Janusz Stalmierski

	Janusz Stalmierski
	kompozytor, pedagog
Data urodzenia	30 sierpnia 1959
Miejsce urodzenia	Stargard Szczeciński

Janusz Stalmierski (ur. 1959) – kompozytor, pedagog

Życiorys

Janusz Stalmierski urodził się 30 sierpnia 1959 roku w Stargardzie Szczecińskim (obecnie Stargard).

Studiował kompozycję w klasie prof. Andrzeja Koszewskiego w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Od 1982 roku pracuje w szczecińskiej filii Akademii Muzycznej w Poznaniu. W 1990 roku uzyskał kwalifikację I-go stopnia, a w 1999 kwalifikację II-go stopnia w kompozycji. W latach 1990-1996 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Wychowania Muzycznego. Obecnie jest zatrudniony na stanowisku profesora i prowadzi klasę kompozycji w Akademii Muzycznej w Poznaniu. Ponadto jest adiunktem w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Od 2003 roku wykłada w tej uczelni harmonię i kontrapunkt.

W październiku 1983 roku razem z dyrygentem Jackiem Kraszewskim, perkusistą Tadeuszem Piskorzem i kompozytorem Markiem Jasińskim zainicjował utworzenie Pomorskiej Grupy Kompozytorów. Jej celem było propagowanie twórczości najmłodszej generacji współczesnych kompozytorów polskich. W lutym 1985 roku przy współudziale Państwowej Filharmonii Szczecińskiej im. Mieczysława Karłowicza, Pomorska Grupa Kompozytorów zorganizowała Szczecińskie Prezentacje Młodej Muzyki Polskiej. Kolejne edycje festiwalu odbyły się w 1986 i 1987 roku.

Janusz Stalmierski uczestniczył w Międzynarodowych Letnich Kursach Kompozytorskich w Rydzynie i Kazimierzu Dolnym (1982-1985), w Międzynarodowych Letnich Kursach Nowej Muzyki w Darmstadt (1986) oraz w Międzynarodowych Kursach Kompozytorskich w Borovetz (1987).

W latach 1994-1998 działał w Prezydenckiej Radzie Kultury przy Prezydencie miasta Szczecina.

W 1998 roku został laureatem Nagrody Artystycznej Miasta Szczecina.

Twórczość (wybór)

Jest uznanym autorem muzyki wokalno-instrumentalnej. W jego dorobku najważniejsze miejsce zajmują trzy symfonie inspirowane twórczością angielskich i amerykańskich poetów dziewietnasto- i dwudziestowiecznych, m.in. Johna Donne'a, Williama Blake'a, Roberta Louisa Stevensona, Samuela Taylora Coleridge'a, Percy Shelly'eya, Roberta Browninga, Thomasa Hardy'ego, Roberta Frosta i Emily Dickinson. Symfonia czterech snów (1995) powstała na zamówienie Rozgłośni Polskiego Radia w Szczecinie z okazji pięćdziesiątej rocznicy powstania Radia na Pomorzu Zachodnim. Symfonia „Hymn do Słońca" (1999), wykonana na koncercie inauguracyjnym III Międzynarodowego Festiwalu Chóralnego w Szczecinie, została skomponowana na zamówienie Filharmonii Szczecińskiej z okazji pięćdziesięciolecia jej powstania. Trzecia, i ostatnia jak dotąd, Symfonia „Chmura" (2006) powstała na zamówienie władz gminy Kobylanka, leżącej w pobliżu Stargardu Szczecińskiego, rodzinnego miasta kompozytora. Jej wykonanie pod batutą Zygmunta Rycherta, zainaugurowało działalność nowo wybudowanej muszli koncertowej nad brzegiem jeziora Miedwie. Jedną z ostatnich większych kompozycji twórcy jest Te Deum (2012), utwór instrumentalno-wokalny na chór i orkiestrę oraz dwoje solistów. Kompozycja jest rodzajem wotum dziękczynnego za powstanie w Szczecinie uczelni artystycznej, Akademii Sztuki. Ponadto artysta komponuje mniejsze utwory symfoniczne i instrumentalne (niektóre inspirowane poezją m.in. Boecjusza i Konstandinosa Kawafisa). W 1995 roku twórca skomponował drugi w historii polskiego Szczecina hejnał miasta. Jest również autorem popularnych piosenek dla dzieci.

1987 – Łzy na sopran i orkiestrę (prawykonanie: Szczecin, 6 lutego 1987; Olga Szwajgier, Orkiestra Filharmonii Szczecińskiej pod dyr. Jacka Kraszewskiego)
1987– In nomine Domini na sopran solo (prawykonanie: XXVII Poznańska Wiosna Muzyczna, Poznań, 28 kwietnia 1987; Henryka Januszewska)
1988 – The bell tolls for thee - na chór mieszany, oboje, klawesyn i smyczki (prawykonanie: IV Jesienny Salon Muzyczny w Zamku Książąt Pomorskich, Szczecin, 17 listopada 1988; Zespół wokalistów i instrumentalistów „Camerata Nova” pod dyr. Eugeniusza Kusa)
1994 – Morskim cmentarzom - modlitwa - na głos żeński i smyczki
1995 – Symfonia czterech snów - na sopran, mezzosopran, chór mieszany i orkiestrę
1996 – Rara si - na chór mieszany, fortepian i perkusję
1996 – No elegy song - na chór mieszany, fortepian i perkusję
1999 – Symfonia „Hymn do Słońca" - na sopran, mezzosopran, chór mieszany i orkiestrę
2001 – Emily Dickinson stories - na sopran, chór mieszany i orkiestrę
2003 – Księga pieśni - na sopran, baryton, chór mieszany i orkiestrę
2006 – Symfonia „Chmura" - na sopran, sopran dziecięcy, chór mieszany i orkiestrę
2008 – Koncert na akordeon i orkiestrę symfoniczną
2010 – Koncert skrzypcowy „Nabożeństwa Majowe"
2012 – Te Deum
2012 – String Quartet
2013 – Stabat mater - utwór skomponowany z okazji 50-lecia Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej w Kamieniu Pomorskim; pierwsze wykonanie w Szczecinie 3 marca 2018 w kościele garnizonowym pw. św. Wojciecha; Iwona Hossa (sopran), chór i orkiestra Opery na Zamku pod dyr. Małgorzaty Bornowskiej

Ilustracja muzyczna do spektakli teatralnych (Szczecin)

Ważne miejsce w działalności kompozytorskiej artysty zajmuje muzyka teatralna. Muzykę do spektakli pisze przede wszystkim dla scen teatralnych działających w Szczecinie. Komponował również dla Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim (1988, 1996, 1997, 1999), Teatru Dramatycznego w Gdyni (1990), Bałtyckiego Teatru Dramatycznego im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie (1994) oraz Teatru Polskiego w Bydgoszczy (1995).

Tytuł	Autor/Libretto	Kompozytor	Reżyser	Forma twórczości	Teatr	Data premiery
W mrokach złotego pałacu, czyli Bazylissa Teofanu	Tadeusz Miciński	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Współczesny	6 grudnia 1985
Baśń o wronim oku	Jacek Kotlica	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Współczesny	17 maja 1986
Życie jest snem	Pedro Calderon de la Barca	Janusz Stalmierski	Andrzej May	muzyka	Teatr Polski	27 marca 1987
Wesele	Stanisław Wyspiański	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Współczesny	5 grudnia 1987
Tyle wiatru wokoło	Józef Narkowicz	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Współczesny	19 lutego 1988
Idiota	Fiodor Dostojewski	Janusz Stalmierski	Andrzej May	muzyka	Teatr Polski	27 marca 1988
Pieśń nad pieśniami	Wiesław Dymny	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Współczesny	18 grudnia 1988
Iwona, księżniczka Burgunda	Witold Gombrowicz	Janusz Stalmierski	Marcel Kochańczyk	muzyka	Teatr Polski	26 lutego 1989
Pieśń nad pieśniami	Wiesław Dymny	Janusz Stalmierski	Adam Opatowicz i Henryk Gęsikowski (animacja projektu)	muzyka	Piwnica przy Krypcie	16 lutego 1991 (w ramach Dni Wiesława Dymnego 16-25 lutego 1991)
Jaś i Małgosia z naszej ulicy	Jan Brzechwa	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	29 maja 1993
Bal u Salomona	Konstanty Ildefons Gałczyński	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Krypta	21 kwietnia 1993
Antygona	Sofokles	Janusz Stalmierski	Zbigniew Wilkoński	muzyka	Teatr Polski	11 września 1993
No i jak będzie? Z tym wszystkim (I co będzie)	Edward Stachura	Janusz Stalmierski	Adam Opatowicz	muzyka i piosenki	Teatr Krypta	5 lutego 1994
Ubu król, czyli Polacy	Alfred Jarry	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Polski	13 listopada 1994
Czerwony Kapturek	Eugeniusz Szwarc	Janusz Stalmierski	Zbigniew Niecikowski	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	3 grudnia 1994
Dwa serca, czyli zakochane instrumenty	Dariusz Kamiński	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	11 lutego 1995
Kopciuszek (wersja kabaretowa)	Jan Brzechwa	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Piwnica przy Krypcie	26 listopada 1995
Podróż do krańca mapy	Roman Zawistowski	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Polski	10 lutego 1996
Czarownice z ... (O czarownicy z naszej ulicy)	Pierre Gripari	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	24 lutego 1996
Brzechwa nie tylko dzieciom – Kupciuszek (spektakl kabaretowy na podstawie Kopciuszka)	Dariusz Kamiński (scenariusz)	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Piwnica przy Krypcie	25 maja 1996
Zachodnie wybrzeże	Bernard-Marie Koltès	Janusz Stalmierski	Aldona Skiba-Lickel	muzyka	Teatr Współczesny	25 października 1996
Śnieżynek	Artur Daniel Liskowacki	Janusz Stalmierski	Zbigniew Niecikowski	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	22 lutego 1997
Andersen, Andersen...	Hans Christian Andersen	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	19 kwietnia 1997
O krasnoludkach i sierotce Marysi	Henryk Banasiewicz (libretto wg baśni Marii Konopnickiej)	Janusz Stalmierski	Artur Hofman	muzyka	Opera i Operetka	11 maja 1997
Damy i huzary	Aleksander Fredro	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Współczesny	13 września 1997
Wybierz Osiecką (spektakl kabaretowy)	Agnieszka Osiecka	Janusz Stalmierski, Seweryn Krajewski, Andrzej Zieliński, Edward Pałłasz	Dariusz Kamiński	muzyka i aranżacje	Piwnica przy Krypcie	19 października 1997
O ubogim szewcu i chciwym młynarzu	Gustaw Morcinek	Janusz Stalmierski	Zbigniew Niecikowski	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	30 maja 1998
Od Villona do Cohena – Bohema	Dariusz Kamiński (scenariusz wg tekstów Leonarda Cohena, Françoise Villona, Normana Daviesa, Ogdena Nasha)	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka i aranżacja	Piwnica przy Krypcie	15 listopada 1998
Trzy bajki o smoku	Milada Masatova	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	29 maja 1999
Kabaret za 3 grosze (spektakl kabaretowy – ambiwalentnie subiektywistyczna interpretacja Opery za trzy grosze	Bertolt Brecht	Kurt Weill	Dariusz Kamiński	aranżacja	Piwnica przy Krypcie	24 listopada 2000
Nowe szaty króla	Aleksander Maliszewski	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	7 kwietnia 2001
Picnic na wałach (spektakl kabaretowy)	Dariusz Kamiński (scenariusz)	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka i aranżacja	Piwnica przy Krypcie	12 listopada 2001
Wieczór teatralny z Konstantym	Konstanty Ildefons Gałczyński	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Polski	16 lutego 2003
Baśń o Roszpunce	Marek Maj	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	1 marca 2003
Elementarz	Marian Falski	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Polski	1 września 2004
Zbrodnia z premedytacją	Witold Gombrowicz	Janusz Stalmierski	Ryszard Major	muzyka	Teatr Krypta	5 marca 2005
O rycerzu Pryszczycerzu	Marta Guśniowska	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	14 października 2006
Słoń	Theodor Seuss Geisel	Janusz Stalmierski	Dariusz Kamiński	muzyka	Teatr Lalek „Pleciuga”	26 lutego 2011
Wybierz Osiecką raz jeszcze	Dariusz Kamiński (scenariusz) wg tekstów Agnieszki Osieckiej	różni kompozytorzy	Dariusz Kamiński	opracowanie muzyczne	Teatr Lalek „Pleciuga”	9 listopada 2014
O krasnoludkach i sierotce Marysi	Henryk Banasiewicz (libretto wg baśni Marii Konopnickiej)	Janusz Stalmierski	Wiesław Łągiewka	muzyka	Opera na Zamku	17 stycznia 2015
Pan Geldhab	Aleksander Fredro	Janusz Stalmierski	Janusz Cichocki	muzyka	Teatr Polski	5 grudnia 2015

Radio

Tytuł słuchowiska	Autor	Reżyseria	Adaptacja radiowa	Rodzaj twórczości	Data pierwszej emisji
Sybilla	Pär Lagerkvist	Waldemar Modestowicz	Waldemar Modestowicz	muzyka	25 marca 1989
Było to w Askalonie, czyli legenda o trzech królach	Rudolf Hagelstange	Waldemar Modestowicz	Waldemar Modestowicz i Ewa Skrzynecka	muzyka	25 grudnia 1989
Czwarty mędrzec wschodu (z cyklu Radiowa Scena Prezentacji)	teksty różnych autorów, m.in. Henry'ego van Dyke'a i ks. Jana Twardowskiego	Waldemar Modestowicz	Waldemar Modestowicz	muzyka; Waldemar Modestowicz (oprac. muz.)	30 grudnia 1990
Ostatnia noc Sokratesa	Stefan Canew	Waldemar Modestowicz	Liliana Bardijewska	muzyka; Dariusz Kabaciński (oprac. muz.)	20 czerwca 1993

Piosenki (wybór)

Co mnie to obchodzi (sł. Wiesław Dymny) – wyk. Wiesław Łągiewka
Kotek (sł. Julian Tuwim) – wyk. Wiesław Łągiewka
Żelazko (sł. Konstanty Ildefons Gałczyński) – wyk. Wiesław Łągiewka

Nagrania płytowe

Płyta wytwórni Acte Prealable z utworem Three Sheperds (2011)

1995 – Janusz Stalmierski - Symfonia czterech snów
2007 – Janusz Stalmierski - Symfonia „Chmura"
2011 – Różni kompozytorzy - New Works For Flute By Poznań - Based Composers 1. Three Shepherds (CD Acte Prealable AP0245)

Nagrody i wyróżnienia

1987 – nagroda Wojewody Szczecińskiego za wybitne osiągnięcia twórcze w dziedzinie muzyki
1994 – nagroda Rektora Akademii Muzycznej w Poznaniu
1996 – nagroda Rektora Akademii Muzycznej w Poznaniu
1998 – Nagroda Artystyczna Miasta Szczecina

Zobacz także

Bibliografia

Mariusz Stowpiec, Alicja Gronau, Jan Kazem-Bek, Nowe pokolenie kompozytorów polskich. Almanach, Bydgoszcz 1988

Inne źródła

Strona internetowa Akademii Muzycznej im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu
Strona internetowa Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie

Autor opracowania: Andrzej Androchowicz