Przybiernów
Przybiernów | |||
| |||
Nazwa niemiecka | Pribbernow | ||
Nazwa przejściowa | Przyborowo | ||
Powiat | goleniowski | ||
Gmina | Przybiernów | ||
Strona internetowa miejscowości. |
Przybiernów (Przyborowo, niem. Pribbernow) – wieś w powiecie goleniowskim, siedziba władz gminy Przybiernów.
Położenie
Wieś Przybiernów położona jest w powiecie goleniowskim, w północno-zachodniej części gminy Przybiernów przy drodze krajowej nr 3, prowadzącej z Jakuszyc do Świnoujścia. Miejscowość jest siedzibą władz gminnych. Od miasta powiatowego Goleniowa oddalona jest o ok. 26 km, a od Szczecina o ok. 60 km.
Według podziału Polski na mezoregiony fizyczno-geograficzne obszar zajmowany przez wieś należy do:
- prowincji Niż Środkowoeuropejski,
- podprowincji Pobrzeże Południowobałtyckie,
- makroregionu Pobrzeże Szczecińskie,
- mezoregionu Równina Goleniowska[1].
Klimat
Pod względem klimatycznym omawiany obszar został zaliczony przez Krzysztofa Prawdzica do Dzielnicy Bałtyckiej i Krainy Zalewu Szczecińskiego[2].
Dane klimatyczne | Kraina Zalewu Szczecińskiego |
---|---|
średnia temperatura roczna | 8 - 8,1°C |
średnia temperatura okresu V-VII | 14,5 - 15,2°C |
suma opadów atmosferycznych w roku | 550 mm |
suma opadów atmosferycznych w okresie V-VII | 170 - 180 mm |
Z kolei Alojzy Woś, biorąc pod uwagę najczęściej występujące typy pogody, zakwalifikował ten teren do Regionu Zachodniopomorskiego. Charakteryzuje się on w porównaniu z innymi regionami kraju:
- względnie częstym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, umiarkowanie zimną (średnia dobowa temperatura powietrza od 0,0°C do -5,0°C, temperatura maksymalna powyżej i minimalna poniżej 0°C) z niewielkim zachmurzeniem oraz bez opadu
- oraz rzadkie zjawianie się dni z pogodą przymrozkową, umiarkowanie zimną, z dużym zachmurzeniem nieba i opadem[3].
Obiekty fizjograficzne
Wzniesienia[4]:
- Dębówka - góra, 30 m, położona 1,2 km na północny zachód od wsi
Wody stojące[5]:
- Jezioro Przybiernowskie - jezioro o powierzchni zwierciadła wody 88,9 ha i głębokości maksymalnej 5,3 m
Historia
Pierwsze wzmianki o Przybiernowie pochodzą z 1311 roku. W 1321 wieś była w posiadaniu biskupów kamieńskich. W 1326 roku właścicielami dworu, wraz z czterema łanami ziemi, zostali bracia Ekhard i Bertold Döring. Następnie, w 1364 roku, zarząd nad majątkiem objął Bertold von Bandelin. W roku wieś odkupiona od rodu von Flemming przez kapitułę, która wybudowała we wsi młyn zwany „Scherlinke” (1508), oddany do użytku Barth. Ruschenbergowi. Podczas pożaru w 1781 roku spłonęło pięć zagród i dwa domy[6]. W 1871 roku w Przybiernowie zlokalizowanych było 67 budynków mieszkalnych, funkcjonowały w nich 134 gospodarstwa domowe. Spośród 716 osób (w tym 365 mężczyzn), 690 deklarowało wyznanie ewangelickie, 5 judaizm[7]. W roku 1895 powierzchnia wsi wynosiła 1386,3 ha. W 89 budynkach odnotowano 699 mieszkańców, 694 wyznania ewangelickiego, 1 katolickiego i 4 judaistycznego[8].
W 1905 roku liczba budynków mieszkalnych również wynosiła 89. Wśród 667 mieszkańców znalazło się 11 katolików (w tym 2 osoby mówiące po polsku) i 1 osoba wyznania judaistycznego[9]. Do 1931 powierzchnia wzrosła do 2132,8 ha; w 140 budynkach mieszkało 1097 osób[10]. W 1939 miejscowość liczyła 1423 mieszkańców.
Przed 1945 Przybiernów należał do powiatu kamieńskiego (Landkreis Cammin im Pommern) w Rejencji Szczecińskiej (Regierungsbezirk Stettin) i podlegał okręgowi stepnickiemu (Amtsgerichtsbezirk Stepeniz).
Do 1946 roku miejscowość nosiła nazwę przejściową – Przyborowo[11]. Od 1948 roku Przybiernów należał do powiatu kamieńskiego, a od 1954 do powiatu goleniowskiego, z chwilą zaś utworzenia gmin stał się siedzibą władz tego szczebla.
Samorząd
Wieś jest siedzibą gminy i sołectwa Przybiernów.
Gospodarka i infrastruktura
Gmina Przybiernów ma charakter rolniczy. Ważnymi elementami gospodarczymi są rolnictwo, leśnictwo i przemysł drzewny. Brak jest zlokalizowanych na tym terenie dużych zakładów przemysłowych, poza małymi zakładami o różnych profilach działania.
Transport
Przez Przybiernów przebiega droga krajowa nr 3 relacji Świnoujście – Jakuszyce, która należy do sieci dróg międzynarodowych E-65 oraz drogi powiatowe[12]:
- nr 0039Z - Golczewo - Przybiernów, Przybiernów – Jarszewko,
- nr 0719Z - Widzeńsko – Przybiernów,
- nr 0723Z - Przybiernów – Budzieszewice,
- nr 0777Z - stary przebieg drogi nr 3 w miejscowości Przybiernów[13].
Drogami gminnymi są[14]:
- droga nr 208009Z - Przybiernów - Kartlewo
oraz ulice:
- 30-Lecia (208010Z), Cisowa (208011Z), Władysława Jagiełły (208012Z), Tadeusza Kościuszki (208013Z), Bolesława Krzywoustego (208014Z), Krótka (208015Z), Leśna (208016Z), Ogrodowa (208017Z), Fabryczna (do drogi powiatowej nr 0726Z do lasu - 208018Z), Krótka (208019Z), Lipowa (208020Z), Miła (208021Z), Piskowa (208022Z), Polna (208023Z), Zakładowa (od drogi powiatowej nr 0726Z do PZZ - 208024Z).
Gospodarka mieszkaniowa i komunalna
Mieszkańców Przybiernowa zaopatruje w wodę firma Wodociągi Zachodniopomorskie Sp. Z o.o w Goleniowie[15]
Gmina Przybiernów posiada sieć kanalizacyjną o długości 45,3 km do której przyłączone są 474 obiekty. Zbierane ścieki przez funkcjonującą na terenie gminy sieć kanalizacyjną oczyszczane są w dwóch oczyszczalniach ścieków zlokalizowanych w miejscowości Zabierzewo i Łoźnica. W miejscowościach gdzie nie ma sieci kanalizacyjnej ścieki gromadzone są w zbiornikach bezodpływowych i przydomowych oczyszczalniach ścieków. W roku 2019 została zakończona modernizacja oczyszczalni ścieków w miejscowości Łoźnica[16].
Dostawą gazu na terenie gminy zajmuje się Polska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o. Oddział Zakład Gazowniczy w Szczecinie. Sieć gazowa zasilana jest gazem ziemnym wysokometanowym przez stację redukcyjno-pomiarową I0 zlokalizowaną w miejscowości Jarszewko, Gmina Stepnica. Na terenie gminy Przybiernów znajduje się sieć gazowa obejmująca następujące miejscowości: Przybiernów, Zabierzewo, Miodowice, Rzystnowo, Rokita, Moracz i Czarnogłowy[17].
Kultura
Placówkami kształtującymi życie kulturalne wsi są: Ośrodek Kultury oraz Gminna Biblioteka Publiczna w Przybiernowie, posiadająca filie w Czarnogłowach i Budzieszowicach (stan księgozbioru wszystkich trzech punktów wynosił na dzień 31 grudnia 2011 - 29.056 woluminów[18]).
Ośrodek Kultury organizuje m. in.: dożynki, warsztaty plastyczne, wykłady, występy artystyczne, pokazy filmów, festyny, zabawy taneczne.
Oświata
W Przybiernowie funkcjonuje Zespół Szkolno-Przedszkolny im. Mikołaja Kopernika.
Kościoły i związki wyznaniowe
Kościół Rzymskokatolicki
Teren wsi należy do Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej, dekanatu Golczewo. Znajduje się tu jeden kościół parafialny[19]:
Sport
Na terenie wsi działa Klub Sportowy Pomorzanin Przybiernów (piłka nożna)[20].
W Przybiernowie znajduje się stadion, wyposażony w boiska do gry w piłkę nożną, bieżnię, skocznię w dal oraz boisko do siatkówki.
Demografia
Przybiernów w 2019 r. liczył 1599 mieszkańców[21].
System ochrony zdrowia
Usługi medyczne w ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej świadczone są w Balticmed Przychodnia Sp. z o.o, w Przybiernowie. W budynku ośrodka zdrowia znajdują się również przychodnie:
- stomatologiczna: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Madent,
- ginekologiczna: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej GINMED.
Zabytki
Do rejestru Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie wpisane są na terenie wsi[22]:
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (wpis nr 1271 z dnia 12 września 1958 r.) z 1554 roku
- plebania (wpis nr 1273 z dnia 17 maja 1989 r.).
Przypisy
- ↑ Kondracki, Jerzy. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 33, 36, 50-51
- ↑ Prawdzic, Krzysztof. Klimat województwa szczecińskiego w świetle potrzeb rolnictwa. Szczecin: K.W. PZPR, Wydział Rolnictwa i Leśnictwa WRN w Szczecinie, 1961, s. 34-38
- ↑ Woś, Alojzy. Regiony klimatyczne Polski w świetle częstości występowania różnych typów pogody. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, 1993, nr 20, s. 14, 33
- ↑ Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001
- ↑ Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001; Filipiak, Jarosław, Sadowski, Jacek. Jeziora Szczecińskie (zarys faktografii). Szczecin: Akademia Rolnicza w Szczecinie, 1994, s. 234-235; Hydronimy. Część 2. Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006
- ↑ Bronisch Gerhard, Ohle Walter. Kreis Kammin Land. Stettin: Kommissionsverlag L. Saunier, 1939, s. 304-305; Flemming-Benz, Hasso. Der Kreis Cammin. Ein pommersches Heimatbuch. Würzburg: Holzner Verlag, 1970, s. 150-151
- ↑ Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern und ihre Bevölkerung. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1874, s. 62-63
- ↑ Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1898, s. 74-75
- ↑ Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Statistischen Landesamts, 1908, s. 68-69
- ↑ Gemeindelexikon für den Freistaat Preußen. Bd. IV Pommern. Berlin: Verlag der Preußischen Statistischen Landesamts, 1932, s. 12
- ↑ Zarządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 7 maja 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. "Monitor Polski" 1946, nr 44, poz. 85
- ↑ Uchwała Nr 369/03 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2003 roku w sprawie nadania nowej numeracji dróg powiatowych w Województwie Zachodniopomorskim
- ↑ Program ochrony środowiska dla gminy Przybiernów W: Biuletyn Informacji Publicznej Urząd Gminy w Przybiernowie [online]. [Przeglądany 16 czerwca 2013]
- ↑ Wykaz dróg gminnych województwa zachodniopomorskiego W: Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie [online]. [Przeglądany 16 czerwca 2013]
- ↑ Raport o stanie gminy Przybiernów w 2019 r. [online]. [Przeglądany 31 marca 2021].
- ↑ Tamże.
- ↑ Tamże
- ↑ Placówki biblioteczne wg organu prowadzącego W: Bank Danych Lokalnych [online]. [Przeglądany 25 maja 2013]
- ↑ Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012], s. 42-73; Schematyzm Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum", 2002, s. 151-160
- ↑ Wykaz uczniowskich klubów sportowych wpisanych do ewidencji prowadzonej przez Starostę Goleniowskiego; Wykaz klubów sportowych działających w formie stowarzyszenia W: Powiat goleniowski [online]. [Przeglądany 22 maja 2013]
- ↑ Raport o stanie gminy w 2019 r. [online]. [Przeglądany 29 marca 2021].
- ↑ Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012]; Rejestr zabytków nieruchomych województwa z wyłączeniem zabytków archeologicznych w powiatach W: Biuletyn Informacji Publicznej Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie [online]. [Przeglądany 16 listopada 2020]
Bibliografia
- Białecki, Tadeusz. Słownik nazw fizjograficznych Pomorza Zachodniego. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2001. ISBN 8372412014
- Bronisch Gerhard, Ohle Walter. Kreis Kammin Land. Stettin: Kommissionsverlag L. Saunier, 1939
- Filipiak, Jarosław, Sadowski, Jacek. Jeziora Szczecińskie (zarys faktografii). Szczecin: Akademia Rolnicza w Szczecinie, 1994
- Flemming-Benz, Hasso. Der Kreis Cammin. Ein pommersches Heimatbuch. Würzburg: Holzner Verlag, 1970
- Gemeindelexikon für den Freistaat Preußen. Bd. IV Pommern. Berlin: Verlag der Preußischen Statistischen Landesamts, 1932
- Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1898
- Gemeindelexikon für die Provinz Pommern. Berlin: Verlag des Statistischen Landesamts, 1908
- Die Gemeinden und Gutsbezirke der Provinz Pommern und ihre Bevölkerung. Berlin: Verlag des Königlichen Statistischen Bureaus, 1874
- Hydronimy. Część 2. Wody stojące. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006. ISBN 8323996075
- Kondracki, Jerzy. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. ISBN 8301130504
- Matysiak, Paulina. Kościoły Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej : nasze dziedzictwo. T. 2. Bydgoszcz: Ikona, [2012]. ISBN 9788393428724
- "Monitor Polski" 1946, nr 44, poz. 85
- Prawdzic, Krzysztof. Klimat województwa szczecińskiego w świetle potrzeb rolnictwa. Szczecin: K.W. PZPR, Wydział Rolnictwa i Leśnictwa WRN w Szczecinie, 1961
- Schematyzm Archidiecezji Szczecińsko-Kamieńskiej. Szczecin: Szczecińskie Wydawnictwo Archidiecezjalne "Ottonianum". ISBN 8370412327
- Uchwała Nr 369/03 Zarządu Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 lipca 2003 roku w sprawie nadania nowej numeracji dróg powiatowych w Województwie Zachodniopomorskim
- Woś, Alojzy. Regiony klimatyczne Polski w świetle częstości występowania różnych typów pogody. Zeszyty Instytutu Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania Polskiej Akademii Nauk, 1993
Linki zewnętrzne
- Bank Danych Lokalnych
- Biuletyn Informacji Publicznej Gmina Przybiernów
- Główny Urząd Statystyczny
- Gmina Przybiernów
- Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Wolinie
- Powiat goleniowski
- Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Szczecinie
- Zachodniopomorski Oddział Wojewódzki NFZ
- Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie
Zobacz też
- Archidiecezja Szczecińsko-Kamieńska
- Gimnazjum Publiczne w Przybiernowie
- Klub Sportowy Pomorzanin Przybiernów
- Zespół Szkolno-Przedszkolny w Przybiernowie
|