|Gabriela Zapolska
 +
|Maria Straszewska
 +
|obsada aktorska
 +
|Wdowa
 +
|Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny)
 +
|18 lutego 1954
 
|-
 
|-
 
|Grube ryby  
 
|Grube ryby  
Linia 147: Linia 153:
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
−
|Delfina
+
|Delfina, żona barona Konrada d'Aubrais
 
|Operetka Szczecińska Towarzystwa Miłośników Teatru Muzycznego  
 
|Operetka Szczecińska Towarzystwa Miłośników Teatru Muzycznego  
 
|31 grudnia 1957
 
|31 grudnia 1957
Linia 153: Linia 159:
 
|Zemsta nietoperza  
 
|Zemsta nietoperza  
 
|Johann Strauss syn  
 
|Johann Strauss syn  
−
|Karl Haffner, Richard Genee
+
|Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki ''Das Gefängnis'' Rodericha Benedixa i wodewilu ''La Réveillon'' Henriego Meilhaca i  Ludovica Halévy'ego
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
Linia 183: Linia 189:
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
−
|Mirabella
+
|Mirabella, wychowawczyni Arseny
 
|Państwowa Operetka  
 
|Państwowa Operetka  
 
|4 października 1961
 
|4 października 1961
 
|-
 
|-
−
|Can can
+
|Can-Can
 
|Cole Porter
 
|Cole Porter
−
|Abe Burrow
+
|Abe Burrows
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
Linia 195: Linia 201:
 
|Państwowa Operetka  
 
|Państwowa Operetka  
 
|29 stycznia 1964
 
|29 stycznia 1964
 +
|-
 +
|Życie paryskie
 +
|Jacques Offenbach
 +
|Władysław Krzemiński wg Henri Meilhaca i Ludovica Halévy
 +
|[[Ewa Kołogórska]]
 +
|obsada aktorska
 +
|Pani Quimper-Caradeck, ciotka p. Bobinet
 +
|Państwowa Operetka
 +
|16 czerwca 1964
 
|-  
 
|-  
 
|Wesoła wdówka  
 
|Wesoła wdówka  
 
|Franz Lehár  
 
|Franz Lehár  
−
|Victor Leon, Leo Stein
+
|Victor Léon, Leo Stein
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
−
|Praskowia
+
|Praksowia, żona Priczicza
 
|Państwowa Operetka  
 
|Państwowa Operetka  
 
|14 października 1964
 
|14 października 1964
Linia 214: Linia 229:
 
|3 lutego 1965
 
|3 lutego 1965
 
|-
 
|-
−
|Jego wysokośc bobasek
+
|Czerwony Kapturek
 +
|Władysław Szpilman
 +
|Marian Niewiarowski
 +
|Maria Billiżanka
 +
|obsada aktorska
 +
|Babcia
 +
|Państwowa Operetka
 +
|27 kwietnia 1965
 +
|-
 +
|Paganini
 +
|Franz Lehár, [[Edmund Borowski]] (muzyka baletowa)
 +
|Paul Knepler, Béla Jenbach
 +
|Tadeusz Laskowski
 +
|obsada aktorska
 +
|Hrabina de Laplace, dama dworu
 +
|Państwowa Operetka
 +
|30 września 1965
 +
|-
 +
|My Fair Lady
 +
|Frederick Loewe
 +
|Alan Jay Lerner wg komedii '' Pigmalion'' George'a Bernarda Shawa
 +
|[[Emil Chaberski]]
 +
|obsada aktorska
 +
|Pani Higgins
 +
|Państwowy Teatr Muzyczny
 +
|19 lutego 1966
 +
|-
 +
|Jego wysokość bobasek
 
|Ryszard Sielicki
 
|Ryszard Sielicki
 
|Keble Howard
 
|Keble Howard
Linia 225: Linia 267:
 
|Ptasznik z Tyrolu
 
|Ptasznik z Tyrolu
 
|Carl Zeller
 
|Carl Zeller
−
|Moritz West, Ludwig Held
+
|Moritz West (Moritz Nitzelberger) i Ludwig Held wg pomysłu Fr. Bieville'a
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|[[Edmund Wayda]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
Linia 242: Linia 284:
 
|-
 
|-
 
|Nitouche
 
|Nitouche
−
|Florimond Herve
+
|Hervé (Louis Auguste Florimond Ronger)
 
|Henri Meilhac, Albert Millaud
 
|Henri Meilhac, Albert Millaud
 
|Juliusz Lubicz-Lisowski
 
|Juliusz Lubicz-Lisowski
Linia 270: Linia 312:
 
|Wiedeńska krew
 
|Wiedeńska krew
 
|Johann Strauss syn
 
|Johann Strauss syn
−
|Victor Leon, Leo Stein
+
|Victor Léon, Leo Stein
 
|Zofia Weissówna
 
|Zofia Weissówna
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
 
|Księżna Windischgrenz
 
|Księżna Windischgrenz
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
−
|26 czerwca 1969
+
|26 września 1969
 
|-
 
|-
 
|Eksportowa żona
 
|Eksportowa żona
Linia 286: Linia 328:
 
|20 listopada 1969
 
|20 listopada 1969
 
|-
 
|-
−
|Inez
+
|Inez (musical)
 
|[[Edmund Borowski]]
 
|[[Edmund Borowski]]
 
|Kazimierz Andrzej Czyżewski
 
|Kazimierz Andrzej Czyżewski
 
|[[Janusz Marzec]]
 
|[[Janusz Marzec]]
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
−
|Maoti
+
|Maoti, żona Zadory
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|12 marca 1970
 
|12 marca 1970
Linia 302: Linia 344:
 
|Żona szlachcica
 
|Żona szlachcica
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
−
|7 czerwca 1970
+
|27 czerwca 1970
 
|-
 
|-
 
|Gejsza
 
|Gejsza
Linia 324: Linia 366:
 
|Bal w operze
 
|Bal w operze
 
|Richard Heuberger
 
|Richard Heuberger
−
|Wiktor Leon, Hugo Waldberg wg komedii ''Trzy różowe domina'' Alfreda Delacour i Alfreda Hennequin
+
|Wiktor Leon i Hugo von Waldberg wg komedii ''Trzy różowe domina'' Alfreda Charlemagne Delacoura i Alfreda Hennequina
 
|Henryk Mozer
 
|Henryk Mozer
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
−
|Palmira Beaubuisson  
+
|Palmira Beaubuisson, żona Teofila
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|18 kwietnia 1973
 
|18 kwietnia 1973
 
|-
 
|-
 
|Domek trzech dziewcząt
 
|Domek trzech dziewcząt
−
|Franciszek Schubert
+
|Heinrich Berté wg muzyki Franza Schuberta
−
|Artur Maria Willner, Heinz Reichert
+
|Alfred Willner, Heinz Reichert wg powieści ''Schwammerl'' Rudolfa Hansa Bartscha
 
|[[Tadeusz Bursztynowicz]]
 
|[[Tadeusz Bursztynowicz]]
−
|obsada aktorska
+
|obsada aktorska  
−
|Maria Tscholl
+
|Maria Tscholl, żona dostawcy Christiana
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|Państwowy Teatr Muzyczny
 
|18 lipca 1973
 
|18 lipca 1973
Linia 342: Linia 384:
 
|Zemsta nietoperza  
 
|Zemsta nietoperza  
 
|Johann Strauss syn
 
|Johann Strauss syn
−
|Karl Haffner, Richard Genee
+
|Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki ''Das Gefängnis'' Rodericha Benedixa i wodewilu ''La Réveillon'' Henriego Meilhaca i  Ludovica Halévy'ego
 
|Marian Kobielski
 
|Marian Kobielski
 
|obsada aktorska
 
|obsada aktorska
Linia 348: Linia 390:
 
|Państwowy Teatr Muzyczny  
 
|Państwowy Teatr Muzyczny  
 
|12 lipca 1974
 
|12 lipca 1974
 +
|-
 +
|W imieniu brawa (zdarzenie muzyczno-teatralne)
 +
|P. Ábrahám, L. Bernstein, I. Dunajewski, K. Gaertner, J. Gilbert, J. Herman, E. Kálmán, F. Lehár, M. Leigh, F. Loewe, T. Mackeben, J. Offenbach, C. Porter. L. Różycki, M. Sart, J. Strauss syn
 +
|Lech Terpiłowski, Andrzej M. Trzos
 +
|Jerzy Ukleja
 +
|obsada aktorska
 +
|Sprawozdawca prasowy
 +
|Państwowy Teatr Muzyczny
 +
|28 czerwca 1975
 
|-
 
|-
 
|Wesoła wdówka  
 
|Wesoła wdówka  
Linia 361: Linia 412:
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
−
== Zdjęcia ze spektakli ==
+
== Na scenie ==
 
<gallery widths=330 heights= 250 perrow=3>
 
<gallery widths=330 heights= 250 perrow=3>
−
Plik:Apostol_Zygmunt07.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Alicja Mc'Donald), [[Zygmunt Apostoł]] (Patrick Drayford) i Krystyna Demska (Klara Merson) w ''Jego wysokości bobasku'' (1966) - ''fot. Grażyna Wyszomirska''
+
Plik:Apostol_Zygmunt07.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Alicja Mc'Donald), [[Zygmunt Apostoł]] (Patrick Drayford) i [[Krystyna Demska]] (Klara Merson) w ''Jego wysokości bobasku'' (1966) - ''fot. Grażyna Wyszomirska''
−
Plik:Tokarzewska_Zofia06a|'''Zofia Tokarzewska''' (), [[Ryszard Karczykowski]] () i Maria Popławska w ''Ptaszniku z Tyrolu'' (1966)
+
Plik:Tokarzewska_Zofia06a.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Adelajda), [[Ryszard Karczykowski]] (Adam) i [[Maria Popławska]] (Księżna) w ''Ptaszniku z Tyrolu'' (1966)
−
Plik:Tokarzewska_Zofia07.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Maria Tscholl) w ''Domku trzech dziewcząt'' (1973)
+
Plik:Tokarzewska_Zofia05a.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Adelajda), Mariusz Majewski (Adam) i [[Maria Popławska]] (Księżna) w ''Ptaszniku z Tyrolu'' (1966)
 +
</gallery>
 +
<gallery widths=330 heights= 250 perrow=3>
 +
Plik:Tokarzewska_Zofia04a.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Maoti), [[Tadeusz Jarczyński]] (Zadora) i Józef Walczak (Jur) w ''Inez'' (1970) - ''fot. Grażyna Wyszomirska''
 +
Plik:Tokarzewska_Zofia07.jpg|'''Zofia Tokarzewska''' (Maria Tscholl) i [[Tadeusz Jarczyński]] (Christian Tscholl) w ''Domku trzech dziewcząt'' (1973)
 
</gallery>
 
</gallery>
 
<gallery widths=330 heights= 390 perrow=3>
 
<gallery widths=330 heights= 390 perrow=3>
 
Plik:Tokarzewska_Zofia08a.jpg|
 
Plik:Tokarzewska_Zofia08a.jpg|
 +
Plik:Tokarzewska_Zofia14a.jpg|
 +
Plik:Tokarzewska_Zofia15a.jpg|
 
</gallery>
 
</gallery>
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
 +
== Telewizja ==
 +
{| class="wikitable"
 +
! Tytuł
 +
! Kompozytor
 +
! Autor libretta
 +
! Reżyseria
 +
! Realizacja TV
 +
! Postać
 +
! Teatr
 +
! Data premiery
 +
|-
 +
|Gejsza
 +
|Sidney Jones
 +
|Oven Hall, Harry Greenbank
 +
|Jan Wodzyński
 +
|
 +
|Lady Konstancja Wynne
 +
|Telewizja Szczecin (przeniesienie z PTM)
 +
|24 października 1971 (pr. lokalny)
 +
|-
 +
|}
 +
<br/><br/>
 
== Odznaczenia ==
 
== Odznaczenia ==
 
[[Plik:Zasluzony_Dzialacz.jpg|thumb|right|]]
 
[[Plik:Zasluzony_Dzialacz.jpg|thumb|right|]]
Linia 381: Linia 460:
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
  
−
== Źródła ==
+
== Bibliografia ==
−
==== Bibliografia ====
+
* ''[[Encyklopedia Szczecina]]'' t. I A-O (pod red. [[Tadeusz Białecki|Tadeusza Białeckiego]], autor hasła [[Ryszard Markow]]), [[Uniwersytet Szczeciński]], [[Szczecin]] 1999
−
* ''[[Encyklopedia Szczecina]]'' t. I A-O (pod red. [[Tadeusz Białecki|Tadeusza Białeckiego]], autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, [[Szczecin]] 1999
 
  
−
==== Inne ====
+
== Inne źródła ==
 +
* Programy teatralne (zbiory własne)
 
* Materiały ze zbiorów [http://e-teatr.pl// Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego w Warszawie] (m.in. własnoręcznie sporządzony życiorys artystki) oraz [http://opera.szczecin.pl// Opery na Zamku] i [http://szczecin.zasp.pl// ZASP] w [[Szczecin|Szczecinie]]
 
* Materiały ze zbiorów [http://e-teatr.pl// Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego w Warszawie] (m.in. własnoręcznie sporządzony życiorys artystki) oraz [http://opera.szczecin.pl// Opery na Zamku] i [http://szczecin.zasp.pl// ZASP] w [[Szczecin|Szczecinie]]
 
<br/><br/>
 
<br/><br/>
Linia 403: Linia 482:
 
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Centralnym]]
 
[[Kategoria:Pochowani na Cmentarzu Centralnym]]
 
[[Kategoria:Rok 2015]]
 
[[Kategoria:Rok 2015]]
 +
 +
{{RedaktorP|[[User:Duluni|Sylwia Wesołowska]]}}
 +
[[Kategoria:Pomeranica]]
 +
[[Kategoria:Szczecin]]
 +
[[Kategoria:Pomeranica - Kultura]]
 +
[[Kategoria:Pomeranica - Aktorzy]]
 +
[[Kategoria:Pomeranica - Śpiewaczki i śpiewacy]]
 +
[[Kategoria:Pomeranica - Biografie]]
 +
[[Kategoria:Pomeranica - Teatr]]

Wersja z 11:28, 8 wrz 2020

Zofia Tokarzewska
śpiewaczka, aktorka
brak zdjecia
Data urodzenia 3 kwietnia 1909
Data śmierci 24 stycznia 1996
Miejsce śmierci Szczecin
Miejsce spoczynku Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 15A-18-7)
Lokalizacja grobu zobacz na mapie


Zofia Tokarzewska (1909-1996) – śpiewaczka (sopran), aktorka

Życiorys

Zofia Tokarzewska, z domu Krzywicka, urodziła się 3 kwietnia 1909 roku w Warszawie w rodzinie rzemieślniczej. Była córką Antoniego i Kazimiery. Początkowo uczyła się w prywatnym gimnazjum Raczkowskiej. W 1928 roku zdała egzamin dojrzałości w słynnym Gimnazjum Humanistycznym Żeńskim Zofji z Wróblewskich Kurmanowej w Warszawie.

Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku ośmiu lat. Po maturze śpiewu i pracy scenicznej uczyła się w Studium Operowym przy Towarzystwie Opery Narodowej oraz prywatnie u Heleny Zboińskiej-Ruszkowskiej, Stefana Beliny-Skupiewskiego i Ady Sari. Uczęszczała także do Państwowego Instytutu SZtuk Teatralnych w Warszawie. Lekcje plastyki rytmicznej pobierała w pracowni artystycznej prof. Adolfiny Paszkowskiej.

W latach 1933-1939 była solistką Teatru Wielkiego w Warszawie. Tu pod kierunkiem Leona Schillera, Emila Chaberskiego, Adolfa Popławskiego, Witolda Zdzitowieckiego śpiewała partie operowe i operetkowe, m.in. Micaeli i Frascity w Carmen G. Bizeta, Neddy w Pajacach R. Leoncavalla, Mimi w Cyganerii G. Pucciniego oraz Zofii w Halce i Hanny w Strasznym dworze S. Moniuszki.

W czasie okupacji niemieckiej działała w podziemiu. Należała do batalionu „Miłosz” Okregu Warszawskiego Armii Krajowej. Nosiła pseudonim „Skowronek”. Brała udział w powstaniu warszawskim w południowej części Śródmieścia. Dawała koncerty dla powstańców. Wraz z mężem, Witoldem Sawaszkiewiczem ps. „Sawa”, organizowała punkty żywnościowo-gospodarcze.

W latach 1945-1946 występowała na Wybrzeżu Gdańskim, koncertując głównie w Sopocie.

W kwietniu 1946 roku przyjechała do Szczecina. Początkowo społecznie pracowała na rzecz Związku Zawodowego Muzyków RP, wkrótce stając się członkiem Zarządu szczecińskiego oddziału tej organizacji. Była inicjatorką, a następnie przewodniczącą sekcji wokalnej. Pełniła także funkcję sekretarza sekcji pedagogicznej i członka Komisji Kwalifikacyjnej obu tych sekcji. Rozpoczęła współpracę z Centralnym Biurem Koncertowym oraz z Artosem. Występowała w koncertach radiowych z towarzyszeniem orkiestry Robotniczego Towarzystwa Muzycznego pod batutą m.in. Władysława Górzyńskiego, Edmunda Borowskiego, Felicjana Lasoty. Uczestniczyła w koncertach symfonicznych, a także w imprezach muzycznych dla zakładów pracy w Szczecinie i w terenie (m.in. spółdzielnie rolnicze, PGR-y). Udzielała lekcji śpiewu, m.in. popularnej w latach 50. piosenkarce Jadwidze Prolińskiej.

Od 1951 roku grała na scenie Państwowego Teatru Polskiego. W latach 1952-1957 była aktorką Państwowych Teatrów Dramatycznych. W 1957 roku otrzymała angaż do Operetki Państwowej w Szczecinie (późniejszy Państwowy Teatr Muzyczny) i ze sceną tą związała się aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Za jej najciekawsze kreacje uznaje się role Maoti w Inez E. Borowskiego, Baronową w Krainie uśmiechu F. Lehára, Konstancję w Gejszy S. Jonesa, Palmirę w Balu w operze R. Heubergera.

Od 1928 roku należała do Związku Artystów Scen Polskich. Po utworzeniu w 1958 roku Koła Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i i Filmu przy Operetce Szczecińskiej, została wybrana jego przewodniczącą. W kwietniu 1965 roku reprezentowała szczecińskie środowisko aktorskie na VIII walnym zjeździe delegatów SPATiF w Warszawie. Pracy na rzecz stowarzyszenia poświęciła ponad 20 lat.

Zmarła 24 stycznia 1996 roku w Szczecinie. Została pochowana 29 stycznia na Cmentarzu Centralnym (kw. 15A-18-7).

Teatr (Szczecin)

Tytuł Kompozytor Autor / Autor libretta Reżyseria Forma twórczości Postać Teatr Data premiery
Wesele Figara Pierre de Beaumarchais Edmund Kron obsada aktorska Marcelina Państwowy Teatr Polski 30 marca 1951
Rubikon Flora Bieńkowska Tadeusz Żuchniewski obsada aktorska Alicja Państwowy Teatr Polski 11 sierpnia 1951
Pieją koguty Józef Bałtuszis Czesław Staszewski obsada aktorska Nenienie, kierowniczka antyalkoholowej herbaciarni Państwowy Teatr Polski (scena Teatr Współczesny) 3 listopada 1951
Pygmalion George Bernard Shaw Marian Godlewski obsada aktorska Pani Eynsford Hill Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 3 września 1952
Zwycięstwo Janusz Warmiński Aleksander Fogiel obsdada aktorska Helena Wróbel Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 9 lutego 1953
Don Carlos Fryderyk Schiller Emil Chaberski obsada aktorska Księżna Olivarez, ochmistrzyni Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 16 maja 1953
Ich czworo Gabriela Zapolska Maria Straszewska obsada aktorska Wdowa Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 18 lutego 1954
Grube ryby Michał Bałucki Marian Godlewski obsada aktorska Dorota, żona Onufrego Ciaputkiewicza Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 21 października 1955
Maturzyści Zdzisław Skowroński Aleksander Fogiel obsada aktorska Zofia, żona Antoniego Wójcika Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 14 stycznia 1956
Rozbójnik Karel Čapek Ludwik Benoit obsada aktorska Pani Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 15 czerwca 1956
Przepraszam, ale żyję Włodzimierz Dychawiczny, Michaił Słobodskoj Ludwik Benoit obsada aktorska Kołokucka Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 31 października 1956
Cnotliwa Zuzanna Jean Gilbert Georg Okonkowski Edmund Wayda obsada aktorska Delfina, żona barona Konrada d'Aubrais Operetka Szczecińska Towarzystwa Miłośników Teatru Muzycznego 31 grudnia 1957
Zemsta nietoperza Johann Strauss syn Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego Edmund Wayda obsada aktorska Grellinger Państwowa Operetka 10 maja 1958
Tysiąc i jedna noc Johann Strauss syn Leo Stein, Carl Lindau Witold Zdzitowiecki obsada aktorska Zeraida, najstarsza z Odalisek Państwowa Operetka 29 marca 1959
Księżniczka czardasza Emmerich Kálmán Leo Stein, Bella Jenbach Edmund Wayda obsada aktorska Księżna Państwowa Operetka 18 czerwca 1959
Baron cygański Johann Strauss syn Ignatz Schnitzer Edmund Wayda obsada aktorska Mirabella, wychowawczyni Arseny Państwowa Operetka 4 października 1961
Can-Can Cole Porter Abe Burrows Edmund Wayda obsada aktorska Zakonnica; Amerykanka Państwowa Operetka 29 stycznia 1964
Życie paryskie Jacques Offenbach Władysław Krzemiński wg Henri Meilhaca i Ludovica Halévy Ewa Kołogórska obsada aktorska Pani Quimper-Caradeck, ciotka p. Bobinet Państwowa Operetka 16 czerwca 1964
Wesoła wdówka Franz Lehár Victor Léon, Leo Stein Edmund Wayda obsada aktorska Praksowia, żona Priczicza Państwowa Operetka 14 października 1964
Panna wodna Jerzy Lawina Świetochowski Józef Słotwiński, Walery Jastrzębiec Beata Artemska obsada aktorska Mrs. Mill Old Town Państwowa Operetka 3 lutego 1965
Czerwony Kapturek Władysław Szpilman Marian Niewiarowski Maria Billiżanka obsada aktorska Babcia Państwowa Operetka 27 kwietnia 1965
Paganini Franz Lehár, Edmund Borowski (muzyka baletowa) Paul Knepler, Béla Jenbach Tadeusz Laskowski obsada aktorska Hrabina de Laplace, dama dworu Państwowa Operetka 30 września 1965
My Fair Lady Frederick Loewe Alan Jay Lerner wg komedii Pigmalion George'a Bernarda Shawa Emil Chaberski obsada aktorska Pani Higgins Państwowy Teatr Muzyczny 19 lutego 1966
Jego wysokość bobasek Ryszard Sielicki Keble Howard Aleksander Rodziewicz obsada aktorska Alicja Mc'Donald Państwowy Teatr Muzyczny 21 kwietnia 1966
Ptasznik z Tyrolu Carl Zeller Moritz West (Moritz Nitzelberger) i Ludwig Held wg pomysłu Fr. Bieville'a Edmund Wayda obsada aktorska Adelajda Państwowy Teatr Muzyczny 12 października 1966
Hrabina Marica Emmerich Kálmán Julius Brammer, Alfred Grünwald Edmund Wayda obsada aktorska Księżna Cuddenstein Państwowy Teatr Muzyczny 19 lipca 1967
Nitouche Hervé (Louis Auguste Florimond Ronger) Henri Meilhac, Albert Millaud Juliusz Lubicz-Lisowski obsada aktorska Przełożona Państwowy Teatr Muzyczny 21 stycznia 1968
Dama od Maxima Ryszard Sielicki Antoni Marianowicz wg Georges'a Feydeau Aleksander Długosz obsada aktorska Księżna Valmonte Państwowy Teatr Muzyczny 3 września 1968
Student żebrak Karl Millöcker Friedrich Zell, Richard Genee Janusz Marzec obsada aktorska Ewa Małachowska Państwowy Teatr Muzyczny 21 grudnia 1968
Wiedeńska krew Johann Strauss syn Victor Léon, Leo Stein Zofia Weissówna obsada aktorska Księżna Windischgrenz Państwowy Teatr Muzyczny 26 września 1969
Eksportowa żona Stanisław Renz Jan Majdrowicz Stanisława Stanisławska, Jan Majdrowicz obsada aktorska Prezesowa Państwowy Teatr Muzyczny 20 listopada 1969
Inez (musical) Edmund Borowski Kazimierz Andrzej Czyżewski Janusz Marzec obsada aktorska Maoti, żona Zadory Państwowy Teatr Muzyczny 12 marca 1970
Dzwony kornewilskie Robert Planquette Louis Clairville, Charles Gabet Janusz Marzec obsada aktorska Żona szlachcica Państwowy Teatr Muzyczny 27 czerwca 1970
Gejsza Sidney Jones Oven Hall, Harry Greenbank Jan Wodzyński obsada aktorska Lady Konstancja Wynne Państwowy Teatr Muzyczny 30 września 1970
Kraina uśmiechu Franz Lehár Krystyna Chudowolska, Lech Terpiłowski, Tadeusz Janicki wg Victora Leona, Ludwiga Herzena Tadeusz Bursztynowicz obsada aktorska Baronowa Hardegg Państwowy Teatr Muzyczny 15 grudnia 1971
Bal w operze Richard Heuberger Wiktor Leon i Hugo von Waldberg wg komedii Trzy różowe domina Alfreda Charlemagne Delacoura i Alfreda Hennequina Henryk Mozer obsada aktorska Palmira Beaubuisson, żona Teofila Państwowy Teatr Muzyczny 18 kwietnia 1973
Domek trzech dziewcząt Heinrich Berté wg muzyki Franza Schuberta Alfred Willner, Heinz Reichert wg powieści Schwammerl Rudolfa Hansa Bartscha Tadeusz Bursztynowicz obsada aktorska Maria Tscholl, żona dostawcy Christiana Państwowy Teatr Muzyczny 18 lipca 1973
Zemsta nietoperza Johann Strauss syn Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego Marian Kobielski obsada aktorska Pani Grelinger Państwowy Teatr Muzyczny 12 lipca 1974
W imieniu brawa (zdarzenie muzyczno-teatralne) P. Ábrahám, L. Bernstein, I. Dunajewski, K. Gaertner, J. Gilbert, J. Herman, E. Kálmán, F. Lehár, M. Leigh, F. Loewe, T. Mackeben, J. Offenbach, C. Porter. L. Różycki, M. Sart, J. Strauss syn Lech Terpiłowski, Andrzej M. Trzos Jerzy Ukleja obsada aktorska Sprawozdawca prasowy Państwowy Teatr Muzyczny 28 czerwca 1975
Wesoła wdówka Franz Lehár Victor Leon, Leo Stein Tadeusz Bursztynowicz obsada aktorska Praskowia Państwowy Teatr Muzyczny 28 stycznia 1976



Na scenie

  • Zofia Tokarzewska (Maoti), Tadeusz Jarczyński (Zadora) i Józef Walczak (Jur) w Inez (1970) - fot. Grażyna Wyszomirska

  • Zofia Tokarzewska (Maria Tscholl) i Tadeusz Jarczyński (Christian Tscholl) w Domku trzech dziewcząt (1973)

  • Tokarzewska Zofia08a.jpg
  • Tokarzewska Zofia14a.jpg
  • Tokarzewska Zofia15a.jpg



Telewizja

Tytuł Kompozytor Autor libretta Reżyseria Realizacja TV Postać Teatr Data premiery
Gejsza Sidney Jones Oven Hall, Harry Greenbank Jan Wodzyński Lady Konstancja Wynne Telewizja Szczecin (przeniesienie z PTM) 24 października 1971 (pr. lokalny)



Odznaczenia

Zasluzony Dzialacz.jpg
  • 1967 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 1972 – Zasłużony Działacz Kultury
  • 1973 – Medal Zwycięstwa i Wolności
  • 1973 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
  • 1974 – Medal za Warszawę



Bibliografia

Inne źródła





Logo pomeranica.jpg
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz



Logo pomeranica.jpg
Redakcja: Sylwia Wesołowska


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Zofia_Tokarzewska&oldid=221205”