Stanisław Modelski
| Stanisław Modelski | |||
| dziennikarz radiowy i telewizyjny, muzyk | |||
| |||
| Data urodzenia | 1 maja 1934 | ||
| Miejsce urodzenia | Międzychód | ||
| Data śmierci | 1 września 2015 | ||
| Miejsce śmierci | Szczecin | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 24A-8-01) | ||
| Lokalizacja grobu | zobacz na mapie | ||
Stanisław Modelski (1934-2015) – dziennikarz radiowy i telewizyjny, muzyk, twórca środowiska jazzowego w Szczecinie, autor pierwszej w Polsce cyklicznej audycji poświęconej jazzowi, publicysta
Życiorys
Stanisław Modelski urodził się 1 maja 1934 roku w Międzychodzie (dawne woj. poznańskie).
Ze Szczecinem związany był od 1945 roku. Tu uczęszczał do szkoły muzycznej. W latach 1951-1955 kontynuował naukę w Państwowym Liceum Muzycznym w Krakowie. Po powrocie do Szczecina został zatrudniony w Rozgłośni Polskiego Radia jako redaktor muzyczny (od 1 września 1955). Był autorem wielu audycji i programów muzycznych popularyzujących muzykę, a zwłaszcza jazz. W 1957 roku w ramach sąsiedzkiej wymiany wyjechał do NRD, gdzie w tamtejszych rozgłośniach radiowych prezentował audycje o polskim jazzie. W warszawskim studiu S-2 dokonał pierwszych nagrań słynnego szczecińskiego zespołu Filipinki.
W 1957 roku przeszedł do pracy w powstającym Doświadczalnym Ośrodku Telewizyjnym w Szczecinie. Kierował Redakcją Muzyczną DOT, a od 1961 roku Redakcją Muzyczną Ośrodka TVP w Szczecinie. Był twórcą licznych programów i reportaży telewizyjnych o tematyce muzycznej, autorem relacji z dużych imprez muzycznych, m.in. z Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku oraz z Międzynarodowego Festiwalu Pianistów Jazzowych w Kaliszu. Muzycznie zilustrował i opracował większość programów realizowanych w szczecińskim Radiu i Telewizji. Zdobył wiele nagród i wyróżnień dziennikarskich, m.in. „Złoty Ekran”.
Zafascynowany technikami rejestracji dźwięku oraz urządzeniami do jego zapisu, w 1962 roku podjął studia wieczorowe na Wydziale Elektrycznym Politechniki Szczecińskiej, które ukończył z tytułem inżyniera-elektryka w 1967 roku.
Był wieloletnim i aktywnym działaczem jazzowym. Pierwsze kontakty z tym środowiskiem nawiązał jeszcze w Krakowie, przyjaźniąc się m.in. ze Zbigniewem Namysłowskim, Janem Byrczkiem, Romanem Dylągiem, Wojciechem Karolakiem, Andrzejem Trzaskowskim i Andrzejem Kurylewiczem. W szczecińskiej Rozgłośni Polskiego Radia stworzył cykliczną audycję poświęconą jazzowi Z jazzu, to co chcecie, która nadawano od maja 1956 roku. Była to prekursorska audycja tego typu w Polsce. Cieszyła się ogromnym powodzeniem nie tylko w kraju, ale i za granicą, o czym świadczyły entuzjastyczne listy z Czechosłowacji i z Ukrainy. Później prowadził poniedziałkową audycję 50 minut jazzu. Założył pierwszy w Szczecinie jazz-klub, którego siedziba mieściła się w studenckim klubie „Pimpuś” przy ul. Mickiewicza 66. Był także założycielem i liderem Jazz Kwartetu oraz współorganizatorem cyklicznych koncertów Oko w oko z jazzem. Uczestniczył w konferencji Komitetu Koordynacyjnego Jazz Klubów Polskich w Krakowie (11 maja 1958) oraz w licznych festiwalach, m.in. Jazz Jamboree, z których relacje zamieszczał w prasie muzycznej, głównie w miesięczniku „Jazz”. Był konferansjerem podczas koncertów jazzowych, m.in. kwartetu Zbigniewa Namysłowskiego (1965). W 1966 roku został gospodarzem Piwnicy Jazzowego przy klubie Kontrasty. Przez wiele lat działał w Sądzie Koleżeńskim Polskiej Federacji Jazzowej. W 2009 roku został Honorowym Prezesem Zachodniopomorskiego Stowarzyszenia Jazzowego w Szczecinie.
Pod koniec lat osiemdziesiątych wyjechał do USA, gdzie spędził prawie trzy lata. Po powrocie do kraju na krótko został przedstawicielem AmerBanku, pierwszego w powojennej Polsce banku z obcym kapitałem, założonego w Stanach Zjednoczonych m.in. przez pisarza Jerzego Kosińskiego i znanego działacza jazzowego Jana Byrczka.
Był członkiem SDRP „Pomorze Zachodnie” i Przewodniczącym Sądu Dziennikarskiego tego stowarzyszenia. W 1999 roku w plebiscycie szczecińskiego oddziału SDRP został wybrany Nestorem Roku.
Żona, Teresa, jest dziennikarką radiowo-telewizyjną i historykiem sztuki.
Zmarł 1 września 2015 roku w Szczecinie po długiej i ciężkiej chorobie. Został pochowany 11 września na Cmentarzu Centralnym (kw. 24A-8-01).
Wybrane programy telewizyjne
- 1961 – O Florydzie i czarodziejach sadów - realizacja TV
- 1961-1962 – Studio młodych (cykliczny) - oprac. muzyczne
- 1962 – Made in Szczecin - oprac. muzyczne
- 1962 – SFOS - Ziemi Szczecińskiej - oprac. muzyczne
- 1963 – Filipinki - nagrania muzyczne
- 1963 – Filipinki (program TV NRD real. Günter Puppe) - oprac. muzyczne
- 1965 – Tu mówi Szczecin (TV)|Tu mówi Szczecin]] - oprac. muzyczne
- 1966-1968 – Kramik z Muzami (cykliczny) - oprac. muzyczne
- 1967-1969 – Spotkania klubowe (cykliczny) - oprac. muzyczne
- 1968 – Harcerski kominek (cykliczny) - oprac. muzyczne
- 1967 – FAMA 67 - scenariusz (z Andrzejem Androchowiczem) - oprac. muzyczne
- 1968 – Felieton tygodnia - oprac. muzyczne
- 1968 – Po szóstej (szczecińska edycja Młodzieżowego Klubu Telewizyjnego) - oprac. muzyczne
- 1968 – Telewizyjne Studio Młodych (cykliczny) - oprac. muzyczne
- 1969 – Dawne pieśni i tańce szwedzkie reżyseria TV
- 1969 – Album z piosenkami (cykliczny) - juror programu
- 1970 – Muzyka krajów nadbałtyckich (cykliczny)
- 1970 – Mistrzowie techniki - oprac. muzyczne
- 1970 – Dlaczego nie kochamy wynalazców? - oprac. muzyczne
- 1970 – Bytów śpiewa - reżyseria
- 1971 – Koncert ze starej katedry - scenariusz
- 1971 – Wiosna w Szczecinie - kier. muzyczne (razem z Brunonem Gościniakiem)
- 1971 – Zamek książąt szczecińskich - oprac. muzyczne
- 1971 – Teatry przed sezonem - oprac. muzyczne
- 1979 – Po tamtej stronie świec - oprac. muzyczne
- 1979 – Polska bandera na morzu w II wojnie światowej (cykliczny) - oprac. muzyczne
- 1982 – Koncert w katedrze - scenariusz, realizacja TV
- 1996 – Urbanator II w Łodzi - scenariusz, realizacja
W Telewizji
Andrzej Androchowicz i Stanisław Modelski (z prawej) na tarasie studia telewizyjnego przy ul. Tkackiej (początek lat 60.)
Jurorzy programu Album z piosenkami. Od lewej: Mariusz Czarniecki, Karol Czejarek, Ireneusz Gwidon Kamiński i Stanisław Modelski (1969)
Ze Stefanem Marczykiem, dyrektorem Filharmonii Szczecińskiej
Z Adamem Kilnarem, redaktorem naczelnym TV Szczecin
Podczas programu muzycznego
Z Krystianem Woźniewiczem, realizatorem wizji i światła
W karykaturze Ludwika Piosickiego (1980)
Podczas XXIII edycji konkursu Dziennikarz Roku 2013 - fot. Robert Stachnik
Wybrane filmy i reportaże
Wybrane spektakle teatralne
- 1963 – Oskarżeni (Teatrzyk na Wielkiej)
- 1965 – Dzieci słońca (PTD Teatr Współczesny - kompozycja i oprac. dźwięku)
- 1966 – Dzieci słońca (Teatr TV - kompozycja i oprac. dźwięku)
- 1967 – Morska nawigacyja do Lubeka (Teatr TV)
- 1967 – Przygoda z Vaterlandem (PTD Teatr Polski - oprac. muzyczne)
- 1967 – Ukryty sojusznik - w cyklu Wieczory z Conradem (Teatr TV)
- 1968 – Freja z Siedmiu Wysp - w cyklu Wieczory z Conradem (Teatr TV)
- 1968 – Pojedynek (PTD Teatr Współczesny - oprac. muzyczne)
- 1970 – To jest Polska (Teatr „Pleciuga”)
- 1975 – Aniuta (operetka)
- 1975 – I doszedłeś, mój żołnierzu (Teatr TV)
- 1975 – Linie naszych dłoni (Estrada Poetycka TV)
- 1983 – Wieki patrzą na nas, Prezydencie (Teatr Współczesny - oprac. muzyczne)
Wybrane artykuły
- 1976 – Spotkanie z Woody Hermanem i jego Trzódką, „Jazz” 1976 nr 4, s. 3-4
- 1983 – Muzyka. „Echa Złotej Tarki”, „Morze i Ziemia” 1983 nr 12, s. 13
Nagrody i wyróżnienia
- 1967 – dyplom uznania Wojewódzkiego Komitetu Frontu Jedności Narodu w Szczecinie za zasługi w rozwoju Telewizji Polskiej na Ziemi Szczecińskiej w X-lecie nadania pierwszego programu ze Szczecińskiego Ośrodka TV
- 1975 – dyplom honorowy z okazji XV-lecia Szczecińskiego Ośrodka TV
- 2000 – honorowy tytuł „Nestor Roku 1999” w konkursie Zarządu Oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Rzeczpospolitej Polskiej w Szczecinie
Odznaczenia
O Stanisławie Modelskim
Dla warszawiaka Poznań, Łódź czy Szczecin to „prowincja”, stąd i radiostacje tych miast określa się mianem radiostacji „prowincjonalnych”. A właśnie niektóre z nich przejawiają aktywną działalność jazzową. Chyba na pierwszym miejscu trzeba wymienić audycje nadawane przez rozgłośnię szczecińską już od 1956 roku. Autorem ich jest popularny muzyk i działacz jazzowy Stanisław Modelski, który przez ten okres zdołał nie tylko pozyskać wielu stałych słuchaczy, ale i sam stał się wytrawnym autorem radiowym. (Roman Waschko, Jazz od frontu i od kuchni, PWM, Kraków 1962)
Ciekawostki
- Na początku lat sześćdziesiątych był autorem sygnału dźwiękowego do planszy Ośrodka Telewizyjnego w Szczecinie. Sygnał został zrealizowany przy użyciu dwóch waltorni oraz syren lodołamacza m/s „Swarożyc”, przyprowadzonego w kwietniu 1948 roku z Amsterdamu do szczecińskiego portu przez kpt. Konstantego Gowora
- W 2016 roku na łamach „Kroniki Szczecina 2015-2016” (s. 185-188) ukazał się tekst ks. Jana Marcina Mazura Stanisław Modelski (1934-2015). Dziennikarz, pionier i propagator jazzu
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Andrzej Gedymin), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
- Słowem i piórem. 50 lat dziennikarstwa na Pomorzu Zachodnim (pod red. Tadeusza Białeckiego), SDRP, Szczecin 1996
Inne źródła
- Informacje uzyskane od Stanisława Modelskiego
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa PWSFTviT w Łodzi
- Ludzie kultury
- Muzycy
- Organizatorzy życia muzycznego
- Ludzie związani z telewizją
- Autorzy programów telewizyjnych
- Ludzie związani z radiem
- Dziennikarze radiowi
- Autorzy audycji radiowych
- Dziennikarze telewizyjni
- Dziennikarze muzyczni
- Publicyści
- Wyróżnieni Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego
- Pochowani na Cmentarzu Centralnym