Christian Wilhelm Haken
| Christian Wilhelm Haken | |||
| pastor, historyk | |||
| |||
| Data urodzenia | 12 lipca 1723 | ||
| Miejsce urodzenia | Greifswald | ||
| Data śmierci | 20 grudnia 1791 | ||
| Miejsce śmierci | Słupsk | ||
| Narodowość | niemiecka | ||
Christian Wilhelm Haken (Hacken, Hake) (1723-1791) - pastor, historyk, regionalista.
Życiorys
Christian Wilhelm Haken urodził się 12 lipca 1723 roku w Greifswaldzie. Był synem pocztmistrza Karla Wilhelma Hakena i Marie Elisabeth Tornow. Matka była córką Christiana Tornowa, prepozyta w kościele Mariackim w Białogardzie. W jego domu Christian Wilhelm spędził dzieciństwo. Uczęszczał do miejscowej szkoły, a w 1740 roku rozpoczął naukę w Kolegium Gröninga w Stargardzie, które ukończył 3 lata później. Aby zdobyć środki na studia podjął pracę prywatnego nauczyciela.
Od sierpnia 1744 do grudnia 1747 roku był studentem teologii na uniwersytecie w Königsbergu. Powrócił na Pomorze aby w pracy duszpasterskiej wspomóc swojego wuja. Nie porzucił też myśli o kontynuowaniu nauki na uczelni w Halle. Jednak propozycja objęcia posady proboszcza w Jamnie (niem. Jamund) w 1748 roku zmieniła jego plany. Na stanowisku tym spędził ponad 20 lat.
Na początku 1771 roku przyjął posadę proboszcza w kościele Mariackim w Słupsku, a w kolejnym roku został mianowany prepozytem słupskiego synodu kościelnego.
W kręgu zainteresowań Hakena leżały nauki przyrodnicze, a przede wszystkim historia regionu. Opublikował pozycję poświęconą historii Słupska. Był także autorem monografii Koszalina, przygotowanej na 500-lecie istnienia miasta. Teksty Hakena ukazywały się w kwartalniku Pommersches Archiv der Wissenschaften und des Geschmacks (1785).
W 1773 roku został przyjęty w poczet członków Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin (Berlińskie Towarzystwo Badaczy Natury). Był posiadaczem bogatej biblioteki. Część jego zbiorów znalazła się w bibliotece utworzonej w Słupsku przez Christiana Friedricha Wutstracka około 1788 roku.
Haken był dwukrotnie żonaty. Jego pierwszą żoną była Amalie Elisabeth Michaelis, wdowa po pastorze z Jamna Michaelu Bartholomäusie Klempinie. Zmarła w 1753 roku. Druga żona Eleonore Elisabeth Albertine Richardi, córka diakona z Koszalina została poślubiona przez Hakena w 1754 roku. Był ojcem dziesięciorga dzieci.
Haken zmarł w Słupsku 20 grudnia 1791 roku.
Publikacje
- 1765 - Versuch einer Diplomatischen Geschichte der Königlich Preussischen Hinterpommerschen Immediat- und vormaligen Fürst-Bischöflichen Residenzstadt Cösslin seit ihrer vor fünfhundert Jahren erlangten Städtischen Einrichtung, Lemgo
- 1770 - Wohlverdiente Ehrensäule der Cösliner, wegen der unverbrüchlichen Treue, so sie von den ältesten Zeiten her ihren Landesherren bewiesen, Berlin
- 1773 - Erster Beytrag zur Erläuterung der Stadtgeschichte von Stolp :Darin von dem hieselbst befindlichen Jungfernkloster, der Klosterkirche und nunmehro dahin verlegten Armenschule eine historisch diplomatische Nachricht, Stettin
- 1774 - Brüderliche Vereinigung sämmtlicher Mitglieder der Stolpschen Synode zu Errichtung einer Begräbniscasse geschlossen in der Synodalversammlung den 6ten Jul. 1774, Berlin
- 1776 - Historisch-critische Untersuchung sämmtlicher Nachrichten von der ehemaligen, aud der pommerschen Küste befindlich gewesenen und so hoch berühmten Seestadt Jomsburg, Copenhagen-Leipzig
- 1784 - Historische Nachrichten von der Raths- und Stadt-Schule zu Stolp in Hinterpommern und derselben Lehrern. W: Pommershces Archiv der Wissenschaft und des Geschmacks, Stettin-Anklam, Bd. 3, St. 4 ; 1785, Bd. 5, St. 4.
- 1785 - Nachrichten von der Stadtschule zu Stolpe und ihren Lehrern. W: Pommersches Archiv der Wissenschaften und des Geschmacks, 1.Stück, Stettin-Anklam
- 1785 - Kurze Lebensbeschreibungen denkwürdiger zu Stolpe in Hinterpommern geborener Männer, welche sich durch große Talente, Gelehrsamkeit und Vaterlandsliebe hervorgetan haben, 2. Stück, s. 204-221, Stettin-Anklam
Haken pozostawił po sobie także dzieła w rękopisie, m. in.:
- Vierter Beitrag zur Erläuterung der Stadtgeschichte von Stolp
- Diplomatarium Coeslinense
- Hinterpommersches Wörterbuch
Bibliografia
- Müller, Ernst. Die Evangelischen Geistlichen Pommerns von der Reformation bis zur Gegenwart. T.1. Stettin : Saunier, 1912. s. 456.
- Bülow, Gottfried von. Haken, Christian Wilhelm. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 10, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, S. 396.
- Christian Wilhelm Haken W: Pommersches Archiv [online]. [Przegladany 20 września 2016].
- Christian Wilhelm Haken W: Geni [online]. [Przegladany 21 września 2016].
- Christian Wilhelm Haken W: Wikipedia.de [online]. [Przegladany 21 września 2016].
Linki zewnętrzne
- Erster Beytrag zur Erläuterung der Stadtgeschichte von Stolp... W: Zachodniopomorska Biblioteka Cyfrowa Pomerania
