Świeszyno

Świeszyno
Nazwa niemiecka	Schwessin, Kreis Köslin
Powiat	koszaliński
Gmina	Świeszyno
Strona internetowa miejscowości.

Świeszyno (niem. Schwessin, Kreis Köslin) – wieś w woj. zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, siedziba gminy wiejskiej Świeszyno. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa koszalińskiego.

Położenie

Świeszyno to wieś położona w centrum gminy, w powiecie koszalińskim, w sąsiedztwie miasta powiatowego Koszalina.

Klimat

Wg Romera teren gminy Świeszyno położony jest w obrębie typu Klimaty Bałtyckie, w krainie Pobrzeże Koszalińsko-Słupskie. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi tu 7,2 °C, średnia temperatura najcieplejszego i najchłodniejszego miesiąca odpowiednio 17,1 °C - 1,9 °C, roczna amplituda wynosi około 19 °C, co świadczy o niewielkim skontrastowaniu tego elementu. Okres wegetacyjny trwa 206 dni. Roczna suma opadów wynosi około 710 mm, z czego około 200 mm przypada na okres od maja do lipca.

Obiekty fizjograficzne

Obszar gminy, wraz z miejscowością Świeszyno, położony jest na Równinie Białogardzkiej, na wysoczyźnie moreny dennej, o różnych formach akumulacji, ukształtowanych równoleżnikowo. Część północna ma charakter pagórkowaty, przecina ja dolina rzeki Czarna. Część południowa o przewadze moreny dennej, przecina równoleżnikowo dolina rzeki Radew.

Przyroda

Gmina Świeszyno leży na Równinie Białogardzkiej. Przez gminę (zachodnią granicę i południową część) przepływa rzeka Radew wraz z dopływami: rzeką Czarną i rzeką Chociel – tzw. Kraina Pstrąga i Lipienia. Przez lasy położone w południowej części prowadzą szlaki turystyczne. Tereny leśne zajmują 34% powierzchni gminy, a użytki rolne 55%.

Świeszyno jest gminą atrakcyjną turystycznie. Występują tu duże kompleksy leśne, bogate w faunę i florę. Turystów przyciągają trzy piękne jeziora: Hajka, Czarne i Niedalińskie, ciekawy, zróżnicowany krajobraz oraz malowniczo wijąca się rzeka Radew. W gminie występują obszary chronionego krajobrazu interesujące ornitologiczne i botanicznie. W samej miejscowości godny uwagi jest były cmentarz – obecnie lapidarium - oraz starodrzew przy kościele, zlokalizowane na popularnej trasie spacerowej.

Historia

Nazwa wsi pojawiła się oficjalnie w dokumentach z roku 1300, zapisana jako Suessyn. Prawdopodobnie powstała od przezwiska Świesz. Zapis dotyczy przekazania miejscowych dóbr ziemskich zakonowi Cysterek z Koszalina. Kolejny ślad historyczny sięga początku XVI wieku, kiedy wieś była przedmiotem sporu między wielmożami Paulem Krankpharem i Ventzem Von Mṻnchowem. Spór został ostatecznie rozstrzygnięty w 1523 roku na korzyść syna Krankpharena - Henniga, który sprzedał ja klasztorowi Cysterek za 2600 florenów reńskich. Wg źródeł w miejscowości istniał już wtedy gotycki kościół parafialny. Do XIX wieku wieś stanowiła własność szlachecką. Parcelacja i oddany do użytku pod koniec XIX wieku trakt drogowy łączący Koszalin z Tychowem i dalej z Połczynem Zdrojem, spowodowały ożywienie gospodarcze i rozwój wsi. W Świeszynie zachował się XIX-wieczny neogotycki kościół pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny oraz dawna kuźnia z początku ubiegłego wieku. Wnętrze kościoła ozdabia zabytkowy, mosiężny żyrandol z XVII wieku.

Samorząd

Świeszyno jest siedzibą gminy wiejskiej powiatu koszalińskiego. Terytorium wsi stanowi także sołectwo.

Sołectwo jest jednostką pomocniczą gminy, której mieszkańcy wspólnie z innymi sołectwami tworzą wspólnotę samorządową gminy Świeszyno. W skład sołectwa Świeszyno wchodzą wsie: Świeszyno, Bagno, Biała Kępa, Brzeźniki, Chłopska Kępa, Chałupy, Krokowo, Kępa Świeszyńska, Olszak, Włoki. Siedzibą organów sołectwa jest miejscowość Świeszyno. Organami sołectwa są:

• zebranie wiejskie
• sołtys.

Zebranie wiejskie może powoływać stałe lub doraźne komisje, określając zakres ich działania i kompetencje. Organem uchwałodawczym sołectwa jest zebranie wiejskie. Organem wykonawczym sołectwa jest sołtys. Rada sołecka jest pomocniczym organem opiniodawczo – doradczym.

Gospodarka i infrastruktura

Wieś jest siedziba Gminy Świeszyno, pełni również funkcje oświatową z uwagi na lokalizację na jej terenie gimnazjum oraz kulturalną przez obecność biblioteki oraz świetlicy wiejskiej. Na terenie miejscowości znajdują się różne punkty i instytucje o charakterze usługowym, sklepy, warsztaty, remiza strażacka. Obecnie funkcjonujące firmy produkcyjne i zakłady usługowe to: fryzjer, zakład krawiecki, poczta, bank, ośrodek zdrowia, zakład ślusarski, firmy budowlane, biura rachunkowe oraz porad prawnych, kwiaciarnia, zakład drobiarski, produkcja palet drewnianych. Przez wieś prowadzi droga wojewódzka nr 167 z Koszalina, Strzekęcino i Niedalino z Tychowem oraz nr 168 z Niedalina do Wyszewa (17 km, nr 11).

Kultura

Na terenie miejscowości trwają prace zmierzające do połączenia Biblioteki Publicznej Gminy Świeszyno z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Multimedialne Centrum Kultury e-EUREKA” w Świeszynie. Przedsięwzięcie podjęto w celu efektywnego wykonywania zadań gminy w zaspokajaniu potrzeb wspólnoty w zakresie kultury oraz upraszczania struktur zarządzania, obniżenia kosztów operacyjnych instytucji. Zadania statutowe biblioteki zostaną wzbogacone o nowe formy edukacji kulturalnej właściwe dla centrum kultury.

Oświata

Na terenie miejscowości zlokalizowane zostały dwie placówki oświatowe:

• Gimnazjum im. 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej
• Przedszkole Gminne.

Kościoły i związki wyznaniowe

W Świeszynie znajduje się kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Maryi Panny .

Sport

Gmina Świeszyno jest członkiem Polskiego Klubu Infrastruktury Sportowej, bierze także udział w programie Budujemy Sportową Polskę. Na terenie gminy działają trzy kluby sportowe, a w każdym sołectwie istnieją boiska wiejskie i szkolne. W 2010 roku została oddana do użytku nowoczesna hala sportowa w Konikowie.

Turystyka

Gmina obfituje w atrakcje turystyczne: przyrodnicze oraz architektoniczne, większość z nich jest zlokalizowana poza miejscowością. W Świeszynie ma swą siedzibę Harcerski Klub Turystyki Pieszej PTTK DREPTAK odpowiadający za propagowanie wydarzeń turystycznych na terenie gminy. Klub współorganizuje rajdy piesze i rowerowe, uczestniczy w wielu imprezach lokalnych i ogólnopolskich, zdobywając nagrody. Klub z założenia jest wielopokoleniowy, w swoich szeregach skupia młodzież pracującą, studiującą, jak również uczącą się w szkołach podstawowych i gimnazjach. Członkowie klubu uprawiają różne dziedziny turystyki kwalifikowanej: pieszą, kolarską, górską, biegi na orientację.

Demografia

Populacja gminy w dniu 1 stycznia 2011 roku wynosiła 6323 osoby, gęstość zaludnienia natomiast 47,2 osób/km². Liczba mieszkańców Świeszyna w dniu 8 października 2012 roku, wg danych Urzędu Gminy, wynosiła 677 osób.

System ochrony zdrowia

System ochrony zdrowia w Świeszynie tworzą:

• Samodzielny Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "ZDROWIE" (gabinet lekarski, gabinet zabiegowy)
• Ośrodek Zdrowia w Zegrzu Pomorskim
• Punkt apteczny
• Gabinet stomatologiczny "LA DENTICA".

Herb

symbol graficzny Gminy Świeszyno

Symbolem graficznym gminy jest prostokąt przedstawiający na białym tle choinkę koloru zielonego z wpisanym w nią żółtym kłosem. W głębi widnieje niebieska rzeka z białą rybką. W dalszej części napis "Gmina Świeszyno".

Zabytki

Obiektem zabytkowym na terenie wsi jest neogotycki kościół parafialny pw. Narodzenia NMP z XIX-w. Wnętrze kościoła ozdabia zabytkowy, mosiężny żyrandol z XVII wieku. .

Bibliografia

• Nowicki, Wacław. Koszalin i okolice. Gdynia : "Region", 2005, s. 156. ISBN 83-89178-73-7
• Uchwała nr XVIII/96/96 Rady Gminy w Świeszynie z dnia 29 marca 1996 r. w sprawie uchwalenia Statutu Gminy
• Statut Sołectwa Świeszyno. Uchwała Nr VIII/37/07 Rady Gminy w Świeszynie z dnia 31 maja 2007 r. "Dziennik Urzędowy Województwa Zachodniopomorskiego" 2007, nr 83, poz. 1363

Linki zewnętrzne

• Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy Świeszyno
• Gmina Świeszyno
• Środowiskowy Szczep Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych

Autor opracowania: Joanna Przybyło