Jan Janikowski
Jan Janikowski | |||
kompozytor, muzyk, pedagog | |||
| |||
Data urodzenia | 16 maja 1926 | ||
Miejsce urodzenia | Toruń | ||
Data śmierci | 28 maja 1990 | ||
Miejsce śmierci | Warszawa | ||
Jan Janikowski (1926-1990) – kompozytor, muzyk, pedagog, twórca szczecińskiego zespołu wokalnego Filipinki
Życiorys
Jan Nepomucen Janikowski urodził się 16 maja 1926 roku w Toruniu. Studiował w Wyższej Szkole Ekonomicznej w Szczecinie (późniejsza Politechnika Szczecińska). Karierę muzyczną rozpoczął od prowadzenia na uczelni przez okres dwóch lat orkiestry studenckiej. Od 1956 roku związany z pierwszym w Szczecinie studenckim teatrzykiem „Skrzat”, gdzie był kierownikiem muzycznym, pianistą i aranżerem. Tu zadebiutował także jako kompozytor. Działał również w Radiu Akademickim, gdzie prowadził audycje muzyczne.
W latach 1957-1964 współpracował z Państwowymi Teatrami Dramatycznymi w Szczecinie. Był kierownikiem muzycznym i kompozytorem obu szczecińskich scen – Teatru Polskiego i Teatru Współczesnego. Tworzył ilustracje muzyczne do przedstawień, pisał muzykę do bajek dla dzieci i komedii muzycznych, a także wierszy J. Tuwima i K.I. Gałczyńskiego. Nawiązał także współpracę z Muzyczną Sceną Poezji (zwaną też Kabaretem Piosenki) przy Klubie „13 Muz”. Był też instruktorem popularnego w Szczecinie tria big-beatowego w składzie Zbigniew „Bitels” Włodarczyk, Ryszard Ratajczak i Bolesław Sobolewski.
Od 1959 roku był nauczycielem ekonomii, towaroznawstwa i muzyki w Technikum Handlowym w Szczecinie. W listopadzie tego samego roku z uzdolnionych muzycznie uczennic szkoły utworzył Zespół Wokalny Technikum Handlowego, późniejsze Filipinki (od maja 1963). Po znaczących sukcesach, które zespół odniósł w 1962 roku w konkursie Mikrofon dla Wszystkich zorganizowanym przez radio, a także występach przed kamerami szczecińskiej Telewizji w programie Studio młodych, poświęcił się wyłącznie działalności artystycznej. Wspólnie ze znanym autorem tekstów Włodzimierzem Patuszyńskim stworzył jeden z najlepszych w historii polskiej muzyki rozrywkowej tandemów piszących piosenki. Wspólnie stworzyli podstawowy repertuar dla Filipinek. Z zespołem odbył liczne tournée zarówno po kraju, jak i za granicą, m.in. po Bułgarii, Francji, Kanadzie, Niemieckiej Republice Demokratycznej, Szwecji, USA i Wielkiej Brytanii. Po zakończeniu trasy koncertowej po Związku Radzieckim rozstał się z Filipinkami.
W 1967 roku wyjechał ze Szczecina i zamieszkał na stałe w Warszawie. Tu założył grupę muzyczną Baby Jagi. Zespół ten nie osiągnął jednak większych sukcesów artystycznych. W styczniu 1968 roku został kierownikiem artystycznym żeńskiej grupy wokalnej Amazonki, która w 1969 roku udanie zadebiutowała na Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. Z zespołem dokonał nagrań płytowych oraz dla archiwum Polskiego Radia. Koncertował w kraju i za granicą, m.in. w NRD, USA i ZSRR. W 1983 roku rozwiązał zespół.
W latach 1982-1987 przebywał w Stanach Zjednoczonych. Jako pianista i organista występował w programach telewizyjnych Boba Lewandowskiego. Był też akompaniatorem Feliksa Konarskiego w Kabarecie Trzech Panów.
Żonaty z Haliną z d. Uzarczyk (1933-2014).
Zmarł 28 maja 1990 roku w Warszawie. Został pochowany na Cmentarzu Północnym w Warszawie (kw. O-I-5-4-2)
Wybrane piosenki

- A mnie w to graj (sł. J. Świąć) – wyk. Amazonki
- Amazonki i wiatr (sł. W. Patuszyński) – wyk. Amazonki
- Babunia z portretu (sł. Z. Zapert, Z. Wawrzyniec) – wyk. Filipinki
- Bal Arlekina (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Charleston nastolatków (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Chłopiec z gitarą (sł. W. Patuszyński) – wyk. Karin Stanek, a także Marlena Drozdowska, Maryla Rodowicz, Joanna Kulig, Natasza Urbańska, Halina Mlynkova, Agnieszka Koziarowska
- Coś jeszcze (sł. Z. Kaszkur, Z. Zapert) – wyk. Amazonki
- Do widzenia, profesorze (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Filipinki – to my (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Kto się lubi (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Miłość latem obrodziła (sł. W. Patuszyński) – wyk. Amazonki
- Prima Aprilis (sł. W. Patuszyński) – wyk. Witold Eremow i zespół wokalny Technikum Handlowego w Szczecinie
- Rówieśnicy (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Siedmiu chłopców (sł. A. Tylczyński) – wyk. Filipinki
- Spacer po porcie (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
- Szukam chłopca Sowizdrzała (sł. J. Świąć) – wyk. Amazonki
- Tu jest mój dom (sł. W. Patuszyński) – wyk. Niki Ikonomu i Filipinki (alternatywny tytuł Daleko od Aten)
- Wala twist (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki; Karin Stanek
- Wesoły rejs (sł. J. Janikowski) – wyk. Filipinki
- Wspomnieniami wróćmy do szkoły (sł. W. Patuszyński) – wyk. Filipinki
Druki muzyczne
- 1963 – Chłopiec z gitarą – na głos z fortepianem (muz. Jan Janikowski, sł. Włodzimierz Patuszyński), Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1963
- 1965 – Piosenki z repertuaru „Filipinek” – na tercet żeński i fortepian (oprac. Jan Janikowski, red. Ligia Pilecka), Seria: Rewelersi śpiewają z. 7, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Kraków 1965
- 1979 – Maki spod Łowicza – na fortepian, organy, instr. in C (gitara), instr. in B, instr. in Es (muz. Jan Janikowski, instr. Adam Sokulski, sł. Janusz Szczepkowski, red. Izabela Kulikowska), Seria: Utwory taneczne i piosenki dla zespołów orkiestrowych, Wydawnictwo Muzyczne Agencji Autorskiej, Warszawa 1979
Teatr (Szczecin)
Tytuł sztuki | Autor | Reżyseria | Forma twórczości | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|
Karuzela | różni autorzy | Kolektyw | kierownictwo muzyczne | Akademicki Teatrzyk Satyryczny „Skrzat” | 3 czerwca 1956 |
Bez tytułu | różni autorzy | Kolektyw | kierownictwo muzyczne | Akademicki Teatrzyk Satyryczny „Skrzat” | listopad 1956 |
Krzesiwo | Hanna Januszewska | Ewa Kołogórska | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 26 stycznia 1958 |
Wieczór poezji | Sergiusz Jesienin | ilustracja muzyczna | Klub „13 Muz” | 10 listopada 1958 | |
Rzymska kurtyzana | Marin Drżić | Henryk Lotar | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 8 stycznia 1959 |
Konik Garbusek | Piotr Jerszow | Nina Burska | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 18 lutego 1959 |
Madame Sans-Gene | Victorien Sardou | Henryk Lotar | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 czerwca 1959 |
Podróż pana Perrichon | Eugène Labische, Edward Martin | Janusz Obidowicz | dyrygent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 4 listopada 1959 |
Dziewczynka z zapałkami (Próba serduszka) | Tadeusz Kwaśniewski | Jerzy Sobieraj | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 17 listopada 1959 |
Kaprysy Marianny | Alfred de Musset | Barbara Fijewska | dyrygent | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 10 grudnia 1959 |
Zaczarowana złotówka | Helena Bychowska | Janusz Obidowicz | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 5 marca 1960 |
Kram z piosenkami | Leon Schiller | Barbara Fijewska | akompaniament fortepianowy | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 15 września 1960 |
Niezwykła przygoda | Janusz Odrowąż | Janusz Obidowicz | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 października 1960 |
Zemsta | Aleksander Fredro | Józef Gruda | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 7 grudnia 1960 |
Manon Lescaut | Vitĕzslav Nezval wg powieści Abbé Prèvosta | Zdzisław Tobiasz | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 31 grudnia 1960 |
Opera za trzy grosze | Bertolt Brecht | Zdzisław Tobiasz | instrumentacja i kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 23 marca 1961 |
Sto dni małżeństwa | Marta Gergely | Zdzisław Tobiasz | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 1 czerwca 1961 |
Marzenia i klęski | Sidney Howard | Krystyna Tyszarska | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 24 października 1961 |
Obrona Ksantypy | Ludwik Hieronim Morstin | Aleksander Rodziewicz | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 7 listopada 1961 |
Kram z piosenkami | Leon Schiller | Barbara Fijewska | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) - w terenie | 24 lutego 1962 |
Osobliwe zdarzenie | Carlo Goldoni | Lesław Mazurkiewicz | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 marca 1962 (Goleniów) |
Drewniana miska | Edmund Morris | Ryszard Sobolewski | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 17 kwietnia 1962 |
Umierają dobrzy ludzie... | Ryszard Liskowacki | Aleksander Rodziewicz | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 4 maja 1962 |
Damy i huzary | Aleksander Fredro | Józef Gruda | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 6 czerwca 1962 |
Psie czasy, sierżancie... | Ira Lewin, Mac Hyman | Zbigniew Bogdański | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 19 października 1962 |
Pokusa | Jan Paweł Gawlik | Stanisław Milski | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 15 marca 1963 |
Czerwone pantofelki | Paul Kester | Jerzy Wąsowicz | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 31 marca 1963 |
Dziewiąty sprawiedliwy | Jerzy Jurandot | Ryszard Sobolewski | muzyka | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 23 kwietnia 1963 |
Pokusa | Jan Paweł Gawlik | Stanisław Milski | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 15 sierpnia 1963 |
Śluby panieńskie | Aleksander Fredro | Irena Ładosiówna | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 14 września 1963 |
Koledzy | Wasyli Aksionow, Jurij Stabawoj | Jan Maciejowski | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 6 listopada 1963 (prapremiera) |
Igraszki z diabłem | Jan Drda | Jan Maciejowski | kierownictwo muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 24 stycznia 1964 |
Czerwone pantofelki | Paul Kester | Jerzy Wąsowicz | opracowanie muzyczne | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) | 3 listopada 1974 |
Film
- 1964 – Handel i piosenka - wizyta w Technikum Handlowym w Szczecinie i spotkanie z zespołem Filipinki i Janem Janikowskim – temat w Polskiej Kronice Filmowej (PKF 18/64 wyd. B)
- 1965 – Katastrofa reż. Sylwester Chęciński – utwory muzyczne
- 1968 – Filipinki reż. Kazimierz Oracz – kierownik zespołu instrumentalnego, kompozytor
- 1984 – Yesterday reż. Radosław Piwowarski – piosenka Wala Twist
Telewizja
- 1962 – Studio młodych (11 marca, godz. 17.07, TVP - pr. lokalny Szczecin) – wychowanie muzyczne w szkołach szczecińskich na przykładzie Technikum Handlowego – rozmowa z Janem Janikowskim, występ Zespołu Wokalnego Technikum Handlowego
- 1962 – Studio młodych (18 września, godz. 20.35, TVP - pr. lokalny Szczecin) – rozmowy z zaproszonymi do studia nauczycielami szczecińskich szkół średnich, m.in. rozmowa z Janem Janikowskim, występ Zespołu Wokalnego Technikum Handlowego
- 1963 – Ostseewoche (program TV NRD, real. Günther Neubardt - fragmenty z udziałem Filipinek realizowano na Wałach Chrobrego 25 kwietnia; prem. polska 8 lipca 1968) – kierownictwo muzyczne
- 1963 – Filipinki (3 lipca, godz. 19.20, TVP - pr. ogólnopolski) – kierownictwo muzyczne
- 1963 – Filipinki w Rostocku (9 listopada, program TV NRD, real. Günter Puppe; prem. polska 23 czerwca 1964, godz. 18.50 TVP - pr. ogólnopolski) – kierownictwo muzyczne
- 1967 – Das Dich Begleitet (program TV NRD; prem. polska 14 stycznia 1967, godz. 20.00 - pr. ogólnopolski) – kierownictwo muzyczne
Nagrody i wyróźnienia
- 1963 – wyróżnienie za piosenkę Chłopiec z gitarą na I KFPP w Opolu
- 1963 – nagroda Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Szczecinie
- 1964 – nagroda specjalna Towarzystwa Przyjaciół Opola za repertuar Filipinek na II KFPP w Opolu
- 1969 – nagroda za najlepszy debiut na XI KFPP w Opolu dla grupy Amazonki
Źródła
Bibliografia
- Zbigniew Adrjański, Kalejdoskop estradowy 1944-1989. Artyści, twórcy, osobistości, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002
- Dariusz Michalski, Komu piosenkę? Lekka muza, Wiedza Powszechna, Warszawa 1990
- Urszula Pomorska, Do „Studia M-2” niełatwa droga. „Filipinki” (rozmaowa z Janem Janikowskim), „Kurier Szczeciński” 1963, s. 5
- Teatry dramatyczne w Szczecinie 1945-1965, (pod red. Danuty Piotrowskiej), Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne RSW „Prasa”, Poznań 1965
- Andrzej Wietrzykowski, Z Janem Janikowskim rozmowa o Amazonkach, „7-my Głos Tygodnia” 1970 nr 21, s. 8
- Ryszard Wolański, Leksykon Polskiej Muzyki Rozrywkowej. Pop, rock, jazz, folk t. 1 A-M, Agencja Artystyczna MTJ, Warszawa 2003