Henryk Gęsikowski

	Henryk Gęsikowski
	aktor, reżyser
Data urodzenia	2 listopada 1951
Miejsce urodzenia	Złotoryja

Henryk Gęsikowski (ur. 1951) – aktor, reżyser

Życiorys

Henryk Gęsikowski urodził się 2 listopada 1951 roku w Złotoryi. W 1974 roku ukończył Wydział Aktorski PWSFTviT w Łodzi.

Od 1974 roku związany jest ze Szczecinem. Do 1976 roku występował w Państwowych Teatrach Dramatycznych. Po ich reorganizacji był aktorem Teatru Współczesnego (1976-1983 i 1986-1991) i Teatru Polskiego (1983-1986). Często grywał drugoplanowe role charakterystyczne. Współpracował z Teatrem Krypta. Był kierownikiem artystycznym tej sceny w latach 1989-1992. Wraz z Adamem Opatowiczem był współzałożycielem Piwnicy przy Krypcie i jej kierownikiem artystycznym w latach 1990-1991. Obaj też byli pomysłodawcami, organizatorami (wspólnie z krakowską Piwnicą pod Baranami), a potem przez kolejne lata animatorami Dni Wiesława Dymnego (późniejsze Dymnalia). W Teatrze Krypta i w Piwnicy przy Krypcie także reżyserował.

W połowie lat 90. objął stanowisko dyrektora Klubu „13 Muz”.

W maju 2006 roku założył Teatr Otwarty, prywatną scenę, na której wystawiał monodramy, sztuki z nieco lżejszego repertuaru oraz programy okolicznościowe. Z teatrem współpracowali aktorzy scen szczecińskich, m.in. Maria Dąbrowska, Beata Zygarlicka, Zbigniew Witkowski, Zdzisław Klich. Początkowo siedzibą placówki była galeria „Entasis” Macieja Włosińskiego, jednak na początku 2007 roku ze względu na nie uregulowane zaległości w opłatach za wynajem pomieszczeń, właściciel wymówił zespołowi lokal. W marcu 2007 roku teatr Henryka Gęsikowskiego podzielił się na dwa odrębne ciała artystyczne – Teatr Otwarty i Kabaret Otwarty. Misją tej drugiej sceny było utrzymanie stałych widzów, przyzwyczajonych do pewnej koncepcji artystycznej. Z kolei Teatr Otwarty w jednoosobowej obsadzie Henryka Gęsikowskiego, utrzymywał działalność, wystawiając sporadycznie monodramy w szczecińskich kościołach (m.in. Wyznania św. Augustyna). W roku 2010 w Galerii Svea, przy ul. Kaszubskiej 3, aktor wystawił monodram Larsa Görlinga Przygoda w branży wydawniczej.

Henryk Gęsikowski był również pomysłodawcą sceny monodramów, do której zapraszał czołowych aktorów scen polskich, m.in. Joannę Szczepkowską, Wojciecha Pszoniaka, Jerzego Stuhra. Gościny tej scenie udzielił Teatr Lalek „Pleciuga”.

Artysta jest cenionym aktorem radiowym. Niemal od początku swej kariery aktorskiej blisko współpracował z rozgłośnią Polskiego Radia w Szczecinie, dla którego nagrał kilkanaście słuchowisk.

Grał także w filmie. Na ekranie zadebiutował w 1970 roku w filmie Draka. Znakomitą kreację stworzył w Balladzie o ścinaniu drzewa (1972). Dużą popularność przyniosła mu rola przestępcy Dyciaka w odcinku Ślad rękawiczki serialu 07 zgłoś się (1984).

Działalność artystyczna (Szczecin)

Teatr

Tytuł	Autor	Reżyseria	Forma twórczości	Postać	Teatr	Data premiery
Wodewil warszawski	Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień	Czesław Staszewski	obsada aktorska	Felek; Murarz	Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski)	19 października 1974
Bal u Salomona	Konstanty Ildefons Gałczyński	Józef Gruda	obsada aktorska		Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski)	29 listopada 1974
Dziesięć paradoksów prokuratora Kempnera	Józef Gruda	Józef Gruda	obsada aktorska	Mały	Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny)	1 lutego 1975
Wyszedł z domu	Tadeusz Różewicz	Krystyna Tyszarska	obsada aktorska	Beniamin	Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski)	5 kwietnia 1975
Wpłynąłem na suchego przestwór oceanu (program kabaretowy)			obsada aktorska		Teatr „13 Muz” - Kabaret „Q”	16 czerwca 1975
Motyle są wolne	Leonard Gershe	Krzysztof Rotnicki	asystent reżysera, obsada aktorska	Don	Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski)	30 października 1975
Warszawianka	Stanisław Wyspiański	Wanda Laskowska	obsada aktorska	Barzykowski	Państwowe Teatry Dramatyczne (Sala Księcia Bogusława Zamku Książąt Pomorskich)	20 grudnia 1975
Horsztyński	Juliusz Słowacki	Krzysztof Rotnicki	obsada aktorska	Karzeł; Paź	Teatr Polski	20 marca 1976
Winda; Przysługa	Feliks Falk	Aleksander Gierczak	obsada aktorska		Teatr Krypta	26 kwietnia 1976
Marynarze z Cattaro	Friedrich Wolf	Michał Rosiński	obsada aktorska	Jerko Sisgoric	Teatr Polski (w Sali Księcia Bogusława X na zamku Książąt Pomorskich)	28 października 1976
Farsa mrocznych	Michel de Ghelderode	Maciej Englert	obsada aktorska	Burmistrz	Teatr Współczesny	23 lutego 1977
Dożywocie	Aleksander Fredro	Maciej Englert	obsada aktorska	Filip	Teatr Współczesny	3 lipca 1977
Kurka Wodna	Stanisław Ignacy Witkiewicz	Maciej Englert	obsada aktorska	Synek Tadzio	Teatr Współczesny	28 stycznia 1978
Wyzwolenie	Stanisław Wyspiański	Maciej Englert	obsada aktorska	Przodownik, syn	Teatr Współczesny	25 kwietnia 1978
Krawiec	Sławomir Mrożek	Janusz Nyczak	obsada aktorska	Karlos	Teatr Współczesny	20 października 1978
Lot nad kukułczym gniazdem	Dale Wasserman	Andrzej Chrzanowski	obsada aktorska	Billy Bibbit	Teatr Współczesny	16 grudnia 1978
Burza	William Shakespeare	Maciej Englert	obsada aktorska	Ferdynand	Teatr Współczesny	31 marca 1979
Słoń	Aleksander Kopkow	Krzysztof Zaleski	obsada aktorska	Paszka	Teatr Współczesny	23 maja 1979
Kopciuch	Janusz Głowacki	Andrzej Chrzanowski	obsada aktorska	Elektryk I	Teatr Współczesny	12 października 1979
Mieszczanin szlachcicem	Molière	Krzysztof Zaleski	obsada aktorska	Corielle	Teatr Współczesny	14 lutego 1980
Czyje to życie	Brian Clark	Andrzej Chrzanowski	obsada aktorska	John	Teatr Współczesny	28 marca 1980 (prapremiera polska)
Fachowcy, czyli Po prostu robota (opera za złotych pięćdziesiąt)	Stefan Friedmann, Jonasz Kofta	Jerzy Gruza	asystent reżysera, obsada aktorska	Docent	Teatr Współczesny	19 września 1980
Warszawianka/Rzeź lalek	Stanisław Wyspiański/Anna Janko	Andrzej Chrzanowski	asystent reżysera, obsada aktorska	Barzykowski (Warszawianka); Pan Samek (Rzeź lalek)	Teatr Współczesny	29 listopada 1980 (z okazji 150 rocznicy powstania listopadowego)
Pluskwa w łaźni	na podst. dramatów Włodzimierza Majakowskiego Pluskwa i Łaźnia	Kaveh Pur Rahnama (Iran)	obsada aktorska	Bosy Chłopak; Strażak II; Upiór	Teatr Współczesny	13 lutego 1981
Ostatni kongres wybielaczy	Andrzej Kojer wg Turandot, czyli Kongres Wybielaczy Bertolta Brechta	Andrzej Chrzanowski, Jacek Koprowicz	obsada aktorska	Wang	Teatr Współczesny	7 maja 1981
Szewcy	Stanisław Ignacy Witkiewicz	Witold Skaruch	obsada aktorska	Józef Tempe; Czeladnik II	Teatr Współczesny	4 grudnia 1981
Spazmy modne	Wojciech Bogusławski	Ewa Kołogórska	obsada aktorska	Szarmantski	Teatr Współczesny (Scena Młodzieżowego Domu Kultury Kolejarza)	5 maja 1982
Caligula	Albert Camus	Bogdan Ciosek (PWST Kraków)	asystent reżysera, obsada aktorska	Młody Scypion	Teatr Współczesny	17 września 1982
Operetka	Witold Gombrowicz	Ryszard Major	obsada aktorska	Lokaj Franciszek	Teatr Współczesny	10 grudnia 1982
Zabicie ciotki	Andrzej Bursa	Wiesław Górski	asystent reżysera, obsada aktorska	Ksiądz; Milicjant	Teatr Współczesny (Sala Prób)	8 stycznia 1983
Gyubal Wahazar, czyli Na Przełęczach Bezsensu	Stanisław Ignacy Witkiewicz	Krzysztof Babicki	asystent reżysera, obsada aktorska	Morbidetto	Teatr Współczesny	25 marca 1983
Po co koty mają buty	Tadeusz Klimowski	Kazimierz Oracz	obsada aktorska	Jancio	Teatr Współczesny (Centrum Kultury Studentów PAM „Trans”)	20 maja 1983 (prapremiera)
Dwie głowy ptaka	Władysław Terlecki	Andrzej Rozhin	obsada aktorska	Stróż	Teatr Polski	21 maja 1983
Kobieta, która zabiła	Sidney Garrick	Ryszard Major	obsada aktorska	Brideaux	Teatr Współczesny	18 czerwca 1983
O dwóch takich, co ukradli księżyc	Bogusława Czosnowska na podst. powieści Kornela Makuszyńskiego	Bogusława Czosnowska	obsada aktorska	Pelikan	Teatr Polski	22 września 1983
Jaskinia filozofów	Zbigniew Herbert	Sylwester Woroniecki	obsada aktorska		Teatr Krypta	3 października 1983 (Resko); 15 października 1983 (Szczecin)
Na pełnym morzu; Zabawa	Sławomir Mrożek	Włodzimierz Matuszak	obsada aktorska	Średni Rozbitek (Na pełnym morzu); Parobek S (Zabawa)	Teatr Polski (Scena Mała)	29 stycznia 1984
Sonata Kreutzerowska (monodram)	Lew Tołstoj		obsada aktorska		Teatr Krypta	19 maja 1984
Doña Rosita, czyli kukły i maczuga	Federico Garcia Lorca	Lena Szurmiej	obsada aktorska	Figaro golarz; Młodzieniec	Teatr Polski	19 maja 1984
Uciechy staropolskie, lepsze i pożyteczniejsze aniżeli z Bachusem i Wenerą	Anonim, Kazimierz Dejmek (oprac. dramat., inscenizacja)	Bogdan Baer	obsada aktorska	Jan (Cnotka i Dziadkowie); Młodzieniec (Krotofila Piekarska)	Teatr Polski	28 października 1984
Farfurka królowej Bony	Anna Świrszczyńska	Ewa Kołogórska	obsada aktorska	Żak Wojtaszek	Teatr Polski	6 grudnia 1984
Dom otwarty	Michał Bałucki	Ewa Kołogórska	obsada aktorska	Bagatelka	Teatr Polski	8 marca 1985
Stara kobieta wysiaduje	Tadeusz Różewicz	Zbigniew Chrzanowski	obsada aktorska	Zamiatacz	Teatr Polski	14 kwietnia 1985
Lekarz mimo woli	Molière	Bogdan Baer	obsada aktorska		Teatr Polski	14 lipca 1985
Sługa Don Kiszota	Wojciech Bąk	Andrzej May	obsada aktorska		Teatr Polski	7 grudnia 1985
Za siedmioma strunami	Tadeusz Klimowski	Marcel Kochańczyk	obsada aktorska	Staś Kucharczyk	Teatr Polski	1 czerwca 1986
Dozorca	Harold Pinter	Henryk Gęsikowski	reżyseria, obsada aktorska	Mick	Teatr Krypta	6 listopada 1986
Opera za trzy grosze	Bertolt Brecht	Jolanta Bohdal	obsada aktorska	Kuba	Teatr Współczesny	6 lutego 1987
Opętani	Witold Gombrowicz	Ryszard Major	obsada aktorska	Szulk	Teatr Współczesny	24 maja 1987
Wesele	Stanisław Wyspiański	Ryszard Major	obsada aktorska	Pan Młody	Teatr Współczesny	5 grudnia 1987
Jak tu dzisiaj grać?	Kabaret Klim	Ryszard Major	obsada aktorska		Teatr Współczesny	6 lutego 1988
Tyle wiatru wokoło	Józef Narkowicz	Ryszard Major	obsada aktorska	Nauczyciel	Teatr Współczesny	19 lutego 1988
Adam i Ewa	Michaił Bułhakow	Jacek Andrucki	obsada aktorska	Lotnik Pawłow	Teatr Współczesny	7 października 1988
Pieśń nad pieśniami	Wiesław Dymny	Ryszard Major	obsada aktorska		Teatr Współczesny	18 grudnia 1988
Droga do Mekki	Athol Fugard	Henryk Gęsikowski	reżyseria		Teatr Krypta	8 kwietnia 1989
Sceny z Bergmana	na podst. scenariuszy filmowych Ingmara Bergmana	Henryk Gęsikowski	reżyseria		Teatr Krypta	1989
Czerwona alternatywa	teksty i pieśni Josifa Brodskiego, Jewgienija Jewtuszenki, Bułata Okudżawy, Anatolija Rybakowa, Włodzimierza Wysockiego, Aleksandra Zamiatina	Adam Opatowicz	obsada aktorska		Teatr Krypta	2 grudnia 1989
Panna Julia	August Strindberg	Henryk Gęsikowski	reżyseria		Teatr Krypta	1990
Wyprzedaż teatru (spektakl kabaretowy)	Henryk Gęsikowski i Adam Opatowicz (scenariusz)	Henryk Gęsikowski i Adam Opatowicz	scenariusz, reżyseria, obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	24 lutego 1990
Mała apokalipsa	Tadeusz Konwicki	Tadeusz Zapaśnik	asystent reżysera, obsada aktorska		Teatr Współczesny	31 marca 1990
Nasze ZOO, czyli od Bieruta do Koguta (spektakl kabaretowy)			obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	4 czerwca 1990
Historia	Witold Gombrowicz	Ryszard Major	obsada aktorska	Książę von Pless; Minister dworu; Poeta polski	Teatr Współczesny	24 czerwca 1990
Kolęda w olbrzymim mieście	program składany	Bogusław Kierc	obsada aktorska		Teatr Współczesny	20 grudnia 1990
Pieśń nad pieśniami	Wiesław Dymny	Adam Opatowicz i Henryk Gęsikowski (animacja projektu)	animacja projektu, obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	16 lutego 1991 (w ramach Dni Wiesława Dymnego 16-25 lutego 1991)
Siedem bestii moich (spektakl kabaretowy)	Wiesław Dymny	Adam Opatowicz i Henryk Gęsikowski (animacja projektu)	animacja projektu, obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	23 lutego 1991 (w ramach Dni Wiesława Dymnego 16-25 lutego 1991)
Figle kobiet	William Shakespeare	Bogusław Kierc	obsada aktorska	Doktor Kajusz, lekarz francuski	Teatr Współczesny	19 września 1991
Pożarcie Królewny Bluetki	Maciej Wojtyszko	Anna Augustynowicz	obsada aktorska		Teatr Krypta	4 stycznia 1992
Kto się boi Wirginii Woolf?	Edward Albee	Henryk Gęsikowski	reżyseria		Teatr Krypta	15 lutego 1992
Montownia (spektakl kabaretowy)		Henryk Gęsikowski	reżyseria		Piwnica przy Krypcie	2 maja 1992
IV urodziny Piwnicy przy Krypcie (wieczór kabaretowy)			obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie (sala Anny Jagiellonki)	5 marca 1994
Benefis Zbigniewa Witkowskiego (wieczór rodzinny z okazji trzydziestopięciolecia służby Melpomenie)			obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie (sala Kominkowa Klubu 13 Muz)	25 listopada 1995
Wieczór dla Halinki, czyli przeboje Piwnicy przy Krypcie (spektakl kabaretowy dedykowany Halinie Czajkowskiej w związku z przejściem na emeryturę)			obsada aktorska		Piwnica przy Krypcie	10 października 1996
Sarajewski kwadrat (monodram)	Darko Lukić		obsada aktorska		Teatr „13 Muz”	29 stycznia 1997
Wyznania św. Augustyna	św. Augustyn	Henryk Gęsikowski	reżyseria, obsada aktorska (monodram)		kościół pw. św. Antoniego przy Szczecińskiej 14 na Warszewie (przedstawienie impresaryjne)	11 czerwca 2005
Jak Nanna swoją córkę Pippę na kurtyzanę kształciła	Pietro Aretino	Henryk Gęsikowski	reżyseria		Teatr Otwarty	5 października 2006
Przygoda w branży wydawniczej	Lars Görling	Henryk Gęsikowski	reżyseria, obsada aktorska		Teatr Otwarty (Galeria Svea, ul. Kaszubska 3)	16 stycznia 2010

Na scenie

Jako Karlos w Krawcu (1978) – fot. Renata Pajchel
Sylwester Woroniecki (Wróbelkowski) i Henryk Gęsikowski (Bagatelka) w Domu otwartym (1985) – fot. Jacek Fijałkowski
Tadeusz Klimowski, Henryk Gęsikowski i Grażyna Madej, czyli Kabaret Klim (1988)

Od lewej: Adam Opatowicz, Jacek Polaczek, Henryk Gęsikowski i Tomasz Jankiewicz na Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Klubie „13 Muz” - fot. ze zbiorów Bogdana Bombolewskiego
(2003)
W Teatrze Otwartym (2006)

Radio

Tytuł	Autor	Reżyseria	Adaptacja radiowa	Postać	Data pierwszej emisji
Na wylotówce	Czesław Schabowski			obsada aktorska	14 grudnia 1978
Sprawa Jolki Ptak	Włodzimierz Martyniuk	Sylwester Woroniecki		Uczeń	11 lutego 1979
Zaduszki poetyckie	wiersze różnych autorów	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	listopad 1979
Jesień w zimowej tonacji	Ryszard Liskowacki	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	27 marca 1980
Daleko od Galapagos	Marian Kowalski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	24 grudnia 1980
Niezwykły sztorm	Marian Kowalski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	15 lutego 1981
Następca tronu	Władysław Wojciechowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	10 lutego 1985
AG-15 zatonęła	Marek Koszur	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	9 maja 1985
Gibraltar 1943	Marek Koszur	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	24 czerwca 1985
Pompei przed sezonem	Wiesław Andrzejewski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	30 czerwca 1985
Sydonia Bork	Władysław Wojciechowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	28 lipca 1985
Wielka suma	Czesław Kuriata	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	21 września 1986
Otwarte bramy	Władysław Wojciechowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	26 grudnia 1986
Hiszpańska ściana	Wiesław Andrzejewski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	1 lutego 1987
Baszta siedmiu płaszczy	Władysław Wojciechowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	20 kwietnia 1987
Aura	Marek Dąbrowski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	13 grudnia 1987
Opowieść o Męce i Zmartwychwstaniu Józefa z Arymatei i innych uczniów (oparte na Apokryfach Nowego Testamentu)	Anonim	Sylwester Woroniecki	Sylwester Woroniecki	obsada aktorska	25 marca 1989
Petycja	Andrzej Otrębski	Sylwester Woroniecki		obsada aktorska	maj 1990
Za drutami był las - opowieść jeńców Kozielska (w cyklu Radiowa Scena Prezentacji)	Waldemar Modestowicz, Ryszard Wołągiewicz	Waldemar Modestowicz		obsada aktorska	15 lipca 1990
Zstąpienie do otchłani - apokryf	Apokryfy Nowego Testamentu	Sylwester Woroniecki	Sylwester Woroniecki	obsada aktorska	1990
Opowieści o męce i zmartwychwstaniu Józefa z Arymatei	Apokryfy Nowego Testamentu	Sylwester Woroniecki	Sylwester Woroniecki	obsada aktorska	1990
Kota Mruczysława poglądy na życie (w cyklu Radiowa Scena Prezentacji) - 4 części	Ernest Teodor Amadeusz Hoffman	Waldemar Modestowicz	Bogumiła Prządka	obsada aktorska	8, 15, 22 i 29 stycznia 1992
Ciemności kryją ziemię	Jerzy Andrzejewski	Waldemar Modestowicz	Bogumiła Prządka	obsada aktorska	28 marca 1992
Szata - 4 części	Floyd C. Douglas	Sylwester Woroniecki	Emilia Stawska	Kaligula	11, 12, 18 i 19 kwietnia 1992

Telewizja

Tytuł sztuki	Autor	Scenariusz	Reżyseria	Realizacja telewizyjna	Postać	Data premiery
Po tamtej stronie świec	Stanisław Grochowiak		Ryszard Bugajski	Ryszard Zawidowski	Krzysztof	15 stycznia 1979

Nagrody i wyróżnienia

1987 – II Nagroda Publiczności dla przedstawienia Szpetni czterdziestoletni Agnieszki Osieckiej Zawodowej Grupy Nieformalnej na XXII Ogólnopolskim Przeglądzie Teatrów Małych Form w Szczecinie
1992 – Nagroda Specjalna Fundacji Kulturalnej im. Wiesława Dymnego (z siedzibą w Montrealu) za organizację Dni Wiesława Dymnego w Szczecinie – Dymny żongler dwusturęki(wspólnie z Adamem Opatowiczem)

Wiceprezydent Szczecina Edmund Runowicz wręcza na ręce Henryka Gęsikowskiego i Adama Opatowicza wyróżnienie jury dla Teatru Krypta w Szczecinie za przedstawienie Czerwona alternatywa. XXV Ogólnopolski Przegląd Teatrów Małych Form w Szczecinie - Klub „13 Muz” (1990) - fot. ze zbiorów Bogdana Bombolewskiego

Odznaczenia

1985 – Zasłużony Działacz Kultury

Bibliografia

Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
Artur Daniel Liskowacki, Ryszard Markow, Małe sceny wielkiego zamku. Teatr Krypta i Piwnica przy Krypcie, Zamek Książąt Pomorskich, Szczecin 2015
Zdzisław Sośnicki, 40 lat teatrów dramatycznych Szczecina (opracowanie części dokumentacyjnej Ryszard Markow i Elwira Rewcio), Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1985

Inne

Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
Materiały ze zbiorów PWSFTviT w Łodzi

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz