Stowarzyszenie "Denkmal Pomorze"

Denkmal Pomorze
Data założenia	10 marca 2020 r.
Adres	Piekary 10 / U1 70-104 Szczecin
[www.facebook.com/denkmalpomorze/ Strona internetowa]

Denkmal Pomorze - stowarzyszenie zarejestrowane oficjalnie w Krajowym Rejestrze Sądowym w dniu 10 marca 2020 r., z siedzibą w Szczecinie. Działalność stowarzyszenia koncentruje się wokół ochrony zabytków i propagowania wiedzy o dziejach i kulturze regionu pomorskiego, ze szczególnym naciskiem na zabytki sztuki sepulkralnej. Nieoficjalna działalność organizacji rozpoczęła się w roku 2019, kiedy w prace porządkowe na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego w Sławocieszu zaangażowała się grupa pasjonatów. Ustawiono wówczas zniszczone nagrobki i oznakowano teren dawnej nekropolii.

Cmentarz w Sławocieszu przed uporządkowaniem

Cmentarz w Sławocieszu, po pracach porządkowych, 2019 r.

Kolejnym obiektem zainteresowania przyszłych członków stowarzyszenia stał się teren dawnego zakładu opiekuńczego "Kückenmühler Anstalten" przy obecnej ulicy Chopina w Szczecinie. Prace zostały zainicjowane po odkryciu w strumieniu Warszewiec płyt nagrobnych wykorzystanych do wzmocnienia jego brzegów. Inwentaryzacja terenu dawnego cmentarza u zbiegu ulic Chopina i Broniewskiego zaowocowała odnalezieniem kilku nagrobków dawnych podopiecznych ośrodka. Obecnie trwają prace nad stworzeniem w tym miejscu lapidarium upamiętniającego pacjentów i pracowników "Kückenmühler Anstalten”.

• 

  Jeden z nagrobków w strumieniu Warszewiec przy ul. Chopina

• 

  Fragmenty nagrobków i krzyży odnalezionych podczas porządkowania cmentarza przy ul. Chopina

• 

  Fragment płyty nagrobkowej odnalezionej na terenie cmentarza przy ul. Chopina

W grudniu 2019 roku członkowie stowarzyszenia uratowali z budynku przeznaczonego do rozbiórki zabytkowy magiel, pochodzący z II połowy XIX wieku, który wyprodukowany został w zakładzie Augusta Kintopa, przy Breitestrasse 11 – obecnie ul. Stanisława Dubois. Prace konserwacyjne trwały pół roku i realizowane były przy wsparciu Akademii Morskiej w Szczecinie. Odrestaurowane urządzenie przekazane zostało Monice Szymanik, autorce albumu „Kamienica w Lesie” i podziwiać je można w lokalu przy ul. Pocztowej 19.

• 

  Budynek w którym znajdował się magiel

• 

  Prace montażowe przy ul. Pocztowej 19

• 

  Magiel w miejscu ekspozycji na ul. Pocztowej 19

• 

  Tabliczka na zabytkowym maglu

Stowarzyszenie realizuje zadania także na terenie województwa lubuskiego. Dzięki współpracy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków dokonano odkrycia pozostałości zdewastowanego cmentarza ewangelickiego we wsi Lubień, gm. Ośno Lubuskie. Prace porządkowe i ewidencyjne przy jego odtwarzaniu zaowocowały odkryciem zabytkowej płyty nagrobnej z roku 1777, będącej najstarszym zachowanym w tym miejscu zabytkiem. Kościół Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny w Lubieniu na terenie którego znajduje się odkryta płyta nagrobna wybudowano w 1830 roku.

Obecnie stowarzyszenie pracuje nad projektem zagospodarowania dawnego cmentarza zakładu opiekuńczego "Bethanien" przy ul. Wawrzyniaka w Szczecinie, gdzie spoczywa Johannes Quistorp i jego syn Martin. Celem tych prac jest godne upamiętnienie w 200-lecia urodzin Johannesa Quistorpa, przypadające na 2022 r. W planach jest odtworzenie dawnych alejek cmentarnych, wykonanie elementów małej architektury oraz przybliżenie działalności zasłużonej dla rozwoju miasta rodziny Quistorpów.

Bibliografia

• Akcja Pamięć 2020 - sprzątanie cmentarza w Lasku Wierzbnickim Myślibórz. Miasto z Myślą [online] [dostęp 2020-07-30]
• Andrzej Kraśnicki Jr, 150-letni szczeciński magiel uratowany w ostatniej chwili, tuż przed rozbiórką budynku Wyborcza.pl [online] [dostęp 2020-07-30]
• Andrzej Kraśnicki Jr, Mathilde, Richard, Elisabeth, Julius. Uratowane pozostałości z cmentarza przy ul. Chopina Wyborcza.pl [online] [dostęp 2020-07-15]
• Andrzej Krasnicki Jr, Nagrobek żony filantropa. "Gazeta Wyborcza" 2020, nr 147, dod. Tygodnik Szczecin, s. 8
• Andrzej Kraśnicki Jr, Stary cmentarz odsłonił swoje tajemnice. Odnaleźliśmy zakopane i zatopione nagrobki. Jest w nich mroczna historia Wyborcza.pl [dostęp 2020-07-30]
• Anna Kafel, Nowe stowarzyszenie historyków-amatorów rozpoczyna działalność Radio Szczecin [online] [dostęp 2020-07-30]
• Denkmal Pomorze | Rejestr.io [dostęp 2020-07-15]
• Karolina Nawrocka, Nie zwalniają tempa: kolejne płyty nagrobne odnalezione. "Kurier Szczeciński" 2020, nr 150, s. 3
• Karolina Nawrocka, Sensacyjne odkrycie i zaskoczenie: kolejny sukces Denkmal Pomorze. "Kurier Szczeciński" 2020, nr 147, s. 1, 3
• Magiczne miejsce przy ul. Pocztowej oficjalnie otwarte, wszczecinie.pl [online [dostęp 2020-07-15]
• Marek Jaszczyński, Pomysł na uczczenie 200-lecia urodzin szacownej szczecińskiej rodziny. GS24.pl [online], 25 maja 2020 [dostęp 2020-07-15]
• Marek Jaszczyński, Trwają poszukiwania miejsc pochówku zasłużonych szczecinian z rodu Quistorpów GS24.pl [online] [dostęp 2020-07-30]
• Nagrobki uratowane ze śmietnika. Zachowały się nawet złocenia. "Dziękujemy serdecznie za wrażliwość" Wyborcza.pl [online] [dostęp 2020-07-30]
• Świetnie zachowana 120-letnia płyta nagrobna odnaleziona tuż przy ruchliwej ulicy WSzczecinie.pl [online] [dostęp 2020-07-30]

• Example.jpg

  Podpis1

• Example.jpg

  Podpis2