Prezydent Miasta Szczecin

Prezydent Miasta Szczecin – jednoosobowy organ (urząd) wykonawczy, kierujący sprawami gminy miejskiej (o liczbie mieszkańców ponad 100 tys.) i reprezentujący ja na zewnątrz. Prezydent miasta (podobnie jak burmistrz w mniejszych miastach) wchodzi w skład zarządu miasta, którego jest przewodniczącym (jednocześnie powołuje jego członków). Do jego zadań należy organizowanie pracy zarządu oraz kierowanie urzędem miejskim; realizuje zadania zastrzeżone do kompetencji starostów. Jest wybierany w tajnych wyborach bezpośrednich.

Prezydent Miasta Szczecin pełni funkcję Kierownika Urzędu Miasta Szczecin i zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników Urzędu, kierowników miejskich jednostek organizacyjnych. Jest zwierzchnikiem powiatowych służb inspekcji i straży oraz przełożonym kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. Pełni funkcję organu samorządu terytorialnego przy rozstrzyganiu indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej. Określa kierunki strategiczne Miasta oraz politykę zagraniczną miasta, sprawuje nadzór nad zapewnieniem porządku publicznego, komunikacją społeczną i marketingową. Nadzoruje kontrole i audyt wewnętrzny, zapewnienie ochrony informacji niejawnych oraz danych osobowych. Odpowiada za sprawy związane z obronnością kraju oraz obroną cywilną miasta, bezpieczeństwa i higieny pracy w Urzędzie. Ponadto prezydent miasta przedkłada radzie miasta projekty uchwał, wnioskuje o powołanie lub lub odwołanie sekretarza i skarbnika miasta, ogłasza projekty rocznych budżetów miasta na następny rok (mogą podlegać konsultacjom społecznym) oraz ogłasza sprawozdanie z wykonania budżetu. Swoje uprawnienia może przekazywać członkom zarządu miejskiego i pracownikom urzędu miejskiego.

1945 - 1950

Urząd prezydenta miasta wprowadzono w Szczecinie w 1945 roku, po przejęciu miasta przez Polskę. Według polskich wzorów przedwojennych był to jednoosobowy urząd wykonawczy samorządu terytorialnego, kierujący pracami zarządu miejskiego. Zgodnie z dekretami PKWN zarządzał majątkiem komunalnym, był kierownikiem administracji miejskiej, organem wykonawczym miejskiej rady narodowej i wykonawcą zadań zleconych przez władze państwowe.

Pierwszym Prezydentem Szczecina był Piotr Zaremba – powołany w Pile 27 kwietnia 1945 pod nazwą Pełnomocnika Rządu na Obwód Miasta Szczecina, z zadaniem zorganizowania administracji i przejęcia z rąk niemieckich oraz radzieckich mienia komunalnego; czasowo podlegały mu także poczta i milicja obywatelska. Następnie dokonano reformy administracyjnej kraju, w tym zlikwidowano urząd prezydenta miasta (ustawa o radach narodowych z 20.03.1950). Jego zadania przejęło prezydium Miejskiej Rady Narodowej.

1950 - 1973

W latach 1950 - 1973 w Szczecinie nie było urzędu prezydenta miasta.

1973 - 1990

Urząd prezydenta miasta został przywrócony ustawą z 22 listopada 1973. Prezydenta miasta powoływał premier, po zaopiniowaniu kandydata przez miejską radę narodową. W Szczecinie funkcję tę 17 grudnia 1973 objął Jan Stopyra (dotychczasowy Przewodniczący Miejskiej Rady Narodowej w Szczecinie, od 26 czerwca 1972); jako Prezydent Szczecina do 31 marca 1984.

1984 – 1990

Ustawa o systemie rad narodowych i samorządu terytorialnego z 20 lipca 1983 nadała radom narodowym organów przedstawicielskich władzy państwowej, samorządu społecznego oraz samorządu terytorialnego, jednocześnie zwiększając znaczenie prezydenta miasta jako wykonawczego i zarządzającego, terenowego organu administracji państwowej, a zarazem organu wykonawczego i zarządzającego miejskiej rady narodowej. 1 kwietnia 1984 funkcję tę objął Ryszard Rotkiewicz i sprawował do 27 maja 1990.

1990 i później

Wskutek uchwalenia nowej Konstytucji RP (8 marca 1990) podniesiono rangę rady miejskiej jako „podstawowej formy organizacji życia publicznego w gminie” - zarząd oraz prezydenta miasta wybierała rada miasta w wyborach tajnych, bezwzględną większością głosów. Funkcję te sprawowali w Szczecinie:

• Jan Czesław Bielecki (18 czerwca 1990 - 11 kwietnia 1991)
• Władysław Lisewski (11 kwietnia 1991 - 5 lipca 1994)
• Bartłomiej Sochański (5 lipca 1994 - 18 listopada 1998)
• Marian Jurczyk (18 listopada 1998 - 24 stycznia 2000)
• Marek Koćmiel (24 stycznia 2000 - 29 maja 2001)
• Edmund Runowicz (29 maja 2001 - 21 listopada 2002)

Od 27 października 2002 roku prezydenci miast (podobnie jak burmistrzowie) wybierani są w wyborach bezpośrednich. W wyborach bezpośrednich Prezydentami Szczecina zostali:

• Marian Jurczyk (21 listopada 2002 - 4 grudnia 2006)
• Piotr Krzystek (od 4 grudnia 2006)

Zobacz też

• Prezydenci Miasta Szczecin
• Prezydent miasta
• Wybory samorządowe w Polsce w 2002 roku
• Statut Miasta Szczecin
• Zarząd Miasta Szczecin
• Urząd Miasta Szczecin

Źródła

• Tadeusz Białecki (red.): Encyklopedia Szczecina, T2 (P-Ż), Wyd. US-Instytut Historii, Szczecin 2000, s. 191-192, ISBN 83-87341-45-2

Linki zewnętrzne

• Statut Miasta Szczecin (2004) (dostęp: 28.07.2012)
• Prezydent Miasta Szczecin – Piotr Krzystek (dostęp: 28.07.2012)
• Prezydent Miasta (telefony) (dostęp: 16.07.2012)

Autor opracowania: Wojciech Banaszak