Połczyn-Zdrój
| Połczyn-Zdrój | |||
| |||
| Nazwa niemiecka | Bad Polzin | ||
| Powiat | połczyński | ||
| [ Strona internetowa miejscowości.] | |||
Połczyn-Zdrój (niem. Bad Polzin) – miasto w północno-zachodniej Polsce, w województwie zachodniopomorskim, w powiecie świdwińskim.
Geografia
Położenie
Klimat
Obiekty fizjograficzne
Przyroda
W latach 1836-39 osuszono tereny nadwogrzańskie na południe od miasta, na których założono park. W 1903 r. obszar parku znacznie został powiększony. Obecnie Park Zdrojowy ma powierzchnię około 80 ha. W całym parku rośnie około 7 tyś. starych drzew, liczących od 100 do 160 lat. Najliczniej, bo są w 60% reprezentowane są tutaj świerki pospolite, klony pospolite, dęby szypułkowe, brzozy brodawkowate i różne odmiany wierzb. W zbiorze dendrologicznym parku 35% stanowią lipy drobnolistne, wiązy górskie, jawory, jesiony wyniosłe, olchy czarne, topole i modrzewie europejskie. Pozostałe 5% drzew jest prawdziwą ozdobą parku. Są to bowiem okazy egzotyczne, pochodzące z terenów o odmiennych od Polski cechach środowiska geograficznego. A oto niektóre tylko okazy drzew i krzewów iglastych: świerki (serbski, biały, sitkajski, kaukaski, Engelmana), sosny (górska, Banksa), jodły (Weischa, wonna, biała), cyprysiki nutkajskie, cisy pospolite i inne. W grupie drzew liściastych na uwagę zasługują: lipy (amerykańska, srebrzysta, pośrednia), orzech (czarny, szary), dąb czerwony, klon srebrzysty i inne[1].
W Połczynie Zdroju można wskazać kilka tzw. pomników i zabytków przyrody, które wzbogacają walory naturalne regionu. Zalicza się do nich[2]:
- park zdrojowy,
- liczne ponad 100- letnie dęby
- las bukowy
- pojedyncze drzewa, takie jak: jodła Jeffrey’a, orzesznik gorzki, cisy, orzech czarny i szary, topola czarna, jodła kalifornijska, cypryśniki błotne, buk strzępolistny.
Historia
Samorząd
Organami samorządowymi w gminie Połczyn-Zdrój jest Burmistrz Miasta oraz Rada Miasta. W Połczynie-Zdroju funkcję burmistrza sprawuje Barbara Nowak. Burmistrz wykonuje swoje zadania przy pomocy zastępcy. Zastępcą Burmistrza Urzędu Miejskiego w Połczynie-Zdroju jest Mirosław Pierz[3]. Rada Miasta składa się z 15 radnych[4].
Aktualny skład Rady Miasta Połczyn-Zdrój[5]:
- Franciszek Pilip - Przewodniczący
- Mariusz Rutkowski - Wiceprzewodniczący
- Edmund Gradzik - Wiceprzewodniczący
- Antoni Banaszewski
- Robert Dośpiał
- Ryszard Sindalski
- Wojciech Halec
- Jerzy Jacewicz
- Jarosław Król
- Marek Modzelewski
- Zbigniew Nowakowski
- Janusz Podpora
- Stanisław Tokarski
- Zofia Wysoczańska
- Anna Zielińska
Obecny skład Rady Miasta oraz Burmistrza wybrano w wyborach samorządowych VI kadencji, które odbyły się 21 listopada 2010 roku[6].
Wyniki tych wyborów przedstawiały się następująco[7]:
W głosowaniu do Rady Miasta i Gminy:
- Komitet Wyborczy Wyborców SOLIDNA GMINA uzyskał 4 mandaty w radzie
- Komitet Wyborczy Wyborców "WYBORY 2010" uzyskał 4 mandaty w radzie
- Komitet Wyborczy Wyborców MOJA GMINA uzyskał 3 mandaty w radzie
- Komitet Wyborczy PLATFORMA OBYWATELSKA RP uzyskał 1 mandat w radzie
- Komitet Wyborczy Wyborców WIESŁAW PARTACZ NIEZALEŻNY uzyskał 1 mandat w radzie
- Komitet Wyborczy Wyborców ROBERTA HALEC uzyskał 1 mandat w radzie
- Komitet Wyborczy Wyborców EDMUNDA GRADZIKA NIEZRZESZONY uzyskał 1 mandat w radzie
- Komitet Wyborczy PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ nie uzyskał mandatu
- Komitet Wyborczy Wyborców POŁCZYN REANIMACJA nie uzyskał mandatu
- Komitet Wyborczy Wyborców GMINA PRZYSZŁOŚCI nie uzyskał mandatu
- Komitet Wyborczy Wyborców WSPÓLNOTA POWIATOWA nie uzyskał mandatu
- Komitet Wyborczy Wyborców POWIATOWA WSPÓLNOTA SAMORZĄDOWA W ŚWIDWINIE nie uzyskał mandatu
- Komitet Wyborczy Wyborców "AKTYWNA WIEŚ" nie uzyskał mandatu
- Komitet Wyborczy Wyborców ALINY WIŚNIEWSKIEJ - NIEZRZESZONA nie uzyskał mandatu
W głosowaniu na Burmistrza:
- Zenon Maksalon - członek Polskiego Stronnictwa Ludowego - liczba oddanych głosów 1594, co stanowiło 44.07%, kandydat przeszedł do drugiej tury wyborów
- Arkadiusz Zborowski - członek Platformy Obywatelskiej Rzeczypospolitej Polskiej - liczba oddanych głosów 1394, co stanowiło 38.54%, kandydat przeszedł do drugiej tury wyborów
- Tomasz Sadura - bezpartyjny - liczba oddanych głosów 629, co stanowiło 17.39%
- Marek Dariusz Kowalski - nie należy do partii politycznej , popierany przez Prawo i Sprawiedliwość - liczba oddanych głosów 321, co stanowiło 5.10%
- Roman Edward Kozubek - członek Platformy Obywatelskiej RP - liczba oddanych głosów 697, co stanowiło 11.07%
- Józef Szczepan Nizioł - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 776, co stanowiło 12.32%, kandydat przeszedł do drugiej tury wyborów
- Barbara Nowak - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 2770, co stanowiło 43.99%, kandydat przeszedł do drugiej tury wyborów
- Wiesław Partacz - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 610, co stanowiło 9.69%
- Edward Sak - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 579, co stanowiło 9.19%
- Kazimierz Adam Tutur - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 544, co stanowiło 8.64%
W drugiej turze wyborów:
- Józef Szczepan Nizioł - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 1 319, co stanowiło 36,00%
- Barbara Nowak - nie należy do partii politycznej - liczba oddanych głosów 2 345, co stanowiło 64,00%, kandydat wybrany burmistrzem
Przy Radzie Miasta działają komisje[8]:
- Komisja Rewizyjna
- Komisja Uzdrowiskowa
- Komisja Budżetowa
- Komisja Komunalna i Rozwoju Gospodarczego
- Komisja Wiejska i Ochrony Środowiska
- Komisja Kultury i Sportu
- Komisja Zdrowia i Pomocy Społecznej
- Komisja Oświaty i Bezpieczeństwa
Gospodarka i infrastruktura
Połczyn-Zdrój należy do nielicznej grupy miast dla których głównym czynnikiem miastotwórczym było lecznictwo uzdrowiskowe[9]. Szczególne znaczenie w Mieście uzdrowiskowym odgrywa także turystyka, która jest głównym źródłem utrzymania mieszkańców Miasta i Gminy Połczyn–Zdrój. Do największych pracodawców w Połczynie–Zdroju należy Uzdrowisko Połczyn SA – ok. 200 osób zatrudnionych; Nadleśnictwo Połczyn – ok. 60 osób. W mieście znajdują się 4 Zakłady Lecznictwa Uzdrowiskowego i 3 sanatoria prywatne. Miasto pełni funkcję centrum opieki zdrowotnej i uzdrowiskowej. Znajduje się tu także hotel, szpital powiatowy, zespoły opieki zdrowotnej. W Połczynie - Zdroju mieszczą się tylko 4 zakłady produkcyjne. Działają tu dwie wytwórnie wód: Wytwórnia Wód Mineralnych "Perła Połczyńska" oraz Wytwórnia Wody Źródlanej "Połczyn-Zdrój" SA. W mieście znajduje się Browar Połczyn-Zdrój. Produkuje się tu także maszyny i urządzenia rozlewnicze, etykietujące i pakujące[10].
| Sekcja PKD | Liczba podmiotów |
| Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo | 22 |
| Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie | 4 |
| Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe | 78 |
| Sekcja D - Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych | 8 |
| Sekcja E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją | 5 |
| Sekcja F - Budownictwo | 130 |
| Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych | 287 |
| Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa | 42 |
| Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi | 27 |
| Sekcja J - Informacja i komunikacja | 6 |
| Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa | 27 |
| Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości | 236 |
| Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna | 59 |
| Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca | 23 |
| Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne | 4 |
| Sekcja P - Edukacja | 36 |
| Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna | 99 |
| Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją | 18 |
| Sekcja S i T - Pozostała działalność usługowa | 78 |
| Ogółem | 1 189 |
Kultura
| Biblioteki | |
| Liczba bibliotek | 1 |
| Liczba czytelników w ciągu roku | 594 |
Oświata
| Wychowanie przedszkolne | |
| Liczba przedszkoli wraz z oddziałami przedszkolnymi przy szkołach podstawowych |
3 |
| Liczba dzieci w przedszkolach | 353 |
| Szkoły podstawowe | |
| Liczba szkół | 1 |
| Liczba uczniów | 535 |
| Szkoły gimnazjalne | |
| Liczba szkół | 1 |
| Liczba uczniów | 347 |
| Szkoły zasadnicze | |
| Liczba szkół | 1 |
| Liczba uczniów | 79 |
| Licea ogólnokształcące | |
| Liczba szkół | 4 |
| Liczba uczniów | 354 |
| Szkoły policealne | |
| Liczba szkół | 2 |
| Liczba uczniów | 46 |
Kościoły i związki wyznaniowe
W Połczynie-Zdróju działają parafie rzymskokatolickie[14]:
- św. Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny, liczba wiernych 3 999
- Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, liczba wiernych 5 230
W Połczynie-Zdroju znajduje się rzymskokatolicki zakon żeński[15]:
- Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki (Congregatio Filiarum Mariae Auxiliatricis - FMA lub CMW) - Salezjanki
Sport
| Kluby Sportowe | |
| Liczba klubów | 5 |
| Liczba sekcji sportowych | 13 |
| Ćwiczący | |
| Liczba mężczyzn | 498 |
| Liczba kobiet | 155 |
| Suma | 653 |
| Ćwiczący do 18 roku życia | |
| Liczba chłopców | 421 |
| Liczba dziewcząt | 152 |
| Suma | 573 |
Turystyka
Połczyn-Zdrój jest kurortem znanym w Polsce i za granicą. W oparciu o bogate złoża znakomitej jakości borowiny i permskich solanek miasto z powodzeniem podtrzymuje i rozwija ponad 300-letnie tradycje uzdrowiskowe. [do ukończenia]
Demografia
| 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Ogółem | 8 493 | 8 463 | 8 649 | 8 523 | 8 529 | 8 444 |
| Kobiety | 4 534 | 4 531 | 4 557 | 4 482 | 4 477 | 4 439 |
| Mężczyźni | 3 959 | 3 932 | 4 092 | 4 041 | 4 052 | 4 005 |
Podział mieszkańców ze względu na wiek w jakim się znajdują[18]:
- przedprodukcyjnym - 1 272 osób - 15,1%
- produkcyjnym - 5 325 osób - 63,1%
- poprodukcyjnym - 1 847 osób - 21,9%
W Połczynie Zdroju na 100 mężczyzn przypada 111 kobiet[19].
System ochrony zdrowia
Połczyn-Zdrój jest uznanym leczniczo zdrojowiskiem nizinnym borowinowym. Dzięki odpowiedniemu klimatowi, naturalnym źródłom solankowym i mineralnym oraz bogatym złożom borowiny, w Połczynie Zdroju można leczyć[20]:
- schorzenia choroby układu ruchu (ortopedyczne),
- choroby reumatyczne,
- stany po urazach i operacjach,
- schorzenia neurologiczne, w tym choroby obwodowego układu nerwowego
- choroby kardiologiczne
- choroby ginekologiczne w tym bezpłodność,
- osteoporozę,
- mózgowe porażenia dziecięce,
- nerwice,
- schorzenia układu oddechowego
W Połczynie-Zdroju świadczenia w zakresie podstawowej opieki medycznej realizują[21]:
- Gabinet Lekarza Rodzinnego Krzysztof Darski
- Eskulap S.C.
- Medyk S.C.
- Przychodnia Medycyny Rodzinnej „Promyk"
- SP ZOZ MSW
| Zakłady opieki zdrowotnej | |
| Liczba jednostek publicznych | 0 |
| Liczba jednostek niepublicznych | 8 |
| Suma | 8 |
| Liczba praktyk lekarskich | 6 |
| Apteki ogólnodostępne[23] | |
| Liczba aptek ogólnodostępnych | 4 |
| Liczba osób na 1 aptekę ogólnodostępną | 2 111 |
Herb
Herb oraz flaga miasta i gminy Połczyn-Zdrój zostały opisane w Statucie Gminy. Herbem gminy jest tarcza herbowa dwudzielna na słup. Po prawej (heraldycznej) stronie w polu srebrnym (białym) pas czerwony. Po stronie lewej, w polu srebrnym na trzech zielonych wzgórzach trzy krzewy winorośli zielone z winnymi gromami niebieskimi, wsparte na tyczkach złotych (żółtych)[24]. Widniejący poziomy czerwony pas to godło byłych właścicieli Manteufflów[25].
Flaga wywodzi się z herbu gminy. Barwy flagi nawiązują do barwy na tarczy herbowej czerwona i srebrna (biała) oraz niebieska i srebrna (biała). Flaga podzielona jest i w słup i w pas na cztery równej wielkości prostokątne pola. W polu 1 i 4 barwa srebrna (biała), romb w pas czerwony. W polu 2 i 3 barwa niebieska. Stosunek szerokości płata do jego długości wynosi 5:8.[26]
Zabytki
Na terenie Połczyna-Zdroju znajdują się obiekty wpisane do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków[27]:
- park zdrojowy - numer wpisu - 672 z dnia 29.06.1978
- browar ul. Piwna 10 - numer wpisu - 222 z dnia 29.07.2005
- młyn wodny, ul. Szosa Rąbińska 5 - numer wpisu - 912 z dnia 27.10.1976
- kościół Niepokalanego Poczęcia NMP - numer wpisu - 539 z dnia 30.12.1965
- zamek - numer wpisu - 91 z dnia 25.05.1955
- teren Starego Miasta - numer wpisu - 491 z dnia 15.05.1965
- kamieniczka z oficynami, ul. 5 Marca 21 - numer wpisu - 1226/1-2 z dnia 03.10.1991
Pomniki
Osoby urodzone w miejscowości
Osoby związane z miejscowością
Przypisy
- ↑ Uchwała Nr XXII/196/2004 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 30 czerwca 2004 r w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Środowiska. Gminny Plan Ochrony Środowiska. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online]. [Przeglądany 26.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=139556
- ↑ Uchwała Nr XXII/196/2004 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 30 czerwca 2004 r w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Środowiska. Gminny Plan Ochrony Środowiska. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online]. [Przeglądany 26.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=139556
- ↑ Organizacja działania samorządu > Organy Gminy (Rada Miejska i Burmistrz) > Burmistrz w: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online] [Przeglądany 18.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=11113
- ↑ Zarządzenie nr 75/2010 Wojewody Zachodniopomorskiego z dnia 25 lutego 2010r. w sprawie ustalenia liczby radnych wybieranych do sejmiku województwa, rad powiatów i rad gmin województwa zachodniopomorskiego, w: DZ. URZ. WOJ. 2010.20.389 [online] [Przeglądany 30.08.2013] Dostepny w: http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/ActDetails.aspx?year=2010&poz=389
- ↑ Organy Gminy (Rada Miejska i Burmistrz) > Rada Miejska, w: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online] [Przeglądany 20.06.2014] Dostępny w: hhttp://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=11115
- ↑ Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów. W: Dziennik Ustaw z dnia 20 września 2010 r. Nr 171, poz. 1151. [online] [Przeglądany 18.06.2013] Dostępny w: http://isap.sejm.gov.pl/Download;jsessionid=16572F10726E5C213B1C3A8851BF84A2?id=WDU20101711151&type=2
- ↑ Wybory Samorządowe 2010 - Geografia wyborcza - Województwo zachodniopomorskie - Powiat świdwiński - gm. Połczyn-Zdrój. w: Strona internetowa Państwowej Komisji Wyborczej, [online] [Przeglądany 18.06.2014] Dostępny w:
- ↑ Organy Gminy (Rada Miejska i Burmistrz) > Rada Miejska w: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online] [Przeglądany 18.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=26810
- ↑ Uchwała Nr XXII/196/2004 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 30 czerwca 2004 r w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Środowiska. Gminny Plan Ochrony Środowiska. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online]. [Przeglądany 26.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=139556
- ↑ Uchwała Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju nr LIII/451/2010 z dnia 29.09.2010r. Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Połczyn-Zdrój na lata 2010-2020 Gmina Połczyn-Zdrój. W: Buletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online]. [Przeglądany 26.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=145580
- ↑ Portret miasto Połczyn Zdrój W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 20.06.2014]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Portret miasta Połczyn Zdrój, w: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 20.06.2014]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Portret miasta Połczyn Zdrój. W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 20.08.2013]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Parafie w diecezji w: Diecezja koszalińsko-kołobrzeska [online]. [Przeglądany 28.06.2014] Dostępny w: http://www.koszalin.opoka.org.pl/new/a.php?m=6&p=parafie
- ↑ Zgromadzenia zakonne żeńskie, w: Diecezja koszalińsko-kołobrzeska [online]. [Przeglądany 18.06.2014] Dostępny w: http://www.koszalin.opoka.org.pl/new/a.php?m=7&p=zenskie
- ↑ Portret miasta Połczyn Zdrój W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 20.06.2014]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Portret miasto Połczyn Zdrój, w: Bank Danych Lokalnych GUS[online]. [Przeglądany 20.06.2014] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Portret miasta Połczyn Zdrój, w: Bank Danych Lokalnych GUS, [online] [Przeglądany 20.06.2014] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Portret miasta Połczyn Zdrój, w: Bank Danych Lokalnych GUS. [online] [Przeglądany 20.08.2013] Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Uchwała Nr XXII/196/2004 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 30 czerwca 2004 r w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Środowiska. Gminny Plan Ochrony Środowiska. W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Miejski w Połczynie-Zdroju [online]. [Przeglądany 26.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=139556
- ↑ Gdzie się leczyć w: Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki Narodowego Funduszu Zdrowia [online] [Przeglądany 30.06.2014] Dostępny w: http://www.nfz-szczecin.pl/lekarze_rodzinni.htm
- ↑ Portret miasto Połczyn Zdrój. W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 20.06.2014]. Dostępny w: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/portret.dims
- ↑ Dane z 2013 roku.
- ↑ Uchwała Nr IX/84/2011 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 29 czerwca 2011 r. Statut Gminy Połczyn-Zdrój. W: Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Połczyn-Zdój [online] [Przeglądany w 30.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=26795
- ↑ Białecki Tadeusz. Herby Miast Pomorza Zachodniego. Szczecin: Polskie Pismo i Książka, 1991. ISBN 83-85360-01-8
- ↑ Uchwała Nr IX/84/2011 Rady Miejskiej w Połczynie-Zdroju z dnia 29 czerwca 2011 r. Statut Gminy Połczyn-Zdrój. W: Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Połczyn-Zdój [online] [Przeglądany w 30.06.2014] Dostępny w: http://umig.polczynzdroj.ibip.pl/public/?id=26795
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych. W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie. [online] [Przeglądany 27.06.2014] Dostępny w: http://wkz.bip.alfatv.pl/strony/menu/9.dhtml