Dwór zarządcy (Stolec)
| Dwór zarządcy majątku w Stolcu | |||
| |||
| Lokalizacja | 72-003 Stolec | ||
| Projektant | nieznany | ||
| Data budowy | przełom XIX i XX wieku | ||
Dwór zarządcy majątku w Stolcu (niem. Stolzenburg, gmina Dobra.
Wieś
Pierwsze wzmianki na temat miejscowości pochodzą z XIII wieku, kiedy należała do rodu von Blankenburgów. Do 1521 roku wieś była nazywana Blankenburgiem. W 1554 roku ostatni z właścicieli majątku – Amus von Blankenburg – sprzedał go Fryderykowi von Raminowi, właścicielowi Dobrej Szczecińskiej. W tym czasie wsi została nadana nowa nazwa – Stolzenburg, co znaczy "wyniosły zamek". W czasie wojny trzydziestoletniej wieś opustoszała, a istniejący w niej wówczas dwór został zniszczony. Dzięki rodzinie von Raminów w 1662 roku opodal Stolca powstała osada Glashütte, a w niej najstarsza na Pomorzu huta szkła. W latach 1721–1727 Jürgen Bernard von Ramin, starosta powiatu Randow, ufundował nowy pałac oraz założył park. W latach 1731–1735 został zbudowany kościół, ufundowany przez właściciela wsi. W 1872 roku majątek stał się własnością spółki kupców, a następnie w 1888 roku po bankructwie spółki został przejęty na poczet długów przez bank z Lubeki.
W pierwszych latach XX wieku majątek był własnością kupców szczecińskich. W 1900 roku od strony drogi zbudowano, do dziś częściowo zachowane, metalowe ogrodzenie z okazałą neobarokową bramą o kutych, bogato zdobionych skrzydłach. W 1939 roku wieś zamieszkiwało 440 mieszkańców.
Po II wojnie światowej pałac był siedzibą Wojsk Ochrony Pogranicza, a następnie Straży Granicznej.
Obecnie jest własnością Starostwa Powiatowego w Policach.
Dwór
We wsi, w sąsiedztwie pałacu, po drugiej stronie ulicy, znajduje się piętrowy dwór z przełomu XIX i XX wieku należący najprawdopodobniej do zarządcy majątku. Jest to budynek parterowy, wybudowany z czerwonej cegły, z wejściem poprzedzonym gankiem. Obecnie budynek zamieszkuje kilka rodzin.
W sąsiedztwie dworku i we wschodniej części wsi znajdują się zachowane zabudowania folwarczne (ceglano-kamienne i częściowo ryglowe) z XVIII oraz z przełomu XIX i XX wieku. Zachowała się stajnia z 1734 roku i obora z 1735 roku.
W sąsiedztwie znajduje się park krajobrazowy.
Obiekt dostępny z zewnątrz.
Bibliografia
- Karty ewidencyjne zabytków architektury i budownictwa - Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie
