Janusz Stalmierski
Janusz Stalmierski | |||
kompozytor, pedagog | |||
| |||
Data urodzenia | 30 sierpnia 1959 | ||
Miejsce urodzenia | Stargard Szczeciński | ||
Janusz Stalmierski (ur. 1959) – kompozytor, pedagog
Życiorys
Janusz Stalmierski urodził się 30 sierpnia 1959 roku w Stargardzie Szczecińskim (obecnie Stargard).
Studiował kompozycję w klasie prof. Andrzeja Koszewskiego w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Od 1982 roku pracuje w szczecińskiej filii Akademii Muzycznej w Poznaniu. W 1990 roku uzyskał kwalifikację I-go stopnia, a w 1999 kwalifikację II-go stopnia w kompozycji. W latach 1990-1996 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Wychowania Muzycznego. Obecnie jest zatrudniony na stanowisku profesora i prowadzi klasę kompozycji w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Ponadto jest adiunktem w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Od 2003 roku wykłada w tej uczelni harmonię i kontrapunkt.
W październiku 1983 roku razem z dyrygentem Jackiem Kraszewskim, perkusistą Tadeuszem Piskorzem i kompozytorem Markiem Jasińskim zainicjował utworzenie Pomorskiej Grupy Kompozytorów. Jej celem było propagowanie twórczości najmłodszej generacji współczesnych kompozytorów polskich. W lutym 1985 roku przy współudziale Państwowej Filharmonii Szczecińskiej im. Mieczysława Karłowicza, Pomorska Grupa Kompozytorów zorganizowała Szczecińskie Prezentacje Młodej Muzyki Polskiej. Kolejne edycje festiwalu odbyły się w 1986 i 1987 roku.
Janusz Stalmierski uczestniczył w Międzynarodowych Letnich Kursach Kompozytorskich w Rydzynie i Kazimierzu Dolnym (1982-1985), w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt (1986) oraz w Międzynarodowych Kursach Kompozytorskich w Borovetz (1987).
W latach 1994-1998 działał w Prezydenckiej Radzie Kultury przy Prezydencie miasta Szczecina.
W 1998 roku został laureatem Nagrody Artystycznej Miasta Szczecina.
Twórczość (wybór)
Jest uznanym autorem muzyki wokalno-instrumentalnej. W jego dorobku najważniejsze miejsce zajmują trzy symfonie inspirowane twórczością angielskich i amerykańskich poetów dziewietnasto- i dwudziestowiecznych, m.in. Johna Donne'a, Williama Blake'a, Roberta Louisa Stevensona, Samuela Taylora Coleridge'a, Percy Shelly'eya, Roberta Browninga, Thomasa Hardy'ego, Roberta Frosta i Emily Dickinson. Symfonia czterech snów (1995) powstała na zamówienie Rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie z okazji pięćdziesiątej rocznicy powstania Radia na Pomorzu Zachodnim. Symfonia „Hymn do Słońca" (1999), wykonana na koncercie inauguracyjnym III Międzynarodowego Festiwalu Chóralnego w Szczecinie, została skomponowana na zamówienie Filharmonii Szczecińskiej z okazji pięćdziesięciolecia jej powstania. Trzecia, i ostatnia jak dotąd, Symfonia „Chmura" (2006) powstała na zamówienie władz gminy Kobylanka, leżącej w pobliżu Stargardu Szczecińskiego, rodzinnego miasta kompozytora. Jej wykonanie pod batutą Zygmunta Rycherta, zainaugurowało działalność nowo wybudowanej muszli koncertowej nad brzegiem jeziora Miedwie. Jedną z ostatnich większych kompozycji twórcy jest Te Deum (2012), utwór instrumentalno-wokalny na chór i orkiestrę oraz dwoje solistów. Kompozycja jest rodzajem wotum dziękczynnego za powstanie w Szczecinie uczelni artystycznej, Akademii Sztuki. Ponadto artysta komponuje mniejsze utwory symfoniczne i instrumentalne (niektóre inspirowane poezją m.in. Boecjusza i Konstandinosa Kawafisa). W 1995 roku twórca skomponował drugi w historii polskiego Szczecina hejnał miasta. Jest również autorem popularnych piosenek dla dzieci.
- 1987 – Łzy na sopran i orkiestrę (prawykonanie: Szczecin, 6 lutego 1987; Olga Szwajgier, Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej pod dyr. Jacka Kraszewskiego)
- 1987– In nomine Domini na sopran solo (prawykonanie: XXVII Poznańska Wiosna Muzyczna, Poznań, 28 kwietnia 1987; Henryka Januszewska)
- 1988 – The bell tolls for thee - na chór mieszany, oboje, klawesyn i smyczki (prawykonanie: IV Jesienny Salon Muzyczny w Zamku Książąt Pomorskich, Szczecin, 17 listopada 1988; Zespół wokalistów i instrumentalistów „Camerata Nova” pod dyr. Eugeniusza Kusa)
- 1994 – Morskim cmentarzom - modlitwa - na głos żeński i smyczki
- 1995 – Symfonia czterech snów - na sopran, mezzosopran, chór mieszany i orkiestrę
- 1996 – Rara si - na chór mieszany, fortepian i perkusję
- 1996 – No elegy song - na chór mieszany, fortepian i perkusję
- 1999 – Symfonia „Hymn do Słońca" - na sopran, mezzosopran, chór mieszany i orkiestrę
- 2001 – Emily Dickinson stories - na sopran, chór mieszany i orkiestrę
- 2003 – Księga pieśni - na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę
- 2006 – Symfonia „Chmura" - na sopran, sopran dziecięcy, chór mieszany i orkiestrę
- 2008 – Koncert na akordeon i orkiestrę symfoniczną
- 2010 – Koncert skrzypcowy „Nabożeństwa Majowe"
- 2012 – Te Deum
- 2012 – String Quartet
- 2013 – Stabat mater - utwór skomponowany z okazji 50-lecia Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim; pierwsze wykonanie w Szczecinie 3 marca 2018 w kościele garnizonowym pw. św. Wojciecha; Iwona Hossa (sopran), chór i orkiestra Opery na Zamku pod dyr. Małgorzaty Bornowskiej
Ilustracja muzyczna do spektakli teatralnych (Szczecin)
Ważne miejsce w działalności kompozytorskiej artysty zajmuje muzyka teatralna. Muzykę do spektakli pisze przede wszystkim dla scen teatralnych działających w Szczecinie. Komponował również dla Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1988, 1996, 1997, 1999), Teatru Dramatycznego w Gdyni (1990), Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie (1994) oraz Teatru Polskiego w Bydgoszczy (1995).
Tytuł | Autor/Libretto | Kompozytor | Reżyser | Forma twórczości | Teatr | Data premiery |
---|---|---|---|---|---|---|
W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu | Tadeusz Miciński | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Współczesny | 6 grudnia 1985 |
Baśń o wronim oku | Jacek Kotlica | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Współczesny | 17 maja 1986 |
Życie jest snem | Pedro Calderon de la Barca | Janusz Stalmierski | Andrzej May | muzyka | Teatr Polski | 27 marca 1987 |
Wesele | Stanisław Wyspiański | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Współczesny | 5 grudnia 1987 |
Tyle wiatru wokoło | Józef Narkowicz | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Współczesny | 19 lutego 1988 |
Idiota | Fiodor Dostojewski | Janusz Stalmierski | Andrzej May | muzyka | Teatr Polski | 27 marca 1988 |
Pieśń nad pieśniami | Wiesław Dymny | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Współczesny | 18 grudnia 1988 |
Iwona, księżniczka Burgunda | Witold Gombrowicz | Janusz Stalmierski | Marcel Kochańczyk | muzyka | Teatr Polski | 26 lutego 1989 |
Pieśń nad pieśniami | Wiesław Dymny | Janusz Stalmierski | Adam Opatowicz i Henryk Gęsikowski (animacja projektu) | muzyka | Piwnica przy Krypcie | 16 lutego 1991 (w ramach Dni Wiesława Dymnego 16-25 lutego 1991) |
Jaś i Małgosia z naszej ulicy | Jan Brzechwa | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 29 maja 1993 |
Bal u Salomona | Konstanty Ildefons Gałczyński | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Krypta | 21 kwietnia 1993 |
Antygona | Sofokles | Janusz Stalmierski | Zbigniew Wilkoński | muzyka | Teatr Polski | 11 września 1993 |
No i jak będzie? Z tym wszystkim (I co będzie) | Edward Stachura | Janusz Stalmierski | Adam Opatowicz | muzyka i piosenki | Teatr Krypta | 5 lutego 1994 |
Ubu król, czyli Polacy | Alfred Jarry | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Polski | 13 listopada 1994 |
Czerwony Kapturek | Eugeniusz Szwarc | Janusz Stalmierski | Zbigniew Niecikowski | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 3 grudnia 1994 |
Dwa serca, czyli zakochane instrumenty | Dariusz Kamiński | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 11 lutego 1995 |
Kopciuszek (wersja kabaretowa) | Jan Brzechwa | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Piwnica przy Krypcie | 26 listopada 1995 |
Podróż do krańca mapy | Roman Zawistowski | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Polski | 10 lutego 1996 |
Czarownice z ... (O czarownicy z naszej ulicy) | Pierre Gripari | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 24 lutego 1996 |
Brzechwa nie tylko dzieciom – Kupciuszek (spektakl kabaretowy na podstawie Kopciuszka) | Dariusz Kamiński (scenariusz) | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Piwnica przy Krypcie | 25 maja 1996 |
Zachodnie wybrzeże | Bernard-Marie Koltès | Janusz Stalmierski | Aldona Skiba-Lickel | muzyka | Teatr Współczesny | 25 października 1996 |
Śnieżynek | Artur Daniel Liskowacki | Janusz Stalmierski | Zbigniew Niecikowski | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 22 lutego 1997 |
Andersen, Andersen... | Hans Christian Andersen | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 19 kwietnia 1997 |
O krasnoludkach i sierotce Marysi | Henryk Banasiewicz (libretto wg baśni Marii Konopnickiej) | Janusz Stalmierski | Artur Hofman | muzyka | Opera i Operetka | 11 maja 1997 |
Damy i huzary | Aleksander Fredro | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Współczesny | 13 września 1997 |
Wybierz Osiecką (spektakl kabaretowy) | Agnieszka Osiecka | Janusz Stalmierski, Seweryn Krajewski, Andrzej Zieliński, Edward Pałłasz | Dariusz Kamiński | muzyka i aranżacje | Piwnica przy Krypcie | 19 października 1997 |
O ubogim szewcu i chciwym młynarzu | Gustaw Morcinek | Janusz Stalmierski | Zbigniew Niecikowski | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 30 maja 1998 |
Od Villona do Cohena – Bohema | Dariusz Kamiński (scenariusz wg tekstów Leonarda Cohena, Françoise Villona, Normana Daviesa, Ogdena Nasha) | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka i aranżacja | Piwnica przy Krypcie | 15 listopada 1998 |
Trzy bajki o smoku | Milada Masatova | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 29 maja 1999 |
Kabaret za 3 grosze (spektakl kabaretowy – ambiwalentnie subiektywistyczna interpretacja Opery za trzy grosze | Bertolt Brecht | Kurt Weill | Dariusz Kamiński | aranżacja | Piwnica przy Krypcie | 24 listopada 2000 |
Nowe szaty króla | Aleksander Maliszewski | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 7 kwietnia 2001 |
Picnic na wałach (spektakl kabaretowy) | Dariusz Kamiński (scenariusz) | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka i aranżacja | Piwnica przy Krypcie | 12 listopada 2001 |
Wieczór teatralny z Konstantym | Konstanty Ildefons Gałczyński | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Polski | 16 lutego 2003 |
Baśń o Roszpunce | Marek Maj | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 1 marca 2003 |
Elementarz | Marian Falski | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Polski | 1 września 2004 |
Zbrodnia z premedytacją | Witold Gombrowicz | Janusz Stalmierski | Ryszard Major | muzyka | Teatr Krypta | 5 marca 2005 |
O rycerzu Pryszczycerzu | Marta Guśniowska | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 14 października 2006 |
Słoń | Theodor Seuss Geisel | Janusz Stalmierski | Dariusz Kamiński | muzyka | Teatr Lalek „Pleciuga” | 26 lutego 2011 |
Wybierz Osiecką raz jeszcze | Dariusz Kamiński (scenariusz) wg tekstów Agnieszki Osieckiej | różni kompozytorzy | Dariusz Kamiński | opracowanie muzyczne | Teatr Lalek „Pleciuga” | 9 listopada 2014 |
O krasnoludkach i sierotce Marysi | Henryk Banasiewicz (libretto wg baśni Marii Konopnickiej) | Janusz Stalmierski | Wiesław Łągiewka | muzyka | Opera na Zamku | 17 stycznia 2015 |
Pan Geldhab | Aleksander Fredro | Janusz Stalmierski | Janusz Cichocki | muzyka | Teatr Polski | 5 grudnia 2015 |
Radio
Tytuł słuchowiska | Autor | Reżyseria | Adaptacja radiowa | Rodzaj twórczości | Data pierwszej emisji |
---|---|---|---|---|---|
Sybilla | Pär Lagerkvist | Waldemar Modestowicz | Waldemar Modestowicz | muzyka | 25 marca 1989 |
Było to w Askalonie, czyli legenda o trzech królach | Rudolf Hagelstange | Waldemar Modestowicz | Waldemar Modestowicz i Ewa Skrzynecka | muzyka | 25 grudnia 1989 |
Czwarty mędrzec wschodu (z cyklu Radiowa Scena Prezentacji) | teksty różnych autorów, m.in. Henry'ego van Dyke'a i ks. Jana Twardowskiego | Waldemar Modestowicz | Waldemar Modestowicz | muzyka; Waldemar Modestowicz (oprac. muz.) | 30 grudnia 1990 |
Ostatnia noc Sokratesa | Stefan Canew | Waldemar Modestowicz | Liliana Bardijewska | muzyka; Dariusz Kabaciński (oprac. muz.) | 20 czerwca 1993 |
Piosenki (wybór)
- Co mnie to obchodzi (sł. Wiesław Dymny) – wyk. Wiesław Łągiewka
- Kotek (sł. Julian Tuwim) – wyk. Wiesław Łągiewka
- Żelazko (sł. Konstanty Ildefons Gałczyński) – wyk. Wiesław Łągiewka
Nagrania płytowe
- 1995 – Janusz Stalmierski - Symfonia czterech snów
- 2007 – Janusz Stalmierski - Symfonia „Chmura"
- 2011 – Różni kompozytorzy - New Works For Flute By Poznań - Based Composers 1. Three Shepherds (CD Acte Prealable AP0245)
Nagrody i wyróżnienia
- 1987 – nagroda Wojewody Szczecińskiego za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie muzyki
- 1994 – nagroda Rektora Akademii Muzycznej w Poznaniu
- 1996 – nagroda Rektora Akademii Muzycznej w Poznaniu
- 1998 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina
Zobacz także
- Hejnał Miasta Szczecina
- Nabożeństwa Majowe
- Te Deum. Te Deum laudamus; Sanctus, Sanctus
- Te Deum. Te per orbem terrarum; Tu devicto mortis aculeo
- Piosenka Życie to da da...
Bibliografia
- Mariusz Stowpiec, Alicja Gronau, Jan Kazem-Bek, Nowe pokolenie kompozytorów polskich. Almanach, Bydgoszcz 1988
Inne źródła
- Strona internetowa Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
- Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie