Gustav Adolf Pompe

Gustav Adolf Pompe
poeta, teolog, nauczyciel
G. A. Pompe, jako student w Halle, 1849.
Data urodzenia	12 stycznia 1831
Miejsce urodzenia	Szczecin
Data śmierci	23 grudnia 1889
Miejsce śmierci	Demmin
Miejsce spoczynku	Demminer Friedhof
Narodowość	niemiecka

Gustav Adolf Pompe (1831–1889) – duchowny ewangelicki, teolog, poeta, nauczyciel w gimnazjum w Gryficach, proboszcz w Łobzie. Autor znanego w Niemczech regionalnego cyklu poetyckiego pt. "Pommernlied".

Życiorys

Urodził się 12 stycznia 1831 roku w Szczecinie, w rodzinie Christiana Friedricha Pompe i Henrietty Wilhelminy z domu Ackermann. Uczęszczał do Gimnazjum Mariackiego w Szczecinie, gdzie jego nauczycielami byli m.in. Carl Loewe i Ludwig Giesebrecht. Studiował teologie i filologię w Halle, gdzie w latach 1849–1854 wstapił tam do znanego towarzystwa chrześcijańskiego Hallenser Wingolf-Verbindung i wkrótce zyskał urobiony od swego nazwiska przydomek "Pompejaner".

W 1855 roku został nauczycielem w Dreźnie, rok później powrócił na Pomorze i od Wielkanocy 1856 roku do jesieni 1861 roku był nauczycielem w Städtischen Friedrich-Wilhelms-Gymnasium w Gryficach (niem. Greifenberg). W 1861 roku został ordynowany na pierwszego pastora w Łobzie (niem. Labes), a w 1872 roku zyskał urząd superintendenta kościelnego w Lęborku. Jako superintendent został powołany w 1883 roku na ten urząd w Demmin, gdzie mieszkał do końca życia. Był żonaty z pochodzącą ze Świebodzina (niem. Schwiebus) Anną z domu Butterlin.

Powstanie "Pommernlied", zbioru silnie wykorzystującego tradycję etnograficzną Pomorza, związane jest z okresem pobytu poety w Halle, gdzie odczuwał nostalgię za rodzinnymi stronami. W marcu 1852 roku przesłał Pompe tekst swoich poezji matce, mieszkającej w Szczecinie. Tekst był opatrzony tytułem "Heimat" i powstał dla współziomka, który pragnąłby zaśpiewać pomorską pieśń. Poezja została wzięta, jak i melodia – z uczuć i natury, co typowe było dla okresu romantyzmu. Tematem melodii jest szczególnie wówczas lubiana i znana właśnie na Pomorzu pieśń "Freiheit, die ich meine" z tekstem autorstwa poety Maxa von Schenkendorfa (1783–1817) i muzyką Karla Groosa (1789–1861). Jak mówił sam Pompe, pieśń ta jest chętnie śpiewana zwłaszcza w kręgach przyjacielskich, dodaje odwagi i patriotycznego nastroju.

Zbiór "Pommernlied" zyskał dużą popularność wśród czytelników i był - zgodnie z intencjami autora - kojarzony z atmosferą regionalizmu i patriotyzmu. Oprócz swojego najsłynniejszego dzieła ("Pommernlied") Pompe napisał jeszcze ok. 50 wierszy.

Bibliografia

• Baatz, Fritz. Adolf Pompe. Dichter des "Pommernliedes" "Wenn in stiller Stunde...". "Beiträge zur Greifenberg-Treptower Geschichte". H. 15 (1992), s. 15-18.
• Besch, Rudolf. Die Pommernhymne. Ihr Dichter und ihre Entstehung. "Unser Pommerland". H 2 (1927), s. 41-43.
• Bloth, Hugo Gotthard. Das Pommernlied und sein historischer Hintergrund. "Baltische Studien". Bd. 63 (1977), s. 18-33.
• Wend, Eckhard. Stettiner Lebensbilder, Köln – Weimar – Wien, 2004, s.364-365.

Autor opracowania: Wojciech Kral