Jacques de Perard
| Jacques de Perard | |||
| pastor | |||
|
| |||
| Data urodzenia | 29 maja 1713 | ||
| Miejsce urodzenia | Paryż | ||
| Data śmierci | 29 czerwca 1766 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Narodowość | francuska | ||
Jacques de Perard (Jacob Perard de Martingnicourt) (1713-1766) - pastor parafii francuskiej w Szczecinie.
Życiorys
Jacques de Perard urodził się 29 maja 1713 roku w Paryżu w rodzinie kupca i bankiera Jacques'a Perarda i jego żony Marthee Couliette. W latach 30. jego rodzina opuściła Francję. Byli jednymi z wielu hugenotów, którzy uchodzili przed prześladowaniami we własnym kraju, a zachęceni możliwością jaką dawał edykt króla Fryderyka Wilhelma I, postanowili zacząć nowe życie na terenie Prus.
Po ukończeniu edukacji młody Perad w latach 1738-1739 przebywał w Gramzow (Brandenburgia) gdzie pracował jako kaznodzieja tamtejszego zgromadzenia ewangelicko-reformowanego. W 1739 roku przeniósł się do Szczecina by zostać kaznodzieją tutejszej społeczności francuskiej, która zaczęła przybywać do miasta od połowy 1721 roku[1]. W 1742 roku został powołany na stanowisko kapelana królewskiego na zamku w Szczecinie po zmarłym teologu i kaznodziei, Paulu Emile de Mauclercu (1698-1742).
Perard prowadził korespondencję z uczonymi i wybitnymi postaciami owych czasów[2]. Sam był członkiem 13 różnych towarzystw i akademii naukowych, przede wszystkim renomowanego Royal Society of London, a także towarzystw w Berlinie, Saint Petersburgu, Sztokholmie, Bolonii, La Rochelle. Nie zabrakło go również w gronie założycieli szczecińskiego Stowarzyszenia Miłośników Prawdy Societas Alethophilorum Sedinensis. To oświeceniowe stowarzyszenie działające w mieście od 1742 roku było oddziałem berlińskiego Alethopilische oder Wahrheit leibende Gesellschaft (zał. w 1736 r.), a którego członkowie za cel stawiali sobie upowszechnianie filozofii Christiana Wolffa[3]. Na gruncie szczecińskim zajmowano się m.in. objaśnianiem i badaniem praw natury. Organizacja ta nabyła szereg przyrządów fizycznych i matematycznych. Służyły one członkom w przeprowadzanych badaniach i doświadczeniach, często prezentowanych publicznie. Domeną Perarda były badania nad zjawiskami związanymi z elektrycznością.
Wyniki swych dociekań szczecińscy Miłośnicy Prawdy byli obowiązani ogłaszać w czterech rocznych rozprawach, jednak ewentualne pisma Perarda na temat elektryczności nie są znane. Działalność organizacji została zakończona w czasie wojny siedmioletniej (1756-1763), a zgromadzone zbiory przeszły w 1762 roku w posiadanie loży wolnomularskiej Johannis-Loge Zu den Drei Zirkeln.
Perard był autorem kilku druków okolicznościowwych. Trudnił się także przekładami. W swoim dorobku miał tłumaczenie z języka angielskiego dzieła Aleksandra Pope'a "The rape et the lock" oraz przekład kazań z niemieckiego na francuski "Sermones sur le mystere de la naissance de Jesus Christ" autorstwa teologa Gustawa Reinbecka (1738).
W latach 1746-1750 Perard był zaangażowany w redagowanie czasopisma "Nouvelle Bibliotheque Germanique", poświęconego życiu naukowemu i kulturalnemu dużej części Europy owego czasu. Ukazywało się ono w języku francuskim, redagowane było w Berlinie, a wydawane w Amsterdamie.
Perardowi przypisuje się posiadanie obszernej biblioteki, liczącej ok. 10 tysięcy książek, a on sam zaliczany był do grona znaczniejszych bibliofilów swojej epoki[4].
Jacques Perard był dwukrotnie żonaty. Jego drugą żoną była poślubiona w 1741 roku Marie Margueritte de Claris Florian, córka Pierra de Claris Florian, kaznodziei na dworze królewskim w Anglii. Para miała dwie córki Henriette Louise i Sophie Dorothee oraz syna Jacques'a Davida Frederica, który zmarł w niewoli austriackiej w 1758 roku, podczas toczącej się wojny siedmioletniej.
Wnuczką Perarda była Sophie Auguste Tilebein, która zapisała się w historii miasta jako patrycjuszka prowadząca znany salon artystyczny.
Pastor Perard zmarł 29 czerwca 1766 roku w Szczecinie.
Przypisy
- ↑ Król Fryderyk Wilhelm I (1688-1740) 6 czerwca 1721 r. ogłosił patent o utworzeniu gminy francuskiej w Szczecinie.
- ↑ Korespondował m.in. z biskupem Józefem Andrzejem Załuskim, który był jednym z założycieli pierwszej, polskiej publicznej biblioteki w Warszawie (Biblioteka Załuskich).
- ↑ Christian Wolff (1679-1754) - filozof i psycholog niemiecki. Uczeń G.W. Leibniza. Profesor uniwersytetów w Halle (1706-1723 i od 1740) oraz w Marburgu (1723-1740). Autor podręczników z zakresu filozofii, psychologii, fizyki, teologii.
- ↑ Szerzej o bibliotece Perarda traktuje artykuł: J. Tondel, Oprawa angielskiego introligatora Roberta Steela ze zbiorów szczecińskiego bibliofila Jakuba Perarda (1713-1768) "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Bibliologia-Nauki Humanistyczno-Społeczne", 1998, z. 328, s. 403-419.
Bibliografia
- Wybitni szczecinianie. Katalog wystawy ze zbiorów Książnicy Szczecińskiej. Szczecin 1993. s. 123.
- Encyklopedia Szczecina. T. 2. Red. Tadeusz Białecki. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2000. s. 51. ISBN 83-7241-089-5
- Kamińska, Elżbieta. Gmina francuska w Szczecinie. W: Bibliotekarz Zachodnio-Pomorski : biuletyn poświęcony sprawom bibliotek i czytelnictwa Pomorza Zachodniego. Szczecin, 1995 nr 1-2. s. 96-100.
- Szczecin w biografii. Piękna Pani Tilebein. Francuska w Szczecinie W: transodra-online [online]. [Przeglądany 30 lipca 2015].
Linki zewnętrzne
- Jacques Pérard (1713-1766) W: Academia [online]. [Przeglądany 11 września 2015].
