Ryszard Dżaman

Ryszard Dżaman
pisarz, bibliotekarz, dziennikarz
Data urodzenia	6 maja 1935
Miejsce urodzenia	Roztoka
Data śmierci	10 września 1987
Miejsce śmierci	Szczecin

Ryszard Dżaman (1935-1987) - prozaik, bibliotekarz, dziennikarz.

Życiorys

Ryszard Dżaman przyszedł na świat 6 maja 1935 roku w miejscowości Roztoka w powiecie chełmskim. Studia filozoficzne ukończył w 1958 roku na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. W Szczecinie od 1958 roku. Początkowo pracował jako zastępca inspektora do spraw kultury w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej. W latach 1959-1968 pracował jako instruktor w Dziale Metodyczno-Instrukcyjnym w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Szczecinie, zajmując się głównie szkoleniem kadr. Podnosił swoje kwalifikacje bibliotekarskie. Ukończył kurs POKB w Jarocinie (1960), kurs informacji naukowej w Ośrodku Dokumentacji i Informacji Naukowej PAN w Warszawie. W 1967 roku przez kilka miesięcy pracował jako rybak łodziowy. W latach 1968-1974 był kierownikiem Biblioteki Państwowej Szkoły Morskiej w Szczecinie; w latach 1974-1981 dyrektorem Biblioteki Głównej Wyższej Szkoły Morskiej (obecnie: Akademii Morskiej). Zorganizował od podstaw bibliotekę uczelnianą. W 1977 roku przebywał na łowiskach Afryki Zachodniej na m/s “Żuławy”. Odbył także wiele rejsów na statkach szkolnych WSM w charakterze pracownika dydaktycznego, a jednocześnie prowadził na statkach szkolnych badania socjologiczne z zakresu czytelnictwa i zainteresowań kulturalnych załóg pływających i studentów. Od 1978 roku był członkiem Związku Literatów Polskich, w latach 1978-1980 pełnił funkcję wiceprezesa Oddziału ZLP w Szczecinie, opiekował się także Kołem Młodych. Pracował ponadto społecznie w Zachodniopomorskim Oddziale Stowarzyszenia Marynistów Polskich, w Towarzystwie Rozwoju Ziem Zachodnich i Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich.

Publikacje

Debiutował na łamach "Wiadomości Zachodnich" w 1965 roku opowiadaniem "Ziemi stwardniała skorupa". Reportaże o tematyce marynistycznej podpisywał pseudonimem Wojciech Ryszard Zadrąg. Publikował w wielu almanachach, m.in.: "Almanch Młodych" (1966), "Węzły" (1972), "Szczecin morski" (1974). Współpracował z redakcją biuletynu kulturalnego “Między innymi” oraz z redakcją tygodnika społeczno-kulturalnego “Ziemia i Morze”.
Wydał tom opowiadań "Pora Deszczu" (1969), powieść "Jeszcze w polu tyle śniegu" (1977), powieść "Powrót" (1987), wyróżnioną w ogólnopolskim konkursie literackim “Polska nad Odrą i Bałtykiem”, zorganizowanym przez Szczecińskie Towarzystwo Kultury i Wydawnictwo “Glob” w Szczecinie. Opracował i zredagował (wspólnie z J. Mazurczykiem) Powroty na wielki okręt. Wspomnienia i opowiadania ludzi morza (1984). Poza utworami literackimi opublikował kilkadziesiąt opracowań z zakresu bibliotekoznawstwa i bibliografii. Zajmował się problematyką współdziałania bibliotek naukowych i ośrodków informacji morskiej (referat na konferencji bibliotek morskich, Gdańsk 1972), ideą powołania centralnej biblioteki morskiej, zagadnieniem profilowania zbiorów bibliotecznych.

Ordery i odznaczenia

Za swoją twórczość literacką, działalność społeczną, naukową i bibliotekarską został odznaczony m.in.:

• Odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego,
• Odznaką za Zasługi dla Obronności Kraju,
• Brązowym Krzyżem Zasługi, Srebrnym Krzyżem Zasługi,
• Odznaką Gryfa Pomorskiego, Odznaką Zasłużonego Pracownika Morza.

W 1978 r. otrzymał Nagrodę Wojewody Szczecińskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki i kultury.

Bibliografia

• Gałczyński J., Ryszard Dżaman – bibliotekarz, dziennikarz, pisarz (6.05.1934 – 10.09.1987), zał. Bibliografia prac R.D. – "Bibliotekarz Zachodniopomorski" 1987 nr 3-4 s. 105-114.
• Ryszard Dżaman. W: Encyklopedia Szczecina. T. 1. Red. T. Białecki. Szczecin 1999, s. 221 (fot.).
• Ryszard Dżaman. W: Szczecin literacki. Ludzie i książki w latach 1946-1974. Oprac. H. Lizińczyk. Szczecin 1975, s. 30.
• Ryszard Dżaman. W: Szczecin literacki 1945-85. Informator. Oprac. H. Niedbał. Szczecin 1986, s. 60-61.

Autor opracowania: Cecylia Judek

Redakcja: Sylwia Wesołowska