Cmentarz żydowski (Sławno)
Cmentarz żydowski w Sławnie został założony w pierwszej połowie XIX wieku przy Stolper Vorstadt (obecnie ul. Gdańska), obok nowego cmentarza komunalnego. Mimo że gmina sławieńska była liczna (w 1843 roku liczyła 208 osób, w 1871 w mieście mieszkało 250 wyznawców judaizmu, a w 1905 było ich 144), ze względu na stały brak środków nie posiadała domu przedpogrzebowego. Jednak w 1904 roku poszerzono teren kirkutu, który uzyskał obszar około 0,4 ha i wybudowano nowy kamienny mur cmentarny.
Nekropolia została zdewastowana podczas Nocy Kryształowej (9/10 listopada 1938). W kolejnych latach zapomniany i ulegający coraz większej dewastacji kirkut w latach 60. XX wieku został pozbawiony znajdujących się dotąd na jego terenie macew, które zostały użyte do budowy dróg. Obecnie można jednak odnaleźć fragmenty nagrobków oraz kilka macew zachowanych w całości, stoi również mur cmentarny. W 1999 roku odsłonięta została pamiątkowa tablica wykonana przez koszalińskiego rzeźbiarza Zygmunta Wujka o treści: "Pamięci Gminy Żydowskiej mieszkającej w okolicach Sławna od 1812 roku. W roku 1938 naziści spalili wszystkie synagogi i zniszczyli nagrobki. Do 1942 roku wszyscy Żydzi zostali wypędzeni ze Sławna, większość do obozów śmierci na wschodzie. Zostały tylko ruiny cmentarza. Podróżnicy z Polski, Niemiec i Ameryki. Październik 1999 rok.”
Bibliografia
- Barran Fritz. Städte-Atlas Pommern. Leer 1989.
- Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin 1908.
- Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern und ihre Bevölkerung. Berlin 1874.
- Opęchowski Mirosław. Cmentarze żydowskie na Pomorzu Zachodnim. Stan zachowania, problemy konserwatorskie. W: Żydzi i ich sąsiedzi na Pomorzu Zachodnim w XIX i XX wieku. Red. M. Jaroszewicz, W. Stępiński. Warszawa 2007, s. 377-395.
- Salinger Gerhard. Zur Erinnerung und zum Gedenken. Die einstigen jüdischen Gemeinden Pommerns. New York 2006.
Linki zewnętrzne