Płonia (rzeka)
| Płonia | |||
| |||
| Uchodzi do | Jezioro Dąbie | ||
| Miejsce ujścia | Dąbie | ||
| Nazwa niemiecka | Plöne | ||
| Lokalizacja źródła | na płd. od Barlinka | ||
| Długość | 72,6 | ||
| Dopływy | Strzelica, Kanał Młyński, Rudzianka, Gowienica, Niedźwiedzianka, Miedwinka, Ostrowica, Stróżewski Rów | ||
Płonia (niem. Plöne) – rzeka o długości 72,6 km; powierzchnia dorzecza wynosi 1171,2 km²[1]. Źródła na wysokości ok. 48 m n.p.m. na Pojezierzu Myśliborskim, uchodzi do jeziora Dąbie na wysokości 1 m n.p.m. Średni spadek 0,6‰, średni przepływ przy ujściu 4,5 m³/s. Maksymalna rozpiętość wahań stanów wody w dolnym biegu rzeki wynosi ok. 1,5 m[2].
Przebieg
Źródło rzeki znajduje się na południe od Barlinka w Barlinecko-Gorzowskim Parku Krajobrazowym, nieopodal na północ przepływa przez położone w granicach miasta, Jezioro Barlineckie. Kilka kilometrów na północ, przy północnej granicy Parku, wyznacza fragment granic między powiatami, najpierw myśliborskim i choszczeńskim, następnie pyrzyckim i stargardzkim. W okolicach Warszyna odbiera wody jedynego znaczącego w górnym biegu dopływu – strugi Strzelicy (źródła w okolicach Jagowa). Dalej przepływa przez jezioro Płoń, od którego średni bieg Płoni o długości 5 km do jeziora Miedwie jest uregulowany i nazwany Kanałem Płońskim. W okolicach wsi Okunica krzyżuje się z torami nieczynnej linii kolejowej Stargard - Pyrzyce i przyjmuje od lewego brzegu wody Kanału Młyńskiego, a 3,5 km dalej przepływa przez jezioro Miedwie. Na południe od wsi Żelewo znajduje się ujęcie wody pitnej dla Szczecina. Nieopodal przepływa przez jeziora Żelewko i Płonno oraz wieś Kołbacz (jeziora Miedwie, Żelewko, Płonno oraz pobliskie jezioro Będgoszcz tworzyły niegdyś jedno wielkie jezioro - po zmeliorowaniu doliny Płoni poziom wód obniżył się, odsłaniając znaczną część dna jeziora, które skutkiem tego uległo „rozdrobnieniu”). 2 km na północ wpływa w granice administracyjne Szczecina, tworząc na osiedlu Jezierzyce dwa stawy: Cysterski i Klasztorny. Następnie wyznacza część granicy miasta (ok. 3,5 km), przepływa przez osiedle Płonia o tej samej nazwie i las stanowiący część Puszczy Goleniowskiej, w granicach miasta zwany Parkiem Leśnym Dąbie. Na terenie Szczecina rzeka przepływa przez dwa zespoły przyrodniczo-krajobrazowe – „Jezierzyce” i „Park Leśny w Strudze”. Po minięciu drogi krajowej nr 3 płynie na północ od torów linii kolejowej Szczecin - Stargard i krzyżuje się z torami w kierunku Goleniowa w okolicach stacji Szczecin-Dąbie. Kolejno przepływa przez centrum osiedla i wpada do jeziora Jezioro Dąbie. Przy ul. Przybrzeżnej niedaleko ujścia znajduje się port rybacki.
Na całej długości jest dostępna dla kajaków[3].
Fauna
W dolnym biegu (poniżej jeziora Miedwie) dość atrakcyjna także dla wędkarzy, z liczną niegdyś populacją szczupaka, klenia, jazia, węgorza i białorybu[potrzebne źródło] . Z rzadszych gatunków ryb spotyka się wciąż w Płoni suma i objętą całkowitą ochroną gatunkową kozę (niegdyś bardzo liczna, obecnie w zaniku - prawdopodobnie na skutek zamulania i zarastania koryta rzeki). W ostatnich latach, prawdopodobnie dzięki zarybieniom, pojawił się w dolnym biegu nieliczny pstrąg potokowy (wg informacji pozyskanych od lokalnych mieszkańców i starszych wędkarzy, autochtoniczny tj. nie pochodzący z zarybień pstrąg występował w Płoni prawdopodobnie aż do roku 1968 - kiedy to miało miejsce zatrucie, po którym populacja pstrąga już się nie odrodziła)[potrzebne źródło] .
Hydronimia
Nazwę Płonia wprowadzono urzędowo w 1949 roku, zmieniając poprzednią niemiecką nazwę rzeki – Plöne[4].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Rzeki. W: Raport o stanie środowiska w województwie zachodniopomorskim w latach 2006-2007. Szczecin: WIOŚ Szczecin, 2008-12-30, s. 56.
- ↑ Mileska Maria Irena (red.): Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, wyd. II zmienione, wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992, ISBN 83-01-09822-8; (to źródło podaje długość rzeki równą 74,3 km, a jej powierzchnię dorzecza - 1101 km²)
- ↑ stettinum.pl: Płonia czyli kajakiem z Barlinka do Szczecina
- ↑ M.P. z 1949 r. Nr 17, poz. 225, s. 8
