Teatrzyk na Wielkiej
Teatrzyk na Wielkiej – amatorski teatr pod auspicjami Wojewódzkiego Związku Spółdzielni Pracy w Szczecinie
Historia
Idea utworzenia teatru amatorskiego spółdzielczości pracy narodziła się w styczniu 1959 roku. Z inicjatywy byłych studentów Politechniki Szczecińskiej - Andrzeja Androchowicza (kier. art. do 1965), Tadeusza Klimowskiego, Ryszarda Reicherta (kier. art. 1965-1968) i Ireneusza Krzysztofa Szmidta powołano zespół, który początkowo liczył dziewięć osób. Jego kierownikiem został Jan Żabiński. W krótkim czasie zespół aktorski powiększył się o studentów, uczniów szkół średnich i pracowników spółdzielczości pracy.
W 1961 roku Wojewódzki Zarząd Spółdzielczości Pracy przekazał na potrzeby aktorów salkę w swoim budynku przy ul. Wielkiej 14 (obecnie Wyszyńskiego). Wtedy też przyjęto nazwę - Teatrzyk na Wielkiej - pod którą zespół odtąd występował. Po raz pierwszy szerzej o Teatrzyku dowiedzieli się szczecinianie z grudniowej edycji cyklicznego programu telewizyjnego Studio młodych. Odczytano wówczas list zespołu do redakcji Studia:
Drogi Redaktorze, wszystko zaczęło się niedawno. Zaledwie dwa miesiące temu. Początek był fatalny. Okazało się, że nikt z nas nie potrafi mówić. Oczywiście na scenie. Teraz jest już lepiej. Mamy nawet kilka gotowych scenek. Wojewódzki Związek Spółdzielni Pracy, a zwłaszcza dyrektor Stalewski jest ogromnie przejęty tym, co robimy. Na Wielkiej remontuje nam salę. Za późno, żeby się z tej zabawy wycofać. Brniemy dalej. Wkrótce premiera. Na razie przesyłamy kilka zdjęć na potwierdzenie faktu, że istniejemy. Na pierwszym zdjęciu nasz zespół jak się patrzy... Trochę smutno, ale to z przejęcia. W kolejce po czas, reżyser każe nam czytać gazety. Każdy musi to robić inaczej. Ta scenka nosi tytuł „Historyczny portfel”. Jej autorem jest Ryszard Liskowacki. Chętnie dajemy na różne kwesty, tylko Waldek (ten w środku) ubolewa, że po próbie musi nam zwracać pieniądze. To już wszystko. Dziękujemy, przepraszamy. Na premierę zaprosimy. Serdeczne pozdrowienia dla redakcji Studia młodych. Teatrzyk na Wielkiej
Premierowy program Piosenki i teksty wystawiono w marcu 1962 roku. Odtąd przedstawienia odbywały się dwa razy w tygodniu, we wtorki i piątki o godz. 19.15 w sali przy ul. Wielkiej. W ciągu dwóch pierwszych lat działalności zespół dał 254 przedstawienia (pięć programów). Poza Szczecinem Teatrzyk na Wielkiej wystąpił gościnnie w Bydgoszczy, Opolu, Wrocławiu, Olsztynie i w Zielonej Górze. Przedstawienia obejrzało ponad 50 tys. widzów. W lipcu i sierpniu 1964 roku zespół WZSP zorganizował tzw. „Sztafetę XX-lecia”, dając występy w miejscowościach nadmorskich, m.in. w Świnoujściu i w Międzyzdrojach. Występy były organizowane podczas zakładowych akademii z okazji Święta Odrodzenia Polski (22 lipca). Ponadto teatrzyk dał dla wczasowiczów kilkanaście otwartych przedstawień Starej baśni, które przyniosły aktorom amatorom dużą popularność.
Pod koniec 1964 roku zespół liczył 25 osób. W 1965 roku kierownictwo artystyczne Teatrzyku na Wielkiej objął Ryszard Reichert.
Zespół
- kierownik Teatrzyku: Jan Żabiński
- kierownik artyst.: Andrzej Androchowicz (do 1965) Ryszard Reichert (od 1965)
- reżyserzy: Andrzej Androchowicz, Włodzimierz Bednarski, Ryszard Reichert, Lech Rydlewski, Ireneusz Krzysztof Szmidt
- kierownictwo muzyczne: Mariusz Czarniecki, Tadeusz Klimowski, Lech Rydlewski
- aktorzy: Andrzej Androchowicz, Janusz Bill, Adrian Borowski, W. Bronowicki, Elżbieta Dobrowolska, Stefania Funicka, Elżbieta Gwiaździńska, Helena Jarmołowicz, Zygmunt Kaczkieło, Mirosława Kałdun, Elżbieta Krawczyk, Jadwiga Król, Kazimierz Kusiak, Damian Lark, Anna Łępicka, Dominian Lewicki, Krystyna Manke, Walenty Manke, B. Mejnartowicz, Ludmiła Mielnik, Aleksander Nizowicz, Janusz Opałko, Danuta Orłowska, Jolanta Pawłowicz, Rafał Piotrowski, Piotr Radomiński, Roman Remelski, Emilia Sosnowa, Zbigniew Wilczyński, Jan Żabiński
Programy
- 1962 – Piosenki i teksty - program estradowy (marzec)
- 1962 – Świat nie jest taki zły - program estradowy (lipiec)
- 1963 – Oskarżeni - widowisko Agnieszki Osieckiej i Andrzeja Jareckiego (styczeń)
- 1963 – Nocna zmiana - montaż poezji szczecińskich twórców (maj)
- 1963 – Zdrada - program przygotowany z okazji 46 rocznicy Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej (listopad)
- 1964 – Magik i małpiszon
- 1964 – Stara baśń - sztuka Aleksandra Bandrowskiego wg powieści J.I. Kraszewskiego (kwiecień)
- 1965 – 100 tysięcy pocałunków
- 1966 – Śmiech
- 1967 – Jajo
- 1967 – FAMA głosi - program kabaretowy
- 1968 – Parada
Oskarżeni (1963). Pierwszy z prawej w pierwszym rzędzie Jan Żabiński - kierownik Teatrzyku. W ostatnim rzędzie Andrzej Androchowicz - reżyser przedstawienia
Afisz przedstawienia (1964)
Nagrody
- 1962 – I nagroda na Ogólnopolskim Festiwalu Zespołów Amatorskich Spółdzielczości Pracy
- 1963 – I nagroda na Ogólnopolskim Festiwalu Zespołów Amatorskich Spółdzielczości Pracy
- 1963 – wyróżnienie na V Festiwalu Teatrów Ziem Zachodnich i Północnych w Zielonej Górze
Teatrzyk na Wielkiej w prasie
- (jotpe), Wystep nieprzeciętnego zespołu, „Ilustrowany Kurier Polski” 1963 nr 66
- Ryszard Liskowacki, Mały teatrzyk, „Kurier Szczeciński” z dn. 24-25 marca 1962
Bibliografia
- Encyklopedia Szczecina t. II P-Ż (pod red. Tadeusza Białeckiego, autor hasła Ryszard Markow), Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2000
- (F.J.), „Oskarżeni” na Wielkiej, „Kurier Szczeciński” z dn. 19 lutego 1963
- (mz), IV Przegląd Amatorskich Zespołów Teatralnych Ziem Zachodnich, 6-7 lipca 1963
- (w), „Oskarżeni” na Wielkiej", „Wiadomości Zachodnie” 1963 nr 10
- (wz), Jubileusz na Wielkiej. Od piosenek do „Zdrady”, „Wiadomości Zachodnie” z dn. 18 stycznia 1964
- (Z), Teatrzyk na Wielkiej, „Wiadomości Zachodnie” 1961 nr 12
Inne źródła
- Materiały ze zbiorów Andrzeja Androchowicza
