Anna Augustynowicz
Anna Augustynowicz | |||
reżyser, dyrektor teatru | |||
| |||
Data urodzenia | 1 kwietnia 1959 | ||
Miejsce urodzenia | Dębica | ||
Anna Augustynowicz (ur. 1959) – reżyser, dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie
Życiorys
Anna Augustynowicz (Anna Augustynowicz-Kulesa) urodziła się 1 kwietnia 1959 roku w Dębicy. Ukończyła teatrologię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz Wydział Reżyserii w krakowskiej PWST. Kształciła się m.in. pod kierunkiem Krystiana Lupy. Jeszcze jako studentka PWST podjęła współpracę z Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu. W sezonach 1984/1985, 1989/1990 oraz 1990/1991 była konsultantem programowym tego teatru. Tu też w 1989 roku zadebiutowała jako reżyser, realizując Życie wewnętrzne Marka Koterskiego.
Od 1991 roku jest związana ze Szczecinem. Tu 13 grudnia w Teatrze Współczesnym wyreżyserowała Klątwę Stanisława Wyspiańskiego. Rok później objęła stanowisko dyrektora artystycznego Teatru, które piastuje do dziś. Jako pierwsza w Polsce podjęła udane próby wystawienia w teatrze współczesnej dramaturgii, poruszającej ważne problemy społeczne, ukazującej relacje człowieka z otaczającym go światem. W tym celu już na początku swej działalności w Szczecinie otworzyła przy Teatrze Współczesnym „Malarnię”, małą scenę, gdzie grane są utwory kameralne. Dzięki jej szczecińskim realizacjom stały się głośne nazwiska młodych europejskich dramaturgów - Stiga Larssona, Clare McIntyre'a, Wernera Schwaba i Grzegorza Nawrockiego. W swoich często wzbudzających kontrowersje inscenizacjach udanie łączy środki czysto teatralne z muzyką i projekcjami multimedialnymi. W tej ostatniej dziedzinie uchodzi za prekursorkę w skali europejskiej. Nie stroni także od klasyki.
Współpracowała z wieloma scenami w kraju, m.in. z Teatrem im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu (1989, 1991, 2010), Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie (1989), Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu (1989), Tarnowskim Teatrem im. Ludwika Solskiego w Tarnowie (1990), Teatrem im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1992), Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi (1993, 2009, 2011), Teatrem Współczesnym im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu (1997), Teatrem im. Wilama Horzycy w Toruniu (1997), Teatrem Powszechnym im. Zygmunta Hübnera w Warszawie (2000, 2004, 2006), Teatrem Wybrzeże w Gdańsku (2000, 2002, 2009, 2011), Teatrem Polskim w Poznaniu (2001, 2008), Teatrem Rozmaitości w Warszawie (2004), Teatrem Pod Gryfami we Wrocławiu (2004), Teatrem im. Juliusza Osterwy w Lublinie (2005), Badteatret w Kopenhadze (2006), Wrocławskim Teatrem Współczesny im. Edmunda Wiercińskiego we Wrocławiu (2008) oraz w OCH-Teatrze w Warszawie (2011).
Zrealizowała też kilka spektakli dla teatru telewizji. Dla kanału telewizji publicznej TVP Kultura transmitowano na żywo z Teatru Współczesnego w Szczecinie przedstawienia Moralność pani Dulskiej (2006) i Ślub (2018).
Jest laureatką wielu prestiżowych nagród. W 1995 roku otrzymała Nagrodę Artystyczną Miasta Szczecina, a w 2002 roku została uhonorowana tytułem Ambasador Szczecina. W 2017 roku jako pierwsza kobieta została uhonorowana nagrodą im. Konrada Swinarskiego dla najlepszego reżysera sezonu.
Twórczość teatralna (Szczecin)
Tytuł | Autor | Forma twórczości | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|
Klątwa | Stanisław Wyspiański | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 grudnia 1991 |
Pożarcie Królewny Bluetki | Maciej Wojtyszko | reżyseria | Teatr Krypta | 4 stycznia 1992 |
Kopciuszek | Eugeniusz Szwarc | reżyseria; opracowanie muzyczne | Teatr Współczesny | 28 maja 1992 |
Maciej Korbowa i Bellatrix | Stanisław Ignacy Witkiewicz | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 listopada 1992 |
Brel | Jacques Brel | opieka artystyczna | Teatr Współczesny | 11 grudnia 1992 |
Naczelny | Stig Larsson | reżyseria | Teatr Współczesny | 9 marca 1993 |
Zagraj to jeszcze raz, Sam | Woody Allen | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 maja 1994 |
Bez czułości | Clare McIntyre | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 stycznia 1995 |
Magnifikat | Włodzimierz Szturc | reżyseria | Teatr Współczesny | 31 marca 1995 |
Romeo i Julia | William Shakespeare | reżyseria | Teatr Współczesny | 16 września 1995 |
Siostry, bracia | Stig Larsson | reżyseria | Teatr Współczesny | 25 listopada 1995 |
Młoda śmierć | Grzegorz Nawrocki | reżyseria | Teatr Współczesny | 10 lutego 1996 |
Iwona, księżniczka Burgunda | Witold Gombrowicz | reżyseria | Teatr Współczesny | 7 września 1996 |
Królowa Śniegu | Hans Christian Andersen | scenariusz; reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 16 listopada 1996 |
Zdziczenie obyczajów pośmiertnych | Bolesław Leśmian | reżyseria | Teatr Krypta | 21 grudnia 1996 |
Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu | Werner Schwab | reżyseria | Teatr Współczesny | 21 marca 1997 |
W małym dworku | Stanisław Ignacy Witkiewicz | reżyseria | Teatr Współczesny | 21 listopada 1997 |
Kocham. Nas Troje | Marek Koterski | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 lutego 1998 |
Balladyna | Juliusz Słowacki | adaptacja; reżyseria | Teatr Współczesny | 16 maja 1998 |
Powrót skazańca | Stig Larsson | reżyseria | Teatr Współczesny | 14 listopada 1998 |
Popcorn | Ben Elton | reżyseria | Teatr Współczesny | 24 czerwca 1999 |
Sen nocy letniej | William Shakespeare | reżyseria | Teatr Współczesny | 15 stycznia 2000 |
Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci? | Aneta Wróbel | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 25 lutego 2000 |
Moralność pani Dulskiej | Gabriela Zapolska | reżyseria | Teatr Współczesny | 2 grudnia 2000 |
Miłość na Krymie | Sławomir Mrożek | reżyseria | Teatr Współczesny | 3 marca 2001 |
Pasożyty | Marius von Mayenburg | reżyseria | Teatr Współczesny | 7 grudnia 2001 |
Polaroidy | Mark Ravenhill | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 kwietnia 2002 |
Komiczna siła | Alan Ayckbourn | reżyseria | Teatr Współczesny | 7 marca 2003 |
Wyzwolenie | Stanisław Wyspiański | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 grudnia 2003 |
Imię | Jon Fosse | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 8 października 2004 |
Oskar i pani Róża | Eric-Emmanuel Schmitt | reżyseria | Teatr Współczesny | 29 października 2004 |
Samobójca | Nikołaj Erdman | reżyseria | Teatr Współczesny | 25 lutego 2005 |
Napis | Gérald Sibleyras | reżyseria | Teatr Współczesny | 15 grudnia 2005 |
Wesele | Stanisław Wyspiański | reżyseria | Teatr Współczesny | 22 września 2007 |
Zemsta | Aleksander Fredro | reżyseria | Teatr Współczesny | 5 kwietnia 2008 |
Zatopiona katedra | Gert Jonke | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 września 2008 |
Rowerzyści | Volker Schmidt | reżyseria | Teatr Współczesny | 1 maja 2009 |
Migrena | Antonina Grzegorzewska | reżyseria | Teatr Współczesny | 13 lutego 2010 |
Getsemani | David Hare | reżyseria | Teatr Współczesny | 14 maja 2010 |
Kaligula | Albert Camus | reżyseria | Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem im. Stefana Jaracza w Łodzi | 18 stycznia 2013 |
Greta Garbo przyjechała | Frank McGuinness | reżyseria | Teatr Współczesny | 19 kwietnia 2013 (prapremiera polska) |
Bajki samograjki | Jan Brzechwa | reżyseria | Teatr Lalek „Pleciuga” | 16 listopada 2013 |
Męczennicy | Marius von Mayenburg | reżyseria | Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem Dramatycznym im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu | 11 października 2014 |
Akropolis | Stanisław Wyspiański | reżyseria | Teatr Współczesny | 20 marca 2015 |
Burza | William Shakespeare | reżyseria | Teatr Współczesny | 19 marca 2016 |
Ślub | Witold Gombrowicz | reżyseria | Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu | 21 października 2016 |
Wracaj | Przemysław Pilarski | reżyseria | Teatr Współczesny w koprodukcji z Teatrem Powszechnym w Łodzi (Malarnia) | 26 kwietnia 2019 |
Publicystyka
- 1996 – Partytury Larssona, „Pogranicza” 1996 nr 2, s. 100-104
Nagrody i wyróżnienia
- 1989 – wyróżnienie zbiorowe dla realizatorów i wykonawców przedstawienia Życie wewnętrzne Marka Koterskiego w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu na XXIX Kaliskich Spotkaniach Teatralnych
- 1995 – nagroda specjalna Oko Recenzenta przyznana przez „Kurier Szczeciński” za konsekwentne promowanie współczesnej dramaturgii
- 1995 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina
- 1997 – nagroda Łukasza Drewniaka za przedstawienie Moja wątroba jest bez sensu Wernera Schwaba w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na VII Międzynarodowych Zderzeniach Teatralnych w Kłodzku
- 1997 – Bursztynowy Pierścień dla najlepszego przedstawienia sezonu w teatrach szczecińskich za Iwonę, księżniczkę Burgunda Witolda Gombrowicza, Szczecin
- 1997 – nagroda jury oraz nagroda dziennikarzy za reżyserię przedstawienia Iwona, księżniczka Burgunda Witolda Gombrowicza w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na XXII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych
- 1998 – Paszport „Polityki” za rok 1997 - nagroda za „przedstawienia odważne, mądre, dotykające bolesnych miejsc naszej epoki oraz za kształt artystyczny szczecińskiego Teatru Współczesnego”
- 1998 – Bursztynowy Pierścień dla Balladyny Juliusza Słowackiego, najlepszego przedstawienia sezonu w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
- 1998 – Laur Konrada, nagroda główna za reżyserię przedstawienia Wernera Schwaba Moja wątroba jest bez sensu w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na I Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej „Interpretacje” w Katowicach
- 2002 – Bursztynowy Pierścień dla przedstawienia Polaroidy Marka Ravenhilla w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
- 2002 – nagroda za reżyserię przedstawienia Polaroidy Marka Ravenhilla w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na II Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
- 2002 – Ambasador Szczecina
- 2003 – Nagroda Prezydenta Grudziądza dla przedstawienia Mąż i żona Aleksandra Fredry w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na Festiwalu Teatralnym „Przełamując fale” w Grudziądzu
- 2003 – Grand Prix dla spektaklu i nagroda indywidualna za reżyserię przedstawienia Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci Anety Wróbel w Teatrze Lalek „Pleciuga” w Szczecinie na X Międzynarodowych Toruńskich Spotkaniach Teatrów Lalek
- 2003 – Nagroda Magnolii za przedstawienie Mąż i żona Aleksandra Fredry w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku oraz Nagroda dla Indywidualności Artystycznej na XXXVIII Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form „Kontrapunkt” w Szczecinie
- 2003 – Honorowa Nagroda Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki za reżyserię przedstawienia Mąż i żona Aleksandra Fredry w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku
- 2003 – Bursztynowy Pierścień dla przedstawienia Komiczna siła Alana Ayckbourna w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
- 2004 – Grand Prix Festiwalu za reżyserię (ex aequo z Pawłem Miśkiewiczem)przedstawienia Powrót na pustynię Bernarda-Marie Koltesa w Teatrze Powszechnym im. Zygmunta Hubnera w Warszawie na III Festiwalu Prapremier w Bydgoszcz
- 2005 – nagroda Jury za reżyserię i II nagroda Jury dla twórców przedstawienia „Co się dzieje z modlitwami niegrzecznych dzieci” w Teatrze Lalek „Pleciuga” w Szczecinie na II Ogólnopolskim Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych dla Dzieci i Młodzieży KON-TEKSTY w Poznaniu
- 2005 – ATEST - Świadectwo Wysokiej Jakości i Poziomu Artystycznego za rok 2004 - za przedstawienie Oskar i pani Róża Erica-Emanuela Schmitta w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
- 2005 – Kontrapunkt-Grand Prix - Wielka Nagroda Publiczności dla przedstawienia Oskar i pani Róża Erica-Emmanuela Schmitta w Teatrze Współczesnym w Szczecinie
- 2005 – nagroda za reżyserię spektaklu Napis w Teatrze Współczesnym na VI Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
- 2006 – nagroda za reżyserię przedstawienia Napis w Teatrze Współczesnym w Szczecinie „za doskonałość warsztatu i konsekwentną formę, która ze sztuki obyczajowej czyni traktat o języku i o sile popoularnych sloganów” na 5. Festiwalu Prapremier Teatralnych w Bydgoszczy
- 2007 – Złoty Yorick w konkursie Fundacji Theatrum Gedanense na najlepszą polską adaptację szekspirowską sezonu dla przedstawienia Miarka za miarkę z Teatru Powszechnego w Warszawie, Gdańsk
- 2007 – Tytuł Najlepszego Spektaklu w plebiscycie publiczności dla spektaklu Miarka za miarkę z Teatru Powszechnego w Warszawie na XIII Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Przyjemnych i Nieprzyjemnych w Łodzi
- 2007 – Główna Nagroda za najwybitniejszą inscenizację dramatu Stanisława Wyspiańskiego za reżyserię Wesela w Teatrze Współczesnym w Szczecinie na Ogólnopolskim Konkursie na Inscenizację Utworów Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie
- 2007 – Nagroda im. Tadeusza Żeleńskiego-Boya (nagroda Zarządu Krytyki Teatralnej SDRP) za osiągnięcia reżyserskie, w tym za inscenizację Miarki za miarkę Williama Shakespeare'a w Teatrze Powszechnym w Warszawie
- 2008 – Specjalna Nagroda Jury dla przedstawienia Wesele z Teatru Współczesnego w Szczecinie „za pełen mocy przekaz sceniczny, pozwalający wspólczesnej publiczności odkryć na nowo klasyczny tekst” na I Międzynarodowym Festiwalu Teatrów BOSKA KOMEDIA w Krakowie
- 2008 – Bursztynowy Pierścień dla przedstawienia Wesele z Teatru Współczesnego w Szczecinie
- 2008 – nagroda zespołowa dla realizatorów i aktorów Wesela z Teatru Współczesnego w Szczecinie na 33. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska"
- 2009 – nagroda w konkursie „20latRP.PL”
- 2009 – nagroda za reżyserię spektaklu Rowerzyści (koprodukcja Teatru im. Jaracza w Łodzi i Teatru Współczesnego w Szczecinie) na IX Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
- 2010 – nagroda za reżyserię przedstawienia Getsemani (koprodukcja Teatru Współczesnego w Szczecinie i Teatru im. Bogusławskiego w Kaliszu) na X Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
- 2010 – wyróżnienie indywidualne za reżyserię przedstawienia Pieszo w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku na XVI Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej
- 2010 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina dla zespołu Teatru Współczesnego, kierowanego przez Annę Augustynowicz
- 2014 – nagroda im. Zygmunta Hübnera „Człowiek Teatru”
- 2014 – I nagroda za reżyserię Męczenników Mariusa von Mayenburga (Teatr Współczesny) na XIV Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu
- 2016 – nagroda (+ 5 tys. zł) za reżyserię spektaklu Ślub Witolda Gombrowicza (Teatr Współczesny) na XII Międzynarodowym Festiwalu Gombrowiczowskim w Radomiu
- 2016 – Człowiek Roku 2016 w plebiscycie „Głosu Szczecińskiego”
- 2017 – nagroda reżyserska (+ 10 tys. zł) „za czystość formy, lojalność wobec znaczeń tekstu i odkrywczość jego interpretacji, a także za wydobycie współczesnego sensu utworu bez nachalnej aktualizacji” w spektaklu Ślub zrealizowanego w koprodukcji Teatru Współczesnego w Szczecinie z Teatrem im. Jana Kochanowskiego w Opolu na 42 Opolskich Konfrontacjach Teatralnych „Klasyka Polska” i II edycji Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej „Klasyka Żywa”
- 2017 – nagroda im. Konrada Swinarskiego dla najlepszego reżysera w sezonie 2016/2017 za reżyserię Ślubu Witolda Gombrowicza przyznana przez miesięcznik „Teatr”
- 2022 – Grand Prix 28. Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej dla spektaklu Odlot Zenona Fajfera
Odznaczenia
- 2003 – Srebrny Krzyż Zasługi
- 2014 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski - za wybitne zasługi dla polskiej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej
- 2016 – Medal za Zasługi dla Miasta Szczecina
O Annie Augustynowicz
- (...) W Teatrze Małym pokazano spektakl z Teatru Współczesnego w Szczecinie, od którego przywykło się liczyć narodziny nowego rodzaju teatru: była to słynna „wątroba”, czyli inscenizacja dramatu Wernera Schwaba „Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu” w reż. Anny Augustynowicz, o której obecność na Spotkaniach upominano się już parokrotnie. Stwierdzono. że polski teatr ma się całkiem dobrze i mieszka poza Warszawą, a w Szczecinie jest sprawny zespół aktorski, który teraz zacznie systematycznie bywać z kolejnymi premierami w Teatrze Małym. Pisano, że spektakl Augustynowicz bulwersuje, denerwuje, ale dotyka w nas czegoś wstydliwego i skrzętnie ukrywanego. Ukazuje, co naprawdę bulgoce w naszych trzewiach. Publiczność skonsternowana albo demonstracyjnie wychodziła, albo równie demonstracyjnie biła brawo. Prowokacyjne przedstawienie, zagrane czysto i precyzyjnie, przyniosło Augustynowicz Paszport „Polityki” za „teatr dotykający bolesnych miejsc naszej epoki”. Czy był to aż początek nowej historii - trudno dziś wyrokować, ale wydarzenie stało się przysłowiowe, a w dość klasycznym dorobku Spotkań było na pewno jedną z ważniejszych prowokacji. (Magdalena Raszewska, 30 x WST. Warszawskie Spotkania Teatralne 1965-2010, Instytut Teatralny, Warszawa 2010)
Ciekawostki
- Z okazji 20 rocznicy pracy artystycznej Anny Augustynowicz w Teatrze Współczesnym w Szczecinie, Zakład Mediów i Komunikowania Instytutu Polonistyki i Kulturoznawstwa Uniwersytetu Szczecińskiego zorganizował w dniach 15-16 grudnia 2011 roku konferencję naukową Teatr Anny Augustynowicz i jego konteksty. Ponadto nakładem Wydawnictwa Naukowego Uniwersytetu Szczecińskiego ukazała się książka Roberta Cieślaka Teatr Anny Augustynowicz
- W sobotę 3 marca 2018 roku TVP Kultura zaprezentowała filmowy portret reżyserki Anna Augustynowicz. Wyłuskać człowieka z obrazu świat. Film zrealizowali Dorota Petrus i Bogdan Lęcznar
Zobacz także
Bibliografia
- 200 lat sceny nad Prosną (pod red. Joanny Chojki), Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego, Kalisz 2001
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
Inne źródła
- Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa Teatru Współczesnego w Szczecinie
- Ludzie kultury
- Ludzie związani z teatrem
- Reżyserzy
- Reżyserzy teatrów dramatycznych
- Dyrektorzy teatrów
- Dyrektorzy teatrów dramatycznych
- Ludzie związani z telewizją
- Ambasadorzy Szczecina
- Laureaci Bursztynowego Pierścienia
- Laureaci Oka Recenzenta
- Laureaci Nagrody Artystycznej Miasta Szczecina
- Wyróżnieni Medalem za Zasługi dla Miasta Szczecina