Zygmunt Zdanowicz
| Zygmunt Zdanowicz | |||
| choreograf, aktor, reżyser | |||
| |||
| Data urodzenia | 6 czerwca 1941 | ||
| Miejsce urodzenia | Siedlec | ||
| Data śmierci | 26 października 2010 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 78C-11-18) | ||
| Lokalizacja grobu | zobacz na mapie | ||
Zygmunt Zdanowicz (1941-2010) – choreograf, specjalista ruchu scenicznego, aktor, reżyser
Życiorys
Zygmunt Zdanowicz urodził się 6 czerwca 1941 roku w Siedlcu, w byłym woj. zielonogórskim. Ukończył Liceum Kulturalno-Oświatowe w Szczecinie. Był uczestnikiem warsztatów prowadzonych przez Henryka Tomaszewskiego, twórcę słynnej Pantomimy Wrocławskiej. Przez wiele lat występował w Studiu Pantomimy Politechniki Szczecińskiej (1960-1971).
W latach 1971-1992 roku był kierownikiem artystycznym Teatru-3, zespołu pantomimy przy Polskim Związku Głuchych w Szczecinie. Poprzez edukację teatralną starał się rozbudzić w ludziach niesłyszących wrażliwość artystyczną. Dla zespołu Teatru-3 opracował i przygotował 10 przedstawień premierowych, w tym wiele mimodramów i etiud pantomimicznych. W swoich przedstawieniach bardziej skłaniał się ku teatrowi ruchu niż ku pantomimie. W ten sposób starał się zainspirować aktorów do własnej, twórczej interpretacji granych postaci. Wraz z zespołem artystów Teatru-3 występował zarówno w Polsce, jak i za granicą, m.in. na Litwie, Łotwie, w Czechach, Turcji, Bułgarii i w Niemczech.
Był twórcą ruchu scenicznego w szczecińskich teatrach Polskim i Współczesnym, a także w Teatrze Lalek „Pleciuga”. Jako aktor współpracował z Teatrem Krypta.
Współpracował również ze scenami dramatycznymi i lalkowymi w całej Polsce, m.in. z Lubuskim Teatrem im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze (oraz z jego Scena Lalkową), Teatrem im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim, Teatrem Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach oraz Teatrem Polskim w Bydgoszczy.
W ostatnich latach życia pracował z młodzieżą w Miejskim Ośrodku Kultury w Policach. Był choreografem plenerowych występów znanej grupy Abbatio. Wyreżyserował głośny spektakl Polska Amateur Theatre z udziałem aktorów z Holandii, Danii i Polski.
Ceniony i lubiany, w kręgach przyjaciół i artystów nazywany był pieszczotliwie Zyziem.
Zmarł 26 października 2010 roku w Szczecinie, na kilka miesięcy przed wielkim benefisem z okazji czterdziestolecia pracy artystycznej. Został pochowany 29 października 2010 roku na Cmentarzu Centralnym (kw. 78C-11-18).
Działalność artystyczna (Szczecin)
Teatr
| Tytuł | Autor | Scenariusz | Reżyseria | Forma twórczości | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Libido | Zygmunt Zdanowicz | reżyseria | 1968 | |||
| Edyp | Zygmunt Zdanowicz, Andrzej Zubczewski wg tragedii Sofoklesa | Zygmunt Zdanowicz, Andrzej Zubczewski | scenariusz, reżyseria, inscenizacja | „Teatr-3” | 1971 | |
| Medea | Zygmunt Zdanowicz wg tragedii Eurypidesa | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, inscenizacja i reżyseria, scenografia (wraz z Ryszardem Okrójem) | „Teatr-3” | 1972 | |
| Sen nocy letniej | William Shakespeare | Józef Gruda | plastyka ruchu | Państwowe Teatry Dramatyczne (Sala im. Księcia Bogusława) | 2 lipca 1972 | |
| Kopciuszek | Stanisław Płonka-Fiszer | Jitka Stokalska | choreografia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 września 1972 | |
| Żeby jak słońce świecił socjalizm | program składany | Bohdan Gierszanin, Janusz Marzec | pantomima | Estrada Szczecin | 6 listopada 1972 | |
| Mniszki | Eduardo Manet | Bogumił Popow | obsada aktorska (Siostra Inez) | Teatr Krypta | 20 listopada 1972 | |
| Narodziny form | Zygmunt Zdanowicz | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, reżyseria | Teatr Ruchu - Studio 73 + grupa jazzowa Quidam 3/4 | 17 lutego 1975 | |
| Uciekać | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz | „Teatr-3” (scena Teatr Polski) | 14 kwietnia 1975 | ||
| Macbett | Eugène Ionesco | Maciej Englert | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 3 kwietnia 1976 | |
| Kobieta zza zielonych drzwi | Rustan Ibrahimbekow | Wojsław Brydak (PWST Warszawa) | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 15 września 1976 | |
| Baranki i ospały diabeł | Jiři Jaroš | Irena Dragan | choreografia | Teatr Lalek „Pleciuga” | 2 października 1976 | |
| Lato i dym | Tennessee Williams | Maciej Englert | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 1 grudnia 1976 | |
| O Kasi, co gąski zgubiła | Maria Kownacka | Włodzimierz Dobromilski | plastyka ruchu | Teatr Lalek „Pleciuga” | 11 grudnia 1976 | |
| Farsa mrocznych | Michel de Ghelderode | Maciej Englert | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 23 lutego 1977 | |
| Ludzie energiczni | Wasilij Szukszyn | Anna Minkiewicz | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 7 maja 1977 | |
| Sen | Zygmunt Zdanowicz | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, reżyseria | „Teatr-3” | 1977 | |
| Parady | Jan Potocki | Andrzej Zaorski | układ ruchu | Teatr Polski | 1 kwietnia 1978 | |
| Wyzwolenie | Stanisław Wyspiański | Maciej Englert | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 25 kwietnia 1978 | |
| Burza | William Shakespeare | Maciej Englert | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 31 marca 1979 | |
| Źródło | Cyprian Kamil Norwid | Henryk Baranowski | układ ruchu | Teatr Polski | 6 października 1979 | |
| Tratwa Meduzy | Zygmunt Zdanowicz, Jerzy Moniak | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, reżyseria | „Teatr-3” | 1980 | |
| Cyrk mima | Zygmunt Zdanowicz | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, reżyseria | „Teatr-3” | 1981 | |
| Ostatni kongres wybielaczy | Andrzej Kojer wg Turandot, czyli Kongres Wybielaczy Bertolta Brechta | Andrzej Chrzanowski, Jacek Koprowicz | plastyka ruchu (z Jerzym Kubickim) | Teatr Współczesny | 7 maja 1981 | |
| Szewcy | Stanisław Ignacy Witkiewicz | Witold Skaruch | ruch sceniczny | Teatr Współczesny | 4 grudnia 1981 | |
| Spazmy modne | Wojciech Bogusławski | Ewa Kołogórska | układ tańca | Teatr Współczesny (Scena Młodzieżowego Domu Kultury Kolejarza) | 5 marca 1982 | |
| Igraszki z diabłem | Jan Drda | Andrzej Rozhin | plastyka ruchu | Teatr Polski | 18 marca 1982 | |
| Dwaj panowie z szafą | Zygmunt Zdanowicz | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, reżyseria | „Teatr-3” | 1983 | |
| Nie-Boska komedia | Zygmunt Krasiński | Ryszard Major | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 16 grudnia 1983 | |
| Szkoła żon | Molière | Zbigniew Chrzanowski | ruch sceniczny | Teatr Polski | 4 marca 1984 | |
| Popiół i diament | Jerzy Andrzejewski | Jan Maciejowski, Antoni Gryzik | plastyka ruchu | Teatr Współczesny | 23 marca 1984 | |
| Pierścień i róża | William Makepeace Thackeray | Wiesław Górski | plastyka ruchu | Teatr Współczesny (Dom Kultury „Korab” Stoczni im. A. Warskiego) | 26 maja 1984 | |
| Miłość don Perlimplina do Belissy w jego ogrodzie | Zygmunt Zdanowicz wg Federico Garcíi Lorki | Zygmunt Zdanowicz | inscenizacja, reżyseria | „Teatr-3” | 1985 | |
| Żeglarz | Jerzy Szaniawski | Zdzisław Wardejn | plastyka ruchu | Teatr Polski | 25 stycznia 1986 | |
| Bliźniak | Zygmunt Zdanowicz | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, reżyseria | „Teatr-3” | 1988 | |
| Doktor Żywago | Borys Pasternak | Zbigniew Wilkoński | plastyka ruchu | Teatr Polski | 21 października 1989 | |
| Debiuty | Zygmunt Zdanowicz wraz z Mimami „Teatru-3” | Zygmunt Zdanowicz | scenariusz, scenografia, reżyseria | „Teatr-3” | 1989 | |
| Cudoki krakowskie, czyli Szopka po polsku | Bohdan Głuszczak | Bohdan Głuszczak | współpraca reżyserska | Teatr Lalek „Pleciuga” | 4 grudnia 1993 | |
| Dwa serca, czyli zakochane instrumenty | Dariusz Kamiński | Dariusz Kamiński | choreografia | Teatr Lalek „Pleciuga” | 11 lutego 1995 | |
| Pan Twardowski | Waldemar Wolański | Waldemar Wolański | ruch sceniczny | Teatr Lalek „Pleciuga” | 15 września 1995 | |
| Zielona baśń | Marianna Kaszuba, Adam Rycko | Artur Daniel Liskowacki (opracowanie tekstu) | Zbigniew Niecikowski | ruch sceniczny | Teatr Lalek „Pleciuga” | 10 listopada 1995 |
| Trudy i mozoły powrotu ze szkoły | Sławomir Osiński | Zbigniew Niecikowski | ruch sceniczny | Teatr Lalek „Pleciuga” | 19 września 1997 | |
| Historia księcia Pipo... | Pierre Gripari | Aleksander Maksymiak | ruch sceniczny | Teatr Lalek „Pleciuga” | 18 maja 2000 | |
| Pan Twardowski (wznowienie) | Waldemar Wolański | Waldemar Wolański | ruch sceniczny | Teatr Lalek „Pleciuga” | 20 września 2001 |
Nagrody i wyróżnienia
- 1968 – nagroda dla Ludomira Januszkiewicza za muzykę do spektaklu Libido w reż. Zygmunta Zdanowicza na Ogólnopolskim Przeglądzie Pantomim
- 1973 – nagroda jury za spektakl Medea w reż. Zygmunta Zdanowicza na III Ogólnopolskim Przeglądzie Amatorskich Teatrów Pantomimy w Szczecinie
- 1973 – nagroda publiczności za spektakl Medea w reż. Zygmunta Zdanowicza na III Ogólnopolskim Przeglądzie Amatorskich Teatrów Pantomimy w Szczecinie
- 1973 – wyróżnienie dla reżysera za poszukiwania inscenizacyjne (spektakl Medea) na III Ogólnopolskim Przeglądzie Amatorskich Teatrów Pantomimy w Szczecinie
- 1973 – nagroda honorowa za spektakl Medea w reż. Zygmunta Zdanowicza na III Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Pantomimy w Brnie (Czechosłowacja)
- 1973 – nagroda krytyki dla Zygmunta Zdanowicza na III Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Pantomimy w Brnie (Czechosłowacja)
- 1979 – nagroda indywidualna za reżyserię spektaklu Sen na Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Pantomimy, towarzyszącemu VIII Kongresowi Światowej Federacji Głuchych w Warnie (Bułgaria)
- 1979 – nagroda główna dla mimodramu Sen w kategorii spektakli wieloosobowych na VI Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Pantomimy w Brnie (Czechosłowacja)
- 1979 – nagroda indywidualna za reżyserię spektaklu Sen na VI Międzynarodowym Festiwalu Teatrów Pantomimy w Brnie (Czechosłowacja)
- 1979 – nagroda „Animator Kultury 1979” w plebiscycie Polskiego Radia w Szczecinie
Ciekawostki
- W dniach od 30 czerwca do 3 lipca 2011 roku w Policach zainaugurowano I Festiwal Teatralna Elipsa Kreatywności poświęcony pamięci Zygmunta Zdanowicza. Organizatorem przeglądu amatorskich zespołów teatralnych był Miejski Ośrodek Kultury w Policach. Festiwal odbywa się corocznie, prezentując amatorskie zespoły teatralne z Polski i zza granicy
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina Suplement 1 (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2003
- Przemysław Rajek, Życie jak pantomima, „Morze i Ziemia” 1986 nr 29/30, s. 14-15
- Zdzisław Sośnicki, 40 lat teatrów dramatycznych Szczecina (opracowanie części dokumentacyjnej Ryszard Markow i Elwira Rewcio), Krajowa Agencja Wydawnicza, Szczecin 1985
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa Miejskiego Ośrodka Kultury w Policach
