Mury miejskie (Maszewo)
| Mury miejskie w Maszewie | |||
| |||
| Data budowy | XIII-XV w. | ||
| [ Zobacz Mury miejskie w Maszewie na mapie.] | |||
Mury miejskie w Maszewie rozpoczęto budować na przełomie XIII i XIV wieku, długotrwałe przedsięwzięcie wznoszenia obwarowań zakończono dopiero pod koniec XV stulecia. Do budowy umocnień zobowiązał mieszczan ówczesny właściciel Maszewa biskup kamieński Herman von Gleichen w dokumencie lokacyjnym z 1268 roku.
W pierwszym etapie powstały mury kamienne, w XV w. zostały one nadmurowane cegłą, wzniesiono też wówczas przedbramia. Od strony zewnętrznej fortyfikacje otoczone były fosą i wałami ziemnymi. W XVII w. mury uległy częściowemu zniszczeniu tracąc swoje funkcje obronne. W latach 1784-1786 rada miejska rozpoczęła likwidację zewnętrznego pierścienia obwarowań, zasypując fosy i plantując wały ziemne, w miejscu których urządzono ogrody, przeznaczone na sprzedaż mieszkańcom. W 1. poł. XIX w. rozebrano przedbramia, a także dwie bramy miejskie, przeprowadzono także remont murów. W 1854 roku na dawnych wałach wytyczono promenadę spacerową obsadzoną drzewami. W okresie międzywojennym przeprowadzono kolejne prace remontowe.
Zachowane obecnie mury otaczają pierścieniem cały obszar miasta lokacyjnego. Ich długość wynosi ok. 600 m, a wysokość jest zróżnicowana od 5 m do 1,5 m. Wzniesione są z kamieni granitowych i cegły ceramicznej (tylko górne fragmenty). Partie kamienne zbudowane są w układzie warstwowym (warstwy o wysokości ok. 75 cm), partie ceglane ułożone są w wątku wedyjskim i gotyckim. Przejazdy znajdują się w miejscu dawnych bram: Stargardzkiej (po stronie południowej) i Nowogardzkiej (w północnym odcinku murów), przekucia murów znajdują się także u wylotu ul. 1.Maja, ul. Ks. Świetlińskiego i ul. H. Sienkiewicza. Ponadto w pierścieniu obwarowań są jeszcze wtórne przejścia, furty, prostokątne wykusze (czatownie) rozlokowane w nierównych odstępach.
Jedyna zachowana baszta usytuowana jest w północno-wschodnim odcinku murów, przy przejeździe po nieistniejącej już Bramie Nowogardzkiej. Jej bryła złożona jest z dwóch członów: prostokątnego w rzucie przyziemia i cylindrycznego korpusu zwieńczonego dachem stożkowym. Przyziemie zbudowane jest z granitowych otoczaków o otynkowanym licu zewnętrznym. Górna część baszty na rzucie koła wzniesiona jest z cegły gotyckiej w wiązaniu wedyjskim, korona murów i kroksztynowy gzyms wieńczący wymurowane zostały, podczas prac renowacyjnych w 1874 roku, z cegły fabrycznej w wiązaniu gotyckim. Baszta otrzymała tez wówczas dach stożkowy z chorągiewką wieńczącą zawierającą datę renowacji.
Obiekt nie jest użytkowany. Wnętrze, pierwotnie o trzech poziomach użytkowych, obecnie podzielone jest wtórnymi stropami na dwie kondygnacje.
Przypisy
- ↑ Wojewódzki rejestr zabytków, w: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online] [Przeglądany 10.08.2013] Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml
Bibliografia
- Lemcke, H. Die Bau- und Kunstdenkmäler des Regierungsbezirks Stettin. H. IX. Kreis Naugard. Stettin 1910.
- Karta ewidencyjna zabytków architektury i budownictwa. Oprac. K. Kalita-Skwirzyńska 2001, Archiwum Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie.
