Burmistrzowie Szczecina

Burmistrzowie Szczecina – od średniowiecza aż do współczesności potocznie oznacza włodarza miasta, osobę zarządzającą miastem, przewodniczącego magistratu. We współczesnej Polsce jest jednoosobowym organem wykonawczym gminy miejskiej, a w przypadku miast powyżej 100 tys. mieszkańców lub z nazewnictwem funkcji utrwalonym historycznie, jak to jest w przypadku Szczecina – nazywany jest Prezydentem Miasta Szczecina.

Historia

W Szczecinie funkcję włodarza miasta sprawował początkowo sołtys miejski, od 1319 był to wójt miejski, natomiast od 1345 byli to już burmistrzowie, w liczbie dwóch lub trzech (w XV w.). Wybierano ich spośród rajców - członków Rady Miejskiej, a urząd sprawowali dożywotnio. Burmistrzowie kierowali pracami rady miasta i nadzorowali całokształt spraw administracyjnych oraz sądowniczych miasta.

Od 1723 władzę sprawowało 3 burmistrzów w całości podległych władzom państwowym. Spośród 2 wskazywanych przez Radę Miejską król pruski mianował Pierwszego Burmistrza, którego zwano też landratem. Oprócz nadzoru sprawowanego nad określonymi dziedzinami życia miejskiego (szkoły, szpitale, klasztory, kościoły, zakłady opiekuńcze) przewodniczył także przedstawicielstwu miasta w Stanach Pomorskich oraz był przedstawicielem miast w biurze wojskowym i skarbowym prowincji. Drugi burmistrz był zastępcą pierwszego i bezpośrednio nadzorował działy szkolne, opiekuńcze, wyznaniowe, a także porządkowe, policyjne, pożarowe i budowlane oraz kwestie kwaterunków wojskowych. Trzeci burmistrz nadzorował sprawy sądownicze i przewodził ławie miejskiej, ławie Łasztowni i sądowi handlowemu.

Od 1808 roku w dużych miastach Królestwa Prus wprowadzono urząd nadburmistrza (niem. Oberburgermeister). Rada Miejska wybierała 3 kandydatów, spośród których król wybierał jednego na to stanowisko. Nadburmistrz rozdzielał sprawy i sprawował ogólny nadzór nad funkcjonowaniem magistratu, przewodniczył obradom kolegium magistrackiego, przy czym w przypadku równego rozkładu głosów jego głos decydował o wyniku głosowań; organizował pracę kolegium oraz wydawał zarządzenia o jego funkcjonowaniu. Wyznaczał także składy komisji i delegacji. Ważnym obowiązkiem było sprawowanie nadzoru nad wypełnianiem przez miasto zobowiązań wobec państwa i jego urzędników. Odpowiadał za dobrą współpracę z Radą Miejską i prowadzenie spraw zgodnie z interesem społeczności miasta.

Zasadnicze zmiany nastąpiły w 1933 roku: 8 lutego 1933 rozwiązano Radę Miejską, a od 1 stycznia 1934 kierujący zarządem gminy miejskiej nadburmistrz, zgodnie z zasadami wodzostwa, skupił w jednym ręku władzę ustawodawczą i wykonawczą. Nadburmistrz był powoływany przez hitlerowskiego ministra spraw wewnętrznych, spośród kandydatów opiniowanych pozytywnie przez Gauleitera Pomorza.

1 kwietnia 1935 weszła w życie ordynacja gminna z 30 stycznia 1935, która całkowicie zlikwidowała samorząd miejski, a sprawami miasta kierował nadburmistrz mianowany na 12 lat przez ministra spraw wewnętrznych.