Joachim Wagner
| Joachim Wagner | |||
| organmistrz | |||
|
| |||
| Data urodzenia | 13 kwietnia 1690 | ||
| Miejsce urodzenia | Karow | ||
| Data śmierci | 23 maja 1749 | ||
| Miejsce śmierci | Salzwedel | ||
| Lata działalności | 1720-1748 | ||
| Narodowość | niemiecka | ||
Joachim Wagner (1690-1749) — niemiecki organmistrz.
Życiorys
Joachim Wagner urodził się 13 kwietnia 1690 roku w Karow w Księstwie Magdeburskim. Jego ojciec Christoph Wagner (1653-1709) był pastorem. Rzemiosła uczył się prawdopodobnie u Matthäusa Hartmanna lub u wybitnego twórcy północnoniemieckiej szkoły budowy organów Christopha Treutmanna. Przez dwa lata był czeladnikiem w warsztacie Gottfrieda Silbermanna W Freibergu. W 1719 roku rozpoczął samodzielną pracę w Berlinie, gdzie otrzymał wyłączną koncesję organmistrzowską. 12 maja 1723 roku zostało poświęcone jego pierwsze dzieło - będące jednocześnie majstersztykiem - w nowo powstałym kościele Mariackim. W kolejnych latach swej działalności zbudował ponad 50 dzieł - głównie w Brandenburgii, ale także na Pomorzu, w Saksonii, a nawet w norweskim Trondheim.
Wagner wypracował swój specyficzny styl, nazywany szkołą północnoniemiecką w odmianie berlińskiej. Jego twórczość łączy cechy północno- i środkowoniemieckie oraz śląskiego budownictwa organowego. Jego instrumenty miały mocną intonację i charakteryzowały się surowym, niepoetyckim brzmieniem. Innymi wyznacznikami jego stylu są predylekcja o brzmień kornetowych, bogate obsadzanie sekcji pedałowej i stosowanie rezonatorów naturalnej długości. Cechy te spowodowały, że niekiedy określa się Wagnera mianem marchijskiego Silbermanna. Warto dodać, że jego instrumenty podziwiane były właśnie przez Johanna Andreasa Silbermanna oraz - prawdopodobnie - przez Johanna Sebastiana Bacha. Stworzoną przez organmistrza szkołę rozwijali potem jego uczniowie.
Wagner stworzył kilka dzieł na terenie obecnej Polski. W latach 1730-1731 wzniósł organy w kościele św. Jana w Stargardzie Szczecińskim (częściowo zachowane). W latach 1733-1736 zbudował 45-głosowe organy dla chojeńskiego kościoła Mariackiego (niezachowane). W tym samym czasie wzniósł również instrumenty w pobliskich kościołach w Nawodnej (niezachowane) i Czachowie (zachowane elementy). Jedyne w pełni zachowane organy Wagnera na terenie obecnej Polski znajdują się w Pruszynie (gmina Siedlce). Jest to salonowy pozytyw (kameralne organy) zakupiony w 1827 roku do tamtejszego kościoła św. Mikołaja. Jego wcześniejsze losy są nieznane. O autorstwie Wagnera zaświadcza jednak inskrypcja. Instrument jest wyjątkowy, ponieważ jest jedynym zachowanym egzemplarzem z autorskim systemem transmisji (w innych organach modyfikowano go w czasie remontów).
Bibliografia
- Brylla, Wagner J. Organy Joachima Wagnera w Chojnie i na obszarze na wschód od Odry. Rocznik Chojeński 2010, t. II, s. 112-143.
- Friedländer, Ernst. Wagner, Joachim. W: Allgemeine Deutsche Biographie, 1896, Bd. 401896, s. 506–505.
- Bautz, Friedrich Wilhelm. Biographisch-bibliographisches Kirchenlexikon. Fortgeführt von Traugott Bautz. 2006, Bd. 26, szp. 1547–1551.