Cmentarz przykościelny przy ul. Kościelnej
| Cmentarz przykościelny w Stołczynie | |||
| |||
| Osiedle | Stołczyn | ||
| Adres | ul. Kościelna | ||
| Powierzchnia | 0, 40 ha | ||
| Wyznanie | ewangelicki | ||
| Data powstania | XV w. ? | ||
| Data zamknięcia | XIX w. | ||
| Stan obecny | zlikwidowany | ||
| Zobacz cmentarz na: | |||
|
Mapa Google. | ||
|
Google Street View. | ||
Cmentarz przykościelny przy ul. Kościelnej – nieistniejący obecnie cmentarz funkcjonujący niegdyś wokół kościoła w Stołczynie
Historia cmentarza
Przy skrzyżowaniu współczesnych ulic W. Nehringa oraz Kościelnej od późnego średniowiecza funkcjonował przykościelny cmentarz. Na niewielkim obszarze, otoczonym murem, zmarłych z tutejszej parafii chowano prawdopodobnie do połowy XIX w., tj. do czasu otwarcia cmentarza przy ul. Nehringa. Roślinność cmentarzy przykościelnych z reguły stanowiły lipy posadzone wzdłuż cmentarnego muru. Stołczyńska, przykościelna nekropolia również wpisuje się w ten kanon, gdyż wzdłuż ogrodzenia zachowało się kilka starych lip, w tym jedna z nich o obwodzie 500 cm.
W 1858 r. gdy zmarł pastor ze Stołczyna, Karl Steinbrück, pochowano go na cmentarzu przykościelnym. Jego wnuk Emil w 1926 r., z okazji rodzinnego zjazdu, postawił nowy pomnik nagrobny dla swego dziadka Karla oraz dla ojca Hermanna, również pastora.
Teren cmentarza z resztek nagrobków uprzątnięto zapewne po II wojnie światowej. Pozostałością po cmentarnej infrastrukturze jest ceglano-kamienny mur (ok. 100 m.) oraz wspomniane wcześniej lipy. Po lewej stronie od wejścia na teren pocmentarny znajduje się cokół z ustawioną nań figurą Jezusa Chrystusa; cokół wyglądem przypomina poniemiecki postument, który został pomalowany, by służyć jako podstawa pod rzeczoną figurę.
Pomnik poległych w I wojnie światowej
W 1925 r. firma Lucht & Sohn w narożniku cmentarnego muru, przy skrzyżowaniu ulicy Kościelnej i Nehringa, utworzyła ceglaną bramkę zwieńczoną łukiem, w której to stanął pomnik poświęcony poległym w czasie I wojny światowej mieszkańcom wsi. Napis na pomniku się nie zachował, tak samo jak tablice z nazwiskami poległych, które to wisiały po obu stronach pomnika (zostały po nich jedynie bolce). Na jednej z cegieł widnieje również wyryty napis informujący o dacie wybudowania pomnika oraz firmie (” ERBAUT 1925 LUCHT & SOHN” )
plan terenu pocmentarnego wg dokumentacji WKZ (1996 r.)
stare kasztanowce przy wejściu na teren cmentarza, z tyłu lipa. Obok cokół z figurą Chrystusa
mur cmentarny
pomnik poległych w I wojnie światowej, widok od strony dawnego cmentarza
pomnik poległych w I wojnie światowej, widok od strony ulicy - z tej strony wisiały tablice z personaliami poległych
Zabytek
Obiekt wpisany do Wojewódzkiego Rejestru Zabytków pod numerem 793 (decyzja DZ.5130.03.2011.AR z dnia 15 marca 2011, nazwa na liście: cmentarz przykościelny).[1]
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 Wojewódzki rejestr zabytków, w: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
Bibliografia
- Agata Freindorf, Funkcje estetyczno – kulturowe ewangelickich cmentarzy Szczecina do 1945 roku, Szczecin 2010 [praca magisterska obroniona w IHiSM US]
- Bogdan Frankiewicz, Szczecińskie cmentarze, Szczecin 2003
- Henryk Grecki, Cmentarze Szczecina - karty cmentarzy wykonane na zlecenie Biura Dokumentacji Zabytków i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie, Szczecin 1996
- Marek Łuczak, Szczecin Skolwin, Stołczyn, Szczecin 2008
Zobacz też
