Tadeusz Miller
| Tadeusz Miller | |||
| piosenkarz | |||
| |||
| Data urodzenia | 28 września 1915 | ||
| Miejsce urodzenia | Lwów | ||
| Data śmierci | 23 lipca 1947 | ||
| Miejsce spoczynku | Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw.1-VI-1-18) | ||
Tadeusz Miller, ps. Adam Rell (1915-1947) – piosenkarz, gitarzysta
Życiorys
Tadeusz Miller (także Tadeusz Müller) urodził się 28 września 1915 roku we Lwowie. Chodził do gimnazjum w Bojanowie k. Leszna. Tam również uczęszczał do szkoły muzycznej, gdzie uczył się gry na gitarze i fortepianie. Później studiował handel w poznańskiej Akademii Handlu Zagranicznego. Brał udział w kampanii wrześniowej. Podczas okupacji przebywał w Warszawie, działając w konspiracji. Pod koniec powstania warszawskiego został ciężko ranny.
Po wojnie zamieszkał w Szczecinie. Rozpoczął pracę w Rozgłośni Polskiego Radia jako urzędnik. Za namową żony i przyjaciół zadebiutował przed mikrofonem jako piosenkarz. Wykonywane w szczecińskich koncertach życzeń na żywo piosenki z repertuaru Mieczysława Fogga, do którego zresztą go porównywano, przyniosły mu spory rozgłos i popularność. Wkrótce zaczął występować w popularnej radiowej Mozaice muzycznej oraz innych audycjach, gdzie śpiewał światowe przeboje z polskimi tekstami.
We wrześniu 1946 roku zainteresował się nim Mieczysław Wejman, pionier powojennej polskiej fonografii, właściciel Poznańskiej Fabryki Płyt Gramofonowych „Mewa” i prawdziwy łowca ówczesnych talentów. Pierwszą, nagraną w październiku 1946 roku w poznańskiej wytwórni piosenką, było tango Idziemy znów Nowym Światem. Innym utworem, który potwierdził popularność piosenkarza, był Kwiat paproci sprzedany w rekordowym nakładzie ponad 15 tys. egzemplarzy płyt. Była to najlepiej sprzedająca się płyta w historii poznańskiej firmy. Po podpisaniu w styczniu 1947 kontraktu na wyłączność, nagrywał płyty w dwóch seriach, jakie wtedy tłoczyła fabryka - z etykietami „Mewa” i „Melodje”. W okresie od października 1946 roku do lipca 1947 roku nagrał aż 63 utwory zarówno z repertuaru polskiego, jak i zagranicznego, głównie amerykańskiego i czeskiego. Wiele z nich stało się prawdziwymi szlagierami. Najczęściej współpracował z orkiestrami Charlesa Bovery'ego, Jerzego Haralda, Konrada Bryzka, Mariana Obsta i Mieczysława Paszkieta, a także Jana Cajmera. Łącznie nagrał ponad 100 utworów, z których kilka było wydanych także na płytach „Muzy” (Polskie Nagrania). Ostatnim nagraniem artysty dla „Mewy” była dziecięca Piosenka o zegarze. Piosenkarz nagrał ją pod pseudonimem Adam Rell. Pod tym pseudonimem napisał także teksty do niektórych, wykonywanych przez siebie piosenek. Ze względu na dominujące w jego repertuarze tanga, okrzyknięty był powojennym królem tego gatunku muzycznego.
Dobrze zapowiadającą się karierę przerwał tragiczny wypadek motocyklowy, któremu uległ 23 lipca 1947 roku, prawdopodobnie wracając z nagrań w Poznaniu. Według niektórych źródeł został śmiertelnie potrącony przez ciężarówkę należącą do Armii Czerwonej stacjonującej w Szczecinie. Pochowany został na Cmentarzu Centralnym (kw.1-VI-1-18).
Najpopularniejsze piosenki (wybór)
- Ania (E. Rybkowski - E. Fiszer)
- Avant de mourir (G. Boulanger, Bronicz)
- Baby, kochanie ty me (M. Obst)
- Bajeczki śpią (J. Markowski - S. Grodzieńska)
- Bluzeczka zamszowa (J. Markowski - K. Lipczyński)
- Bo jedno serce (P. Filonci - Z. Walicka)
- Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem? (Z. Karasiński, S. Kataszek - A. Jellin)
- Dobranoc (J. Traxler - N. Tarnowska)
- Domek na lodzie (K. Behounek - J. Tomski)
- Dziewczyno (W. Szpilman - R. Sadowski)
- Dziś (A. Jastrzębski - A. Jastrzębski)
- Fakir (F. Svojik - A. Jaksztas)
- Gdy fiołki zakwitną na wiosnę (A. Jastrzębski - J. Sikorski)
- Gdy orkiestra gra (A. Jastrzębski - A. Jastrzębski)
- Gdy pierwszy raz kocha się panienka (B. Mayhew)
- Gwiżdżę na wszystko (J. Markowski - K. Lipczyński)
- Hm, hm oczarowałaś mnie (L. Korbar - A. Jaksztas)
- Idziemy znów Nowym Światem (W. Dunin-Brzeziński)
- Jak się przypomni... (J. Markowski)
- Jaka miła jest ma dziewczyna (B. Tagle Lara - T. Ortym)
- Jesień (J. Markowski - A. Pawłowiczówna)
- Jutro już (K. Běhounek - E. Żytomirski
- Kołysanka z Harlemu (F. Svojík - B. Hajn)
- Konik polny (K. Behounek - A. Jaksztas)
- Kubańskie tango (J. Lewicki - I. Jabłoński, K. Flor)
- Kwiat paproci (W. Kuk - J. Gillowa)
- Mały biały domek (Z. Lewandowski - W. Gen)
- Miłość i smutek (P. Filonci - T. Dolecka)
- Nie odchodź (A. Jindra - E. Żytomirski)
- Nie trzeba płakać (A. Markowski - Z. Gozdawa)
- Niebieska niedźwiedzica (A. Kopyciński - M. Rusinek)
- Niebieskie róże (M. Mierzejewski - K. Jaroszowa)
- Obojętne (T. Kwieciński - R. Kwiatkowski)
- Pedro (C. Żak - Z. Drabik)
- Pieśń o matce (Z. Białostocki - J. Wrzos)
- Pod starą latarnią (J. Mangl - E. Żytomirski)
- Portowe światła (H. Williams, J. Kennedy - H. Herold)
- Powiedz, czy chcesz mnie kochać (R. Stolzenberg - J. Gillowa)
- Pozdrowienia od gór (Z. Karasiński - E. Żytomirski)
- Pół godzinki z tobą (E. di Lazarro - J. Tomski) - w duecie z Ch. Boverym
- Pójdź, pójdź, pójdź (E. Ciesielski - E. Ciesielski)
- Pół godzinki z tobą (E. di Lazzaro - E. Żytomirski
- Przebaczę ci (L. Pindrass - L. Pindrass)
- Sentymentalny Joe (L. Brown, B. Homer - Z. Walicka)
- Serenada włóczęgi (M. Weersma - A. Włast)
- Skradłaś serce me (A. Jaszczyński - A. Jaksztas)
- Symphony (A. Alstone - J. Gillowa)
- Śpij syneczku (W. Elektorowicz - Z. Drabik)
- Tango Notturno (H. O. Borgmann - J. Lipski, W. Szlengel)
- Twój uśmiech (B. Nikodem - J. Gillowa)
- Tyś moją miłością (K. Běhounek - E. żytomirski)
- Uśmiech przez łzy (J. Harald)
- Walc na niepogodę (J. Markowski - Z. Gozdawa)
- Wczoraj (Menniconi - J. Lipski)
- Wszystkiego się mogłem po tobie spodziewać (J. Markowski - A. Antoniewicz)
- Za siódmą górą (R. Noble - J. Gillowa)
- Zapomniana piosenka (J. Markowski - A. Antoniewicz)
- Zegar (W. Macura - J. Stępowski)
- Zegar śpi (A. Jindra - E. Żytomirski)
- Zielony kapelusik (J. Markowski - Z. Gozdawa, W. Stępień)
- Znów tylko ty (P. Frustaci - T. Miller)
- Zwiędła chryzantema (J. Petersburski - W. Stępień)
Etykiety płyt z nagraniami Tadeusza Millera
Miłość i smutek
Tango Notturno
Mały biały domek
Portowe światła
Jesień
Pieśń o matce
Dobranoc
Zielony kapelusik
Ciekawostki
- W 1985 roku Jan Zagozda w radiowym cyklu Lubię szum starej płyty zrealizował audycję w całości poświęconą szczecińskiemu piosenkarzowi
- W 1986 roku, podczas programu Klub muzycznych wspomnień, zrealizowanego w krakowskim Ośrodku Telewizyjnym, wdowa po artyście, Luna Miller, odebrała z rąk żony Mieczysława Wejmana złotą płytą, którą Tadeusz Miller został uhonorowany wraz z Martą Mirską
- W sierpniu 2011 roku, nakładem wytwórni Teddy Records, specjalizującej się w rekonstruowaniu i publikowaniu archiwalnych nagrań polskiej muzyki, wydana została płyta kompaktowa z 21 piosenkami Tadeusza Millera, nagranymi dla wytwórni „Mewa” w latach 1946-1947
Materiały promocyjne i okładki płyt firmy Teddy Records
(2011)
Płyta składankowa z dwoma nagraniami Tadeusza Millera (2011)
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. I A-O (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 1999
- Dariusz Michalski, Lekka muza. Komu piosenkę?, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990
- Dariusz Michalski, Piosenka przypomni ci... Historia polskiej muzyki rozrywkowej lata 1945-1958, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2010
- Ryszard Wolański, Leksykon polskiej muzyki rozrywkowej t. I A-M, Agencja Artystyczna MTJ, Warszawa 2003
Inne źródła
- Janusz Świąder - komentarz na płycie Tadeusza Millera (Teddy Records TR CD 1025)
