Zofia Tokarzewska: Różnice pomiędzy wersjami
| (Nie pokazano 6 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 29: | Linia 29: | ||
W latach 1945-1946 występowała na Wybrzeżu Gdańskim, koncertując głównie w Sopocie. | W latach 1945-1946 występowała na Wybrzeżu Gdańskim, koncertując głównie w Sopocie. | ||
| − | W kwietniu 1946 roku przyjechała do '''[[Szczecin|Szczecina]]'''. Początkowo społecznie pracowała na rzecz Związku Zawodowego Muzyków RP, wkrótce stając się członkiem Zarządu szczecińskiego oddziału tej organizacji. Była inicjatorką, a następnie przewodniczącą sekcji wokalnej. Pełniła także funkcję sekretarza sekcji pedagogicznej i członka Komisji Kwalifikacyjnej obu tych sekcji. Rozpoczęła współpracę z Centralnym Biurem Koncertowym oraz z Artosem. Występowała w koncertach radiowych z towarzyszeniem orkiestry Robotniczego Towarzystwa Muzycznego pod batutą m.in. [[Władysław Górzyński|Władysława Górzyńskiego]], [[Edmund Borowski|Edmunda Borowskiego]], Felicjana Lasoty. Uczestniczyła w koncertach symfonicznych, a także w imprezach muzycznych dla zakładów pracy w [[Szczecin|Szczecinie]] i w terenie (m.in. spółdzielnie rolnicze, PGR-y). | + | W kwietniu 1946 roku przyjechała do '''[[Szczecin|Szczecina]]'''. Początkowo społecznie pracowała na rzecz Związku Zawodowego Muzyków RP, wkrótce stając się członkiem Zarządu szczecińskiego oddziału tej organizacji. Była inicjatorką, a następnie przewodniczącą sekcji wokalnej. Pełniła także funkcję sekretarza sekcji pedagogicznej i członka Komisji Kwalifikacyjnej obu tych sekcji. Rozpoczęła współpracę z Centralnym Biurem Koncertowym oraz z Artosem. Występowała w koncertach radiowych z towarzyszeniem orkiestry Robotniczego Towarzystwa Muzycznego pod batutą m.in. [[Władysław Górzyński|Władysława Górzyńskiego]], [[Edmund Borowski|Edmunda Borowskiego]], Felicjana Lasoty. Uczestniczyła w koncertach symfonicznych, a także w imprezach muzycznych dla zakładów pracy w [[Szczecin|Szczecinie]] i w terenie (m.in. spółdzielnie rolnicze, PGR-y). Udzielała lekcji śpiewu, m.in. popularnej w latach 50. piosenkarce [[Jadwiga Prolińska|Jadwidze Prolińskiej]]. |
Od 1951 roku grała na scenie [[Państwowy Teatr Polski|Państwowego Teatru Polskiego]]. W latach 1952-1957 była aktorką [[Państwowe Teatry Dramatyczne|Państwowych Teatrów Dramatycznych]]. W 1957 roku otrzymała angaż do Operetki Państwowej w [[Szczecin|Szczecinie]] (późniejszy Państwowy Teatr Muzyczny) i ze sceną tą związała się aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Za jej najciekawsze kreacje uznaje się role Maoti w ''Inez'' [[Edmund Borowski| E. Borowskiego]], Baronową w ''Krainie uśmiechu'' F. Lehára, Konstancję w ''Gejszy'' S. Jonesa, Palmirę w ''Balu w operze'' R. Heubergera. | Od 1951 roku grała na scenie [[Państwowy Teatr Polski|Państwowego Teatru Polskiego]]. W latach 1952-1957 była aktorką [[Państwowe Teatry Dramatyczne|Państwowych Teatrów Dramatycznych]]. W 1957 roku otrzymała angaż do Operetki Państwowej w [[Szczecin|Szczecinie]] (późniejszy Państwowy Teatr Muzyczny) i ze sceną tą związała się aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Za jej najciekawsze kreacje uznaje się role Maoti w ''Inez'' [[Edmund Borowski| E. Borowskiego]], Baronową w ''Krainie uśmiechu'' F. Lehára, Konstancję w ''Gejszy'' S. Jonesa, Palmirę w ''Balu w operze'' R. Heubergera. | ||
| Linia 159: | Linia 159: | ||
|Zemsta nietoperza | |Zemsta nietoperza | ||
|Johann Strauss syn | |Johann Strauss syn | ||
| − | |Karl Haffner, Richard | + | |Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki ''Das Gefängnis'' Rodericha Benedixa i wodewilu ''La Réveillon'' Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego |
|[[Edmund Wayda]] | |[[Edmund Wayda]] | ||
|obsada aktorska | |obsada aktorska | ||
| Linia 213: | Linia 213: | ||
|Wesoła wdówka | |Wesoła wdówka | ||
|Franz Lehár | |Franz Lehár | ||
| − | |Victor | + | |Victor Léon, Leo Stein |
|[[Edmund Wayda]] | |[[Edmund Wayda]] | ||
|obsada aktorska | |obsada aktorska | ||
| Linia 328: | Linia 328: | ||
|20 listopada 1969 | |20 listopada 1969 | ||
|- | |- | ||
| − | |Inez | + | |Inez (musical) |
|[[Edmund Borowski]] | |[[Edmund Borowski]] | ||
|Kazimierz Andrzej Czyżewski | |Kazimierz Andrzej Czyżewski | ||
|[[Janusz Marzec]] | |[[Janusz Marzec]] | ||
|obsada aktorska | |obsada aktorska | ||
| − | |Maoti | + | |Maoti, żona Zadory |
|Państwowy Teatr Muzyczny | |Państwowy Teatr Muzyczny | ||
|12 marca 1970 | |12 marca 1970 | ||
| Linia 344: | Linia 344: | ||
|Żona szlachcica | |Żona szlachcica | ||
|Państwowy Teatr Muzyczny | |Państwowy Teatr Muzyczny | ||
| − | | | + | |27 czerwca 1970 |
|- | |- | ||
|Gejsza | |Gejsza | ||
| Linia 378: | Linia 378: | ||
|[[Tadeusz Bursztynowicz]] | |[[Tadeusz Bursztynowicz]] | ||
|obsada aktorska | |obsada aktorska | ||
| − | |Maria Tscholl, | + | |Maria Tscholl, żona dostawcy Christiana |
|Państwowy Teatr Muzyczny | |Państwowy Teatr Muzyczny | ||
|18 lipca 1973 | |18 lipca 1973 | ||
| Linia 384: | Linia 384: | ||
|Zemsta nietoperza | |Zemsta nietoperza | ||
|Johann Strauss syn | |Johann Strauss syn | ||
| − | |Karl Haffner, Richard | + | |Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki ''Das Gefängnis'' Rodericha Benedixa i wodewilu ''La Réveillon'' Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego |
|Marian Kobielski | |Marian Kobielski | ||
|obsada aktorska | |obsada aktorska | ||
| Linia 390: | Linia 390: | ||
|Państwowy Teatr Muzyczny | |Państwowy Teatr Muzyczny | ||
|12 lipca 1974 | |12 lipca 1974 | ||
| + | |- | ||
| + | |W imieniu brawa (zdarzenie muzyczno-teatralne) | ||
| + | |P. Ábrahám, L. Bernstein, I. Dunajewski, K. Gaertner, J. Gilbert, J. Herman, E. Kálmán, F. Lehár, M. Leigh, F. Loewe, T. Mackeben, J. Offenbach, C. Porter. L. Różycki, M. Sart, J. Strauss syn | ||
| + | |Lech Terpiłowski, Andrzej M. Trzos | ||
| + | |Jerzy Ukleja | ||
| + | |obsada aktorska | ||
| + | |Sprawozdawca prasowy | ||
| + | |Państwowy Teatr Muzyczny | ||
| + | |28 czerwca 1975 | ||
|- | |- | ||
|Wesoła wdówka | |Wesoła wdówka | ||
Wersja z 11:28, 8 wrz 2020
| Zofia Tokarzewska | |||
| śpiewaczka, aktorka | |||
| |||
| Data urodzenia | 3 kwietnia 1909 | ||
| Data śmierci | 24 stycznia 1996 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 15A-18-7) | ||
| Lokalizacja grobu | zobacz na mapie | ||
Zofia Tokarzewska (1909-1996) – śpiewaczka (sopran), aktorka
Życiorys
Zofia Tokarzewska, z domu Krzywicka, urodziła się 3 kwietnia 1909 roku w Warszawie w rodzinie rzemieślniczej. Była córką Antoniego i Kazimiery. Początkowo uczyła się w prywatnym gimnazjum Raczkowskiej. W 1928 roku zdała egzamin dojrzałości w słynnym Gimnazjum Humanistycznym Żeńskim Zofji z Wróblewskich Kurmanowej w Warszawie.
Naukę gry na fortepianie rozpoczęła w wieku ośmiu lat. Po maturze śpiewu i pracy scenicznej uczyła się w Studium Operowym przy Towarzystwie Opery Narodowej oraz prywatnie u Heleny Zboińskiej-Ruszkowskiej, Stefana Beliny-Skupiewskiego i Ady Sari. Uczęszczała także do Państwowego Instytutu SZtuk Teatralnych w Warszawie. Lekcje plastyki rytmicznej pobierała w pracowni artystycznej prof. Adolfiny Paszkowskiej.
W latach 1933-1939 była solistką Teatru Wielkiego w Warszawie. Tu pod kierunkiem Leona Schillera, Emila Chaberskiego, Adolfa Popławskiego, Witolda Zdzitowieckiego śpiewała partie operowe i operetkowe, m.in. Micaeli i Frascity w Carmen G. Bizeta, Neddy w Pajacach R. Leoncavalla, Mimi w Cyganerii G. Pucciniego oraz Zofii w Halce i Hanny w Strasznym dworze S. Moniuszki.
W czasie okupacji niemieckiej działała w podziemiu. Należała do batalionu „Miłosz” Okregu Warszawskiego Armii Krajowej. Nosiła pseudonim „Skowronek”. Brała udział w powstaniu warszawskim w południowej części Śródmieścia. Dawała koncerty dla powstańców. Wraz z mężem, Witoldem Sawaszkiewiczem ps. „Sawa”, organizowała punkty żywnościowo-gospodarcze.
W latach 1945-1946 występowała na Wybrzeżu Gdańskim, koncertując głównie w Sopocie.
W kwietniu 1946 roku przyjechała do Szczecina. Początkowo społecznie pracowała na rzecz Związku Zawodowego Muzyków RP, wkrótce stając się członkiem Zarządu szczecińskiego oddziału tej organizacji. Była inicjatorką, a następnie przewodniczącą sekcji wokalnej. Pełniła także funkcję sekretarza sekcji pedagogicznej i członka Komisji Kwalifikacyjnej obu tych sekcji. Rozpoczęła współpracę z Centralnym Biurem Koncertowym oraz z Artosem. Występowała w koncertach radiowych z towarzyszeniem orkiestry Robotniczego Towarzystwa Muzycznego pod batutą m.in. Władysława Górzyńskiego, Edmunda Borowskiego, Felicjana Lasoty. Uczestniczyła w koncertach symfonicznych, a także w imprezach muzycznych dla zakładów pracy w Szczecinie i w terenie (m.in. spółdzielnie rolnicze, PGR-y). Udzielała lekcji śpiewu, m.in. popularnej w latach 50. piosenkarce Jadwidze Prolińskiej.
Od 1951 roku grała na scenie Państwowego Teatru Polskiego. W latach 1952-1957 była aktorką Państwowych Teatrów Dramatycznych. W 1957 roku otrzymała angaż do Operetki Państwowej w Szczecinie (późniejszy Państwowy Teatr Muzyczny) i ze sceną tą związała się aż do przejścia na emeryturę w 1976 roku. Za jej najciekawsze kreacje uznaje się role Maoti w Inez E. Borowskiego, Baronową w Krainie uśmiechu F. Lehára, Konstancję w Gejszy S. Jonesa, Palmirę w Balu w operze R. Heubergera.
Od 1928 roku należała do Związku Artystów Scen Polskich. Po utworzeniu w 1958 roku Koła Stowarzyszenia Polskich Artystów Teatru i i Filmu przy Operetce Szczecińskiej, została wybrana jego przewodniczącą. W kwietniu 1965 roku reprezentowała szczecińskie środowisko aktorskie na VIII walnym zjeździe delegatów SPATiF w Warszawie. Pracy na rzecz stowarzyszenia poświęciła ponad 20 lat.
Zmarła 24 stycznia 1996 roku w Szczecinie. Została pochowana 29 stycznia na Cmentarzu Centralnym (kw. 15A-18-7).
Teatr (Szczecin)
| Tytuł | Kompozytor | Autor / Autor libretta | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wesele Figara | Pierre de Beaumarchais | Edmund Kron | obsada aktorska | Marcelina | Państwowy Teatr Polski | 30 marca 1951 | |
| Rubikon | Flora Bieńkowska | Tadeusz Żuchniewski | obsada aktorska | Alicja | Państwowy Teatr Polski | 11 sierpnia 1951 | |
| Pieją koguty | Józef Bałtuszis | Czesław Staszewski | obsada aktorska | Nenienie, kierowniczka antyalkoholowej herbaciarni | Państwowy Teatr Polski (scena Teatr Współczesny) | 3 listopada 1951 | |
| Pygmalion | George Bernard Shaw | Marian Godlewski | obsada aktorska | Pani Eynsford Hill | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 września 1952 | |
| Zwycięstwo | Janusz Warmiński | Aleksander Fogiel | obsdada aktorska | Helena Wróbel | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 9 lutego 1953 | |
| Don Carlos | Fryderyk Schiller | Emil Chaberski | obsada aktorska | Księżna Olivarez, ochmistrzyni | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 16 maja 1953 | |
| Ich czworo | Gabriela Zapolska | Maria Straszewska | obsada aktorska | Wdowa | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 18 lutego 1954 | |
| Grube ryby | Michał Bałucki | Marian Godlewski | obsada aktorska | Dorota, żona Onufrego Ciaputkiewicza | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 października 1955 | |
| Maturzyści | Zdzisław Skowroński | Aleksander Fogiel | obsada aktorska | Zofia, żona Antoniego Wójcika | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 14 stycznia 1956 | |
| Rozbójnik | Karel Čapek | Ludwik Benoit | obsada aktorska | Pani | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 15 czerwca 1956 | |
| Przepraszam, ale żyję | Włodzimierz Dychawiczny, Michaił Słobodskoj | Ludwik Benoit | obsada aktorska | Kołokucka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 31 października 1956 | |
| Cnotliwa Zuzanna | Jean Gilbert | Georg Okonkowski | Edmund Wayda | obsada aktorska | Delfina, żona barona Konrada d'Aubrais | Operetka Szczecińska Towarzystwa Miłośników Teatru Muzycznego | 31 grudnia 1957 |
| Zemsta nietoperza | Johann Strauss syn | Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego | Edmund Wayda | obsada aktorska | Grellinger | Państwowa Operetka | 10 maja 1958 |
| Tysiąc i jedna noc | Johann Strauss syn | Leo Stein, Carl Lindau | Witold Zdzitowiecki | obsada aktorska | Zeraida, najstarsza z Odalisek | Państwowa Operetka | 29 marca 1959 |
| Księżniczka czardasza | Emmerich Kálmán | Leo Stein, Bella Jenbach | Edmund Wayda | obsada aktorska | Księżna | Państwowa Operetka | 18 czerwca 1959 |
| Baron cygański | Johann Strauss syn | Ignatz Schnitzer | Edmund Wayda | obsada aktorska | Mirabella, wychowawczyni Arseny | Państwowa Operetka | 4 października 1961 |
| Can-Can | Cole Porter | Abe Burrows | Edmund Wayda | obsada aktorska | Zakonnica; Amerykanka | Państwowa Operetka | 29 stycznia 1964 |
| Życie paryskie | Jacques Offenbach | Władysław Krzemiński wg Henri Meilhaca i Ludovica Halévy | Ewa Kołogórska | obsada aktorska | Pani Quimper-Caradeck, ciotka p. Bobinet | Państwowa Operetka | 16 czerwca 1964 |
| Wesoła wdówka | Franz Lehár | Victor Léon, Leo Stein | Edmund Wayda | obsada aktorska | Praksowia, żona Priczicza | Państwowa Operetka | 14 października 1964 |
| Panna wodna | Jerzy Lawina Świetochowski | Józef Słotwiński, Walery Jastrzębiec | Beata Artemska | obsada aktorska | Mrs. Mill Old Town | Państwowa Operetka | 3 lutego 1965 |
| Czerwony Kapturek | Władysław Szpilman | Marian Niewiarowski | Maria Billiżanka | obsada aktorska | Babcia | Państwowa Operetka | 27 kwietnia 1965 |
| Paganini | Franz Lehár, Edmund Borowski (muzyka baletowa) | Paul Knepler, Béla Jenbach | Tadeusz Laskowski | obsada aktorska | Hrabina de Laplace, dama dworu | Państwowa Operetka | 30 września 1965 |
| My Fair Lady | Frederick Loewe | Alan Jay Lerner wg komedii Pigmalion George'a Bernarda Shawa | Emil Chaberski | obsada aktorska | Pani Higgins | Państwowy Teatr Muzyczny | 19 lutego 1966 |
| Jego wysokość bobasek | Ryszard Sielicki | Keble Howard | Aleksander Rodziewicz | obsada aktorska | Alicja Mc'Donald | Państwowy Teatr Muzyczny | 21 kwietnia 1966 |
| Ptasznik z Tyrolu | Carl Zeller | Moritz West (Moritz Nitzelberger) i Ludwig Held wg pomysłu Fr. Bieville'a | Edmund Wayda | obsada aktorska | Adelajda | Państwowy Teatr Muzyczny | 12 października 1966 |
| Hrabina Marica | Emmerich Kálmán | Julius Brammer, Alfred Grünwald | Edmund Wayda | obsada aktorska | Księżna Cuddenstein | Państwowy Teatr Muzyczny | 19 lipca 1967 |
| Nitouche | Hervé (Louis Auguste Florimond Ronger) | Henri Meilhac, Albert Millaud | Juliusz Lubicz-Lisowski | obsada aktorska | Przełożona | Państwowy Teatr Muzyczny | 21 stycznia 1968 |
| Dama od Maxima | Ryszard Sielicki | Antoni Marianowicz wg Georges'a Feydeau | Aleksander Długosz | obsada aktorska | Księżna Valmonte | Państwowy Teatr Muzyczny | 3 września 1968 |
| Student żebrak | Karl Millöcker | Friedrich Zell, Richard Genee | Janusz Marzec | obsada aktorska | Ewa Małachowska | Państwowy Teatr Muzyczny | 21 grudnia 1968 |
| Wiedeńska krew | Johann Strauss syn | Victor Léon, Leo Stein | Zofia Weissówna | obsada aktorska | Księżna Windischgrenz | Państwowy Teatr Muzyczny | 26 września 1969 |
| Eksportowa żona | Stanisław Renz | Jan Majdrowicz | Stanisława Stanisławska, Jan Majdrowicz | obsada aktorska | Prezesowa | Państwowy Teatr Muzyczny | 20 listopada 1969 |
| Inez (musical) | Edmund Borowski | Kazimierz Andrzej Czyżewski | Janusz Marzec | obsada aktorska | Maoti, żona Zadory | Państwowy Teatr Muzyczny | 12 marca 1970 |
| Dzwony kornewilskie | Robert Planquette | Louis Clairville, Charles Gabet | Janusz Marzec | obsada aktorska | Żona szlachcica | Państwowy Teatr Muzyczny | 27 czerwca 1970 |
| Gejsza | Sidney Jones | Oven Hall, Harry Greenbank | Jan Wodzyński | obsada aktorska | Lady Konstancja Wynne | Państwowy Teatr Muzyczny | 30 września 1970 |
| Kraina uśmiechu | Franz Lehár | Krystyna Chudowolska, Lech Terpiłowski, Tadeusz Janicki wg Victora Leona, Ludwiga Herzena | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Baronowa Hardegg | Państwowy Teatr Muzyczny | 15 grudnia 1971 |
| Bal w operze | Richard Heuberger | Wiktor Leon i Hugo von Waldberg wg komedii Trzy różowe domina Alfreda Charlemagne Delacoura i Alfreda Hennequina | Henryk Mozer | obsada aktorska | Palmira Beaubuisson, żona Teofila | Państwowy Teatr Muzyczny | 18 kwietnia 1973 |
| Domek trzech dziewcząt | Heinrich Berté wg muzyki Franza Schuberta | Alfred Willner, Heinz Reichert wg powieści Schwammerl Rudolfa Hansa Bartscha | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Maria Tscholl, żona dostawcy Christiana | Państwowy Teatr Muzyczny | 18 lipca 1973 |
| Zemsta nietoperza | Johann Strauss syn | Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego | Marian Kobielski | obsada aktorska | Pani Grelinger | Państwowy Teatr Muzyczny | 12 lipca 1974 |
| W imieniu brawa (zdarzenie muzyczno-teatralne) | P. Ábrahám, L. Bernstein, I. Dunajewski, K. Gaertner, J. Gilbert, J. Herman, E. Kálmán, F. Lehár, M. Leigh, F. Loewe, T. Mackeben, J. Offenbach, C. Porter. L. Różycki, M. Sart, J. Strauss syn | Lech Terpiłowski, Andrzej M. Trzos | Jerzy Ukleja | obsada aktorska | Sprawozdawca prasowy | Państwowy Teatr Muzyczny | 28 czerwca 1975 |
| Wesoła wdówka | Franz Lehár | Victor Leon, Leo Stein | Tadeusz Bursztynowicz | obsada aktorska | Praskowia | Państwowy Teatr Muzyczny | 28 stycznia 1976 |
Na scenie
Zofia Tokarzewska (Alicja Mc'Donald), Zygmunt Apostoł (Patrick Drayford) i Krystyna Demska (Klara Merson) w Jego wysokości bobasku (1966) - fot. Grażyna Wyszomirska
Zofia Tokarzewska (Adelajda), Ryszard Karczykowski (Adam) i Maria Popławska (Księżna) w Ptaszniku z Tyrolu (1966)
Zofia Tokarzewska (Adelajda), Mariusz Majewski (Adam) i Maria Popławska (Księżna) w Ptaszniku z Tyrolu (1966)
Zofia Tokarzewska (Maoti), Tadeusz Jarczyński (Zadora) i Józef Walczak (Jur) w Inez (1970) - fot. Grażyna Wyszomirska
Zofia Tokarzewska (Maria Tscholl) i Tadeusz Jarczyński (Christian Tscholl) w Domku trzech dziewcząt (1973)
Telewizja
| Tytuł | Kompozytor | Autor libretta | Reżyseria | Realizacja TV | Postać | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Gejsza | Sidney Jones | Oven Hall, Harry Greenbank | Jan Wodzyński | Lady Konstancja Wynne | Telewizja Szczecin (przeniesienie z PTM) | 24 października 1971 (pr. lokalny) |
Odznaczenia
- 1967 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1972 – Zasłużony Działacz Kultury
- 1973 – Medal Zwycięstwa i Wolności
- 1973 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1974 – Medal za Warszawę
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
Inne źródła
- Programy teatralne (zbiory własne)
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego w Warszawie (m.in. własnoręcznie sporządzony życiorys artystki) oraz Opery na Zamku i ZASP w Szczecinie
- Ludzie kultury
- Zasłużony Działacz Kultury
- Ludzie związani z teatrem
- Aktorzy
- Aktorzy teatrów muzycznych
- Aktorzy teatrów dramatycznych
- Śpiewaczki i śpiewacy
- Pochowani na Cmentarzu Centralnym
- Pomeranica
- Szczecin
- Pomeranica - Kultura
- Pomeranica - Aktorzy
- Pomeranica - Śpiewaczki i śpiewacy
- Pomeranica - Biografie
- Pomeranica - Teatr
