Jan Maziakowski
Jan Maziakowski | |||
księgarz-antykwariusz, poliglota, tłumacz | |||
| |||
Miejsce urodzenia | Buszcze k. Lwowa | ||
Miejsce śmierci | Szczecin | ||
Miejsce spoczynku | Szczecin - Cmentarz Centralny | ||
Narodowość | polska | ||
Pseudonim | Lwów |
Jan Maziakowski (1915-1976) – księgarz-antykwariusz, tłumacz, poliglota, społecznik, organizator życia muzycznego Szczecina
Życiorys
Jan Maziakowski urodził się 26 sierpnia 1915 roku w Buszcze k. Lwowa.
Przed wojną przeprowadził się ze Lwowa do Starogardu Gdańskiego. W czasie II wojny światowej walczył jako członek podziemia polskiego w szeregach Tajnej Organizacji „Gryf Pomorski”. Pseudonim operacyjny „Lwów”. Aresztowany, więziony i torturowany przez Gestapo, został w 1942 roku zesłany do obozu koncentracyjnego KL Stutthof, gdzie przebywał aż do dnia wyzwolenia obozu.
W Polsce powojennej związał się z partią PSL - odłam mikołajczykowski. Został członkiem Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych, społecznej organizacji, która w 1949 roku została rozwiązana. Władze państwowe utworzyły w to miejsce Związek Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBOWiD).
W wyniku prowadzenia działalności politycznej, inwigilowany i aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego.
Po wypuszczeniu z więzienia i otrzymaniu nieformalnego zakazu pracy na terenie Pomorza Gdańskiego, wyjechał do Szczecina. W kwietniu 1947 roku rozpoczął pracę w Spółdzielni Wydawniczej „Polskie Pismo i Książka”, zorganizowanej przez grupę byłych więźniów politycznych (m.in. przez współwięźnia niemieckich obozów koncentracyjnych i przyjaciela, Leona Królaka). Objął funkcję Sekretarza Redakcji pisma „Szczecin. Tygodnik Miasta Morskiego", wydawanego przez Spółdzielnię „Polskie Pismo i Książka”. (Pismo „Szczecin. Tygodnik Miasta Morskiego” było kontynuacją pisma "Pionier Szczeciński". W 1947 roku zmieniło nazwę na „Szczecin. Tygodnik Pomorza Zachodniego”, a w czerwcu 1948 roku na „Tygodnik Wybrzeża”.) Następnie objął funkcję kierownika księgarni Spółdzielni „Polskie Pismo i Książka” (mieszczącej się w locum przy Pl. Hołdu Pruskiego 8). W 1950 roku Spółdzielnia „Polskie Pismo i Książka” i jej księgarnie przejęte zostały przez Państwowe Przedsiębiorstwo Dom Książki. Był wieloletnim kierownikiem jedynej w latach PRL-u księgarni-antykwariatu w Szczecinie. Pierwsza księgarnia-antykwariat w Szczecinie ulokowana była w budynku przy Bramie Królewskiej (obok wydawnictw Kurier szczeciński i Głos szczeciński), przy Pl. Hołdu Pruskiego 8. Kolejne: przy ul. Parkowej (skrzyżowanie ul. Szarotki), następnie przy Alei Wyzwolenia (nieopodal Placu Żołnierza), następnie przy Alei Niepodległości, i ostatni lokal - na Alei Wyzwolenia (vis-a-vis siedziby LOT-u).
Współzałożyciel Ogniska Muzycznego w Szczecinie (1960).
Założyciel Szczecińskiego Koła Polskiego Związku Esperantystów (1956) i dożywotni honorowy prezes (1957-1976).
Korespondent "Kuriera szczecińskiego" (1953 - 1963). Wyróżniony i nagrodzony (1954).
W latach 1957-1976, Sądowy Tłumacz Przysięgły języków: łacińskiego, niemieckiego, rosyjskiego, ukraińskiego, białoruskiego, angielskiego i francuskiego. Lingwista-amator. Władał ponadto językami: esperanto, greką, holenderskim, portugalskim, hiszpańskim.
Wieloletni ławnik szczecińskiego sądownictwa (1956 - 1973).
Zmarł 24 października 1976 roku w Szczecinie.
Odznaczenia i wyróżnienia
- Odznaka Strzelecka Związku Strzeleckiego (przyznana w 1939 roku)
- Order Krzyża Grunwaldu (przyznany w 1957 roku)
- Medal Zwycięstwa i Wolności (przyznany w 1957 roku)
- Krzyż Partyzancki (przyznany w 1959 roku)
- Nagroda Wydziału Kultury Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinie "w zakresie upowszechniania kultury na terenie naszego miasta" (przyznana w 1963 roku)
- Krzyż Armii Krajowej (przyznany w 1970 roku)
- Odznaka Honorowa Gryfa Pomorskiego
- Odznaczenie Ministra Kultury „Wzorowy księgarz - I Klasy” (przyznane w 1975 roku)
Źródła
Bibliografia
- „Bibliotekarz zachodniopomorski”, Nr 3-4 2015 - Opracowanie pt „Leon Królak i Spółdzielnia Wydawnicza Polskie Pismo i Książka”
- „Bibliotekarz zachodniopomorski”, Nr 4 (154) 2013 - Opracowanie ks. dr. Jana Mazura pt „Jan Maziakowski, Antykwariusz szczeciński (1915-1976)”
- „Bibliotekarz zachodniopomorski”, Nr 3-4 2009 – Wywiad z ks. Dr. Janem Mazurem, w którym wspomina antykwariusza Jana Maziakowskiego
- „Kurier szczeciński”, 4 lutego 2005 r. - „Bezdomni esperantyści”, artykuł przypominający założyciela Związku Esperantystów w Szczecinie
- „Głos szczeciński”, 12 lipca 2002 r. - Rozmowa ze Stanisławem Gończrukiem, członkiem Zarządu Głównego Polskiego Związku Esperantystów, przypominający założyciela Związku Esperantystów w Szczecinie
- „Głos szczeciński”, 7 czerwca 1981 - „Czas aniołów”
- „Słowo", 14 stycznia 1997 - „Żyć bez książki”
- „Kurier szczeciński”, 25 listopada 1996 r. - „Geneza esperanta”, wspominający założyciela Związku Esperantystów w Szczecinie
- „Cmentarz Centralny w Szczecinie pod redakcją Ryszarda Markowa”, Komitet Pamięci o pionierach szczecińskiej kultury, Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1988
- „Kurier szczeciński”, 9-10 października 1978 r. - „Język wspólny dla całego świata”; artykuł wspominający założyciela Związku Esperantystów w Szczecinie
- Wojskowy Przegląd Historyczny, Nr 3/1966; str. 264 - „Polski Ruch Oporu na Kociewiu. ‘Gryf Pomorski’” - Józef Milewski
- „Głos szczeciński”, 15 października 1961 r. – Wywiad pt „Antykwariusz Jan Maziakowski”
- „Kurier szczeciński”, 1 stycznia 1955 r. - Lista nagrodzonych korespondentów Kuriera szczcińskiego
Linki zewnętrzne
- „Zarys działalności PZE Oddział w Szczecinie w latach 1956-2006” – http://esperanto.szczecin.pl/?page_id=571
- „Ludzie książki Pomorza Zachodniego” - cykl wykładów. Wykład ks. dr. Jana Mazura: „Jan Maziakowski, szczeciński antykwariusz” – Książnica Pomorska - http://www.ksiaznica.szczecin.pl/www/wydarzenia/single/id/642
- „Noworoczne życzenia” - Muzeum Stutthof w Sztutowie. Fragment wspomnień Jana Maziakowskiego z obozu KL Stutthof; przechowywane w zbiorach Muzeum - http://stutthof.org/node/527