Feliks Jordan

Feliks Jordan
dziennikarz, publicysta, recenzent teatralny
Feliks Jordan ok. 1950
Data urodzenia	31 lipca 1903
Miejsce urodzenia	Pustowójty k. Kaniowa
Data śmierci	20 czerwca 1965
Miejsce śmierci	Szczecin
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 37A-18-6)
Lokalizacja grobu	zobacz na mapie

Feliks Jordan (1903-1965) – dziennikarz, publicysta, recenzent teatralny, pionier szczecińskiego dziennikarstwa

Życiorys

Feliks Jordan urodził się 31 lipca 1903 roku w Pustowójtach k. Kaniowa nad Dnieprem (ob. Ukraina). Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Uczęszczał do Gimnazjum w Charkowie. Pracę w zawodzie dziennikarza rozpoczął w 1924 roku w redakcji toruńskiego „Słowa Pomorskiego”. Później był redaktorem w Polskiej Agencji Telegraficznej i w „Gazecie Warszawskiej”. Równocześnie studiował historię na Uniwersytecie Warszawskim. Po ukończeniu studiów w 1930 roku, został sekretarzem redakcji „Warszawskiego Dziennika Narodowego”. W gazecie tej pracował aż do wybuchu wojny.

Uczestniczył w kampanii wrześniowej. Był starszym strzelcem 5 kompanii Batalionów Robotniczych Obrony Warszawy, zorganizowanych przez naczelnego redaktora „Robotnika”, Mieczysława Niedziałkowskiego. Pod dowództwem przyszłego poety i pisarza, Czesława Ostańkowicza, brał udział w walkach w rejonie Woli i Ochoty. Po zajęciu Warszawy przez Niemców pracował jako kelner w kawiarni „Artystyczna”. Działał w konspiracji. Współredagował „Biuletyn BROW”. Poszukiwany przez okupanta, ukrywał się. W połowie 1940 roku został aresztowany i uwięziony na Pawiaku. Był wielokrotnie przesłuchiwany i torturowany w siedzibie gestapo w al. Szucha. Mimo to, po zwolnieniu ponownie działał w konspiracji. Po kolejnym aresztowaniu, został ciężko ranny podczas ucieczki z transportu więźniów.

Po zakończeniu wojny pracował jako urzędnik Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie. Później został pracownikiem Państwowych Nieruchomości Ziemskich w Poznaniu. Równocześnie powrócił do dziennikarstwa. Współredagował wydaną w Gnieźnie hagiograficzną monografię Święty Wojciech 997-1947.

Od 1947 roku związany ze Szczecinem. W latach 1947-1948 był redaktorem naczelnym kulturalno-społecznego tygodnika „Szczecin” (późniejszy „Tygodnik Wybrzeża”), popularyzującego wiedzę o gospodarce morskiej, ekonomii, kulturze i dziejach Pomorza Zachodniego. Pod jego kierownictwem pionierskie w swej tematyce pismo dość szybko zdobyło ogólnopolskie uznanie, a teksty w nim zamieszczali m.in. Jerzy Andrzejewski, Lech Bądkowski, Marian Brandys, Franciszek Fenikowski, Zbigniew Herbert, Tymoteusz Karpowicz, Gerard Labuda, Wojciech Myślenicki, Jan Papuga, Jan Parandowski, Eugeniusz Paukszta, Jerzy Pertek, Marian Piechal, Leszek Prorok, Witold Wirpsza. Po słynnym zjeździe Związku Literatów Polskich w 1949 roku, w konsekwencji którego zlikwidowano tygodnik, został kierownikiem działu kulturalnego „Kuriera Szczecińskiego”. Z gazetą tą był związany aż do śmierci.

Pod pseudonimem Wiesław Odrzyński publikował w „Kurierze Szczecińskim” cykl szkiców z historii Pomorza Zachodniego „Mówią wieki”, który kierował przede wszystkim do młodzieży. Był jednak przede wszystkim uznanym i cenionym recenzentem teatralnym. Jego recenzje i felietony z tej dziedziny, pisane nieprzerwanie przez szesnaście lat, do dzisiaj uchodzą za przykład znakomitej oraz rzetelnej roboty dziennikarskiej i stanowią niezwykle cenne źródło wiedzy o historii szczecińskich teatrów. Pisał także recenzje z wystaw malarskich. Był m.in. autorem monografii o malarzu Feliksie Ciechomskim (Życie i twórczość Feliksa Ciechomskiego), opublikowanej w numerze 3 „Miesięcznika Pomorza Zachodniego Szczecin”.(1961). W latach 1958-1965 na łamach tego periodyku prowadził dział „Życie kulturalne Szczecina”, w którym zamieszczał informacje o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych miasta. Współpracował także z dwutygodnikami kulturalno-społecznymi „Pomorze” oraz „Życie Kulturalne Wsi”. Informacje i ciekawostki kulturalne często sygnował pseudonimem (j.).

Zainicjował powstanie Towarzystwa Przyjaciół Szczecina. Wspierał również rozwój regionalnego ruchu artystycznego i twórczości amatorskiej. Był nauczycielem i wychowawcą kilku pokoleń młodzieży dziennikarskiej.

Należał do szczecińskiego Oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich, gdzie piastował funkcję rzecznika dyscyplinarnego (od 1961).

Syn Kazimierz (ur. 1956) jest dziennikarzem i publicystą „Kuriera Szczecińskiego”.

Feliks Jordan zmarł 20 czerwca 1965 roku w Szczecinie po ciężkiej chorobie. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym (kw. 37A-18-6).

Z prywatnego archiwum

• 

  W redakcji (1949)

• 

  Z żoną Henryką (ok. 1954)

• 

  Na wczasach (lata 50.)

Wybrane artykuły i recenzje

• 1948 – 100 numer „Szczecina” (wspólnie z Czesławem Piskorskim), „Szczecin” 1948 nr 25-26
• 1949 – Od „Pioniera Szczecińskiego” do „Tygodnika Wybrzeża” (wspólnie z Czesławem Piskorskim), „Rocznik - Informator Pomorza Zachodniego” 1949 t. 2
• 1954 – „Wielki człowiek do małych interesów” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1954 nr 185, s. 3
• 1954 – „Wujaszek Wania” (z cyklu: Premiera w Teatrze Współczesnym), „Kurier Szczeciński” 1954 nr 212, s. 3
• 1955 – Z historii miast woj. szczecińskiego, „Życie Kulturalne Wsi” 1955 nr 3, s. 4
• 1955 – Z historii miast woj. szczecińskiego (2), „Życie Kulturalne Wsi” 1955 nr 4, s. 2
• 1955 – 4 ekipy „Estrady” ruszają w teren, „Życie Kulturalne Wsi” 1955 nr 4, s. 3
• 1958 – Rewelacyjne materiały polskie w archiwach szwedzkich, „Kurier Szczeciński” 1958 nr 18, s. 3
• 1958 – „Krzesiwo” J.Ch. Andersena (z cyklu: Premiera w Teatrze Współczesnym), „Kurier Szczeciński” 1958 nr 23, s. 4
• 1958 – Wyborny humor. Występy „Wagabundy” w Szczecinie, „Kurier Szczeciński” 1958 nr 29, s. 6
• 1958 – Nędzne bogactwa - uroki włóczęgi. „Las” Ostrowskiego w Teatrze Polskim, „Kurier Szczeciński” 1958 nr 75, s. 3
• 1958 – Goldoni po raz trzeci. „Awantury” nie z tej ziemi..., „Kurier Szczeciński” 1958 nr 118, s. 3
• 1958 – Awans, czy degradacja kultury? Co po tytule, gdy pusto w..., „Kurier Szczeciński” 1958 nr 200, s. 6
• 1958 – Miły „Romans z wodewilu” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1958 nr 245, s. 6
• 1959 – „Orfeusz” w Teatrze Propozycji, „Kurier Szczeciński” 1959 nr 72, s. 6
• 1959 – „Pamiętnik Anny Frank” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1959 nr 108, s. 6
• 1959 – Orły i oracze, „Kurier Szczeciński” 1959 nr 117, s. 3
• 1960 – Nowa kompromitacja kierownictwa artystycznego „Estrady”. Pojechali po „laury” do Warszawy, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 77, s. 3
• 1960 – Jubileusz Aleksandra Rodziewicza, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 152, s. 3
• 1960 – Ci, którzy wsławili Szczecin, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 172, s. 3
• 1960 – Szczecińscy laureaci (współautor Ryszard Grabowski), „Kurier Szczeciński” 1960 nr 176, s. 3
• 1960 – Województwo szczecińskie w ariergardzie społecznego ruchu kulturalnego, „Kurier Szczeciński” nr 1960 nr 184, s. 5
• 1960 – Droga sprzed 2 i pół tys. lat... Starożytny szlak odkryty pod Wolinem, „Kurier Szczeciński” nr 1960 nr 225, s. 1
• 1960 – Wojewódzki czy szczeciński Dom Kultury?, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 279, s. 3
• 1960 – Przeciw wyobcowaniu placówek kulturalnych. O nowe formy upowszechnienia kultury, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 297, s. 3
• 1960 – Po naradzie publicystów kultury. „W teren, w teren, miły bracie”, „Kurier Szczeciński” 1960 nr 298, s. 2
• 1960 – Życie kulturalne Szczecina. Styczeń - czerwiec 1960, „Szczecin” 1960 z. 8/9, s. 121-130
• 1960 – Jak pobudzić inicjatywę społeczną. Na marginesie działalności TRZZ w Szczecinie, „Tygodnik Zachodni” nr 3, s. 4
• 1961 – Z występów „Wagabundy” w Szczecinie, „Kurier Szczeciński” 1961 nr 8, s. 3
• 1961 – A świetne filmy czekają w archiwach... Nie wykorzystane możliwości - zmarnowane fundusze, „Kurier Szczeciński” 1961 nr 80, s. 3
• 1961 – „Ludzie z teczkami” czy dobrzy fachowcy? „Kurier Szczeciński” 1961 nr 85, s. 4
• 1962 – „Dowód osobisty” M. Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1962 nr 19, s. 4
• 1962 – „Powrót posła” Niemcewicza (z cyklu: Premiera w teatrze szkolnym), „Kurier Szczeciński” 1962 nr 70, s. 3
• 1962 – „Ślepi o kolorach” „Głusi i niemi” o muzyce, „Kurier Szczeciński” 1962 nr 92, s. 8
• 1962 – „Drewniana miska” Morrisa (z cyklu: Premiera w Teatrze Współczesnym), „Kurier Szczeciński” 1962 nr 98, s. 3
• 1962 – „Idiotka”. Paryska komedia na scenie szczecińskiej (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1962 nr 101, s. 6
• 1962 – Pierwsza sztuka R. Liskowackiego „Umieraja dobrzy ludzie...”, „Kurier Szczeciński” 1962 nr 108, s. 3
• 1962 – Wrocławski Festiwal Teatralny. Przewaga reżyserii nad aktorstwem, „Kurier Szczeciński” 1962 nr 122, s. 3
• 1962 – „Sprawa Moniki” Morozowicz-Szczepkowskiej, „Kurier Szczeciński” 1962 nr 194, s. 3
• 1962 – Warszawska jesień teatralna. Trzeba ostrożnie wybierać, „Kurier Szczeciński” 1962 nr 246, s. 3
• 1963 – „Gra i rzeczywistość” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1963 nr 8, s. 3
• 1963 – Czy stoi, czy leży - miliard złotych się należy, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 37, s. 6
• 1963 – „Oskarżeni” na Wielkiej, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 42, s. 4
• 1963 – Teatry Dramatyczne Ziem Zachodnich. Cenna praca M. Misiornego, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 45, s. 4
• 1963 – Szczeciński „Kopciuszek”. Młodzieżowy Dom Kultury, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 51, s. 4
• 1963 – Na Potulickiej „Bal w Savoy'u”, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 82, s. 4
• 1963 – Hamlet i... Przed premierą w Teatrze Współczesnym, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 91, s. 4
• 1963 – „Kajtuś Czarodziej” (z cyklu: Premiera w „Pleciudze”), „Kurier Szczeciński” 1963 nr 97, s. 4
• 1963 – „Dziewiąty sprawiedliwy” Jurandota (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1963 nr 99, s. 3
• 1963 – Książka na wsi szczecińskiej, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 276, s. 5
• 1963 – Studenci na scenie. Autentyczne talenty i... brak rewelacji, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 282, s. 2
• 1963 – „W kręgu podejrzeń” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1963 nr 282, s. 4
• 1963 – Kujawsko-Pomorskie Towarzystwo Kulturalne, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 296, s. 4
• 1963 – „Magik i małpiszon”. Montaż satyryczno-liryczny poezji Gałczyńskiego, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 299, s. 7
• 1963 – Sojusznicy i „obserwatorzy”. Problemy upowszechniania kultury (rozmowa z kier. Wydziału Kultury Prezydium WRN Władysławem Daniszewskim), „Kurier Szczeciński” 1963 nr 303, s. 4
• 1963 – W kulturze - rok pomyślności, „Kurier Szczeciński” 1963 nr 303, s. 4
• 1964 – Z gościnnych występów Mieczysławy Ćwiklińskiej, „Kurier Szczeciński” 1964 nr 85, s. 4
• 1964 – Inicjatywa - prawo ruchu kulturalnego (rozmowa z z sekretarzem STK mgr. S. Krzywickim, „Kurier Szczeciński” 1964 nr 94, s. 4
• 1964 – Don Juan na wesoło. „Jaśnie Pan Nikt” w Teatrze Polskim, „Kurier Szczeciński” 1964 nr 97, s. 4
• 1964 – Woda niżej - sztuka wyżej!, „Kurier Szczeciński” 1964 nr 225, s. 2
• 1965 – Statystyk w krainie koszmaru, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 38, s. 5
• 1965 – „Moralność Pani Dulskiej”, (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1965 nr 48, s. 4
• 1965 – Muzyka, która lubimy..., „Kurier Szczeciński” 1965 nr 50, s. 4
• 1965 – Kultura - własność społeczna, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 57, s. 4
• 1965 – „Śpiewać albo nie śpiewać”, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 63, s. 8
• 1965 – Nowa „Balladyna” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1965 nr 66, s. 4
• 1965 – „Matka Courage” w Teatrze Współczesnym. Daleko od Brechta..., „Kurier Szczeciński” 1965 nr 72, s. 4
• 1965 – Cztery lata w szczecińskiej kulturze, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 81, s. 4
• 1965 – „Gaudeamus” i... „laboramus”!, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 85, s. 4
• 1965 – W czytaniu trzymamy się mocno!, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 87, s. 4
• 1965 – 20 lat szczecińskiej literatury, „Kurier Szczeciński” 1965 nr 96, s. 10
• 1965 – „Przychodzę opowiedzieć” (z cyklu: Premiera w Teatrze Polskim), „Kurier Szczeciński” 1965 nr 107, s. 4
• 1965 – Kultura w prasie szczecińskiej, „Rocznik Kultury i Sztuki” 1965

• 

  Artykuł w „Kurierze Szczecińskim” (22 lutego 1958)

• 

  Recenzja w „Kurierze Szczecińskim” (21 stycznia 1960)

• 

  Omówienie sztuki Głód i pragnienie - ostatni tekst Feliksa Jordana (21 maja 1965)

Nagrody

• 1956 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina w dziedzinie publicystyki
• Nagroda Dziennikarska miasta Szczecina

Odznaczenia

• medal „Za Warszawę”
• medal „Za Zwycięstwo i Wolność”
• Odznaka Grunwaldzka
• Złoty Krzyż Zasługi
• Złota Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
• Odznaka Tysiąclecia
• Zasłużony Działacz Kultury

Źródła

Bibliografia

• Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autorka hasła Elżbieta Kamińska), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
• Wojciech Myślenicki, Feliks Jordan 1903-1965. Krytyczny i rzetelny [w:] Ku Słońcu 125. Księga z miasta umarłych (pod red. Mariusza Czarnieckiego), Wydawnictwo Glob, Szczecin 1987

Inne

• Nekrologi w „Kurierze Szczecińskim” 1965 nr 143, 144, 145, 146
• Zdjęcia i materiały prasowe ze zbiorów Kazimierza Jordana

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz