Anna Augustynowicz

	Anna Augustynowicz
	reżyser, dyrektor teatru
	fot. Włodzimierz Piątek
	fot. Włodzimierz Piątek
Data urodzenia	1 kwietnia 1959
Miejsce urodzenia	Dębica

Anna Augustynowicz (ur. 1959) – reżyser, dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie

Życiorys

Anna Augustynowicz (Anna Augustynowicz-Kulesa) urodziła się 1 kwietnia 1959 roku w Dębicy. Ukończyła teatrologię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Wydział Reżyserii w krakowskiej PWST. Kształciła się m.in. pod kierunkiem Krystiana Lupy. Jeszcze jako studentka PWST podjęła współpracę z Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. W sezonach 1984/1985, 1989/1990 oraz 1990/1991 była konsultantem programowym tego teatru. Tu też w 1989 roku zadebiutowała jako reżyser, realizując Życie wewnętrzne Marka Koterskiego.

Od 1991 roku jest związana ze Szczecinem. Tu 13 grudnia w Teatrze Współczesnym wyreżyserowała Klątwę Stanisława Wyspiańskiego. Rok później objęła stanowisko dyrektora artystycznego Teatru, które piastuje do dziś. Jako pierwsza w Polsce podjęła udane próby wystawienia w teatrze współczesnej dramaturgii, poruszającej ważne problemy społeczne, ukazującej relacje człowieka z otaczającym go światem. W tym celu już na początku swej działalności w Szczecinie otworzyła przy Teatrze Współczesnym „Malarnię”, małą scenę, gdzie grane są utwory kameralne. Dzięki jej szczecińskim realizacjom stały się głośne nazwiska młodych europejskich dramaturgów - Stiga Larssona, Clare McIntyre'a, Wernera Schwaba i Grzegorza Nawrockiego. W swoich często wzbudzających kontrowersje inscenizacjach udanie łączy środki czysto teatralne z muzyką i projekcjami multimedialnymi. W tej ostatniej dziedzinie uchodzi za prekursorkę w skali europejskiej. Nie stroni także od klasyki.

Współpracowała z wieloma scenami w kraju, m.in. z Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1989, 1991, 2010), Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (1989), Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu (1989), Tarnowskim Teatrem im. Ludwika Solskiego w Tarnowie (1990), Teatrem im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1992), Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi (1993, 2009, 2011), Teatrem Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu (1997), Teatrem im. Wilama Horzycy w Toruniu (1997), Teatrem Powszechnym im. Zygmunta Hübnera w Warszawie (2000, 2004, 2006), Teatrem Wybrzeże w Gdańsku (2000, 2002, 2009, 2011), Teatrem Polskim w Poznaniu (2001, 2008), Teatrem Rozmaitości w Warszawie (2004), Teatrem Pod Gryfami we Wrocławiu (2004), Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie (2005), Badteatret w Kopenhadze (2006), Wrocławskim Teatrem Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu (2008) oraz w OCH-Teatrze w Warszawie (2011).

Zrealizowała też kilka spektakli dla teatru telewizji. Dla kanału telewizji publicznej TVP Kultura transmitowano na żywo z Teatru Współczesnego w Szczecinie przedstawienia Moralność pani Dulskiej (2006) i Ślub (2018).

Jest laureatką wielu prestiżowych nagród. W 1995 roku otrzymała Nagrodę Artystyczną Miasta Szczecina, a w 2002 roku została uhonorowana tytułem Ambasador Szczecina. W 2017 roku jako pierwsza kobieta została uhonorowana nagrodą im. Konrada Swinarskiego dla najlepszego reżysera sezonu.

Twórczość teatralna (Szczecin)

Tytuł	Autor	Forma twórczości	Teatr	Data premiery
Klątwa	Stanisław Wyspiański	reżyseria	Teatr Współczesny	13 grudnia 1991
Pożarcie Królewny Bluetki	Maciej Wojtyszko	reżyseria	Teatr Krypta	4 stycznia 1992
Kopciuszek	Eugeniusz Szwarc	reżyseria; opracowanie muzyczne	Teatr Współczesny	28 maja 1992
Maciej Korbowa i Bellatrix	Stanisław Ignacy Witkiewicz	reżyseria	Teatr Współczesny	13 listopada 1992
Brel	Jacques Brel	opieka artystyczna	Teatr Współczesny	11 grudnia 1992
Naczelny	Stig Larsson	reżyseria	Teatr Współczesny	9 marca 1993
Zagraj to jeszcze raz, Sam	Woody Allen	reżyseria	Teatr Współczesny	13 maja 1994
Bez czułości	Clare McIntyre	reżyseria	Teatr Współczesny	13 stycznia 1995
Magnifikat	Włodzimierz Szturc	reżyseria	Teatr Współczesny	31 marca 1995
Romeo i Julia	William Shakespeare	reżyseria	Teatr Współczesny	16 września 1995
Siostry, bracia	Stig Larsson	reżyseria	Teatr Współczesny	25 listopada 1995
Młoda śmierć	Grzegorz Nawrocki	reżyseria	Teatr Współczesny	10 lutego 1996
Iwona, księżniczka Burgunda	Witold Gombrowicz	reżyseria	Teatr Współczesny	7 września 1996
Królowa Śniegu	Hans Christian Andersen	scenariusz; reżyseria	Teatr Lalek „Pleciuga”	16 listopada 1996
Zdziczenie obyczajów pośmiertnych	Bolesław Leśmian	reżyseria	Teatr Krypta	21 grudnia 1996
Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu	Werner Schwab	reżyseria	Teatr Współczesny	21 marca 1997
W małym dworku	Stanisław Ignacy Witkiewicz	reżyseria	Teatr Współczesny	21 listopada 1997
Kocham. Nas Troje	Marek Koterski	reżyseria	Teatr Współczesny	13 lutego 1998
Balladyna	Juliusz Słowacki	adaptacja; reżyseria	Teatr Współczesny	16 maja 1998
Powrót skazańca	Stig Larsson	reżyseria	Teatr Współczesny	14 listopada 1998
Popcorn	Ben Elton	reżyseria	Teatr Współczesny	24 czerwca 1999
Sen nocy letniej	William Shakespeare	reżyseria	Teatr Współczesny	15 stycznia 2000
Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci?	Aneta Wróbel	reżyseria	Teatr Lalek „Pleciuga”	25 lutego 2000
Moralność pani Dulskiej	Gabriela Zapolska	reżyseria	Teatr Współczesny	2 grudnia 2000
Miłość na Krymie	Sławomir Mrożek	reżyseria	Teatr Współczesny	3 marca 2001
Pasożyty	Marius von Mayenburg	reżyseria	Teatr Współczesny	7 grudnia 2001
Polaroidy	Mark Ravenhill	reżyseria	Teatr Współczesny	13 kwietnia 2002
Komiczna siła	Alan Ayckbourn	reżyseria	Teatr Współczesny	7 marca 2003
Wyzwolenie	Stanisław Wyspiański	reżyseria	Teatr Współczesny	13 grudnia 2003
Imię	Jon Fosse	reżyseria	Teatr Lalek „Pleciuga”	8 października 2004
Oskar i pani Róża	Eric-Emmanuel Schmitt	reżyseria	Teatr Współczesny	29 października 2004
Samobójca	Nikołaj Erdman	reżyseria	Teatr Współczesny	25 lutego 2005
Napis	Gérald Sibleyras	reżyseria	Teatr Współczesny	15 grudnia 2005
Wesele	Stanisław Wyspiański	reżyseria	Teatr Współczesny	22 września 2007
Zemsta	Aleksander Fredro	reżyseria	Teatr Współczesny	5 kwietnia 2008
Zatopiona katedra	Gert Jonke	reżyseria	Teatr Współczesny	13 września 2008
Rowerzyści	Volker Schmidt	reżyseria	Teatr Współczesny	1 maja 2009
Migrena	Antonina Grzegorzewska	reżyseria	Teatr Współczesny	13 lutego 2010
Getsemani	David Hare	reżyseria	Teatr Współczesny	14 maja 2010
Kaligula	Albert Camus	reżyseria	Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi	18 stycznia 2013
Greta Garbo przyjechała	Frank McGuinness	reżyseria	Teatr Współczesny	19 kwietnia 2013 (prapremiera polska)
Bajki samograjki	Jan Brzechwa	reżyseria	Teatr Lalek „Pleciuga”	16 listopada 2013
Męczennicy	Marius von Mayenburg	reżyseria	Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu	11 października 2014
Akropolis	Stanisław Wyspiański	reżyseria	Teatr Współczesny	20 marca 2015
Burza	William Shakespeare	reżyseria	Teatr Współczesny	19 marca 2016
Ślub	Witold Gombrowicz	reżyseria	Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu	21 października 2016
Wracaj	Przemysław Pilarski	reżyseria	Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem Powszechnym w Łodzi (Malarnia)	26 kwietnia 2019

Publicystyka

1996 – Partytury Larssona, „Pogranicza” 1996 nr 2, s. 100-104

Nagrody i wyróżnienia

fot. Krzysztof Bieliński (2011)

1989 – wyróżnienie zbiorowe dla realizatorów i wykonawców przedstawienia Życie wewnętrzne Marka Koterskiego w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu na XXIX Kaliskich Spotkaniach Teatralnych
1995 – nagroda specjalna Oko Recenzenta przyznana przez „Kurier Szczeciński” za konsekwentne promowanie współczesnej dramaturgii
1995 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina
1997 – nagroda Łukasza Drewniaka za przedstawienie Moja wątroba jest bez sensu Wernera Schwaba w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na VII Międzynarodowych Zderzeniach Teatralnych w Kłodzku
1997 – Bursztynowy Pierścień dla najlepszego przedstawienia sezonu w teatrach szczecińskich za Iwonę, księżniczkę Burgunda Witolda Gombrowicza, Szczecin
1997 – nagroda jury oraz nagroda dziennikarzy za reżyserię przedstawienia Iwona, księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na XXII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych
1998 – Paszport „Polityki” za rok 1997 - nagroda za „przedstawienia odważne, mądre, dotykające bolesnych miejsc naszej epoki oraz za kształt artystyczny szczecińskiego Teatru Współczesnego”
1998 – Bursztynowy Pierścień dla Balladyny Juliusza Słowackiego, najlepszego przedstawienia sezonu w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
1998 – Laur Konrada, nagroda główna za reżyserię przedstawienia Wernera Schwaba Moja wątroba jest bez sensu w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na I Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje” w Katowicach
2002 – Bursztynowy Pierścień dla przedstawienia Polaroidy Marka Ravenhilla w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
2002 – nagroda za reżyserię przedstawienia Polaroidy Marka Ravenhilla w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na II Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
2002 – Ambasador Szczecina
2003 – Nagroda Prezydenta Grudziądza dla przedstawienia Mąż i żona Aleksandra Fredry w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na Festiwalu Teatralnym „Przełamując fale” w Grudziądzu
2003 – Grand Prix dla spektaklu i nagroda indywidualna za reżyserię przedstawienia Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci Anety Wróbel w Teatrze Lalek „Pleciuga” w Szczecinie na X Międzynarodowych Toruńskich Spotkaniach Teatrów Lalek
2003 – Nagroda Magnolii za przedstawienie Mąż i żona Aleksandra Fredry w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku oraz Nagroda dla Indywidualności Artystycznej na XXXVIII Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form „Kontrapunkt” w Szczecinie
2003 – Honorowa Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za reżyserię przedstawienia Mąż i żona Aleksandra Fredry w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
2003 – Bursztynowy Pierścień dla przedstawienia Komiczna siła Alana Ayckbourna w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
2004 – Grand Prix Festiwalu za reżyserię (ex aequo z Pawłem Miśkiewiczem)przedstawienia Powrót na pustynię Bernarda-Marie Koltesa w Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hubnera w Warszawie na III Festiwalu Prapremier w Bydgoszcz
2005 – nagroda Jury za reżyserię i II nagroda Jury dla twórców przedstawienia „Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci” w Teatrze Lalek „Pleciuga” w Szczecinie na II Ogólnopolskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży KON-TEKSTY w Poznaniu
2005 – ATEST - Świadectwo Wysokiej Jakości i Poziomu Artystycznego za rok 2004 - za przedstawienie Oskar i pani Róża Erica-Emanuela Schmitta w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
2005 – Kontrapunkt-Grand Prix - Wielka Nagroda Publiczności dla przedstawienia Oskar i pani Róża Erica-Emmanuela Schmitta w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
2005 – nagroda za reżyserię spektaklu Napis w Teatrze Współczesnym na VI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
2006 – nagroda za reżyserię przedstawienia Napis w Teatrze Współczesnym w Szczecinie „za doskonałość warsztatu i konsekwentną formę, która ze sztuki obyczajowej czyni traktat o języku i o sile popoularnych sloganów” na 5. Festiwalu Prapremier Teatralnych w Bydgoszczy
2007 – Złoty Yorick w konkursie Fundacji Theatrum Gedanense na najlepszą polską adaptację szekspirowską sezonu dla przedstawienia Miarka za miarkę z Teatru Powszechnego w Warszawie, Gdańsk
2007 – Tytuł Najlepszego Spektaklu w plebiscycie publiczności dla spektaklu Miarka za miarkę z Teatru Powszechnego w Warszawie na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi
2007 – Główna Nagroda za najwybitniejszą inscenizację dramatu Stanisława Wyspiańskiego za reżyserię Wesela w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na Ogólnopolskim Konkursie na Inscenizację Utworów Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
2007 – Nagroda im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya (nagroda Zarządu Krytyki Teatralnej SDRP) za osiągnięcia reżyserskie, w tym za inscenizację Miarki za miarkę Williama Shakespeare'a w Teatrze Powszechnym w Warszawie
2008 – Specjalna Nagroda Jury dla przedstawienia Wesele z Teatru Współczesnego w Szczecinie „za pełen mocy przekaz sceniczny, pozwalający wspólczesnej publiczności odkryć na nowo klasyczny tekst” na I Międzynarodowym Festiwalu Teatrów BOSKA KOMEDIA w Krakowie
2008 – Bursztynowy Pierścień dla przedstawienia Wesele z Teatru Współczesnego w Szczecinie
2008 – nagroda zespołowa dla realizatorów i aktorów Wesela z Teatru Współczesnego w Szczecinie na 33. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska"
2009 – nagroda w konkursie „20latRP.PL”
2009 – nagroda za reżyserię spektaklu Rowerzyści (koprodukcja Teatru im. Jaracza w Łodzi i Teatru Współczesnego w Szczecinie) na IX Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
2010 – nagroda za reżyserię przedstawienia Getsemani (koprodukcja Teatru Współczesnego w Szczecinie i Teatru im. Bogusławskiego w Kaliszu) na X Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
2010 – wyróżnienie indywidualne za reżyserię przedstawienia Pieszo w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na XVI Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej
2010 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina dla zespołu Teatru Współczesnego, kierowanego przez Annę Augustynowicz
2014 – nagroda im. Zygmunta Hübnera „Człowiek Teatru”
2014 – I nagroda za reżyserię Męczenników Mariusa von Mayenburga (Teatr Współczesny) na XIV Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
2016 – nagroda (+ 5 tys. zł) za reżyserię spektaklu Ślub Witolda Gombrowicza (Teatr Współczesny) na XII Międzynarodowym Festiwalu Gombrowiczowskim w Radomiu
2016 – Człowiek Roku 2016 w plebiscycie „Głosu Szczecińskiego”
2017 – nagroda reżyserska (+ 10 tys. zł) „za czystość formy, lojalność wobec znaczeń tekstu i odkrywczość jego interpretacji, a także za wydobycie współczesnego sensu utworu bez nachalnej aktualizacji” w spektaklu Ślub zrealizowanego w koprodukcji Teatru Współczesnego w Szczecinie z Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu na 42 Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska” i II edycji Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”
2017 – nagroda im. Konrada Swinarskiego dla najlepszego reżysera w sezonie 2016/2017 za reżyserię Ślubu Witolda Gombrowicza przyznana przez miesięcznik „Teatr”
2022 – Grand Prix 28. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej dla spektaklu Odlot Zenona Fajfera

Odznaczenia

2003 – Srebrny Krzyż Zasługi
2014 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - za wybitne zasługi dla polskiej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej
2016 – Medal za Zasługi dla Miasta Szczecina

O Annie Augustynowicz

(...) W Teatrze Małym pokazano spektakl z Teatru Współczesnego w Szczecinie, od którego przywykło się liczyć narodziny nowego rodzaju teatru: była to słynna „wątroba”, czyli inscenizacja dramatu Wernera Schwaba „Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu” w reż. Anny Augustynowicz, o której obecność na Spotkaniach upominano się już parokrotnie. Stwierdzono. że polski teatr ma się całkiem dobrze i mieszka poza Warszawą, a w Szczecinie jest sprawny zespół aktorski, który teraz zacznie systematycznie bywać z kolejnymi premierami w Teatrze Małym. Pisano, że spektakl Augustynowicz bulwersuje, denerwuje, ale dotyka w nas czegoś wstydliwego i skrzętnie ukrywanego. Ukazuje, co naprawdę bulgoce w naszych trzewiach. Publiczność skonsternowana albo demonstracyjnie wychodziła, albo równie demonstracyjnie biła brawo. Prowokacyjne przedstawienie, zagrane czysto i precyzyjnie, przyniosło Augustynowicz Paszport „Polityki” za „teatr dotykający bolesnych miejsc naszej epoki”. Czy był to aż początek nowej historii - trudno dziś wyrokować, ale wydarzenie stało się przysłowiowe, a w dość klasycznym dorobku Spotkań było na pewno jedną z ważniejszych prowokacji. (Magdalena Raszewska, 30 x WST. Warszawskie Spotkania Teatralne 1965-2010, Instytut Teatralny, Warszawa 2010)

Plakat konferencji naukowej poświęconej Annie Augustynowicz

Książka Roberta Cieślaka Teatr Anny Augustynowicz

Ciekawostki

Z okazji 20 rocznicy pracy artystycznej Anny Augustynowicz w Teatrze Współczesnym w Szczecinie, Zakład Mediów i Komunikowania Instytutu Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego zorganizował w dniach 15-16 grudnia 2011 roku konferencję naukową Teatr Anny Augustynowicz i jego konteksty. Ponadto nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Szczecińskiego ukazała się książka Roberta Cieślaka Teatr Anny Augustynowicz

W sobotę 3 marca 2018 roku TVP Kultura zaprezentowała filmowy portret reżyserki Anna Augustynowicz. Wyłuskać człowieka z obrazu świat. Film zrealizowali Dorota Petrus i Bogdan Lęcznar

Zobacz także

Promocja książki o Annie Augustynowicz

Bibliografia

200 lat sceny nad Prosną (pod red. Joanny Chojki), Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, Kalisz 2001
Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999

Inne źródła

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz