Cmentarze gminy Postomino
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Autor opracowania: Joanna Przybyło
Dawne Cmentarze gminy Postomino- obecnie na terenie gminy Postomino czynne cmentarze znajdują się w miejscowościach: Staniewice, Postomino, Pałowo, Pieńkowo, Marszewo, Łącko, Rusinowo, Chudaczewo i Pieszcz.
Historia cmentarzy do 1945 roku
Wśród dawnych cmentarzy zlokalizowanych w obrębie administracyjnym obecnej gminy Postomino można wyróżnić cztery kategorie, uwzględniając jako kryterium podziału czas powstania oraz charakter miejsca grzebalnego, są to cmentarze: przykościelne, wiejskie, prywatne oraz ewangelickie.
- Cmentarze przykościelne - powstawały w okresie średniowiecza, między XII a XV wiekiem, zwykle w centralnym miejscu wsi wokół kościoła. Wg. badań historycznych, przy świątyniach cmentarze istniały w następujących miejscowościach: w Łącku, Marszewie, Staniewicach, Pieszczu, Chudaczewie. Nieco późniejsze były nekropolie w Pieńkowie, Pałowie i Rusinowie (XVI w). Obecnie cmentarze przykościelne są w większości nieczynne, zostały po nich porośnięte murawą place z resztą dawnego drzewostanu. Ostateczny zmierzch zakładania cmentarzy przykościelnych nastąpił w XVIII wieku i był związany z dekretem króla Prus Fryderyka Wielkiego, zakazującym grzebanie zmarłych na terenie zamieszkałym.
- Cmentarze wiejskie - były lokowane na obrzeżach wsi, z dala od siedzib ludzkich. Na terenie gminy Postomino zakładano je w XIX wieku. Do najstarszych należą cmentarz w Staniewicach (XVIII/XIX w.), cmentarz w Wilkowicach (czynny od 1838 roku). Następnie powstały cmentarze w Łącku, Marszewie i Postominie, a na przełomie XIX i XX stulecia założono cmentarze w Chudaczewie, Nosalinie, Pieńkowie, Pieszczu, Wilkowicach i Roninie.
- Cmentarze prywatne - powstawały już w XIX wieku, równolegle do cmentarzy wiejskich. Lokowano je najczęściej w parkach dworskich, w pobliżu rodowych posiadłości. Taki cmentarz znajdował się w Stawiskach/Pieńkowie w pobliżu pałacu rodziny von Bellow[1]. Grób właścicieli majątku istniał również w parku dworskim w Pieszczu.
- Cmentarze ewangelickie - przeważająca większość pomorskich cmentarzy od czasu wprowadzenia reformacji była ewangelicka, część z nich została zaadaptowana na potrzeby parafii kościoła rzymsko-katolickiego, który przejął po wojnie świątynie luterańskie. Po 1945 roku wiele cmentarzy ewangelickich zniszczono, starano się w ten sposób zatrzeć ślady niemieckości tych ziem. Płyty z nagrobków sprzedawano do zakładów kamieniarskich lub używano jako materiału budowlanego. W nielicznych miejscach zachowały się żeliwne krzyże lub elementy ogrodzeń grobów. Obecnie trwa proces porządkowania i restauracji zachowanych pozostałości poniemieckich cmentarzy[2]
Przypisy
Zobacz też
