Zdzisław Tobiasz
Zdzisław Tobiasz | |||
aktor, reżyser | |||
| |||
Data urodzenia | 13 maja 1926 | ||
Miejsce urodzenia | Nowe Miedze | ||
Data śmierci | 17 października 2022 | ||
Miejsce śmierci | Skolimów | ||
Zdzisław Tobiasz (1926-2022) – aktor, reżyser
Życiorys
Zdzisław Tobiasz urodził się 13 maja 1926 roku w Nowych Miedzach k. Sieradza. Po wojnie mieszkał w Łodzi. W 1947 roku zdał maturę. Przypadkowo w gazecie przeczytał o zapisach do szkoły teatralnej. Został przyjęty na Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Łodzi. Studiował m.in. pod kierunkiem Leona Schillera, za którym wraz z innymi studentami z rocznika wkrótce przeniósł się do Warszawy. Na scenie zadebiutował 8 stycznia 1949 roku epizodem w Psie ogrodnika Lope de Vegi w warszawskim Teatrze Placówka (filia łódzkiego Teatru Wojska Polskiego). Studia ukończył na Wydziale Aktorskim warszawskiej PWST.
Niemal całe swoje życie aktorskie związał z warszawskim Teatrem Ateneum, do którego został zaangażowany w 1951 roku. Na scenie tego teatru grał prawie 40 lat (1951-1957 i 1961-1991). Był także aktorem Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie (1957-1958) oraz Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1958-1960). Grał i reżyserował w Teatrze Telewizji.
Ze scenami Szczecina związany był dwukrotnie. Po raz pierwszy w sez. 1950/51, jeszcze jako student PWST. Po raz drugi grał w sez. 1960/61 w Państwowych Teatrach Dramatycznych. Wówczas także reżyserował.
Wystąpił w kilku filmach fabularnych, m.in. jako Banschutz w Ludziach z pociągu (1961), Niemiecki żandarm w Jak być kochaną (1962), Nieuprzejmy kelner w Gangsterach i filantropach (1962), Kolejarz w Życie raz jeszcze (1964), Komandor Valdi w Agencie nr 1 (1971), Stolarek w Wolnym strzelcu (1981), Aktor w Dolinie Issy (1982). Grał w serialach Przyłbice i kaptury (1985) i w Dekalogu (1987). Znakomitą kreację, która przyniosła mu wielką popularność, stworzył w roli majora Wołczyka w serialu 07 zgłoś się (1976-1987).
Obdarzony ciepłym, charakterystycznym głosem już na początku swojej kariery aktorskiej związał się z Teatrem Polskiego Radia, do którego zaprosił go reżyser Zbigniew Kopalko. W radiu stworzył wiele niezapomnianych kreacji. W uznaniu zasług, w 1991 roku otrzymał prestiżową nagrodę Złotego Mikrofonu.
Już w połowie lat pięćdziesiątych za sprawą Zofii Dybowskiej-Aleksandrowicz został aktorem dubbingu. Swojego głosu użyczał m.in. w filmach Wehikuł czasu (1960), Dwunastu gniewnych ludzi (1973), serialach, m.in. Belfegor, czyli upiór Luwru (TVP 1965), Kobieta w bieli, Sześć żon Henryka VIII (TVP 1973), Elżbieta królowa Anglii (TVP 1973), Pogoda dla bogaczy (TVP 1978), Hotel Polanów i jego goście (TVP 1982) Piotr Wielki (TVP 1986), oraz w spektaklach Teatru Telewizji na Świecie. Wybitną kreację Soamesa Forsyte'a (Eric Porter) stworzył w serialu Saga rodu Forsyte'ów (TVP 1970). Rola ta przeszła do historii polskiego dubbingu jako największe osiągniecie w tej dziedzinie filmowej.
Aktor był również uznanym pedagogiem. Z wyższym szkolnictwem teatralnym związał się już w 1951 roku. Początkowo jako adiunkt wykładał w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Warszawie (1951-1955), a potem w łódzkiej Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej jako starszy asystent (1975-1977) i starszy wykładowca (1989-1995).
Zmarł 17 października 2022 roku w Domu Aktora Weterana w Skolimowie.
Twórczość teatralna (Szczecin)
Tytuł | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Postać | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|
Rewizor | Mikołaj Gogol | Hugon Moryciński | obsada aktorska | Iwan Kuźmicz Szpiekin | Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Współczesny) | 7 listopada 1950 |
Śnieżek | Walentina Lubimowa | Tadeusz Żuchniewski | obsada aktorska | Tompson | Państwowy Teatr Polski | 2 grudnia 1950 |
Statek Derbent | Jurij Krymow | Zespół | asystent reżysera | Państwowy Teatr Polski (scena: Teatr Współczesny) | 1 maja 1951 | |
Manon Lescaut | Vitĕzslav Nezval wg powieści Abbé Prèvosta | Zdzisław Tobiasz | reżyseria, obsada aktorska | Komendant wyprawy | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 31 grudnia 1960 |
Opera za trzy grosze | Bertolt Brecht | Zdzisław Tobiasz | inscenizacja, opracowanie dramaturgiczne tekstu, reżyseria | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 23 marca 1961 | |
Fircyk w zalotach | Franciszek Zabłocki | Zdzisław Tobiasz | reżyseria | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 kwietnia 1961 | |
Sto dni małżeństwa | Marta Gergely | Zdzisław Tobiasz | reżyseria, obsada aktorska | Sędzia | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 czerwca 1961 |
Kuglarze | Zdzisław Skowroński | Zdzisław Tobiasz | reżyseria, obsada aktorska | Baron | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 12 września 1961 |
Nagrody
- 1991 – Złoty Mikrofon
Odznaczenia
- 1955 – Medal 10-lecia PRL
- 1974 – Złoty Krzyż Zasługi
- 1977 - Zasłużony Działacz Kultury
- 1977 – Odznaka Honorowa m. st. Warszawy
- 1979 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1984 – Medal 40-lecia PRL
- 1988 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Źródła
Inne
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Ludzie kultury
- Zasłużony Działacz Kultury
- Ludzie związani z teatrem
- Aktorzy
- Aktorzy teatrów dramatycznych
- Reżyserzy
- Reżyserzy teatrów dramatycznych
- Ludzie związani z filmem
- Aktorzy filmowi
- Aktorzy dubbingu
- Ludzie związani z telewizją
- Aktorzy telewizyjni
- Ludzie związani z radiem
- Aktorzy radiowi
- Pomeranica - Kultura