Czesław Staszewski
| Czesław Staszewski | |||
| reżyser, dyrektor teatrów | |||
| |||
| Data urodzenia | 13 lutego 1920 | ||
| Miejsce urodzenia | Kamieniec Podolski | ||
| Data śmierci | 6 października 1998 | ||
| Miejsce śmierci | Łódź | ||
Czesław Staszewski (1920-1998) – reżyser teatralny, telewizyjny i radiowy, dyrektor Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie
Życiorys
Czesław Staszewski urodził się 13 lutego 1920 roku w Kamieńcu Podolskim (obecnie Ukraina). Był synem Wacława i Janiny. Po uzyskaniu matury w 1937 roku podjął studia na Politechnice Warszawskiej, które zostały przerwane wybuchem wojny.
W 1945 roku został zaangażowany do Wytwórni Filmowej Wojska Polskiego. W 1946 roku rozpoczął studia na Wydziale Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi, które ukończył w 1949 roku. Podczas studiów zadebiutował jako asystent reżysera w Ślubach panieńskich Fredry, wystawionych przez Stanisława Daczyńskiego w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi (20 lipca 1947). Również w Łodzi zadebiutował jako reżyser sztuką Skąpy rycerz. Mozart i Salieri Puszkina (23 lipca 1949). W latach 1949-1953 reżyserował w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu. O 1953 ponownie działał w Łodzi. Początkowo w Teatrze im. S. Jaracza (1953-1958), a później w Teatrze Ziemi Łódzkiej, której był także dyrektorem (1958-1969). Do najciekawszych prac reżyserskich z okresu łódzkiego zaliczyć można: Operę żebraczą Gaya, Zbójców Schillera, Sprawiedliwych ludzi Brandysa, Głupiego Jakuba Rittnera, Poskromienie złośnicy Shakespeare'a, Niemców Kruczkowskiego, Szkołę żon Moliera. Był także wykładowcą szkoły teatralnej.
Po raz pierwszy ze Szczecinem zetknął się w 1951 roku, reżyserując w Państwowym Teatrze Polskim (scena Teatr Współczesny) sztukę Pieją koguty Juozasa Baltušisa. W latach 1969-1971 kierował Państwowymi Teatrami Dramatycznymi w Szczecinie. Od 1969 do 1974 roku był także reżyserem PTD (scena Teatr Polski). Współpracował również z lokalnym Ośrodkiem Telewizyjnym i Rozgłośnią Radiową. Doceniał role tych mediów, szczególnie telewizji. W latach 1971-1975 był reżyserem w Ośrodku Telewizyjnym w Szczecinie. Na potrzeby telewizji zaadaptował wiele przedstawień teatralnych.
W 1976 roku opuścił Szczecin. W Teatrze im. Wilama Horzycy w Toruniu wystawił W sieci Jana Augusta Kisielewski. Po powrocie do Łodzi związał się ze Studiem Opracowań Filmów (1977-1987). Był m.in. reżyserem dubbingu do kilku spektakli z głośnej serii Szekspira dzieła wszystkie, zrealizowanej przez angielską telewizję BBC i emitowaną w Telewizji Polskiej w ramach cyklu „Teatr Telewizji na Świecie”.
W 1985 roku przeszedł na emeryturę. Od 1987 roku był członkiem rzeczywistym ZASP.
Zmarł 6 października 1998 roku w Łodzi.
Twórczość reżyserska (Szczecin)
Teatr
| Tytuł | Autor | Teatr | Data premiery |
|---|---|---|---|
| Pieją koguty | Juozas Baltušis | Państwowy Teatr Polski (Teatr Współczesny) | 3 listopada 1951 |
| Maskarada | Jarosław Iwaszkiewicz | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 21 listopada 1969 |
| Miłość i próżność | Ksawery Godebski | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 18 kwietnia 1970 |
| Wszystko w ogrodzie | Edward Albee | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 4 lutego 1971 |
| Pan Puntila i jego sługa Matti | Bertolt Brecht | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 16 kwietnia 1972 |
| Wodewil warszawski | Zdzisław Gozdawa, Wacław Stępień | Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) | 19 października 1974 |
Radio
| Tytuł słuchowiska | Autor | Obsada | Data pierwszej emisji |
|---|---|---|---|
| Pojmowanie czasu | Jerzy Sawiuk | Mieczysław Antoni Gajda, Marian Nosek, Barbara Olszańska, Krystyna Rutkowska, Wacław Ulewicz, Ryszard Zieliński | 2 czerwca 1974 |
| Koniec, który stał się początkiem świata | Jerzy Sawiuk | Mieczysław Antoni Gajda, Marta Grey, Nina Grudnik, Urszula Nowacka, Zbigniew Szczepański | 30 grudnia 1974 |
Telewizja
| Tytuł | Autor | Realizacja telewizyjna | O programie | Data premiery |
|---|---|---|---|---|
| Tylko 68 dni | Ryszard Liskowacki | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji - Teatr Niedzielny | 17 maja 1970 |
| Nigdy nie będę wiedział | Joseph Conrad (adaptacja Władysław Wojciechowski) | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji - Teatr Piątkowy; telewizyjna adaptacja opowiadania Opowieść J. Conrada | 10 marca 1972 |
| Pisane w Ravensbrück | Władysław Wojciechowski | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji | 13 września 1972 |
| Pułapka z mahoniu | Wiesław Andrzejewski (scenariusz Czesław Staszewski) | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji | 26 stycznia 1973 |
| Venus z Solare | Vercors (właśc. Jean Bruller) | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji | 13 maja 1973 |
| W myślach mych jesteś | Anna Czornij, Józef Bursewicz | Janusz Rudnicki | widowisko poetyckie | 19 sierpnia 1973 |
| Pierwsze trudne dni | Władysław Wojciechowski | Andrzej Kobyliński | Teatr Telewizji - program składany, zrealizowany w oparciu o teksty poetów polskich | 2 września 1973 |
| Listy z morza | Andrzej Perepeczko | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji | 14 grudnia 1973 |
| Ze stacji snów do stacji uśmiech | Leszkek Bakuła, Piotr Bednarski, Marta Aluchna-Emelianow, Teresa Ferenc, Zygmunt Flis, Zbigniew Jankowski, Czesław Kuriata, Stanisław Misakowski | Janusz Rudnicki | widowisko oparte na tekstach poetów koszalińskich | 18 września 1974 |
| Medalion | Władysław Wojciechowski | Ryszard Zawidowski | Teatr Telewizji | 2 maja 1975 |
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. II P-Ż (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2000
- Zbigniew Jarzębowski, Słuchowiska szczecińskiego radia, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2009
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie
- Strona internetowa Teatru Polskiego w Szczecinie
