Gmina Stare Czarnowo

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Gmina Stare Czarnowo
Gmina Stare Czarnowo
podział administracyjny powiatu gryfińskiego
Powiat gryfiński
Rodzaj gminy wiejska
Liczba sołectw 12
Liczba miejscowości 21
Strona internetowa miejscowości.

Gmina Stare Czarnowo – gmina wiejska położona w północnej części powiatu gryfińskiego. Siedzibą gminy jest wieś Stare Czarnowo (adres Urzędu Gminy Stare Czarnowo - ul. Szczecińska 23).

Geografia

Powierzchnia gminy wynosi 15 288 ha. Gmina Widuchowa graniczy na zachodnie z gminą Gryfino, na północy ze Szczecinem, na wschodzie z powiatem Stargardzkim (gminą Kobylanka oraz gminą Stargard), a na południu z powiatem pyrzyckim (gminą Bielice, gminą Warnice oraz gminą Pyrzyce). [1]

Położenie

Gmina Stare Czarnowo znajduje się w południowej części makroregionu Pobrzeża Szczecińskiego, leżącego na obszarze podprowincji Pobrzeży Południowo-bałtyckich. Przez obszar gminy przebiegają granice 3 mezoregionów:

  • Wzgórza Bukowe – obejmują największą północno-zachodnią część gminy, stanowiącą silnie urzeźbiony wał spiętrzonych moren czołowych z kulminacją wzgórza Bukowiec (149 m npm), porośnięty zwartym kompleksem lasów bukowych (Puszcza Bukowa) z rozległymi polanami śródleśnymi w okolicy Kołowa i Dobropola, użytkowanymi rolniczo.
  • Równina Wełtyńska – obejmuje południowo-zachodnią część gminy, z rynnową doliną Krzekny oraz terenami otwartymi w okolicy Żelisławca i Kartna użytkowanymi rolniczo
  • Równina Pyrzycko-Stargardzka (313.31) – obejmuje wschodnią część gminy, pomiędzy Puszczą Bukową a jeziorem Miedwie, z dolinami Płoni i Krzekny, tereny użytkowane rolniczo, słabo zalesione

Mezoregion Wzgórza Bukowe niemal w całości mieści się w granicach gminy Stare Czarnowo, natomiast pozostałe mezoregiony - Równina Wełtyńska i Równina Pyrzycko-Stargardzka obejmują również sąsiednie gminy. [2]

Klimat

Obszar gminy został podzielony przez Czesława Koźmińskiego na dwie krainy klimatyczne: [3]

  • Kraina VI - obejmuje Wzgórza Bukowe
  • Kraina VII - obejmuje pozostałą część gminy, należącą do krainy Goleniowsko-Pyrzyckiej
Kraina VI Kraina
średnia temperatura roczna poniżej 7,5 stopni Celcjusza 7,5 - 8,0 stopni Celcjusza
średnia temperatura okresu wegetacyjnego 13,0 - 13,6 stopni Celcjusza 13,6 - 14,0 stopni Celcjusza
długość okresu wegetacyjnego 215-210 dni 217-224 dni
średnie sumy opadów 700-600 mm 600-500 mm
średnia liczba dni z pokrywą śniegową 55-48 48-36

Obiekty fizjograficzne

Jeziora: [4] [5]

  • Będgoszcz
  • Binowskie
  • Czarnowskie
  • Glinna
  • Płanno
  • Piasecznik Wielki (Kizika)
  • Zaborsko
  • Żelewko

Rzeki: [6]

  • Płonia

Wzniesienia: [7] [8]

  • Bukowiec (148,3 metry n.p.m.)
  • Piekielnik (80,4 m n.p.m.)

Przyroda

Lasy

Lasy zajmują powierzchnię 6798,8 ha gminy Stare Czarnowo, co stanowi 44,5% jej obszaru. [9]

Szczeciński Park Krajobrazowy "Puszcza Bukowa" [10] [11]

Utworzony 4 listopada 1981 roku. Jego powierzchnia wynosi obecnie 9 096 ha. Puszcza Bukowa jest zwartym kompleksem leśnym. We florze Wzgórz Bukowych znajduje się około 1250 gatunków roślin. W ciągu ostatnich dwóch wieków wymarło na tym terenie około 190 gatunków roślin. We florze znajdują się 53 gatunki roślin podlegających całkowitej ochronie prawnej, m.in. cis pospolity, jarząb szwedzki i brekinia, rokitnik zwyczajny, bluszcz pospolity, barwinek pospolity, wiciokrzew pomorski, widłak jałowcowaty i wroniec, grzybień biały, grążel żółty, rosiczka okrągłolistna, pajęcznica liliowata, lilia złotogłów, sasanka łąkowa, storczyki, kruszczyki, listera jajowata, gnieźnik leśny.

Rezerwaty przyrody [12]

  • Trawiasta Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 roku
  • Źródliskowa Buczyna – rezerwat leśny powołany w 1956 roku o powierzchni 121 ha (cześć objęta ochroną ścisłą – 58,16 ha.), ulokowany w pobliżu jeziora Glinna
  • Kołowskie Parowy – rezerwat przyrody położony w środkowej części Puszczy Bukowej o powierzchni 24 ha. Utworzono go w celu zachowania najlepiej wykształconych i zachowanych płatów typowej buczyny pomorskiej. Rezerwat obejmuje parów z buczyną źródliskową i potokiem Ponikwa, który po natrafieniu na nieprzepuszczalne podłoże zanika pod ziemią. Drzewostan tworzy buk, w obniżeniach, gdzie gleba jest wilgotna jednostkową domieszkę stanowią inne drzewa, w tym jesion wyniosły.
  • Buczynowe Wąwozy – rezerwat leśny powołany w 1956 roku o powierzchni 40 ha

Pomniki przyrody [13]

Nazwa gatunkowa Ilość Lokalizacja
Buk pospolity 1 gmina Stare Czarnowo, Puszcza Bukowa
Buk pospolity 1 gmina Stare Czarnowo, Leśnictwo Lisia Miedza
Dąb szypułkowy 6 gmina Stare Czarnowo, Puszcza Bukowa
Dąb szypułkowy 1 gmina Stare Czarnowo, Stare Czarnowo
Dąb szypułkowy 1 gmina Stare Czarnowo, Puszcza Bukowa
Jedlica Duglasa 1 gmina Stare Czarnowo, Puszcza Bukowa
Jesion Wyniosły 2 gmina Stare Czarnowo, Puszcza Bukowa

Historia

Landkreis Greifenhagen

We wczesnym średniowieczu obszar obecnej gminy Stare Czarnowo zamieszkiwały plemiona słowiańskie. Okolica mocno związana jest z cystersami, którzy w 1174 roku osiedlili się w Kołbaczu, a poprzez nadania oraz drogą kupna zgromadzili w swoich rękach wielkie obszary ziemskie w najbliższej okolicy (m.in. miejscowości Stare Czarnowo i Glinna). Do 1648 ziemia staroczarnowska wchodziła w skład Księstwa Pomorskiego (Księstwo Szczecińskie). Wówczas w wyniku wojny trzydziestoletniej (1618-1648) oraz wymarciu bez potomka ostatniego księcia z dynastii Gryfitów - Bogusława XIV - obszar ten przeszedł w ręce Szwedów. [14] [15]

W 1679 w wyniku działań wojennych elektor brandenburski przejął ziemię staroczarnowską na mocy traktatu pokojowego w Saint-Germain-en-Laye. Państwo Hohenzollernów określane w historiografii jako Brandenburgia-Prusy w 1701 roku otrzymało oficjalną nazwę Królestwa Prus. Po reformach Steina i Hardenberga obszar obecnej gminy Stare Czarnowo wszedł w skład zorganizowanego w latach 1816-1818 Landkreis Greifenhagen (powiatu Gryfino) przyporządkowanego do Provinz Pommern (prowincji pomorskiej). W 1871 roku nastąpiło zjednoczenie wszystkich ziem niemieckich i powołanie II Rzeszy Niemieckiej. [16]

Po 1945 roku tereny te zostały w wyniku decyzji mocarstw przyznane Polsce. Obecna gmina Stare Czarnowo wchodziła początkowo w skład Okręgu Pomorze Zachodnie. 29 maja 1946 roku nastąpiła zmiana nazewnictwa. Okręg Pomorze Zachodnie został przemianowany na województwo szczecińskie. W 1954 roku w wyniku nowego podziału administracyjnego zniesiono gminy, a w ich miejsce powołano mniejsze jednostki - gromady. Ten stan rzeczy zmienił się w 1972 roku, kiedy ponownie utworzono gminy, znosząc gromady. [17] [18]

W latach 1975-1998 gmina Stare Czarnowo funkcjonowała bez "zwierzchności" powiatów (zniesiono je w wyniku kolejnego podziału kraju). Od 1999 przywrócono istnienie powiatów, a podział administracyjny przybrał obecną formę. [19]

Gospodarka i infrastruktura

Podmioty gospodarki narodowej wg rejestru REGON, stan na grudzień 2010 [20]

Sekcja PKD Liczba podmiotów
Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 30
Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie 0
Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe 50
Sekcja D - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych 0
Sekcja E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją 2
Sekcja F - Budownictwo 87
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych 105
Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa 70
Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 7
Sekcja J - Informacja i komunikacja 2
Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 7
Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 10
Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 21
Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 8
Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne 6
Sekcja P - Edukacja 4
Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 8
Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 20
Sekcja S i T - Pozostała działalność usługowa 22

Drogi wojewódzkie na terenie gminy

Przez gminę przebiega jedna droga wojewódzka: [21]

  • droga wojewódzka nr 120 ---> granica państwa - Gryfino - Wełtyń - Stare Czarnowo - Motaniec (powiat stargardzki)

Samorząd

Samorząd gminy Stare Czarnowo: [22] [23] [24]

Radni VI Kadencji Rady Miejskiej w Starym Czarnowie: [25]

Obecny skład samorządu wybrano w wyborach samorządowych VI kadencji z dnia 21 listopada 2010 roku.

Wykaz sołtysów gminy Stare Czarnowo (kadencja 2011-2015): [26]

Kultura

Na terenie gminy znajduje się kilka miejsc o charakterze kulturotwórczym. Za fundusze uzyskane w 2007 roku generalny remont przeszła dotychczasowa świetlica w Starym Czarnowie, którą zaadaptowano na cele społeczno-kulturalno-oświatowe. Pozwoliło to stworzyć miejsce do spotkań integracyjnych mających na celu zacieśnianie współpracy transgranicznej. [27]

Na obszarze gminy Stare Czarnowo funkcjonuje ogółem siedem świetlic wiejskich, z czego świetlice w Kołbaczu, Glinnej, Binowie i Dębinie poddano w ostatnim czasie gruntowym modernizacjom. [28] [29] W dawnym Domu Konwersów w Kołbaczu znajduje się aktualnie Dom Kultury, gdzie organizowane są różne wydarzenia, m.in. koncerty. [30] [31]

W Starym Czarnowie mieści się ponadto Gminna Biblioteka Publiczna (ul. Szczecińska 56), która posiada filię w Kołbaczu (Dom Opata, ul. Warcisława 8). [32] Od kilku lat nakładem gminy ukazuje się gazetka "Wieści Starego Czarnowa". Bieżąco informacje z życia regionu przekazuje także portal "stareczarnowo.org". [33] [34]

Najważniejszą imprezą cykliczną organizowaną na terenie gminy są Dożynki Gminne, które odbywają się co roku na przełomie sierpnia i września w różnych miejscowościach gminy (2012 = Binowo, 2013 = Żelisławiec). [35] [36]

Oświata

Na terenie gminy znajduje się Zespół Szkół w Kołbaczu (ul. Cystersów 9): [37]

  • Przedszkole "Jarzębinka" [38]
  • Szkoła Podstawowa
  • Gimnazjum

Kościoły i związki wyznaniowe

Teren gminy należy do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce. Gmina pod względem administracji kościelnej należy do Dekanatu Kołbacz (parafie w Kołbaczu i Starym Czarnowie), Dekanatu Słoneczne (kościoły w Kołowie i Binowie) oraz Dekanatu Gryfino (kościoły w Kartnie i Żelisławcu). [39]

Na obszarze gminy Stare Czarnowo swoje siedziby mają 2 parafie. Na terenie gminy znajduje się również 10 kościołów: [40]

  • parafia rzymskokatolicka pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (Kołbacz)
  • kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (Kołbacz)
  • kościół filialny (Żelewo)
  • kościół filialny (Dębina)
  • parafia rzymskokatolicka pw. MB Wspomożenia Wiernych (Stare Czarnowo)
  • kościół parafialny pw. MB Wspomożenia Wiernych (Stare Czarnowo)
  • kościół filialny (Glinna)
  • kościół filialny (Dobropole Gryfińskie)
  • pozostałe kościoły, których siedziby parafii znajdują się poza gminą:

Sport

Na terenie gminy znajduje się obecnie jeden klub sportowy, który występuje w rozgrywkach piłkarskich organizowanych przez Zachodniopomorski Związek Piłki Nożnej:

  • Gminny Ludowy Klub Sportowy "Fagus" Kołbacz - Klasa A 2012/2013, grupa: Szczecin III [42] [43]

Po sezonie 2002/2003 rozwiązany został zespół Consum Glinna, który występował wówczas na poziomie Klasy B (grupa: Szczecin II). [44] [45]

Gmina znana jest jednak przede wszystkim z pola golfowego, które znajduje się na północ od zabudowy wsi Binowo. Funkcjonuje tam Binowo Park Golf Club, który jest klubem członkowskim, zrzeszonym w Polskim Związku Golfa. [46] [47]

Turystyka

Szlaki turystyczne przebiegające przez gminę [48] [49]

Gmina Stare Czarnowo znajduje się w dużej części na terenie Parku Krajobrazowego "Puszcza Bukowa". Przez teren Puszczy Bukowej, a także całej gminy przebiega w związku z tym około 20 szlaków turystycznych, w tym m.in.:

  • Szlak przez Trawiastą Buczynę (czerwony) - prowadzi ze Starego Czarnowa do Żelisławca
  • Szlak Woja Żelisława (zielony) - Binowo, Żelisławiec, Wełtyń, Gryfino - prowadzi ze Szczecina do Gryfina
  • Szlak Górski na Bukowiec (czarny) prowadzi z osiedla Bukowego w Szczecinie na wzniesienie Bukowiec
  • Szlak Nadodrzański (czerwony) - Binowo, Chlebowo, Stare Brynki, Gryfino, Dolna Odra, Nowe Czarnowo, Pacholęta, Lubicz - prowadzi z Mieszkowic przez Chojnę i Gryfino pod sam Szczecin
  • Szlak Artyleryjski (żółty) - Szczecin Klucz, Kluczewko, Omulne, Chlebowo, Lisia Miedza, Jarząbki – prowadzi ze Szczecina do Binowa

Na wzgórzu Piekielnik znajduje się ponadto pomnik zasłużonego dla tego obszaru nadleśniczego Carla Ludwiga Gené. [50]

Zabytki

Główną miejscowością zabytkową w gminie jest Kołbacz, gdzie znajdują się m.in. liczne ślady po obecności zakonu cystersów na tym obszarze. [51]

  • Pozostałości dawnego opactwa cystersów
  • romańsko-gotycki kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa z XIII-XIV wieku z charakterystyczną rozetą
  • Dom Opata z XIV wieku
  • Dom Konwersów z XIV wieku
  • Wieża Więzienna z XIV wieku
  • gotycka stodoła z XIV wieku
  • pałac z XVIII wieku - obecnie siedziba Zakładu Doświadczalnego Instytutu Zootechniki w Krakowie
  • Czarci Kamień - głaz narzutowy odsłonięty 1973 roku - w 800-lecie założenia klasztoru w Kołbaczu

Inną, znaną miejscowością pod względem turystycznym jest Glinna. Znajduje się tutaj Ogród Dendrologiczny, którego historia sięga drugiej połowy XIX wieku. W Glinnej w latach 2003-2006 powstał także cmentarz wojenny żołnierzy niemieckich. [52]

Na terenie gminy znajduje się również (poza Kołbaczem) kilka świątyń katolickich, wpisanych przez Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków do rejestru zabytków: [53]

  • kościoły (Binowo, Kartno, Stare Czarnowo, Żelewo, Żelisławiec)

Gmina słynie z dużej ilości terenów "zielonych", gdyż spora jej część leży na terenie Puszczy Bukowej. Znajduje się tutaj także kilka jezior, wykorzystywanych do celów rekreacyjnych (zobacz więcej w kategorii "Geografia").

Demografia

Zaludnienie gminy w ostatnich latach (informacje za Bankiem Danych Lokalnych): [54]

Rok Liczba mieszkańców gminy Stare Czarnowo
2008 3791 osób
2009 3781 osób
2010 3853 osoby
2011 3867 osób
2012 3864 osoby

System ochrony zdrowia

Na terenie gminy znajdują się trzy zakłady opieki zdrowotnej oraz indywidualna praktyka lekarska: [55] [56]

  • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Dariusz Jahns w Kołbaczu (ul. Szarych Mnichów 10)
  • Niepubliczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Gardnie (Żelisławiecka 12)
  • Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Centrum Medyczne" w Starym Czarnowie (ul. Szczecińska 43)
  • Indywidualna Praktyka Lekarska w Starym Czarnowie – Lidia Pięta

Herb

herb gminy Stare Czarnowo

Herb Starego Czarnowa składa się z dwóch pól. Na polu po prawej stronie znajduje się czerwony gryf na niebieskim tle, natomiast na polu po lewej stronie brązowa gałązka z trzema zielonymi listkami buku ulokowana na żółtym tle.

Gryf nawiązuje do dynastii Gryfitów i symbolizuje historyczne powiązanie obszaru gminy Stare Czarnowo z Księstwem Pomorskim. Gałązka buku podkreśla związek gminy Stare Czarnowo z Puszczą Bukową. Spora część obszaru gminy znajduje się bowiem na terenie Parku Krajobrazowego "Puszcza Bukowa". [57]

Miejscowości i sołectwa (wykaz)

Sołectwa (12): [58]

  • Binowo
  • Dębina
  • Dobropole Gryfińskie
  • Glinna
  • Kartno
  • Kołbacz
  • Kołowo
  • Komorówko
  • Nieznań
  • Stare Czarnowo
  • Żelewo
  • Żelisławiec

Pozostałe miejscowości w gminie (9): [59] [60] [61]

  • Będogoszcz
  • Binówko
  • Gliniec
  • Kołówko
  • Małolesie
  • Mazurkowo
  • Modrzewko
  • Sosnówko
  • Węglino

Statuty wszystkich sołectw zostały uchwalone przez Radę Gminy Stare Czarnowo w 2011 roku. Straciła wówczas moc prawną poprzednia uchwała w tej sprawie z 2003 roku. W nowym dokumencie zaktualizowano zasięg poszczególnych sołectw, wymieniając poszczególne miejscowości (w tym osady), które wchodzą w obręb każdego sołectwa. [62]

W ostatnich latach doszło do kilku pertraktacji w kwestii ewentualnych zmian granic pomiędzy gminą Stare Czarnowo a Szczecinem. W 2005 roku radni gminy Stare Czarnowo zwracali uwagę, iż część domów, choć formalnie znajduje się na terenie gminy Stare Czarnowo posiada "szczecińskie" adresy. Postulowano wówczas uregulowanie tej kwestii i formalne powołanie nowej osady na tym terenie. Wspominano o zwyczajowej nazwie Osetne Pole m.in. dla obszaru na pograniczu gminy oraz ulicy Długopole w Szczecinie. Przeprowadzono w wyżej wymienionej kwestii konsultacje z mieszkańcami. Regulacje natury administracyjnej doprowadziły do uporządkowania spraw związanych z adresami i numeracją domostw. W marcu 2007 roku ustalono, iż znajdująca się na tym terenie osada, którą określano wówczas nazwą Sosnówko (analogicznie jak sąsiadujące z nią od północy osiedle na terenie Szczecina), zostanie pod względem administracyjnym przyporządkowana sołectwu Dobropole Gryfińskie. [63] [64] [65]

Z inicjatywy grupy mieszkańców osady Sosnówko 20 listopada 2007 roku odbyło się spotkanie z władzami Szczecina i gminy Stare Czarnowo. Mieszkańcy postulowali chęć włączenia ich domostw do miasta Szczecina, co tłumaczyli m.in. administracyjnymi, technicznymi i infrastrukturalnymi powiązaniami ze stolicą Pomorza Zachodniego. Pierwotnie gmina Stare Czarnowo wyraziła zgodę, aby zarówno osada Sosnówko, jak i Mazurkowo zostały przyłącze do Szczecina (uchwała z marca 2008). Potem, wskutek braku porozumienia ze Szczecinem m.in. w sprawie rekompensaty z tytułu utraconych terenów, gmina Stare Czarnowo wycofała się z pierwotnych uzgodnień (uchwała z lutego 2009). Do dziś mieszkańcy Sosnówka (zarówno części szczecińskiego osiedla, jak i osady, która pozostała ostatecznie w granicach gminy) używają zwyczajowej nazwa dla tego terenu Osetne Pole. [66] [67] [68] [69]

Na północy od Jeziora Kizika (znanego także pod nazwą Piasecznik Wielki) znajduje się "nieformalna" osada, także o nazwie Osetne Pole, kojarzona jako przysiółek wsi Binowo. Zbieżność zwyczajowych nazw powoduje, iż często mylona jest z obszarem Sosnówka. Aktualnie Osetne Pole, ulokowane w okolicach Binowa, nie należy pod względem administracyjnym do żadnego sołectwa gminy Stare Czarnowo, nie zostało także wymienione w statucie sołectwa Binowo. [70] [71]

Przypisy

  1. ↑ Statystyczne Vademecum Samorządowca - gmina miejsko-wiejska Stare Czarnowo, w: Główny Urząd Statystyczny [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_zachodniopomorskie/portrety_gmin/powiat_gryfinski/gmina_wiejska_stare_czarnowo.pdf
  2. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stare Czarnowo, w: Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej w Szczecinie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://rbgp.pl/files/114__5.pdf
  3. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Stare Czarnowo, w: Regionalne Biuro Gospodarki Przestrzennej w Szczecinie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://rbgp.pl/files/114__5.pdf
  4. ↑ Przyroda, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/54.dhtml
  5. ↑ Mapa drogowa - powiat gryfiński, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 25.05.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/images/mapa/mapa_drogowa_powiat_gryfinski.pdf
  6. ↑ Mapa drogowa - powiat gryfiński, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 25.05.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/images/mapa/mapa_drogowa_powiat_gryfinski.pdf
  7. ↑ Piekielnik, Piekiełko, Góra Nad Piekiełkiem, Portal Puszcza Bukowa [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bukowa.szczecin.pl/leksykon/339-piekielnik-piekieko-gora-nad-piekiekiem.html
  8. ↑ Bukowiec, Portal Puszcza Bukowa [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bukowa.szczecin.pl/miejsca/-bukowiec.html
  9. ↑ Statystyczne Vademecum Samorządowca - gmina miejsko-wiejska Stare Czarnowo, w: Główny Urząd Statystyczny [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/vademecum/vademecum_zachodniopomorskie/portrety_gmin/powiat_gryfinski/gmina_wiejska_stare_czarnowo.pdf
  10. ↑ K.Krzysztof, A.Gabrysiak, J. Jankowski "Program ochrony środowiska dla powiatu gryfińskiego" (2003), w: Biuletyn Informacji Publicznej - Starostwo Powiatowe w Gryfinie [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://bip.gryfino.powiat.pl/ocka/pos_2003.pdf
  11. ↑ Przyroda, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/54.dhtml
  12. ↑ Przyroda, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/54.dhtml
  13. ↑ K.Krzysztof, A.Gabrysiak, J. Jankowski "Program ochrony środowiska dla powiatu gryfińskiego" (2003), w: Biuletyn Informacji Publicznej - Starostwo Powiatowe w Gryfinie [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://bip.gryfino.powiat.pl/ocka/pos_2003.pdf
  14. ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012, s. 320-321, 334-337, 362-365.
  15. ↑ Guzikowski K., Procesy kolonizacyjne w posiadłościach cystersów z Kołbacza w XII-XIV wieku. Przestrzeń i ludzie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2011, s. 9-19, 78-102.
  16. ↑ Piskorski J.M. (red.), Pomorze Zachodnie poprzez wieki, Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, Szczecin 1999 s. 191-199.
  17. ↑ Zarządzenie Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 30 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 5 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie 1954, nr 15, poz. 67.
  18. ↑ Uchwała Nr XV/116/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 7 grudnia 1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie szczecińskim. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie 1972, nr 15, poz. 111; Obwieszczenie Wydziału Organizacyjno-Prawnego Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie z dnia 12 stycznia 1973 r. w sprawie podziału administracyjnego województwa szczecińskiego. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie 1973, nr 2, poz. 7.
  19. ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012, s. 320-321, 334-337, 362-365.
  20. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS (2010), w: Portret gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
  21. ↑ Mapa drogowa - powiat gryfiński, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 25.05.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/images/mapa/mapa_drogowa_powiat_gryfinski.pdf
  22. ↑ Wójt Gminy, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/menu/15.dhtml
  23. ↑ Sekretarz Gminy, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/menu/22.dhtml
  24. ↑ Skarbnik Gminy, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/menu/42.dhtml
  25. ↑ VI Kadencja Radnych Rady Gminy w Starym Czarnowie, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/2235.dhtml
  26. ↑ Sołtysi - kadencja 2011 - 2014, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.stareczarnowo.pl/strony/2382.dhtml
  27. ↑ Adaptacja świetlicy wiejskiej w Starym Czarnowie, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/84.dhtml
  28. ↑ Świetlice wiejskie, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/100.dhtml
  29. ↑ Dzień Seniora w Kołbaczu, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/aktualnosci/pokaz/550.dhtml
  30. ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012, s. 336.
  31. ↑ Zaproszenie na koncert chóru "Echo Arioso", w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/aktualnosci/pokaz/678.dhtml
  32. ↑ Kultura, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/59.dhtml
  33. ↑ Wieści Starego Czarnowa, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/108.dhtml
  34. ↑ Portal stareczarnowo.org [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.org/
  35. ↑ Gminne Dożynki 2012, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/aktualnosci/pokaz/635.dhtml
  36. ↑ Gminne dożynki. Jarmark cysterski 2013 - plakat, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/pliki/stareczarnowo/File/jarmark%20cysterski%202013%282%29.pdf
  37. ↑ Zespół Szkół w Kołbaczu [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.zskolbacz.pl/index.php/kontakt-1
  38. ↑ Nadanie nazwy Przedszkolu w Kołbaczu, w: Zespół Szkół w Kołbaczu [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://zskolbacz.pl/index.php/14-aktualnosci/201-nadanie-imienia-dla-przedszkola
  39. ↑ Wspólnoty parafialne, w: Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://diecezja.szczecin.pl/wspolnoty/wspolnoty-parafialne/
  40. ↑ Wspólnoty parafialne, w: Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://diecezja.szczecin.pl/wspolnoty/wspolnoty-parafialne/
  41. ↑ Kościoły, w: Kuria Metropolitalna Szczecińsko-Kamieńska - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://diecezja.szczecin.pl/wspolnoty/koscioly
  42. ↑ Gminny Ludowy Klub Sportowy "Fagus" Kołbacz [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://faguskolbacz.futbolowo.pl/
  43. ↑ Gminny Ludowy Klub Sportowy Fagus Kołbacz, w: 90minut.pl - serwis piłkarski [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.90minut.pl/skarb.php?id_klub=5859&id_sezon=81
  44. ↑ Klasa B 2002/2003, grupa: Szczecin II, w: 90minut.pl - serwis piłkarski [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.90minut.pl/liga/0/liga658.html
  45. ↑ Protokół Nr XII / 03 z XII Sesji Rady Gminy Stare Czarnowo odbytej w sali Urzędu Gminy w dniu 27 października 2003 roku, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/135.dhtml
  46. ↑ Binowo Park Golf Club [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.binowopark.pl/
  47. ↑ Binowo Park Golf Club, w: Polski Związek Golfa [online] [Przeglądany 10.08.2013] http://pzgolf.pl/klub/binowo-park-golf-club/
  48. ↑ Turystyka, w: Powiat Gryfiński - oficjalna strona [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.gryfino.powiat.pl/old/index.php?show=tur_szne_roat
  49. ↑ Szlaki, w: Portal Puszcza Bukowa [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bukowa.szczecin.pl/trasy/szlaki.html
  50. ↑ Piekielnik, Piekiełko, Góra Nad Piekiełkiem, Portal Puszcza Bukowa [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bukowa.szczecin.pl/leksykon/339-piekielnik-piekieko-gora-nad-piekiekiem.html
  51. ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012, s. 334-337.
  52. ↑ Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012, s. 320-321.
  53. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiecie gryfiński, w: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie [online] [Przeglądany 25.06.2013] Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
  54. ↑ Bank Danych Lokalnych GUS (2008-2012), w: Portret gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 26.06.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
  55. ↑ Profil gminy, w: Oficjalny serwis internetowy gminy Stare Czarnowo [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://stareczarnowo.pl/strony/menu/62.dhtml
  56. ↑ Stare Czarnowo - Lista świadczeniodawców, w: NFZ [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.nfz-szczecin.pl/nfz_old/gdzie_sie_leczyc/2008/wrzesien2008/informator/uklad3/IGMN3206072/IKTU301/SWIAD0010.html
  57. ↑ Uchwała Nr 113/XXII/93 Rady Gminy w Starym Czarnowie z dnia 30 marca 1993 r. w sprawie zatwierdzenia Herbu Gminy Stare Czarnowo
  58. ↑ Sołtysi - kadencja 2011 - 2014, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bip.stareczarnowo.pl/strony/2382.dhtml
  59. ↑ Sołectwa, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/111.dhtml
  60. ↑ Uchwała nr VI/42/07 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 26 marca 2007 roku w sprawie zmiany Statutu Sołectwa Dobropole Gryfińskie, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/zmiany/1166.dhtml
  61. ↑ Uchwała nr XXII/176/05 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 31 stycznia 2005 roku w sprawie zmiany Statutu Sołectwa Kołowo, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/554.dhtml
  62. ↑ Uchwała nr IX/51/11 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 10 czerwca 2011 roku w sprawie uchwalenia statutów sołectw Gminy Stare Czarnowo, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/2439.dhtml
  63. ↑ Protokół Nr XXII/05 z XXII Sesji Rady Gminy Stare Czarnowo odbytej w dniu 31 stycznia 2005 roku, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/zmiany/146.dhtml
  64. ↑ Uchwała nr XXII/177/05 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 31 stycznia 2005 roku w sprawie zasad i trybu przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami gminy, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/555.dhtml
  65. ↑ Uchwała nr VI/42/07 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 26 marca 2007 roku w sprawie zmiany Statutu Sołectwa Dobropole Gryfińskie, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/zmiany/1166.dhtml
  66. ↑ Uzasadnienie w projekcie uchwały dotyczącej wyrażenia opinii w przedmiocie zmiany granic administracyjnych pomiędzy Gminą Miasto Szczecin a Gminą Stare Czarnowo w rejonie ulic Dobropole, Pyrzyckiej, Mostowej, Topolowej, Chłopskiej i Sennej, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.um.szczecin.pl/UMSzczecinFiles/projekt_280%281%29.pdf
  67. ↑ Uchwała nr XXVIII/720/08 Rady Miasta Szczecin z dnia 24 listopada 2008 r. w sprawie wyrażenia opinii w przedmiocie zmiany granic administracyjnych pomiędzy Gminą Miasto Szczecin a Gminą Stare Czarnowo w rejonie ulic Dobropole, Pyrzyckiej,Mostowej, Topolowej, Chłopskiej i Sennej, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Miasta Szczecin [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/files/D42D4921FADB41BA976D5207F12D2264/720.pdf
  68. ↑ Uchwała nr XV/126/08 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 28 marca 2008 roku w sprawie wniosku Rady Gminy Stare Czarnowo do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o przyłączenie części obszaru Gminy Stare Czarnowo do Gminy Miasto Szczecin, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/1435.dhtml
  69. ↑ Uchwała nr XXVII/198/09 Rady Gminy Stare Czarnowo z dnia 27 lutego 2009 r. w sprawie uchylenia Uchwały Nr XV/126/08 z dnia 28 marca 2008 roku, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.stareczarnowo.pl/strony/1705.dhtml
  70. ↑ Osetne Pole, w: Portal Puszcza Bukowa [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://www.bukowa.szczecin.pl/leksykon/331-osetne-pole.html
  71. ↑ Statut sołectwa Binowo, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urzędu Gminy w Starym Czarnowie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://bip.alfatv.pl/pliki/stareczarnowo/File/05111_zal1.pdf

Bibliografia

  • Guzikowski K., Procesy kolonizacyjne w posiadłościach cystersów z Kołbacza w XII-XIV wieku. Przestrzeń i ludzie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2011.
  • Kociuba J., Pomorze. Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Walkowska Wydawnictwo, Szczecin 2012.
  • Kosacki J.M., Ziemia Szczecińska. Ziemia Chojeńska i Pyrzycka, Szczecińska Agencja Turystyczna "Sat", Szczecin 1995.
  • Kozłowski K., Pomorze Zachodnie w latach 1945-2010, Wydawnictwo Kadruk, Szczecin 2012.
  • Machałek M., Przemiany wsi zachodniopomorskiej w latach 1945-1956, Muzeum Narodowe w Szczecinie, Szczecin 2012.
  • Opracowanie zbiorowe, Polska niezwykła. Zachodniopomorskie, Demart Wydawnictwo, Warszawa 2008.
  • Piskorski J.M. (red.), Pomorze Zachodnie poprzez wieki, Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie, Szczecin 1999.

Linki zewnętrzne

Zobacz też



Logo pomeranica.jpg
Autor opracowania: Jan Skolimowski


Gmina Czarnowo
Siedziba gminy: Stare Czarnowo
SołectwaHerb
Miejscowość bez statusu sołectwa


Powiat gryfiński
Siedziba powiatu: Gryfino
MiastaHerb
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie
Źródło: „http://wikiszczecin.home.pl/index.php?title=Gmina_Stare_Czarnowo&oldid=173973”