Trzymamy straż nad Odrą I (film)

Trzymamy straż nad Odrą (I) (1977) – Dnia 12 kwietnia 1946 roku w Gdańsku rozpoczęły się uroczystości z okazji I rocznicy powrotu ziem odzyskanych do macierzy. Tego dnia do Szczecina wyruszyła 360 osobowa sztafeta, w skład której wchodzili przedstawiciele różnych środowisk: harcerze, członkowie ZWM i OMTUR, kombatanci, byli więźniowie obozów koncentracyjnych, wojskowi... Tak zaczynał się unikatowy niemy film, zrealizowany na czarno-białej taśmie szesnastomilimetrowej. Jego autorem był fotografik Leonard Kędziorski, który prawdopodobnie na zlecenie wojewody szczecińskiego ppłk. Leonarda Borkowicza kamerą „Benhawell” zapisał przebieg dwudniowego ogólnopolskiego zlotu młodzieży „Trzymamy straż nad Odrą”. Propagandowe z założenia hasło zlotu stało się na wiele lat programem działania Polaków, którzy podjęli się trudu odbudowy Szczecina z wojennych zniszczeń. W kolejnych sekwencjach Kędziorski przedstawia przylot delegacji rządowej z prezydentem KRN Bolesławem Bierutem, premierem Edwardem Osóbką-Morawskim i marszałkiem Polski Michałem Rolą-Żymierskim, główne uroczystości na pl. Żołnierza, manifestację młodzieży na Wałach Chrobrego, spotkanie władz z pierwszymi osadnikami na Jasnych Błoniach, pochód młodzieży i wojskową paradę na ul. Wojska Polskiego, w której prawdopodobnie po raz ostatni uczestniczył pułk kawalerii. Film kończą sekwencje z towarzyskiego meczu piłki nożnej pomiędzy reprezentacją Szczecina a CKW „Legia”, w barwach którego grał przyszły trener Kazimierz Górski. Komentatorem meczu był Bohdan Tomaszewski.

Trzydzieści lat od tamtych pamiętnych wydarzeń materiał filmowy Leonarda Kędziorskiego ponownie zmontował i opatrzył komentarzem Andrzej Androchowicz. Film spina klamra zdjęć współczesnego Szczecina autorstwa Janusza Pietrzykowskiego.

Informacje o filmie

realizacja i komentarz: Andrzej Androchowicz
zdjęcia: Leonard Kędziorski (arch.), Janusz Pietrzykowski
montaż: Bogdan Kondratt
oprac. muzyczne: Stanisław Modelski
dźwięk: Marian Woźniakiewicz
czytał: Włodzimierz Grabowski
kier. produkcji: Jerzy Behnke
dane techn.: film czarno-biały, 16 mm
czas: 17’ 40’’
produkcja: TVP Szczecin 1977

Zdjęcia ze Zlotu

Plac Żołnierza Polskiego
Uroczystości na pl. Żołnierza Polskiego
Od lewej: Edward Osóbka-Morawski, Bolesław Bierut, Michał Rola-Żymierski. Z tyłu Leonard Borkowicz (w okularach)
Manifestacja młodzieży przed Urzędem Miejskim w Szczecinie