Edmund Wayda

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Edmund Wayda
śpiewak, aktor, reżyser
brak zdjecia
Data urodzenia 18 grudnia 1915
Miejsce urodzenia Wiedeń
Data śmierci 28 czerwca 2010
Miejsce śmierci Hanower
Miejsce spoczynku Stare Powązki w Warszawie


Edmund Wayda (1915-2010) – śpiewak, aktor, reżyser, dyrektor Państwowej Operetki w Szczecinie

Życiorys

Edmund Wayda (wł. Edmund Szymaszkiewicz) urodził się 18 grudnia 1915 roku w Wiedniu. Z wykształcenia był prawnikiem. Prawo studiował na Uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie. Śpiewu uczył się w studiu przy operetce w Swierdłowsku (ob. Jekaterynburg). W latach 1942-1946 był solistą teatrów operetkowych w Swierdłowsku i w Czelabińsku (ZSRR). W sezonie 1946/47 śpiewał w Teatrze Muzycznym w Krakowie, m.in. w Hrabinie Maricy u boku Elny Gistedt. Był jednym z współorganizatorów Teatru Muzycznego im. Żołnierza Polskiego w Lublinie. Do 1949 roku był jego solistą i reżyserem. Śpiewał m.in. w Wesołej wdówce. W latach 1949-1951 był aktorem, śpiewakiem i asystentem reżysera poznańskiej Komedii Muzycznej (Teatr Polski). W latach 1951-1954 występował na scenie Operetki Łódzkiej. Od 1954 do 1956 roku był solistą Operetki Śląskiej w Gliwicach. Tam poznał Jacka Nieżychowskiego, z którym wkrótce miał współorganizować Operetkę w Szczecinie.

Od 1956 roku związany był ze Szczecinem. Reżyserował inauguracyjne przedstawienie operetki Kraina uśmiechu Ferenca Léhara, na scenie Domu Kultury Budowlanych (ZetBeeM) przy al. Bohaterów Warszawy (25 stycznia 1957). W marcu 1959 roku na zaproszenie dyrektora Hansa Pertena z Rostocku reżyserował na scenie tamtejszego teatru muzycznego operetkę Karla Millöckera Madame Dubarry. Na szczecińskiej scenie śpiewał i reżyserował do połowy 1959 roku. W sezonie 1960/61 występował w Operetce Łódzkiej i w Operetce Dolnośląskiej we Wrocławiu. W 1961 roku powrócił do Szczecina, gdzie 1 kwietnia objął stanowisko dyrektora i kierownika artystycznego Operetki Szczecińskiej. Przy Operetce założył i prowadził Studium Aktorskie.

Po wydarzeniach Marca 1968 roku został usunięty ze stanowiska. Wyjechał do Niemiec, gdzie przebywał kilka lat. Po powrocie do Polski w 1989 roku zamieszkał w Warszawie.

Był pierwszym mężem śpiewaczki operetkowej, tancerki i aktorki Ireny Brodzińskiej i ojcem śpiewaczki Grażyny Brodzińskiej. Jego drugą żoną była kapitan ż.w. Danuta Kobylińska-Walas.

Zmarł 28 czerwca 2010 roku w Hanowerze. Urna z prochami została złożona 3 sierpnia 2010 roku w Kolumbarium na Starych Powązkach w Warszawie (rząd 50 miejsce 2). Z inicjatywy szczecińskiego Stowarzyszenia „Czas Przestrzeń Tożsamość” w 2012 roku na Cmentarzu Centralnym posadzono Drzewko Pamięci, którym uhonorowano Edmunda Waydę jako osobę zasłużoną dla Szczecina.

Teatr (Szczecin)

Tytuł Kompozytor Autor libretta / autor Reżyseria Forma twórczości Postać Teatr Data premiery
Kraina uśmiechu Franz Lehár Victor Leon, Ludwig Herzen Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska Książę Su Chong Operetka Szczecińska Towarzystwa Miłośników Teatru Muzycznego 25 stycznia 1957
Cnotliwa Zuzanna Jean Gilbert Georg Okonkowski Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska Baron Konrad d`Aubrais, członek Akademii Francuskiej Operetka Szczecińska Towarzystwa Miłośników Teatru Muzycznego 31 grudnia 1957
Zemsta nietoperza Johann Strauss syn Karl Haffner, Richard Genèe wg sztuki Das Gefängnis Rodericha Benedixa i wodewilu La Réveillon Henriego Meilhaca i Ludovica Halévy'ego Edmund Wayda reżyseria, obsada aktorska Eisenstein Państwowa Operetka marzec 1958
Wiktoria i jej huzar Paul Ábrahám Alfred Grünwald, Fritz Löhner-Beda, Emmerich Földes Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska Janczi, ordynans rotmistrza; Stefan Koltay, rotmistrz huzarów Państwowa Operetka 1 grudnia 1958
Księżniczka czardasza Emmerich Kálmán Leo Stein, Bella Jenbach Edmund Wayda reżyseria, obsada aktorska Edwin Państwowa Operetka 18 czerwca 1959
Rozkoszna dziewczyna Ralph Benatzky Ralf Benatzky wg farsy La petite chocolatière Paula Gavaulta; Julian Tuwim (adaptacja) Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska Feliks Państwowa Operetka 16 maja 1961
Baron cygański Johann Strauss syn Ignaz Schnitzer wg noweli Saffi Maurycego Jokaya Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska Sandor Barinkay Państwowa Operetka 4 października 1961
Błękitna maska Fred Raymond Heinz Hentschke Hans Salomon (NRD) obsada aktorska Armando Państwowa Operetka 29 marca 1962
Swobodny wiatr Izaak Dunajewski Wiktor Winnikow, Władimir Kracht, Wiktor Tipot Mirosłav Kratochvil (Czechosłowacja) obsada aktorska Marko Państwowa Operetka 25 września 1962
Bal w Savoyu Paul Abraham Alfred Grünwald, Fritz Lohner Beda Edmund Wayda reżyseria, obsada aktorska Markiz Arystyd de Faublas Państwowa Operetka 13 marca 1963
Czarujący Giulio Gorni Kramer Pietro Garinei, Sandro Giovannini Danuta Baduszkowa obsada aktorska Giulio Państwowa Operetka 15 października 1963
Noc sylwestrowa różni kompozytorzy różni autorzy obsada aktorska Państwowa Operetka 31 grudnia 1963
Can-Can Cole Porter Abe Burrows Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria, obsada aktorska Hilary Jussac Państwowa Operetka 29 stycznia 1964
Wesoła wdówka Franz Lehár Victor Léon i Leo Stein Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria Państwowa Operetka 14 października 1964
Panna wodna Jerzy Lawina Świętochowski Józef Słotwiński, Walery Jastrzębiec Beata Artemska obsada aktorska Andrzej Państwowa Operetka 3 lutego 1965
Paganini Franz Lehár Paul Knepler, Bela Jenbach Tadeusz Laskowski obsada aktorska Niccolo Paganini Państwowa Operetka 30 września 1965
My Fair Lady Frederic Loewe Alan Jay Lerner wg komedii Pigmalion George'a Bernarda Shawa Emil Chaberski obsada aktorska Profesor Henry Higgins Państwowy Teatr Muzyczny 19 lutego 1966
Farfurka królowej Bony Mieczysław Drobner Anna Świrszczyńska Maria Billiżanka obsada aktorska Poseł Państwowy Teatr Muzyczny 21 maja 1966
Ptasznik z Tyrolu Carl Zeller Moritz West (Moritz Nitzelberger) i Ludwig Held wg pomysłu Fr. Bieville'a Edmund Wayda inscenizacja, reżyseria Państwowy Teatr Muzyczny 12 października 1966
Dziękuję ci, Ewo Stanisław Renz Jan Majdrowicz Edmund Wayda reżyseria, obsada aktorska Walerian Dudek Państwowy Teatr Muzyczny 4 marca 1967
Hrabina Marica Emmerich Kálmán Julius Brammer, Alfred Grünwald Edmund Wayda reżyseria, obsada aktorska Książę Populescu Państwowy Teatr Muzyczny 19 lipca 1967
Nitouche Hervé (Louis Auguste Florimond Ronger) Henri Meilhac, Albert Millaud Juliusz Lubicz-Lisowski obsada aktorska Dyrektor Teatru Państwowy Teatr Muzyczny 21 stycznia 1968
Noc w Wenecji Johann Strauss syn Friedrich Zell, Richard Genèe Tadeusz Laskowski obsada aktorska Guido Państwowy Teatr Muzyczny 3 maja 1968



Na scenie

(fot. Grażyna Wyszomirska)



Nagrody i wyróżnienia

  • 1997 – Statuetka 40-lecia Opery i Operetki w Szczecinie



Odznaczenia



Bibliografia

Inne źródła



IES64.png
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Edmund_Wayda&oldid=210855”