Pałac (Krasne)

Pałac w Krasnem
Nazwa niemiecka	Kraazen
Lokalizacja	Krasne, gmina Lipiany
Projektant	nieznany
Data budowy	poł.XVIII w.

Pałac w Krasnem (niem. Kraazen, gmina Lipiany)

Wieś

Od XIII do połowy XVIII wieku wieś jako Rittergut należała do rycerskiego rodu von Liebenthalów. Pierwsza historyczna wzmianka o miejscowości pochodzi z 1337 roku, kiedy właścicielem 46 łanów we wsi był Peter Lettem (von Liebenthal).

W połowie XVIII majątek stał się własnością rodziny von Borcków. Następnym właścicielem wsi był radca handlowy Simon. Pod koniec XVIII wieku na drodze dziedziczenia, majątek stał się własnością rodziny von Cranachów i pozostał w jej rękach do końca II wojny światowej. W 1809 roku majątek liczący 5 włók ziemi i obejmujący 34 dymy zamieszkane przez 291 mieszkańców należał do kapitana von Cranacha. W 1820 roku majątek przeszedł w posiadanie Wilhelma Lukasa von Cranacha (1789-1834) lub Gustawa Adolfa Lucasa von Cranacha (1790-1861). W 1929 roku właścicielem majątku liczącego 830 ha ziemi był kapitan w stanie spoczynku Joachim von Cranach.

Po II wojnie światowej w dawnym majątku utworzono PGR. Od 1998 roku dawny folwark należy do prywatnego właściciela.

Dwór

We wsi znajdują się ruiny pałacu o powierzchni 1380 m², zbudowanego w połowie XVIII wieku w formach późnobarokowych. Był to budynek dwukondygnacyjny, z ryzalitem środkowym zwieńczonym naczółkiem i zamkniętym łukiem koszowym, założony na rzucie zbliżonym do litery L, kryty dachem mansardowym. W późniejszym czasie do pałacu dobudowano oficynę. W 1965 roku w pałacu przeprowadzono remont. W 1991 roku opuszczony budynek istniał jeszcze w zachowanej formie. Niestety, niezabezpieczony uległ destrukcji.

W sąsiedztwie znajdują się ruiny zabudowań folwarcznych i lodowni oraz zaniedbany park dworski z początku XIX wieku o powierzchni 2,6 ha (lub 3,7ha) z starodrzewem złożonym z okazami buka, kasztanowca, grabu, wiązu i buka.

Obiekt dostępny.

Bibliografia

Karty ewidencyjne zabytków architektury i budownictwa - Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie

Autor opracowania: Maciej Burdzy