Mieczysław Jasnowski

	Mieczysław Jasnowski
	botanik, pedagog
Data urodzenia	23 lutego 1920
Miejsce urodzenia	Kalisz
Data śmierci	23 czerwca 1993
Miejsce śmierci	Szczecin
Miejsce spoczynku	Cmentarz Centralny w Szczecinie (kw. 38D-3-12)
Lokalizacja grobu	zobacz na mapie

Mieczysław Jasnowski (1920-1993) – botanik, specjalista z zakresu wiedzy o torfie, badacz szaty roślinnej Pomorza Zachodniego, pedagog

Życiorys

Mieczysław Jasnowski urodził się 23 lutego 1920 roku w Kaliszu. W czasie wojny został wywieziony na przymusowe roboty do Niemiec (1940-1944). Po wojnie zdał maturę w słynnym kaliskim Gimnazjum im. Adama Asnyka (1945). Od 1945 do 1955 roku przebywał we Wrocławiu. W 1950 roku ukończył studia na Wydziale Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu i Politechniki Wrocławskiej. Później był pracownikiem naukowym uczelni.

W 1955 roku, razem z żoną Janiną, także pracownikiem naukowym, zamieszkał w Szczecinie. Został wykładowcą w nowo utworzonej Wyższej Szkole Rolniczej (obecnie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny). Z uczelnią tą związał całe swoje życie naukowe. Przez pewien okres kierował Katedrą Botaniki. Doktoryzował się w 1958, a habilitował w 1962 roku. Tytuł profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1970, a zwyczajnego w 1978 roku. W 1990 roku przeszedł na emeryturę.

Był torfoznawcą, florystą, fitosocjologiem i briologiem. Badał torfowiska i szatę roślinną wielu regionów Polski, m.in. Karkonoszy, Gór Izerskich, Warmii i Mazur oraz Pojezierza Iławskiego. Główne badania dotyczyły jednak Pomorza Zachodniego i Ziemi Szczecińskiej. Równolegle prowadził rozpoznanie geobotaniczne Pomorza w celu zapewnienia ochrony prawnej najcenniejszym obiektom przyrodniczym. Jako pionier i wybitny specjalista z zakresu wiedzy o torfie na Pomorzu Zachodnim, zorganizował Zakład Torfoznawstwa na WSR w Szczecinie. Wspólnie z prof. Stanisławem Tołpą stworzył klasyfikację torfów Polski i Europy (1964).

Był autorem ponad 200 rozpraw, monografii i artykułów naukowych, podręczników akademickich oraz 100 ekspertyz na potrzeby gospodarki, a także autorem licznych prac kartograficznych. Opracował m.in. sieć 86 rezerwatów przyrody i 3 parków krajobrazowych na Pomorzu, Drawieńskiego Parku Narodowego, a w ramach współpracy międzynarodowej Park Doliny Dolnej Odry. Będąc kontynuatorem polskiej szkoły torfoznawczej, skupiał wokół siebie specjalistów z tego zakresu, prowadził wykłady i wygłaszał referaty. Był pedagogiem, który wykształcił rzesze młodzieży akademickiej. Wśród jego uczniów byli także studenci i doktoranci z Niemiec, Holandii i z Wielkiej Brytanii. Prowadził wykłady na zagranicznych uczelniach, m.in. w Cambridge, Preston, Monford, Nottingham, Berlinie i w Greifswaldzie. Zajęcia praktyczne przeprowadzał na torfowiskach Irlandii i w Polsce.

Należał do wielu gremiów i towarzystw naukowych Europy. Był członkiem kilku komitetów Polskiej Akademii Naukowej oraz Państwowej Rady Ochrony Przyrody.

Uchodził za wybitnego popularyzatora idei ochrony przyrody. Był współtwórcą i konsultantem Telewizyjnego Technikum Rolniczego.

Jego najbliższym współpracownikiem i współautorką licznych prac naukowych była żona, prof. dr hab. Janina Jasnowska.

Zmarł 23 czerwca 1993 roku w Szczecinie. Został pochowany 29 czerwca na Cmentarzu Centralnym (kw. 38D-3-12).

Ważniejsze publikacje

Książka napisana wspólnie z żoną Janiną

Trzecie wydanie książki z 2008 roku

1958 – Roślinność torfowiska Złotniki nad Zalewem Szczecińskim (współautorzy: Janina Jasnowska, C.Kwarta) - „Przyroda Polski Zachodniej” 1958 nr 2, s. 123-138
1960 – Torfowisko wysokie w dolinie Odry u jej ujścia do Zalewu Szczecińskiego [w:] Z aktualnych badań torfowych, „Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych” z. 25, s. 99-124, Warszawa
1960 – Wyższa Szkoła Rolnicza w Szczecinie w latach 1956-1960, „Szczecin. Miesięcznik Pomorza Zachodniego” 1960 nr 10-11
1962 – Budowa i roślinność torfowisk Pomorza Szczecińskiego (Tom 10 STN: Wydział Nauk Przyrodniczo-Rolniczych) - Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Szczecin
1964 – Charakterystyka botaniczna kukurydzy (współautor: Janina Jasnowska) w: Kukurydza (pod red. K. Ruebenbauera), PWRiL, Warszawa, s. 9-28
1968 – Ginące torfowiska wysokie i przejściowe w pasie nadbałtyckim Polski (współautorzy: Janina Jasnowska, S. Markowski), „Ochrona Przyrody” 1968 nr 33, s. 69-124
1971 – Nasza przyroda – przewodnik po woj. koszalińskim
1971 – Przewodnik po województwie szczecińskim - Liga Ochrony Przyrody, Warszawa
1972 – Rozmiary i kierumki przekształceń szaty roślinnej torfowisk: extents and directions of changes of plant cover of the bogs
1972 – Warunki siedliskowe i szata roślinna torfowiska nakredowego w rezerwacie Tchórzyno na Pojezierzu Myśliborskim (współautorzy: Janina Jasnowska, Wojciech Kowalski, Stefan Markowski, Jan Radomski) - „Ochrona Przyrody” 1972 nr 37, s. 157-323
1973 – Mszarnik wrzoścowy. Ericetum tetralicis balticum w projektowanych rezerwatach torfowiskowych (współautor: Janina Jasnowska), „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” 1973 nr 6, s. 54-61
1975 – Bagna kuli ziemskiej (autor: Nikołaj Jakowlewicz Kac; przedmowa do wyd. polskiego i rozdz. Torfowiska i tereny bagienne w Polsce Mieczysław Jasnowski) - Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa
1976 – A layout of the Western Pomerania peatlands - atlas and synthesis (współautorzy: Janina Jasnowska, S. Markowski, Stefan Friedrich, Wojciech Kowalski, T. Wołejko) w: 5th International Peat Congress. Vol. 4 - materiały z kongresu w Poznaniu, 21-25 wrzesnia 1976, Wydawnictwo NOT, Warszawa, s. 245-267
1976 – Projekt atlasu i syntezy torfowisk obszaru Pomorza Zachodniego - streszczenie (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Markowski) w: Sprawozdanie z kongresu. Poznań 21-25 września 1976, Wydawnictwo NOT, Warszawa, s. 147-151
1976 – Formy i metody nauczania botaniki z zastosowaniem nowoczesnych środków technicznych (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Markowski), Konferencja metodyczna z przedmiotów podstawowych w akademiach rolniczych - Botanika, Międzyuczelniany Ośrodek Metodyczny Akademii Rolniczych, Warszawa, s. 23-47
1977 – Probleme und Methoden des Moorschutzes in Polen
1977 – Nasza przyroda: województwo wrocławskie, legnickie, jeleniogórskie, wałbrzyskie (współautor: Adam Pałczyński), Liga Ochrony Przyrody, Warszawa
1977 – Storczyki w rezerwacie torfowiskowym „Bagno Chłopiny” na Pojezierzu Myśliborskim (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1977 nr 61, Rol. 15, s. 163-184
1977 – Zagrożone gatunki flory torfowisk (współautor: Janina Jasnowska), „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” 1977 nr 4, s. 4-14
1978 – Glony – Ćwiczenia z hydrobotaniki (współautorzy: Stefan Friedrich, Wojciech Kowalski, Halina Starczewska) - Akademia Rolnicza w Szczecinie, Szczecin
1979 – Erica tetralix L. na Pomorzu (współautor: Janina Jasnowska), „Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica” 1979 nr 25, s. 269-279
1981 – Kotłowe torfowiska mszarne na Pojezierzu Bytowskim (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Wrocław” 1981 nr 38, s. 13-37
1981 – Ocena aktualnego stanu i projekt racjonalnej sieci rezerwatów przyrody w północnej części województwa gorzowskiego (współautor: Janina Jasnowska) w: Zasoby przyrody województw gorzowskiego (red. Lucjan Agapow, B. Wiatr), Ośrodek Badania i Konsultacji TWWP w Gorzowie Wlkp., s. 5-36
1982 – Najcenniejsze obiekty w rezerwacie „Rzeka Drawa” objęte ochroną ścisłą (współautor: Janina Jasnowska), „Chrońmy przyrodę” 1982 nr 4/5, s. 5-23
1982 – Rezerwat krajobrazowo-wodny „Rzeka Drawa” na Pomorzu Zachodnim (współautor: Janina Jasnowska), „Chrońmy przyrodę” 1982 nr 3, s. 5-19
1983 – Pojezierze Zachodniopomorskie (współautor: Janina Jasnowska), Wiedza Powszechna (seria: Przyroda polska), Warszawa
1983 – Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim cz. 1 Charakterystyka torfowisk i ich rozprzestrzenienie (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 99, Rol. Ser. Przyrodn. 30, s. 23-36
1983 – Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim cz. 2 Flora torfowisk (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 99, Rol. Ser. Przyrodn. 30, s. 37-47
1983 – Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim cz. 3 Ogólna klasyfikacja fitosocjologiczna zbiorowisk torfowiskowych (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 99, Rol. Ser. Przyrodn. 30, s. 49-57
1983 – Szata roślinna torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim cz. 4 Zbiorowiska roślinne ze związku Rhynchosporion albae Koch 1926 (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 99, Rol. Ser. Przyrodn. 30, s. 59-67
1983 – Zbiorowiska roślinne związku Caricion lasiocarpae V.de.Bergh ap. Lebr. 49 torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 104, Rol. Ser. Przyrodn. 32, s. 65-80
1983 – Roślinność rzędu Caricetalia fuscae = nigrae Nordh. 36 emend. Preis. ap. Oberd. 49 torfowisk mszarnych na Pojezierzu Bytowskim (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 104, Rol. Ser. Przyrodn. 32, s. 81-88
1983 – Roślinność mszarnych torfowisk wysokich z rzędu Sphagnetalia magellanici Pawł. 28 Moore 68 na Pojezierzu Bytowskim (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 104, Rol. Ser. Przyrodn. 32, s. 89-100
1983 – Roślinność klasy Utricularietea intermedio-minoris Pietsch 64 torfowisk mszarnych Pojezierza Bytowskiego (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1983 nr 104, Rol. Ser. Przyrodn. 32, s. 101-112
1984 – Wartości przyrodnicze szaty roślinnej strefy brzegowej Zalewu Szczecińskiego (współautor: Janina Jasnowska) w: Sympozjum naukowe na temat „Problemy ochrony środowiska strefy przybrzeżnej Pomorza Zachodniego” (streszczenia referatów), Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, Szczecin, s. 22-23
1985 – Botanika (współautorzy: Janina Jasnowska, Jan Radomski), Wydawnictwo Brasika
1985 – Hydrobotanika: przewodnik do ćwiczeń, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Rolniczej, Szczecin
1986 – Flora projektowanego Drawieńskiego Parku Narodowego (współautorzy: J. Jasnowska, U. Grinn, S. Friedrich) w: Przyroda projektowanego Drawieńskiego Parku Narodowego (red. Mieczysław Jasnowski, Lucjan Agapow), Gorzowskie Towarzystwo Naukowe, Gorzów Wlkp., s. 25-67
1986 – Roślinność rzeczna, torfowiskowa i źródliskowa projektowanego Drawieńskiego Parku Narodowego (współautorzy: J. Jasnowska, S. Friedrich) w: Przyroda projektowanego Drawieńskiego Parku Narodowego (red. Mieczysław Jasnowski, Lucjan Agapow), Gorzowskie Towarzystwo Naukowe, Gorzów Wlkp., s. 69-94
1986 – Leśne zbiorowiska roślinne w projektowanym Drawieńskim Parku Narodowym (współautorzy: J. Jasnowska, S. Friedrich) w: Przyroda projektowanego Drawieńskiego Parku Narodowego (red. Mieczysław Jasnowski, Lucjan Agapow), Gorzowskie Towarzystwo Naukowe, Gorzów Wlkp., s. 95-113
1988 – Ocena i diagnoza stanu wybranych torfowisk województwa słupskiego- opracowanie studialne (współautor: Janina Jasnowska), Wojewódzkie Biuro Planowania Przestrzennego, Słupsk
1990 – Torfowiska województwa słupskiego: stan, zasoby, znaczenie, zasady gospodarowania, ochrona - Wydawnictwo Uczelniane Akademii Rolniczej, Szczecin
1991 – Drawieński Park Narodowy na ziemi gorzowskiej i pilskiej (współautor: Janina Jasnowska), „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” 1991 nr 47(4), s. 5-16
1991 – Rezerwaty ścisłe Drawieńskiego Parku Narodowego (współautor: Janina Jasnowska), „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” 1991 nr 47(5), s. 5-20
1991 – Dynamika rozwojowa roślinności torfotwórczej w rezerwacie „Kłocie Ostrowickie” cz. 1 Szata roślinna torfowiska (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1991 nr 149, Rol. Ser. Przyrodn. 51, s. 11-24
1991 – Dynamika rozwojowa roślinności torfotwórczej w rezerwacie „Kłocie Ostrowickie” cz. 2 Kompleks zonacyjny roślinności w procesie zarastania zasobnej w wapń zatoki jeziora w rezerwacie „Kłocie Ostrowickie" (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1991 nr 149, Rol. Ser. Przyrodn. 51, s. 25-35
1991 – Dynamika rozwojowa roślinności torfotwórczej w rezerwacie „Kłocie Ostrowickie” cz. 3 Sukcesja roślinności w procesie torfotwórczym, historii złoża i obecnej szacie roślinnej (współautor: Janina Jasnowska), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1991 nr 149, Rol. Ser. Przyrodn. 51, s. 37-52
1993 – Badania geobotaniczne w dolinie Różycy na równinie Wałeckiej cz. 1 Przyrodnicza charakterystyka doliny Różycy (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Friedrich), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1993 nr 155, Rol. Ser. Przyrodn. 54, s. 5-24
1993 – Badania geobotaniczne w dolinie Różycy na równinie Wałeckiej cz. 2 Wykaz flory grzybów i mszaków w dolinie Różycy (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Friedrich), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1993 nr 155, Rol. Ser. Przyrodn. 54, s. 25-44
1993 – Badania geobotaniczne w dolinie Różycy na równinie Wałeckiej cz. 3 Wykaz flory roślin naczyniowych w dolinie Różycy (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Friedrich), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1993 nr 155, Rol. Ser. Przyrodn. 54, s. 45-73
1993 – Badania geobotaniczne w dolinie Różycy na równinie Wałeckiej cz. 4 Zbiorowiska roślinne doliny Różycy (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Friedrich), „Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej Szczecin” 1993 nr 155, Rol. Ser. Przyrodn. 54, s. 74-96
1993 – Kociołki polodowcowe koło Trzcińska Zdroju jako użytki ekologiczne (współautorzy: Janina Jasnowska, Stefan Markowski), „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” 1993 nr 49(1), s. 23-29
1995 – Botanika (współautorzy: Janina Jasnowska, Jan Radomski) - Wydawnictwo Brasika, Szczecin (wyd. I)
1999 – Botanika (współautorzy: Janina Jasnowska, Jan Radomski, Stefan Friedrich, Wojciech W.A. Kowalski) - Wydawnictwo Brasika, Szczecin (wyd. II)
2008 – Botanika (współautorzy: Janina Jasnowska, Jan Radomski, Stefan Friedrich, Wojciech W.A. Kowalski) - Wydawnictwo Brasika, Szczecin (wyd. III)

Nagrody

1973 – nagroda zespołowa Ministra Rolnictwa za cykl programów oświatowych Telewizyjne Technikum Rolnicze
1974 – nagroda zespołowa Przewodniczacego Komitetu ds. Radia i Telewizji za cykl programów oświatowych Telewizyjne Technikum Rolnicze
1990 – Kulturalna Nagroda Niemiec (wspólnie z prof. Michaelem Succowem z Berlina) za opracowanie projektu powołania pierwszego transgranicznego obszaru chronionego - Międzynarodowego Parku Dolina Dolnej Odry

Ciekawostki

Po śmierci profesora jego imieniem nazwano Rezerwat Przyrody „Torfowisko Święta” w Puszczy Goleniowskiej
Prof. Mieczysław Jasnowski jest patronem Gimnazjum nr 23 (Zespół Szkół nr 1) przy ul. Młodzieży Polskiej 9 w Szczecinie Zdrojach. W 2007 roku w budynku szkoły odsłonięto granitową tablicę z napisem: Prof. dr hab. Mieczysław Jasnowski 1920-1993. Botanik i torfoznawca, uczony i nauczyciel, niestrudzony badacz przyrody Pomorza, inicjator i twórca Drawieńskiego Parku Narodowego, Parku Doliny Dolnej Odry i innych obiektów chronionych. Szczecin 11.10.2007. Tablicę ufundował m.in. rektor Akademii Rolniczej oraz absolwenci Wydziału Rolniczego (rocznik 1977). Odsłonięcia dokonała żona, prof. Janina Jasnowska

Wspomnienia

(ek), Konferencja botaników: wspomnienie o profesorze, „Kurier Szczeciński” 2003 nr 179, s. 4
S. Friedrich. S. Markowski, Prof. dr hab. Mieczysław Jasnowski (23.III.1920 -23.VI.1993), „Wiadomości Botaniczne” 1994 nr 38(1/2), s. 111-117

Źródła

Bibliografia

Słownik biograficzny Wielkopolski południowo-wschodniej. Ziemi kaliskiej t. III (pod red. Danuty Wańki, autor hasła Andrzej Androchowicz), Kaliskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Kalisz 2007
„Wiadomości Botaniczne” 1996 nr 40

Inne

Strona internetowa Gimnazjum nr 23 im. prof. Mieczysława Jasnowskiego w Szczecinie
Strona internetowa Stowarzyszenia Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Adama Asnyka w Kaliszu

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz