Andrzej Kopiczyński

Z Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Andrzej Kopiczyński
aktor
brak zdjecia
Data urodzenia 15 kwietnia 1934
Miejsce urodzenia Międzyrzec Podlaski
Data śmierci 13 października 2016
Miejsce śmierci Warszawa


Andrzej Kopiczyński (1934-2016) – aktor

Życiorys

Andrzej Kopiczyński urodził się 15 kwietnia 1934 roku w Międzyrzecu Podlaskim. Był synem Konstantego i Heleny Kopiczyńskich. Okupację niemiecką spędził na Kresach Wschodnich. Po zakończeniu wojny zamieszkał we Wrocławiu. Tu ukończył szkołę podstawową i technikum energetyczne. Jako uczeń tej szkoły zaczął występować w amatorskim teatrzyku prowadzonym przez Ligę Kobiet. Z powodzeniem zagrał m.in. w Fircyku w zalotach. Wraz z amatorskim zespołem wyjechał do Warszawy, gdzie wystąpił w Teatrze Nowej Warszawy (obecnie Teatr Rozmaitości). Dzięki naborowi do szkoły teatralnej, który przeprowadziła komisja z Warszawy, wraz z trzynastoma innymi aktorami amatorami z Wrocławia został studentem Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej w Łodzi. Studia ukończył w 1958 roku.

Mimo propozycji angażu do Teatru Klasycznego w Warszawie, złożonej przez ówczesnego dyrektora tego teatru, Emila Chaberskiego, zdecydował się na pracę w teatrach prowincjonalnych. W latach 1958-1960 występował na scenie Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie, a w sez.1960/1961 w Teatrze Współczesnym w Bydgoszczy. W teatrach tych grał wiele głównych ról, m.in. Billa Starbucka w Zaklinaczu deszczu Richarda Nasha, Romea w Romeo i Julii Williama Shakespeare'a (Olsztyn), Henryka w sztuce Beckett, czyli honor Boga Jeana Anouilha, Figara w Weselu Figara Pierre'a de Beaumarchais'go (Bydgoszcz).

W 1961 roku został aktorem Państwowych Teatrów Dramatycznych w Szczecinie, którymi kierował Aleksander Rodziewicz. Tu reżyser Ryszard Sobolewski powierzył debiutantowi na szczecińskiej scenie główną rolę - Kordiana - w dramacie Słowackiego. O kreacji tej pisano (...) Bezbłędnie kładł akcenty, czytał najbardziej trudne partie tekstu zawsze w zgodzie z założeniem nadrzędnym swej roli (Zygmunt Greń). Za tę kreację aktor został nagrodzony na IV Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu.

W sezonie 1962/1963 grał w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, m.in. Jerry'ego w Dwojgu na huśtawce Williama Gibsona i Nieśmiałowskiego w Klubie kawalerów Michała Bałuckiego.

Od 1963 roku ponownie występował w Szczecinie. Pod kierunkiem dyrektora PTD i reżysera, Jana Maciejowskiego, wkrótce dołączył do grona czołowych aktorów szczecińskich scen. Po latach wspominał: (...) Wędrówka po teatrach, w których dużo się grało, dużo pracowało i dużo się... uczyło. Myślę, że był to najlepszy okres w moim życiu aktorskim. Szczególnie owocne były dla mnie lata, które spędziłem w Szczecinie. Nie każdy aktor, który wybrał stolicę, zaraz po szkole miał szansę otrzymać tyle różnych ról, ile dzięki owym teatrom prowincjonalnym udało mi się zagrać. W latach 1964-1965 zwrócił uwagę krytyków i publiczności rolami w sztukach Eugèna Ionesco - Berangera w Nosorożcu i Jana w Głodzie i pragnieniu. W 1966 roku stworzył kolejną wielką rolę - Konrada-Gustawa w Dziadach Adama Mickiewicza, kreując postać nacjonalisty wątpiącego i zgorzkniałego, w sposób bardzo współczesny (Bohdan Kurowski). Aktor z dużym powodzeniem występował także w Kabarecie Piosenki. W 1966 roku wraz z reżyserem Janem Maciejowskim reprezentował środowiska twórcze ziemi szczecińskiej na Ogólnopolskim Sejmiku Kultury.

W 1969 roku wyjechał do Warszawy na zaproszenie Adama Hanuszkiewicza, który kompletował zespół Teatru Narodowego. W teatrze tym grał w latach 1970-1979. Później kolejno występował na scenach Teatru Rozmaitości (1979–1982) i Teatru Na Woli (1982–1986). Od roku 1986 przez trzydzieści lat związany był z Teatrem Kwadrat im. Edwarda Dziewońskiego.

Był także aktorem filmowym i telewizyjnym. Na srebrnym ekranie zadebiutował w 1957 roku w filmie Jerzego Kawalerowicza Prawdziwy koniec wielkiej wojny. Wystąpił m.in. w Końcu naszego świata (1964), Gorącej linii (1965) i 150 na godzinę Wandy Jakubowskiej, Obok prawdy (1964) Janusza Weycherta, Świętej wojnie (1965) i Czekam w Monte Carlo (1969) Juliana Dziedziny, Julii, Annie, Genowefie (1967) Anny Sokołowskiej, Pułapce (1970) i Zasiekach (1973) Andrzeja Jerzego Piotrowskiego, Znachorze (1982), Ogniem i mieczem (1999) i 1920 Bitwa warszawska (2011) Jerzego Hoffmana, Niezwykłej podróży Baltazara Kobera (1988) Jerzego Wojciecha Hasa, Korczaku (1990) Andrzeja Wajdy.

Interesującą kreację młodego porucznika LWP stworzył w 1969 roku w wojennym dramacie Jarzębina czerwona Ewy i Czesława Petelskich. Część zdjęć do tego filmu realizowano w Szczecinie i w okolicach Pyrzyc. Jarzębina zasłużenie przyniosła aktorowi rozgłos i zapoczątkowała jego ogólnopolską karierę. Wkrótce otrzymał propozycję przeniesienia się na stałe do Warszawy. Niedługo potem zagrał tytułową rolę w Koperniku (1972), także w reżyserii małżeństwa Petelskich. Ogromną popularność przyniosła aktorowi rola inż. Stefana Karwowskiego w telewizyjnym serialu Czterdziestolatek w reż. Jerzego Gruzy. Na fali popularności tej postaci ten sam reżyser zrealizował fabularny film Motylem jestem, czyli romans czterdziestolatka (1976), serial telewizyjny Czterdziestolatek dwadzieścia lat później (1993) oraz wspólnie z Krzysztofem Teodorem Toeplitzem przygotował cykl słuchowisk radiowych Studenci Trzeciego Wieku. Czterdzieści lat minęło jak jeden dzień (2011).

Był cenionym aktorem telewizyjnym. Wystąpił w ponad czterdziestu spektaklach Teatru Telewizji, z których sześć zrealizował w Ośrodku TVP w Szczecinie. W 2009 roku w ramach Szczecińskiego Salonu Poezji recytował w sali Bogusława Zamku Książąt Pomorskich poezję Wisławy Szymborskiej.

Był czterokrotnie żonaty z aktorkami Kaliną Pieńkiewicz (1935-1996), Marią Chwalibóg (ur. 1933), Ewą Żukowską (ur. 1946) i Moniką Dzienisiewicz (1939-2016). W środowisku aktorskim popularnie nazywany był Kopicem.

W ostatnich latach zmagał się z chorobą Alzheimera.

Zmarł 13 października 2016 roku w Warszawie. Został pochowany 19 października na Starych Powązkach w Warszawie.

Prywatnie

  • Kopiczynski Andrzej23a.jpg

  • fot. R. Pietrzak

  • Kopiczynski Andrzej18a.jpg



Działalność artystyczna (Szczecin)

Teatr

Tytuł Autor Reżyseria Forma twórczości Postać Teatr Data premiery
Kordian Juliusz Słowacki Ryszard Sobolewski obsada aktorska Kordian Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 16 stycznia 1962
Aktor (program okolicznościowy z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru, złożony z fragmentów rozmaitych dramatów na temat życia i pracy aktora) Stefan Jaracz, Aleksander Ostrowski Lesław Mazurkiewicz obsada aktorska Teatr „13 Muz” 3 kwietnia 1962
Idiotka Marcel Achard Irena Grywińska-Adwentowicz obsada aktorska Kamil Sevigne, sędzia śledczy; Strażnik więzienny Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 24 kwietnia 1962
Koledzy Wasilij Aksionow, Jurij Stabawoj Jan Maciejowski obsada aktorska Aleksy Maksimow, absolwent medycyny Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 6 listopada 1963
Magik i małpiszon (montaż satyryczno-liryczny) Konstanty Ildefons Gałczyński Ewa Kołogórska obsada aktorska Książę Józef Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Imprez Artystycznych „Estrada” (sala Kameralna Zamku Książąt Pomorskich) 16 grudnia 1963
Igraszki z diabłem Jan Drda Jan Maciejowski obsada aktorska Ojciec Scholastyk Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 24 stycznia 1964
Makbet William Shakespeare Maryna Broniewska obsada aktorska Malkolm Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 25 marca 1964
Policjanci Sławomir Mrożek Jan Maciejowski obsada aktorska Więzień, były spiskowiec, następnie adiutant Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 4 listopada 1964
Nosorożec Eugène Ionesco Maryna Broniewska obsada aktorska Berenger Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 19 grudnia 1964
Moralność pani Dulskiej Gabriela Zapolska Aleksander Rodziewicz obsada aktorska Zbyszko Dulski Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 19 lutego 1965
Miłość i gniew John Osborne Jan Maciejowski obsada aktorska Jimmy Porter Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 17 czerwca 1965
Głód i pragnienie Eugène Ionesco Andrzej Ziębiński obsada aktorska Jan Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 24 września 1965
Nam śpiewać nie kazano montaż kabaretowy obsada aktorska Teatr „13 Muz” 1965
Dziady Adam Mickiewicz Jan Maciejowski obsada aktorska Gustaw; Chór młodzieńców; Chór; Gustaw-Konrad; Adolf; Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 12 marca 1966
Namiestnik Rolf Hochhuth obsada aktorska Ricardo Teatr „13 Muz” maj 1966
Mordercy i świadkowie Tadeusz Polanowski Jan Maciejowski obsada aktorska O'Donnel; Helms Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 24 czerwca 1966
Otello William Shakespeare Jan Maciejowski obsada aktorska Otello, Maur królewskiego rodu na służbie Wenecji Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 1 października 1966
Meteor Friedrich Dürrenmatt Jan Maciejowski obsada aktorska Hugo Nyffenschwander Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 9 grudnia 1966
Jesienny ogród Lillian Hellman Jan Maciejowski obsada aktorska Fryderyk Ellis Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 17 lutego 1967
Wiosna 21 Aleksander Sztejn Jan Maciejowski obsada aktorska Guszcza Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 1 czerwca 1967
Ryszard III William Shakespeare Jan Maciejowski obsada aktorska Henryk, hrabia Richmond, później Henryk VII Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 29 września 1967
Niezwykła przygoda Pana Kleksa Jan Brzechwa Jan Maciejowski obsada aktorska Alojzy Bąbel; Zawodnik V Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 14 stycznia 1968
Don Juan Molière Tadeusz Byrski obsada aktorska Don Juan Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 15 marca 1968
Cesarsko-królewski narzeczony Ludwik Askenazy Jan Maciejowski obsada aktorska Frydolin von der Wanz Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 4 maja 1968
Królowa przedmieścia Konstanty Krumłowski Ewa Kołogórska obsada aktorska Kopułka Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Polski) 22 września 1968
Brzeg Ryszard Liskowacki Jan Maciejowski obsada aktorska Podporucznik Ścibor Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 8 listopada 1968
Wyzwolenie Stanisław Wyspiański Jan Maciejowski obsada aktorska Konrad Państwowe Teatry Dramatyczne (Teatr Współczesny) 14 lutego 1969



Na scenie

(fot. Grażyna Wyszomirska)

  • Jako Ojciec Scholastyk w Igraszkach z diabłem (1964)

  • Jako Malkolm w Makbecie (1964)

  • Jako Adiutant w Policjantach (1964)

  • Jako Adiutant w Policjantach (1964)

  • Jako Więzień w Policjantach (1964)

  • Andrzej Kopiczyński (Berenger) i Krystyna Bigelmajer (Daisy) w Nosorożcu (1964)

  • Zbigniew Mamont (Pisarz) i Andrzej Kopiczyński (Frydolin von der Wanz) w Cesarsko-królewskim narzeczonym (1968)

  • Andrzej Kopiczyński (Frydolin von der Wanz) i Zbigniew Mamont (Pisarz) w Cesarsko-królewskim narzeczonym (1968)

  • Od lewej: Wacław Ulewicz, Czesław Rożnowski (Żołnierz niemiecki), Eugeniusz Wałaszek (Strzelec Jachimowicz) i Andrzej Kopiczyński (Podporucznik Ścibor) w Brzegu (1968)



Radio

Tytuł słuchowiska Autor Reżyseria (adaptacja radiowa) Postać Data pierwszej emisji
Zamarłe morze Jorge Amado Jan Maciejowski, (Czesław Czerniawski i Henryk Piotrowski) obsada aktorska 24 lutego 1962
Freja z siedmiu wysp Joseph Conrad Juliusz Burski, (Juliusz Burski i Czesław Czerniawski) obsada aktorska 6 lipca 1962
Porgy Heyward DuBose Jan Maciejowski, (Czesław Czerniawski) obsada aktorska 25 lutego 1963
Baśń zimowa wiersze różnych poetów Alicja Maciejowska (Edward Balcerzan, Bogusława Latawiec) obsada aktorska 21 grudnia 1963
Wachta Jerzy Sawiuk Juliusz Burski obsada aktorska 22 września 1964
Biri-biri Stanisław Mioduszewski Juliusz Burski obsada aktorska 8 grudnia 1964
Magik i małpiszon Alina Głowacka (z wykorzystaniem Zielonej Gęsi K.I. Gałczyńskiego) Ewa Kołogórska obsada aktorska 25 grudnia 1964
Serwal Danuta Hrechorowicz Alicja Maciejowska obsada aktorska 12 sierpnia 1965
Była już wiosna Czesław Czerniawski Juliusz Burski obsada aktorska 30 kwietnia 1967
Nasza legitymacja Aleksander Błok, Władysław Broniewski, Włodzimierz Majakowski, Stefan Żeromski Jan Maciejowski obsada aktorska 10 listopada 1967
Powrót wielkiego łowcy Wiesław Andrzejewski Juliusz Burski obsada aktorska 1 listopada 1968
To ci z Moulin Rouge Jerzy Grygolunas Jowita Pieńkiewicz obsada aktorska 27 kwietnia 1969



Telewizja

Tytuł sztuki Autor Adaptacja (scenariusz) Reżyseria Realizacja telewizyjna Rola Data premiery
Przecież to maj Ryszard Liskowacki Jan Maciejowski Karol 8 grudnia 1961 - pierwszy spektakl teatru Telewizji Szczecin nadany w pr. ogólnopolskim
Miłość i gniew John Osborne Jan Maciejowski Janusz Rudnicki Jimmy Porter 23 lipca 1965 - transmisja „na żywo”z Teatru Polskiego
Polowanie (monodram) Joanna Kulmowa Jan Kulma obsada aktorska kwiecień 1966
Morska nawigacyja do Lubeka Marcin Borzymowski Juliusz Burski Juliusz Burski Andrzej Androchowicz obsada aktorska 11 czerwca 1967
Otello William Shakespeare Jan Maciejowski Juliusz Burski Otello, Maur królewskiego rodu na służbie Wenecji 11 sierpnia 1967
Dziwak Nazim Hikmet Maryna Broniewska obsada aktorska 10 maja 1968
Falk (Tajfun) Joseph Conrad (Juliusz Burski i Wiesław Wodecki) Juliusz Burski Wiesław Wodecki Siegers 7 czerwca 1968 - program ogólnopolski
Ryszard III William Shakespeare Jan Maciejowski Jan Maciejowski Henryk 6 września 1968
Murzyn z załogi „Narcyza” Joseph Conrad Juliusz Burski i Wiesław Wodecki Juliusz Burski Ryszard Zawidowski obsada aktorska 25 października 1968 - program ogólnopolski
Brzeg Ryszard Liskowacki Jan Maciejowski Jan Maciejowski Podporucznik Ścibor 25 kwietnia 1969



Nagrody i wyróżnienia

Odznaczenia

  • 1975 – Złoty Krzyż Zasługi
  • 1977 – Odznaka „Za zasługi dla Warszawy”
  • 2016 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za „zasługi dla polskiej kultury” (pośmiertnie)



O Andrzeju Kopiczyńskim

Biografia aktora (2012)
  • (...) Andrzej Kopiczyński przełamuje tradycje czysto nawet zewnętrz­nych cech portretu bohatera. Jest wrażliwy, pełen wahań, patos sta­wiania pytań światu ustąpił miejsca bólowi, udręce z jaką się zma­ga. Romantyzm postaci sygnuje głównie wewnętrznym niepokojem, świadomością podjęcia zadań w imię najwyższych racji. (Wiesław Głowacz, Dziady 1966, „Kurier Szczeciński” 1966 nr 71, s. 4)
  • (...) Przyjazny, bystry, dzielny Otello, który w Szczecinie nie jest (nareszcie!) opasłym negrem, lecz młodym i smukłym Arabem - jest do końca tragiczny i przejrzysty. Miłość walczy w nim z nieufnością, wiara z mistyfikacją, szlachetność z głupią i poniżającą pychą wyłączności. (...) I chociaż nie ma tam żywiołowości i geniuszu Scotfielda - Andrzej Kopiczyński w tytułowej roli daje kreację idealnie wtopioną w charakter spektaklu. Jest taki jak opisałem: młody, żywiołowy, prawy. Jest ofiarą, bardziej ofiarą, niż sprawcą. (Jan Paweł Gawlik, Otello 1966, „Teatr” z dn. 1 października 1966)



Ciekawostki

  • Sylwetkę aktora przybliża Piotr Zieliński w Okruchach pamięci. Szczecińskim alfabecie wspomnień (Wydawnictwo Germa, Szczecin 1999)
  • W 2012 roku ukazała się biografia aktora Andrzej Kopiczyński. Jak być kochanym pióra Krystyny Gucewicz. Książkę wraz z płytą CD, na której aktor czyta jej fragmenty, wydała Agencja Artystyczna MTJ



Bibliografia

Inne źródła





IES64.png
Autor opracowania: Andrzej Androchowicz


Źródło: „http://pomeranica.pl/index.php?title=Andrzej_Kopiczyński&oldid=228699”