Fortyfikacje nowożytne
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Historia
Rozwój nowożytnych fortyfikacji Szczecina

Rozwój fortyfikacji nowożytnych
(kolor: niebieski-okres szwedzki, czerwony-okres pruski)
I-IX - bastiony z czasów szwedzkich; Ł - fortyfikacje Łasztowni; S - Szaniec Gwiaździsty; NM - fortyfikacje po powstaniu Nowego Miasta
(kolor: niebieski-okres szwedzki, czerwony-okres pruski)
I-IX - bastiony z czasów szwedzkich; Ł - fortyfikacje Łasztowni; S - Szaniec Gwiaździsty; NM - fortyfikacje po powstaniu Nowego Miasta
Po zajęciu Pomorza przez wojska króla szwedzkiego Gustawa Adolfa, Szwedzi rozbudowując system fortyfikacji w Szczecinie objęli nim osiedla podmiejskie znajdujące się dotąd poza umocnieniami miejskimi.
Przystąpienie Szwedów w 1630 roku do wznoszenia twierdzy szczecińskiej zgodnie z zasadami szkoły holenderskiej wyznacza początek dziejów nowożytnych fortyfikacji szczecińskich i powstania twierdzy Szczecin. Dzieje rozbudowywanej przez kolejne ponad 200 lat twierdzy szczecińskiej można podzielić na okres szwedzki i pruski.
Narodziny nowożytnych fortyfikacji po utracie suwerenności księstwa — lata 1630-1659
- Fortyfikacje szwedzkie
- Średniowieczne mury obronne Szczecina, wał główny
- Bastiony (I-III, V-VII, IX), kurtyny i raweliny, fortyfikacje polowe
- Fosy
- Linia Störfang
- Szaniec Gwiaździsty
- Fortyfikacje Łasztowni i fort na Kępie Parnickiej
Przekształcenia fortyfikacji szwedzkich w wyniku oblężeń miasta — lata 1659-1713
- Fortyfikacje szwedzkie
- Nowożytne bramy miejskie
- Brama Nowa - Bastiony ((I - IX), raweliny
- Fort Neue Werk i forty na drodze do Dąbia
- Fortyfikacje Łasztowni
- Nowożytne bramy miejskie (Łasztownia):
- Brama Kozia
- Brama Parnicka
- Nowożytne bramy miejskie
Rozwój fortyfikacji pruskich
- Fortyfikacje pruskie - lata 1713-1872
- Rozwój twierdzy według zasad szkoły staropruskiej — lata 1713-1845
- Forty:
- Fort Leopolda
- Fort Wilhelma
- Fort Prusy - Nowożytne bramy miejskie:
- (Nowa Brama Panieńska
- Brama Berlińska
- Brama Królewska
- Brama Ślimacza) - Wały ziemne, kazamaty, bastiony, kurtyny i raweliny, lunety i dzieła polowe
- Fosy
- Zmiany związane z wprowadzeniem linii kolejowej
- Umocnienia Łasztowni
- Fortyfikacje Kępy Parnickiej
- Forty:
- Fortyfikacje szkoły nowo pruskiej (Nowe Miasto) — lata 1845-1872
- Fortyfikacje Nowego Miasta:
- Bateria Południowa
- Bateria Północna
- Mur Carnota
- Arsenał - Nowożytne bramy miejskie (Nowe Miasto):
- Brama Odrzańska
- Brama Góry Młyńskiej
- Brama Nowa) - Wały ziemne, bastiony, kurtyny i raweliny, lunety i dzieła polowe
- Fosy
- Fortyfikacje Nowego Miasta:
- Rozwój twierdzy według zasad szkoły staropruskiej — lata 1713-1845
Bibliografia
- Fredrich C., Stettin nach der Belagerung durch den Großen Kurfürsten, W: BSt NF Bd. XXVI. Stettin 1924.
- Fredrich C., Die Baugeschichte Stettins unter König Friedrich Wilhelm I W: BSt NF Bd. XXXI. Stettin 1929.
- Stelmach M., Studium urbanistyczno konserwatorskie miasta Szczecina. Fortyfikacje Szczecina od XII do XIX w., maszynopis. Szczecin 1986.
- Kozińska B., Rozwój przestrzenny Szczecina od początku XIX wieku do II wojny światowej. Szczecin 2002.
- Kozłowska I., Szczecińskie fortyfikacje nowożytne, rola fortyfikacji nowożytnych w kształtowaniu układu przestrzennego miasta Szczecina oraz wpływ analizy historycznej na współczesne działania projektowe i zakres ochrony konserwatorskiej. Rozprawa doktorska. Szczecin 2007.
Autor opracowania: Jan Iwańczuk